Giáo án Đại số Khối 8 - Tiết 41+42 - Lê Xuân Long

 CHƯƠNG III : PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN
Tiết 41 §1: MỞ ĐẦU VỀ PHƯƠNG TRÌNH
I/MỤC TIÊU
Hiểu được khái niệm phương trình một ẩn và các thuật ngữ liên quan : vế trái, vế phải , nghiệm của phương trình , tập nghiệm của phương trình.
Biết cách kết luận một giá trị của biến đã cho có phải là nghiệm của một phương trình đã cho hay không
Hiểu được khái niệm hai phương trình tương đương.
II/CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
GV: - Bảng phụ ghi bài tập.Thước kẻ, phấn màu, bút dạ.
HS: - Đọc trước bài học . Thước kẻ, bút chì, bảng phụ nhóm, bút dạ.
III/TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
PHÇN GHI B¶NG
Hoạt động 1: “Giới thiệu khái niệm phương trình một ẩn và các thuật ngữ liên quan”.
- GV: cho HS đọc bài toán cổ: 
“Vừa gà võa chã 
Bã l¹i cho trßn
Ba m­¬i s¸u con
Mét tr¨m ch©n ch½n.
Hái cã bao nhiªu chã ,bao nhiªu gµ?
- GV: “ Ta đã biết cách giải bài toán trên bằng phương pháp giả thiết tạm;liệu có cách giải khác nào nữa không và bài toán trên liệu có liên quan gì tới bài toán sau: 
Tìm x,biết: 2x + 4( 36 - x ) = 100 ?
- GV: đặt vấn đề: “ Có nhận xét gì về các hệ thức sau:
2x + 5 = 3( x - 1) + 2 ; 
 x+ 1 = x + 1;2x= x+ x ; = x - 2
- GV: Mỗi hệ thức trên có dạng 
A(x) = B(x) và ta gọi mỗi hệ thức trên là một phương trình với ẩn x . Theo các em thế nào là một phương trình với ẩn x ? ”
- HS thực hiện ? 1
- Lưu ý HS các hệ thức : 
 x + 1 = 0; x- x =100 
cũng được gọi là phương trình một ẩn.
- GV: “Mỗi biểu thức2x +1 = x ; x+ x = 10.
 2x + 5 = 3( x - 1 ) + 2 x - 1 = 0 
Có phải là phương trình một ẩn không? nếu phải hãy chỉ ra vế trái, vế phải của phương trình”
Hoạt động 2: Giới thiệu nghiệm của một phương trình .
- GV: Hãy tìm giá trị của vế trái và vế phải của phương trình 
 2x + 5 = 3 ( x - 1 ) + 2 tại x = 6 ; 5 ; -1.
- GV: Trong các giá trị của x nêu trên giá trị nào khi thay vào thì vế trái , vế phải của phương trình đã cho cùng giá trị.
- GV: Ta nói x = 6 là một nghiêm của phương trình 2x +5 = 3( x - 1) + 2
x = 5 ; x = -1 không phải nghiệm của phương trình trên.vËy nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh lµ g× ?
-GV cho häc sinh thùc hiÖn vÝ dô ?3 SGK
- GV: “ giới thiệu chú ý a”
- GV: Hãy dự đoán nghiệm của các phương trình sau: 
a/ x = 1
b/ ( x - 1) ( x + 2)(x + 3) = 0
c/ x+1=1+x
d)x= -1
Từ đó rút ra nhận xét gì?.
Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp cñng cè
-ThÕ nµo lµ nghiÖm cña mét PT?
-Mét PT cã thÓ cã bao nhiªu nghiÖm?
-Bµi tËp 1SGK
-Bµi tËp 2SGK
-Yªu cÇu HS gi¶i thÝch.
- HS ®ọc bài toán cổ SGK
- HS trao đổi nhóm và trả lời :
“ Vế trái là 1 biểu thức chúa biến x”.
- HS suy nghĩ cá nhân , trao đổi nhóm rồi trả lời . 
- HS thưc hiện cá nhân ? 1 
®­a ra c¸c ph­¬ng tr×nh tïy theo hiÓu biÕt cña m×nh.
- HS làm việc cá nhân rồi trao đổi ở nhóm
-HS tr¶ lêi tr­íclíp:
Ph­¬ng tr×nh2x+1=x cã vÕ tr¸i lµ2x+1,vÕ ph¶i lµ x.
Ph­¬ng tr×nh x2+x=10 cã vÕ tr¸i lµ x2+x,vÕ ph¶i lµ 10
- HS làm việc cá nhân rồi trao đổi kết quả ở nhóm.
- HS trả lời.
T¹i x=6 vÕ tr¸i b»ng 17,vÕ ph¶i b»ng 17; T¹i x=5 vÕ tr¸i b»ng 15,vÕ ph¶i b»ng 14;T¹i x=-1 bvÕ tr¸i b»ng 3,vÕ ph¶i b»ng 2.
- HS thực hiện ?3.
- HS thảo luận nhóm và trả lời.
a)x=-2 kh«ng tháa m·n 
b)x=2 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh
- HS làm việc cá nhân.
- HS làm việc theo nhóm , đại diện trả lời.
a)x=1vµ x=-1
b)x=1,x=-2,x=-3
c)x=
d)x=
HS rót ra nhËn xÐt vÒ nghiÖm cña PT
-HS tr¶ lêi
-HS c¸ nh©n lµm bµi tËp 1SGK
HS tr¶ lêi : x=-1 lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh c
-HS c¸ nh©n lµm,mét HS tr¶ lêi tr­íc líp: t=-1vµ t=0 lµ nghiÖm cña PT
1-Ph­¬ng tr×nh mét Èn
VÝ dô1. 
2x+1=x lµ ph­¬ng tr×nh mét Èn v¬Ý Èn x
2t-5=3(4-t) lµ ph­¬ng tr×nh mét Èn v¬Ý Èn t
3y-23=-6y+7 lµ ph­¬ng tr×nh víi Èn y
u2+ 4u-3=0 lµ ph­¬ng tr×nh víi Èn u.
-NghiÖm cña ph­¬ng tr×nh lµ gi¸ trÞ cñabiÕn, lµm cho gi¸ trÞ hai vÕ cña ph­¬ng tr×nh b»ng nhau.
-Chó ý
a)HÖ thøc x=m(víi m lµmét sè nµo ®ã)còng lµ mét ph­¬ng tr×nh. Ph­¬ng tr×nh nµy cã nghiÖm duy nhÊt lµ m.
b)Mét ph­¬ng tr×nh cã thÓ cã mét nghiÖm,hai nghiÖm v« sè nghiÖm hoÆc kh«ng cã nghiÖm nµo(ph­¬nh tr×nh v« nghiÖm)
IV/HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ . Làm các bài tập: BT2 ; BT4 ; BT5 ;
Qua tiết học này chúng ta cần nắm chắc những khái niệm gì?.
Bài tập về nhà: Bài 1, Bài 3.Đọc trước bài “ Phương trình một ẩn và cách giải”
V/ RÚT KINH NGHIỆM.
..
Tiết 42 §1: MỞ ĐẦU VỀ PHƯƠNG TRÌNH
I/MỤC TIÊU
Hiểu được khái niệm phương trình một ẩn và các thuật ngữ liên quan : vế trái, vế phải , nghiệm của phương trình , tập nghiệm của phương trình.
Biết cách kết luận một giá trị của biến đã cho có phải là nghiệm của một phương trình đã cho hay không
Hiểu được khái niệm hai phương trình tương đương.
II/CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
GV: - Bảng phụ ghi bài tập.Thước kẻ, phấn màu, bút dạ.
HS: - Đọc trước bài học . Thước kẻ, bút chì, bảng phụ nhóm, bút dạ.
III/TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
PHÇN GHI B¶NG
Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra
-ThÕ nµo lµ nghiÖm cña PT ?
-Cho HS lµm bµi tËp 4 SGK
Hoạt động 2: Giải phương trình.
- GV: Cho HS đọc mục 2 giải phương trình .
- GV : Tập nghiệm của một phương trình, giải một phương trình là gì ?
- GV: Cho HS thực hiện ? 4
Hoạt động 3: Giới thiệu khái niệm 2 phương trình tương đương.
- GV: Có nhận xét gì về tập nghiệm của các cặp phương trình sau :
1/ x = -1 và x + 1 = 0 
2/ x = 2 và x - 2 = 0
3/ x = 0 và 5x = 0
4/ x = và x - = 0
- GV: Mỗi cặp phương trình nêu trên được gọi là 2 phương trình tương đương, theo các em thế nào là 2 phương trình tương đương?
- GV: Giới thiệu khái niệm hai phương trình tương đương.
-Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp
-Cho HS lµm bµi tËp 3SGK-tr6
-Cho HS lµm bµi tËp5 SGK
-Cho HS lµm bµi tËp 6 SBT 
-Lµm thÕ nµo ®Ó biÕt x=2 lµ nghiÖm cña c¶ hai PT ?Cã mÊy c¸ch ?
-HS1 tr¶ lêi
-HS2 tr¶ lêi
-T×m hiÓu SGK
-TËp hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖm cña mét ph­¬ng tr×nh ®­îc gäi lµ tËp nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh ®ã . 
-Gi¶i mét ph­¬ng tr×nh lµ t×m tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña biÕn sao cho hai vÕ cña ph­¬ng tr×nh cã gi¸ trÞ b»ng nhau 
-HS lµm ?4 SGK
a) S= 
b) 
-HS nhËn xÐt : c¸c cÆp ph­¬ng tr×nh trªn ®Òu cã cïng tËp nghiÖm.
1/ S=
2/ S=
3/ S= 
4/ S= 
 -HS th¶o luËn tr­íc líp tr¶ lêi c©u hái.
-HS ho¹t ®éng c¸ nh©n lµm bµi tËp 3: TËp nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh lµ S=
-Ho¹t ®éng nhãm lµm bµi tËp 5 SGK.
-§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi tr­íc líp: 
 Ph­¬ng tr×nh x=0cã tËp nghiÖm lµ S=
 Ph­¬ng tr×nh x(x-1)=0 cã tËp nghiÖm lµ S=.VËy hai ph­¬ng tr×nh trªn kh«ng t­¬ng ®­¬ng nhau.
-HS ho¹t ®éng nhãm lµm bµi tËp 6
-§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy lêi gi¶i: 
a) x2-5x+6=0
(x-2)(x-3)=0x=2 lµ nghiÖm cña (1)
 x+(x-2)(2x+1)=0
 x-2+(x-2)(2x+1)=0
 (x-2)(x+1)2=0
 x=2 lµ nghiÖm cña (2)
b) TËp nghiÖm cña (1) lµ S=.TËp nghiÖm cña (2) lµ S=VËy x=3 lµ nghiÖm cña (1) mµ kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña (2)
c) Do hai PT cã tËp nghiÖm S=vµ S= kh¸c nhau nªn chóng kh«ng t­¬ng ®­¬ng 
2-Gi¶i ph­¬ng tr×nh
-TËp nghiÖm cña mét ph­¬ng tr×nh ®­îc kÝ hiÖu lµ S.
-Gi¶i mét ph­¬ng tr×nh lµ t×m tËp nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh ®ã.
3-Ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng
-Ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng lµ ph­¬ng tr×nh cã cïng tËp nghiÖm .
-Ta dïng kÝ hiÖu ""
®Ó chØ hai ph­¬ng tr×nh t­¬ng ®­¬ng.
IV/H¦íNG DÉN VÒ NHµ : Häc thuéc lÝ thuyÕt ,Lµm c¸c bµi tËp trong SGK,bµi tËp trong SBT