Giáo án Đại số Lớp 8 - Tiết 42 đến 51 - Năm học 2011-2012 - Đào Phương Hà

 Ngµy d¹y:Thø 3/3/01/2012.
Ch­¬ng III - Ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn
TiÕt 42: më ®Çu vỊ ph­¬ng tr×nh
I/ MỤC TIÊU :
1. Kiến thức : - HS hiểu khái niệm phương trình và các thuật ngữ như : vế phải, vế trái, nghiệm của phương trình, tập nghiệm của phương trình. HS hiểu và biết cách sử dụng các thuật ngữ cần thiết để diễn đạt bài giải phương trình.
- HS hiểu khái niệm giải phương trình, bước đầu làm quen và biết cách sử dụng quy tắc chuyển vế và quy tắc nhân, biết cách kiểm tra một giá trị của ẩn có phải là nghiệm của pt hay không.
- HS bước đầu hiểu khái niệm hai phương trình tương đương.
2. Kĩ năng : 	
- Kiểm tra được một số có là nghiệm của phương trình hay không, biết viết tập nghiệm của một phương trình và biết hai phương trình tương đương 
- Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác và kỹ năng trình bày lời giải. 
3. Thái độ : Hăng say phát biểu, làm bài tích cực , tính toán chính xác.
II/ CHUẨN BỊ :
- GV : Thước thẳng, bảng phụ (ghi ?4, bài tập 4) 
- HS : Xem lại các bài toán dạng tìm x; bảng phụ nhóm, bút dạ.
- Phương pháp : Đặt vấn đề – Đàm thoại.
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1.ỉn ®Þnh, KTBC.
GV: ë c¸c líp d­íi chĩng ta ®· gi¶i nhiỊu bµi to¸n t×m x, nhiỊu bµi to¸n ®è VD bµi to¸n SGK/4:
	- §Ỉt vÊn ®Ị nh­ SGK/4.
	- Giíi thiƯu néi dung cđa ch­¬ng III gåm: Kh¸i niªm chung vỊ ph­¬ng tr×nh; mét sè d¹ng ph­¬ng tr×nh c¬ b¶n; gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph­¬ng tr×nh.
	Þ Néi dung bµi ®Çu tiªn.
Bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV- HS
Ghi b¶ng
H§1. Ph­¬ng tr×nh mét Èn
1. Ph­¬ng tr×nh mét Èn
GV:
Giíi thiƯu nh­ SGK.
VD1. HƯ thøc 2x + 5 = 3(x – 1) + 2 lµ ph­¬ng tr×nh víi Èn sè x (Èn x)
HS:
§äc vÝ dơ 1/SGK.
Cã vÕ tr¸i lµ: 2x + 5
GV:
Þ VËy ph­¬ng tr×nh Èn x cã d¹ng nh­ 
Vµ vÕ ph¶i lµ: 3(x – 1) +2
thÕ nµo?
TQ: HƯ thøc cã d¹ng A(x) = B(x) ®­ỵc gäi lµ ph­¬ng tr×nh víi Èn x. Trong ®ã 
A(x) lµ vÕ tr¸i, B(x) lµ vÕ ph¶i.
HS:
Lµm ?1 vµ Bµi tËp sau:
BT. C¸c hƯ thøc sau lµ ph­¬ng tr×nh víi Èn sè nµo:
GV:
Víi mçi ph­¬ng tr×nh yªu cÇu häc sinh 
a) 2x + 1 = x
víi Èn x
chØ râ vÕ ph¶i vµ vÕ tr¸i.
b) y2 + 2y – 1 = 3y -1
víi Èn y
c) z2 – 6z + 5 = 0 
víi Èn z
d) 2t – 5 = 3(4 – t) – 7
víi Èn t
HS:
Lµm tiÕp ?2
?2. XÐt ph­¬ng tr×nh: 2x+5 = 3(x-1)+2
Víi x = 6 ta cã:
GV:
NhËn xÐt vµ giíi thiƯu nghiƯm cđa 
VT = 2.6 + 5 = 17
ph­¬ng tr×nh..
VP = 3.5 + 2 = 17
Chĩ ý c¸ch nãi: nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh = tho¶ m·n ph­¬ng tr×nh.
VËy VP = VT Þ ta nãi 6 (hay x = 6) lµ mét nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh.
GV:
VËy muèn biªt mét sè cã ph¶i lµ nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh hay kh«ng ta lµm nh­ thÕ nµo?
HS:
Ta thay gi¸ trÞ ®ã vµo hai vÕ cđa ph­¬ng tr×nh xem cã tho· m·n hay kh«ng.
GV:
Giíi thiƯu sè nghiƯm cã thĨ cã cđa mét 
Chĩ ý (SGK)
ph­¬ng tr×nh.
VD2/SGK.
H§2. Gi¶i ph­¬ng tr×nh.
2. Gi¶i ph­¬ng tr×nh.
GV:
Giíi thiƯu vỊ gi¶i ph­¬ng tr×nh
TËp nghiªm cđa ph­¬ng tr×nh.
- Lµ t×m tÊt c¶ c¸c nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh ®ã.
Ký hiƯu tËp nghiƯm.
- TËp hỵp tÊt c¶ c¸c nghiƯm cđa mét ph­¬ng tr×nh ®­ỵc gäi lµ tËp nghiƯm cđa 
HS:
Lµm ?4/SGK.
ph­¬ng tr×nh ®ã.
Vµ lµm VD sau.. Þ 
VÝ dơ:
- Ph­¬ng tr×nh x = 2 cã tËp nghiƯm lµ:
S = {2}
- Ph­¬ng tr×nh x2 = 1 cã tËp nghiƯm lµ:
S = {1; - 1}
- Ph­¬ng tr×nh x2 = -1 cã tËp nghiƯm lµ:
S = f
H§3. Ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
3. Ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
Cho hai ph­¬ng tr×nh:
GV:
Giíi thiƯu vỊ hai ph­¬ng tr×nh t­¬ng 
A(x) = B(x) (1) cã tËp nghiƯm S1.
®­¬ng.
Vµ M(x) = N(x) (2) cã tËp nghiƯm S2.
NÕu cã S1 = S2 Þ ta nãi ph­¬ng tr×nh(1) vµ ph­¬ng tr×nh(2)t­¬ng ®­¬ng víi nhau
Ký hiƯu A(x) = B(x) Û M(x) = N(x) 
LÊy vÝ dơ minh ho¹
VÝ dơ: 
Þ VËy muèn biÕt hai ph­¬ng tr×nh cã 
Ph­¬ng tr×nh x = 1 cã tËp nghiƯm S = {1}
t­¬ng ®­¬ng víi nhau kh«ng ta ®i kiĨm tra ®iỊu g×?
Ph­¬ng tr×nh x – 1 = 0 cã tËp nghiƯm
S = {1} Þ ta cã x – 1 = 0 Û x = 1
HS:
So s¸nh hai tËp nghiƯm t­¬ng øng.
Cđng cè
BT1/SGK: Ta cã x = 1 lµ nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh phµn a vµ c.
BT3/SGK. 
	XÐt ph­¬ng tr×nh 1 + x = x + 1 ta thÊy mäi x ®Ịu lµ nghiƯm cđa nã
	Þ Ph­¬ng tr×nh cã v« sè nghiƯm hay tËp nghiƯm S = R
H­íng dÉn
- Häc thuéc c¸c kh¸i niƯm. Xem l¹i c¸c VD trong bµi.
- BTVN: I,II,III(2,4,5/SGK).
Ngµy d¹y:Thø 2/9/01/2012. 
TiÕt 43: ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn vµ c¸ch gi¶i
I/ MỤC TIÊU :
1. Kiến thức : - HS nắm được khái niệm phương trình bậc nhất một ẩn
- HS nắm qui tắc chuyển vế,qui tắc nhân với một số khác 0 và vận dụng thành thạo chúng giải các phương trình bậc nhất
2. Kĩ năng : - HS nắm vững cách giải phương trình bậc nhất một ẩn , nắm dạng tổng quát để đưa phương trình về dạng này
3. Thái độ : Hăng say phát biểu, làm bài tích cực , tính toán chính xác.
II/ CHUẨN BỊ :
- GV : Bảng phụ (ghi ?1, Vd2, ?3) 
- HS : Ôn tập qui tắc chuyển vế và qui tắc nhân; bảng phụ nhóm, bút dạ.
- Phương pháp : Nêu vấn đề – Đàm thoại. 
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
ỉn ®Þnh, KTBC.
GV: Cho vÝ dơ vỊ ph­¬ng tr×nh Èn x, Èn y? Khi nµo th× hai ph­¬ng tr×nh gäi lµ t­¬ng ®­¬ng víi nhau? Þ hai ph­¬ng tr×nh gäil µ t­¬ng ®­¬ng víi nhau khi chĩng cã cïng tËp nghiƯm.
Bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV- HS
Ghi b¶ng
H§1. §Þnh nghÜa ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
1. §Þnh nghÜa ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
GV:
Giíi thiƯu ®Þnh nghÜa ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. C¸c hƯ sè a, b, ®iỊu kiƯn cđa c¸c hƯ sè ®ã..
Ph­¬ng tr×nh cã d¹ng ax + b = 0 a ¹ 0 ®­ỵc gäi lµ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
GV:
Trong c¸c ph­¬ng tr×nh sau cã lµ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn hay kh«ng? Víi Èn sè nµo? ChØ râ c¸c hƯ sè a, b? BT7/SGK.
VD. C¸c ph­¬ng tr×nh :
2x – 1 = 0; 3x = 0; 3 – 5y =0
Lµ c¸c ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
H§2. Quy t¾c biÕn ®ỉi ph­¬ng tr×nh.
2. Quy t¾c biÕn ®ỉi ph­¬ng tr×nh.
TÝnh chÊt ®¼ng thøc sè:
HS:
Nh¾c l¹i c¸c tÝnh chÊt cđa bÊt ®¼ng thøc sè ®· ®­ỵc häc? Ph¸t biĨu thµnh lêi?
TC1: NÕu a = b Þ a + c = b + c
TC2: NÕu a = b Þ a.m = b.m (m¹0)
TC3: NÕu a + b = cÞ a = c – b.
GV:
§èi víi ph­¬ng tr×nh ta cịng cã thĨ lµm t­¬ng tù nh­ ®èi víi ®¼ng thøc s«
Þ Giíi thiƯu hai quy t¾c biÕn ®ỉi ph­¬ng tr×nh.
a) Quy t¾c chuyĨn vÕ(SGK)
(?1) Gi¶i ph­¬ng tr×nh:
GV:
Lµm mÉu mét phÇn a cđa ?1
- Lµm nh­ thÕ nµo ®Ĩ vÕ tr¸i chØ cßn lai biÕn x vµ vÕ cßn l¹i lµ c¸c sè?
- Ta cÇn chuyĨn h¹ng tư nµo? §ỉi dÊu ra sao? 
a) x – 4 = 0
x = 0 + 4
x = 4
VËy tËp nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh lµ:
S ={4}
b) + x = 0
x = -
HS: 
T­¬ng tù lµm c¸c phÇn cßn l¹i: PhÇn b vµ c..
 VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = {}
GV:
HS:
ë phÇn c ta nªn chuyĨn h¹ng tư nµo ®Ĩ phï hỵp mµ cã thĨ t×m ngay ®­ỵc x?
ChuyĨn vÕ x
c) 0,5 – x = 0
0,5 = x hay x = 0,5
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm S={0,5}
b) Quy t¾c nh©n(SGK).
GV:
Giíi thiƯu quy t¾c nh©n
(?2). Gi¶i ph­¬ng tr×nh:
HS:
¸p dơng lµm ?2
a) =1 b) 0,1x = 1,5 c) -2,5x = 10
H§3. C¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
3. C¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
HS:
GV:
Tù ®äc VD1 vµ VD2 SGK.
Þ Ta thõa nhËn: “Khi ¸p dơng hai quy t¾c biÕn ®ỉi ph­¬ng tr×nh ta lu«n ®­ỵc mét ph­¬ng tr×nh míi t­¬ng ®­¬ng víi ph­¬ng tr×nh ®· cho”.
Ta ®· ¸p dơng hai quy t¾c trªn ®Ĩ t×m ®­ỵc nghiƯm cđa mét sè ph­¬ng tr×nh.
VËy c¸ch gi¶i cho ph­¬ng tr×nh
ax + b = 0 nh­ thÕ nµo?
VD1/SGK.
VD2/SGK.
TQ: Ph­¬ng tr×nh ax + b = 0 (a¹0)
Gi¶i ax + b = 0 Û ax = - b
Û x = 
VËy ph­¬ng tr×nh cã nghiƯm duy nhÊt
x = 
HS:
VËn dơng lµm ?3/SGK.
(?3). Gi¶i ph­¬ng tr×nh:
Chĩ ý häc sinh sư dơng c¸c dÊu Û khi ¸p dơng c¸c phÐp biÕn ®ỉi ph­¬ng tr×nh.
CÇn nªu râ c¸c phÐp biÕn ®ỉi ®· ¸p dơng?
- 0,5x + 2,4 = 0
Û - 0,5x = -2,4
Û x = Û x = 4,8
VËy ph­¬ng tr×nh cã nghiƯm duy nhÊt x = 4,8
Cđng cè
Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:
a) 3x + 15 = 0
b) 3x – x + 6 = 0
c) 3x + 1 = 7x – 11
Û 3x = -15
Û x = - 5
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm S = {-5}
Û 2x + 6 = 0
Û 2x = - 6
Û x = - 3
VËy ph­¬ng tr×nh cã mét nghiƯp x = - 3
Û 3x – 7x = –11 – 1
Û - 4x = - 12
Û x = 3
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm S = {3}
H­íng dÉn
- Häc thuéc hai quy t¾c biÕn ®ỉi ph­¬ng tr×nh, c¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
- BTVN: 6,8,9/SGK.
=============***@***==========
Ngµy d¹y:Thø 2/16/01/2012.
TiÕt 45: ph­¬ng tr×nh ®­a ®­ỵc vỊ d¹ng ax + b = 0
I/ MỤC TIÊU :
1. Kiến thức : Củng cố kĩ năng biến đổi các phương trình bằng qtắc chuyển vế và quy tắc nhân 
- HS nắm vững phương pháp giải các phương trình mà việc áp dụng quy tắc chuyển vế, quy tắc nhân và phép thu gọn có thể đưa chúng về dạng ax + b = 0. 
2. Kĩ năng : - Rèn luyện kĩ năng giải phương trình bậc nhất một ẩn , gải phương trình đưa về dạng ax + b = 0
3. Thái độ : Hăng say phát biểu, làm bài tích cực , tính toán chính xác.
II/ CHUẨN BỊ :
- GV : Bảng phụ (đề ktra, quy tắc giải ptrình, vdụ 3) 
- HS : Ôn tập qui tắc chuyển vế và qui tắc nhân; bảng phụ nhóm, bút dạ.
- Phương pháp : Nêu vấn đề – Đàm thoại. 
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1.ỉn ®Þnh, KTBC.
GV: Trong c¸c ph­¬ng tr×nh sau ph­¬ng tr×nh nµo lµ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn? ChØ râ avµ b?
2 - 3y = 0
+ 1 = 0
3x2 + 2 = 0
3x + 3 = x + 6
HS: C¸c ph­¬ng tr×nh ë phÇn a, b, c lµ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn.
GV: ë phÇn d ta thÊy ch­a x¸c ®Þnh ngay ®­ỵc a vµ b. Nh­ng sau khi ¸p dơng quy t¾c biÕn ®ỉi vµ rĩt gän ta ®­a ®­ỵc vỊ d¹ng ax + b = 0 hoỈc ax = -b
Þ Bµi míi
2.Bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV- HS
Ghi b¶ng
GV:
VËy ®Ĩ biÕn ®ỉi c¸c ph­¬ng tr×nh ®­a ®­ỵc vỊ d¹ng ax + b = 0 ta cÇn chĩ ý nh­ sau. Þ 
Chĩ ý: ChØ xÐt c¸c ph­¬ng tr×nh mµ hai vÕ lµ biĨu thøc h÷u tØ kh«ng chøa Èn ë mÉu vµ cã thĨ ®­a ®­ỵc vỊ d¹ng
ax + b = 0 hoỈc ax = - b.
1. C¸ch gi¶i
HS:
§äc kü hai VD/SGK.
a) VÝ dơ 1, vÝ dơ 2/SGK.
Th¶o luËn nhãm tõ ®ã
Þ Nªu c¸c b­íc gi¶i.
b) C¸ch gi¶i
GV:
NhËn xÐt vµ nªu tỉng qu¸t c¸c b­íc gi¶i, gi¶i thÝch v× sao cÇn ®­a ®­ỵc vỊ d¹ng ax = - b.
B1. Thùc hiƯn phÐp tÝnh ®Ĩ bá ngoỈc hoỈc quy ®ång mÉu khư mÉu nÕu cã.
B2. ChuyĨn c¸c h¹ng tư chøa Èn vỊ mét vÕ, c¸c h»ng sè vỊ vÕ cßn l¹i.
B3. Gi¶i ph­¬ng tr×nh võa nhËn ®­ỵc.
2. ¸p dơng
HS:
Tù ®äc VD3/SGK. LÇn l­ỵt chØ ra c¸c 
VD3/SGK.
b­íc ®· ¸p dơng
(?2). Gi¶i ph­¬ng tr×nh:
Þ ¸p dơng vµo lµm ?2/SGK.
x - = 
GV:
Cho häc sinh ®øng t¹i chç tr×nh bµy.
Yªu cÇu häc sinh gi¶i thÝch cho mçi phÐp biÕn ®ỉi.
Û -= 
Û 12x – 2(5x + 2) = 3(7 – 3x)
Û 12x – 10x – 4 = 21 – 9x
Û 12x – 10x + 9x = 21 + 4
Û 11x = 25
Û x = 
VËy ph­¬ng tr×nh cã nghiƯm duy nhÊt
x = 
HS:
Tù ®äc VD4,5,6/SGK.
VD4, VD5, VD6/SGK.
Þ chĩ ý/SGK.
Chĩ ý/SGK.
GV:
VËy víi mét sè ph­¬ng tr×nh kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµm theo c¸c b­íc trªn. Mµ tuú theo tõng ph­¬ng tr×nh ta chän c¸ch gi¶i phï hỵp cho nhanh.
Cđng cè
BT10/SGK. T×m chç sai vµ sưa l¹i nh­ sau:
a) 3x – 6 + x = 9 - x
Û 3x + x + x = 9 + 6
Û 5x = 15
Û x = 3 ... r×nh cã tËp nghiƯm
S = {1; 2}
BT3:
D¹ng 3.
a) (x-1)(5x+3)=(3x-8)(x-1)
b) (2x2+1)(4x-3)=( 2x2+1)(x+2)
c) x-1=x(3x-7)
a) (x-1)(5x+3)=(3x-8)(x-1)
Û (x – 1)(5x + 3) – (3x – 8)(x – 1) = 0
Û (x – 1)(5x + 3 – 3x +8) = 0
Û (x – 1)(2x + 10) = 0
GV:
§©y lµ d¹ng ph­¬ng tr×nh nµo trong ph­¬ng tr×nh tÝch?
C¸ch gi¶i nh­ thÕ nµo?
Thùc hiƯn tõ b­íc nµo?
b) (2x2 + 1)(4x – 3) = (2x2 + 1)(x + 2)
Û (2x2+1)(4x – 3) - (2x2+1)(x + 2) = 0
Û (2x2+1)(4x – 3 – x – 2) = 0
Û (2x2+1)(3x – 5) = 0
V× 2x2 + 1 > 0 Þ 3x – 5 = 0
Û x = 
VËy ph­¬ng tr×nh cã nghiªm duy nhÊt
HS:
GV:
§©y lµ d¹ng ph­¬ng tr×nh khi lµm ta ph¶i vËn dơng c¶ ba b­íc:
- ChuyĨn toµn bé vỊ vÕ tr¸i.
- Ph©n tÝch vÕ tr¸i thµnh nh©n tư.
- Gi¶i ph­¬ng tr×nh tÝch t×m ®­ỵc.
Cßn laÞ phÇn a vµ c HS vỊ nhµ lµm tiÕp
c) x-1=x(3x-7)
Û = 
Û - = 0
Û 3x – 7 – x(3x – 7) = 0
Û (3x – 7) – x(3x – 7) = 0
Û (3x – 7)(1 – x) = 0
3. Cđng cè.
BT26/SGK. Trß ch¬i ch¹y tiÕp søc víi 4 ph­¬ng tr×nh:
	(1) 1,2x – 2,4 = 0
	(2) 3y – x = 2y – 1
	(3) + z = + 
	(4) t2 – t = z(t – 1) (víi t > 0)
4. H­íng dÉn.
- Xem l¹i c¸c d¹ng BT ®· ch÷a.
- BTVN 23,24,25/SGK.
Ngµy d¹y:Thø 3/26/01/2010.
TiÕt 49 PHƯƠNG TRÌNH CHỨA ẨN Ở MẪU 
I/ MỤC TIÊU :
1. Kiến thức : - HS nắm vững khái niệm điều kiện xác định của một pt, cách tìm điều kiện xác định (ĐKXĐ) của pt
- HS nắm vững cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu, cách trình bày chính xác, đặc biệt là bước tìm ĐKXĐ của phương trình và bước đối chiếu với ĐKXĐ của phương trình để nhận nghiệm. 
2. Kĩ năng :- Rèn luyện kỹ năng tìm ĐKXĐ của phương trình và giải phương trình
3. Thái độ : Hăng say phát biểu, làm bài tích cực , tính toán chính xác.
II/ CHUẨN BỊ :
- GV : Bảng phụ (ghi đề bàiktra, bài tập áp dụng mục 2, 4) 
- HS : Ôn tập cách giải ptrình đưa được về dạng bậc nhất; điều kiện của biến để giá trị của phân thức được xác định. 
- Phương pháp : Nêu vấn đề – Hoạt động nhóm. 
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. ỉn ®Þnh - KTBC.
GV: Cho c¸c ph­¬ng tr×nh sau:
(1) 2x – 3 = 0. (2) 2x – 3 = 4x + 5.
(3) = . (4) (x – 1)(3x + 2) = 0.
(5) x + = 1 + 
GV: Ph­¬ng tr×nh (5) cã ®iỊu g× kh¸c sovíi c¸c ph­¬ng tr×nh cßn l¹i?
HS: Ph­¬ng tr×nh nµy cã chøa Èn ë mÉu.
GV: Víi c¸c d¹ng ph­¬ng tr×nh ®· häc th× c¸c gi¸ trÞ t×m ®­ỵc cđa Èn ®Ịu lµ nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh. VËy víi ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu th× c¸ch gi¶i nh­ thÕ nµo? C¸ch kÕtluËn nghiƯm ra sao? Þ Bµi míi...
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV - HS
Ghi b¶ng
(1) VÝ dơ më ®Çu
GV:
Giíi thiƯu tiÕp vÝ dơ më ®Çu..
Cho pt:
HS:
§äc vÝ dơ më ®Çu/SGK vµ tr¶ lêi ?1
Ta cã x = 1 kh«ng lµ nghiƯm cđa 
GV:
HS:
V× sao x = 1 kh«ng ph¶i lµ nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh?
V× nÕu x =1 th× ph©n thøc kh«ng x¸c ®Þnh ..
ph­¬ng tr×nh v× nÕu x =1 th× ph©n thøc kh«ng x¸c ®Þnh 
GV:
§èi víi ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu thøc nÕu cã mét gi¸ trÞ cđa Èn mµ t¹i ®ã Ýt nhÊt mét mÉu thøc trong ph­¬ng tr×nh nhËn gi¸ trÞ b»ng 0 th× gi¸ trÞ ®ã kh«ng ph¶i lµ nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh. V× vËy ®Ĩ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nghiƯm cđa mét ph­¬ng tr×nh chøa ë mÉu thøc ng­êi ta cÇn ph¶i t×m ®iỊu kiƯn cđa Èn ®Ĩ cho c¸c mÉu trong ph­¬ng tr×nh kh¸c 0 vµ ng­êi ta gäi ®ã lµ §KX§ cđa ph­¬ng tr×nh.
Þ CÇn t×m ®iỊu kiƯn x¸c ®Þnh cđa ph­¬ng tr×nh
(2) §iỊu kiƯn x¸c ®Þnh (§KX§) cđa mét ph­¬ng tr×nh.
GV:
VËy c¸ch t×m §KX§ cđa mét ph­¬ng tr×nh nh­ thÕ nµo?
§äc VD1/SGK vµ nªu c¸ch t×m §KX§ cđa ph­¬ng tr×nh?
VD1 (SGK)
HS:
T×m §KX§ cđa ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu thøc chÝnh lµ t×m §KX§ cđa c¸c ph©n thøc cã trong trong ph­¬ng tr×nh.
GV:
VËy em h·y nh¾c l¹i c¸ch t×m §K cđa biÕn ®Ĩ gi¸ trÞ cđa ph©n thøc ®­ỵc x¸c ®Þnh?
HS:
Cho mÉu thøc ¹ 0 Þ ®iỊu kiƯn cđa biÕn.
¸p dơng lµm ?2/SGK.
?2.
T×m §KX§ cđa mçi ph­¬ng tr×nh sau:
a) 
§K: x – 1¹ 0 vµ x + 1 ¹ 0 Þ x ¹ ± 1
VËy §KX§ cđa ph­¬ng tr×nh lµ x ¹ ± 1
§KX§: x ¹ 2
GV:
VËy c¸ch gi¶ ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu lµm nh­ thÕ nµo? Þ
3. C¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu.
HS:
Tù ®äc VD2/SGK vµ ®øng t¹i chç tr×nh bµy c¸c b­íc lµm.
VD2/SGK.
GV:
Chĩ ý HS sau phÇn quy ®ång khư mÉu dïng dÊu Þ c¸c b­íc cßn l¹i dïng dÊu Û
C¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu.
(SGK)
3. Cđng cè.
(?3). Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:
a) =
§KX§: x ¹ ± 1
Quy ®ång khư mÉu:
=
Þ x(x + 1) = (x + 4)(x – 1)
Û x(x + 1) – (x + 4)(x – 1) = 0
Û x2 + x – x2 – 3x + 4 = 0
- 2x = - 4
x = 2
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = {2}
b) = - x
§KX§: x ¹ 2
Quy ®ång khư mÉu ta ®­ỵc:
3 = 2x – 1 – x(x – 2)
Û 3 = 2x – 1 – x2 + 2x
Û (2x – 4) – (x2 – 2x) = 0
Û 2(x – 2) – x(x – 2) = 0
Û (x – 2)2 = 0
Û x – 2 = 0
Û x = 2 Tho¶ m·n §KX§.
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = f
4. H­íng dÉn.
- BTVN: 27/SGK.
Ngµy d¹y:Thø 7/30/01/2010.
TiÕt 50
Bµi 5. ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu thøc
I/ MỤC TIÊU :
1. Kiến thức : Củng cố cho HS kỹ năng tím ĐKXĐ của phương trình, kỹ năng giải phương trình chứa ẩn ở mẫu
2. Kĩ năng :- Nâng cao kỹ năng: Tìm điều kiện để giá trị của phân thức được xác định, biến đổi phương trình và đối chiếu với ĐKXĐ của phương trình để nhận nghiệm. 
- Rèn luyện kỹ năng giải phương trình chứa ẩn ở mẫu 
3. Thái độ : Hăng say phát biểu, làm bài tích cực , tính toán chính xác.
II/ CHUẨN BỊ :
- GV : bảng phụ (ghi đề bàiktra, bài tập áp dụng mục 4) 
- HS : Ôn tập cách giải ptrình 
- Phương pháp : Nêu vấn đề – Hoạt động nhóm.
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. ỉn ®Þnh - KTBC.
GV: Nªu c¸c b­íc gi¶i ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë mÉu?
HS:	
	B1. T×m §KX§ cđa ph­¬ng tr×nh.
	B2. Quy ®ång mÉu hai vÕ cđa ph­¬ng tr×nh råi khư mÉu.
	B3. Gi¶i ph­¬ng tr×nh võa nhËn ®­ỵc.
B4. KÕt luËn: Trong c¸c gi¸ trÞ t×m ®­ỵc ë b­íc 3, gi¸ trÞ nµo tho¶ m·n §KX§ chÝnh lµ c¸c nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh ®· cho.
GV:	Gi¶i ph­¬ng tr×nh sau: = 3
HS:	§KX§: x ¹ -5
	Quy ®ång khư mÉu ta ®­ỵc:
	2x -5 = 3(x + 5)
	Û 2x – 5 = 3x + 15
	Û 2x – 3x = 15 – 5
	Û - x = 10
	Û x = -10 Tho¶ m·n §KX§.
	VËy ph­¬ng tr×nh cã nghiƯm duy nhÊt x = - 10.
GV: ë BT 27/SGK chĩng ta ®· gi¶i mét sè ph­¬ng tr×nh cã mÉu thøc ®¬n gi¶n Þ VËy víi c¸c ph­¬ng tr×nh cã mÉu thøc phøc t¹p h¬n ta cịng lÇn l­ỵt lµm theo c¸c b­íc ®· ph¸t biĨu trªn.
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV - HS
Ghi b¶ng
GV:
Yªu cÇu HS tù ®äc VD3/SGK.
4. ¸p dơng
HS:
Tù ®äc VD3/SGK vµ tr×nh bµy l¹i
VD3/SGK. 
GV:
Lµm vµ h­íng dÉn cho HS 1VD cơ thĨ.
VD. Gi¶i ph­¬ng tr×nh:
§Ĩ x¸c ®Þnh ®­ỵc mÉu thøc chung ta cÇn viÕt l¹i c¸c mÉu thøc d­íi d¹ng ®· ®­ỵc ph©n tÝch
 + 1 = 
Û + 1 = 
Þ T×m §KX§.
Þ Quy ®ång khư mÉu.
§KX§: x ¹ -1
Quy ®ång khư mÉu ta ®­ỵc:
5 + 1.2(x + 1) = 6.2
Û 5 + 2x + 2 = 12
Û 2x = 12 – 5 – 2
GV:
Khi x¸c ®Þnh ®­ỵc c¸c gi¸ trÞ cđa Èn ta cÇn so s¸nh víi ®iĨu g×?
Û 2x = 5
Û x = 
HS:
Ta cÇn so s¸nh víi §KX§ ®Ĩ kÕt luËn nghiƯm.
Tho¶ m·n ®iỊu kiƯn x¸c ®Þnh
VËy ph­¬ng tr×nh cã nghiƯm duy nhÊt 
x = 
BT27/SGK. Gi¶i ph­¬ng tr×nh:
GV:
Em h·y nªu c¸c c¸ch gi¶i ph­¬ng tr×nh trªn?
c) = 0
HS:
Tr×nh bµy bµi gi¶i ph­¬ng tr×nh trªn theo c¸c b­íc
§KX§: x ¹ 3
 Þ = 0
GV:
Ngoµi c¸ch gi¶i trªn cßn c¸ch nµo kh¸c?
Û = 0
HS:
Tr×nh bµy.
Û = 0
GV:
NhËn xÐt vµ ch÷a theo c¸ch rĩt gän VT.
Û x + 2 = 0
Û x = - 2 Tho¶ m·n §KX§.
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = {- 2}
3. Cđng cè.
BT 29/SGK. (B¶ng phơ)
	HS: §äc vµ tr¶ lêi..
GV: Theo c¸ch tr×nh bµy cđa hai b¹n th× gi¸ trÞ t×m ®­ỵc cđa Èn lµ ®ĩng. Nh­ng ®ã kh«ng ph¶i lµ nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh v× c¶ hai b¹n ë ®©y ®Ịu thiÕu b­íc t×m §KX§ cđa ph­¬ng tr×nh.
Khi t×m §KX§ cđa ph­¬ng tr×nh lµ: x ¹ 5
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm lµ S = f
BT28/SGK. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh (phÇn a, c, d)
	HS: Tr×nh bµy .
	GV: NhËn xÐt vµ ch÷a.
	a) §KX§: x ¹ 1 vµ S = f
	c) §KX§: x ¹ 0 vµ S = {1}
	d) §KX§: x ¹ 0 vµ x ¹ 1. S = f
4. H­íng dÉn.
BTVN: 30,31/SGK.
==========***@***============
Ngµy d¹y:Thø 3/2/02/2010.
TiÕt 51: luyƯn tËp
I/ MỤC TIÊU :
1. Kiến thức : - Củng cố khái niệm hai phương trình tương đương. Điều kiện xác định của phương trình, nghiệm của phương trình. 
- Cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu.
2. Kĩ năng :- Tiếp tục rèn luyện kỹ năng giải ptrình có chứa ẩn ở mẫu và các bài tập đưa về dạng này. 
3. Thái độ : Hăng say phát biểu, làm bài tích cực , tính toán chính xác.
II/ CHUẨN BỊ :
- GV : Thước, bảng phụ (đề kiểm tra; bài tập)
- HS : Ôn tập nắm vững cách giải phương trình có ẩn ở mẫu. 
- Phương pháp : Vấn đáp – Hoạt động nhóm. 
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. ỉn ®Þnh - KTBC.
GV: Nªu c¸c b­íc gi¶i ph­¬ng tr×nh cã chøa Èn ë mÉu?
HS: B1. T×m §KX§ cđa ph­¬ng tr×nh.
	 B2. Quy ®ång mÉu hai vÕ cđa ph­¬ng tr×nh råi khư mÉu.
	 B3. Gi¶i ph­¬ng tr×nh võa nhËn ®­ỵc.
 B4. KÕt luËn: Trong c¸c gi¸ trÞ t×m ®­ỵc ë b­íc 3, gi¸ trÞ nµo tho¶ m·n §KX§ chÝnh lµ c¸c nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh ®· cho.
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV - HS
Ghi b¶ng
HS:
§øng t¹i chç tr×nh bµy.
BT30/SGK. Gi¶i c¸c ph­¬ng tr×nh sau:
GV:
- Hai mÉu thøc cã quan hƯ nh­ thÕ nµo víi nhau?
- §KX§?
- Lµm nh­ thÕ nµo ®Ĩ xuÊt hiƯn mÉu thøc chung?
- Gi¸ trÞ t×m ®­ỵc cđa Èn cã tho¶ m·n §KX§ hay kh«ng?
- VËy kÕt luËn nghiƯm cđa ph­¬ng tr×nh nh­ thÕ nµo?
a) + 3 = 
- §KX§: x ¹ 2
- Quy ®ång khư mÉu ta ®­ỵc:
1 +3(x – 2) = 3 – x
Û 1 + 3x – 6 = 3 – x
Û 4x = 8
Û x = 2 Kh«ng tho¶ m·n §KX§.
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = f
b) 2x - = + 
- §KX§: x ¹ -3.
- Quy ®ång khư mÉu ta ®­ỵc:
Û 14x(x + 3) – 14x2 = 28x + 2(x + 3)
Û 14x2 + 42x – 14x2 = 28x + 2x + 6
Û 12x = 6
Û x = 0,5 tho¶ m·n §KX§.
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = {0,5}
c) -= 
- §KX§: x ¹ -3.
- Quy ®ång khư mÉu ta ®­ỵc:
Û (x + 1)2 – (x – 1)2 = 4
Û 4x = 4
Û x = 1 tho¶ m·n §KX§.
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = {1}
d) =
- §KX§: x ¹ -7 vµ x ¹ 1,5
- Quy ®ång khư mÉu ta ®­ỵc:
Û (3x – 2)(2x – 3) = (6x + 1)(x + 7)
Û -56x = 1
Û x = tho¶ m·n §KX§.
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = {}
BT31/SGK.
HS:
GV:
GV:
T×m mÉu thøc chung
= x3 – 1 = (x – 1)(x2 + x + 1)
Cho biĨu thøc x3 – 1 ¹ 0 Þ §KX§.
Ph­¬ng tr×nh 4x2 – 3x – 1 = 0 ®­a ®­ỵc vỊ d¹ng nµo?
¸p dơng ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch nµo?
Ph­¬ng tr×nh cã mÊy nghiƯm?
a) - = 
- §KX§: x ¹ 1
- Quy ®ång khư mÉu ta ®­ỵc:
1.(x2 + x + 1) – 3x2 = 2x(x – 1)
Û 4x2 – 3x – 1 = 0
Û (x – 1)(4x + 1) = 0
Û x = 1 hoỈc x = -0,25
x = 1 Kh«ng tho¶ m·n §KX§.
VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm
S = {-0,25}
b) +=
- §KX§: x ¹ 1; x ¹ 2; x ¹ 3
 S = f
3. Cđng cè.
BT32/SGK. 
	a) (+ 2) = (+ 2)(x2 + 1) (1)
	- §KX§: x ¹ 0
	(1) Û (+ 2)(-x2) = 0 Û x = -0,5 hoỈc x = 0 (lo¹i)
	VËy ph­¬ng tr×nh cã tËp nghiƯm S = { - 0,5}
4. H­íng dÉn.
- BTVN 31,32,33/SGK.
BT31. lµm t­¬ng tù nh­ hai phÇn ®· lµm.
BT33. Ta cho tõng biĨu thøc ®ã b»ng 2 vµ gi¶i ph­¬ng tr×nh ®Ĩ t×m a.
	VD. a) Gi¶i ph­¬ng tr×nh víi §KX§ a ¹ vµ a ¹ -3