Giáo án Đại số 8 - Tiết 34, Bài 9: Biến đổi các biểu thức hữu tỉ. Giá trị của phân thức (Bản 2 cột)

TiÕt 34
§ 9: BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ. 
 GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
Ngµy so¹n:14-12-2007
I/. MỤC TIÊU
HS có khái niệm về biểu thức hữu tỉ, biết rằng mỗi phân thức và mỗi đa thức đều là những biểu thức hữu tỉ.
HS biết cách biểu diễn một biểu thức hữu tỉ dưới dạng một dãy các phép toán trên những phân thức và hiểu rằng biến đổi một biểu thức hữu tỉ là thực hiện các phép toán trong biểu thức để biến nó thành một phân thức đại số.
HS có kĩ năng thành thạo các phép toán trên các phân thức đại số.
HS biết cách tìm điều kiện của biến để giá trị của phân thức được xác định.
II/ CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
GV: - Bảng phụ để ghi bài, bút dạ.
HS: - Ôn tập các phép toán cộng, trừ, nhân, chia, rút gọn phân thức, điều kiện để một tích khác 0.
III/TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Hoạt động 1: KIỂM TRA
- GV nêu yêu cầu kiểm tra.
Phát biểu quy tắc chia phân thức. Viết công thức tổng quát.
Chữa bài tập 37 SBT.
Thực hiện phép tính (chú ý đến quy tắc đổi dấu).
- GV nhận xét, cho điểm HS.
- GV nhấn mạnh: 
Khi biến chia thành nhân phải nghịch đảo phân thức chia.
Nếu tử và mẫu có hai nhân tử là các đa thức đối nhau, cần đổi dấu để rút gọn.
Hoạt động 2: BIỂU THỨC HỮU TỈ
- GV: Cho các biểu thức sau.
Em hãy cho biết các biểu thức trên, biểu thức nào là phân thức? Biểu thức nào biểu thị phép toán trên các phân thức?
- GV giới thiệu: Mỗi biểu thức là một phân thức hoặc biểu thị một dãy các
phép toán: cộng, trừ, nhân, chia trên những phân thức là những biểu thức hữu tỉ.
- GV yêu cầu HS tự lấy 2 ví dụ về biểu thức hữu tỉ.
Hoạt động 3: BIẾN ĐỔI MỘT 
 BIỂU THỨC HỮU TỈ 
 THÀNH MỘT PHÂN THỨC
Ví dụ 1: Biến đối biểu thức thành một phân thức.
- GV hướng dẫn HS dùng ngoặc đơn để viết phép chia theo hàng ngang 
- Sau đó đặt câu hỏi: Ta sẽ thực hiện dãy tính này theo thứ tự nào?
- GV sau khi phân tích, gọi một HS lên bảng thực hiện phép tính.
- GV yêu cầu HS làm ? 1 .
.
t Bài 46b tr.57 SGK.
( GV yêu cầu HS hoạt động nhóm)
Biến đổi biểu thức sau thành một phân thức đại số.
- GV kiểm trabài của một số nhóm.
Hoạt động 4: GIÁ TRỊ 
 CỦA PHÂN THỨC
- GV: Cho phân thức . Tính giá trị phân thức tại x = 2 ; x = 0.
- GV: Vậy điều kiện để giá trị của phân thức được xác định là gì? 
- GV yêu cầu HS đọc SGK tr.56 đoạn “ giá trị của phân thức ” và hỏi:
 Khi nào phải tìm điều kiện xác định của phân thức?
Điều kiện xác định của phân thức là gì?
- GV đưa ví dụ 2 tr.56 SGK.
- GV hỏi: Phân thức được xác định
khi nào?
x = 2004 có thoả mãn điều kiện xác định của phân thức không?
Vậy để tính giá trị của phân thức tại x = 2004 ta nên làm thế nào?
- GV ghi lại bài trình bày của HS trên bảng.
- GV yêu cầu HS làm ? 2 .
Cho phân thức 
a) Tìm điều kiện của x để giá trị của phân thức được xác định.
b) Tính giá trị của phân thức tại x = 1 000 000 và tại x = – 1.
Hoạt động 5: LUYỆN TẬP - CỦNG CỐ
t Bài 47 tr.57 SGK.
Với giá trị nào của x thì giá trị của mỗi phân thức sau được xác định?
a) b) 
- Một HS lên bảng kiểm tra.
Phát biểu quy tắc chia phân thức và viết công thức tổng quát tr.54 SGK.
Chữa bài tập 37 SBT.
= 
 = = 
- HS nhận xét câu trả lời và bài làm của bạn.
- HS: 
Các biểu thức 
 là các phân thức.
Biểu thức là phép cộng hai phânthức.
Biểu thức là dãy tính gồm phép cộng và phép chia thực hiện trên các phân thức.
- HS lên bảng viết ví dụ biểu thức hữu tỉ.
- HS lên bảng làm 
- HS lên bảng làm ?1
 = 
- HS hoạt động theo nhóm.
= = 
= = (x – 1)2 
- Đại diện một nhóm lên trình bày bài.
- HS: Tại x = 2 thì = = 1
Tại x = 0 thì = phép chia không thực hiện được nên giá trị phân thức không xác định.
- HS: Phân thức được xác định với những giá trị của biến để giá trị tương ứng của mẫu khác 0.
- Một HS đọc SGK tr.56, các HS khác theo dõi SGK.
- HS trả lời:Phân thức được xác định và .
a)x = 2004 thoả mãn điều kiện xác định 
b)Để tính giá trị của phân thức tại x = 2004 ta nên rút gọn phân thức rồi tính giá trị phân thức đã rút gọn.
 = . Thay x = 2004, ta có: 
-HSlµm ?2
a) Phân thức được xác định và .
b) = 
x = 1 000 000 thoả mãn điều kiện xác định. Khi đó giá trị của phân thức bằng:
x = – 1 không thoả mãn đk xác định. 
Vậy với x = – 1 giá trị của phân thức không xác định.
- HS cả lớp làm bài vào vở. Hai HS lên bảng làm.
a) Giá trị được xác định 
b) Giá trị xác định 
IV/ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀBài tập về nhà: Bài 50, 51, 53, 54, 55 tr.58, 59 SGK.
Ôn tập các phương pháp phân tích đa thức thành nhân tử, ước của số nguyên.
V/Rót kinh nghiÖm