Giáo án Bồi dưỡng Văn 8 – THCS Tân Trào

Ngµy so¹n : 2/12/2008 
Ngµy d¹y:
	CHỦ ĐỀ BÁM SÁT
 TiÕt 33,34 : ÔN TẬP, THỰC HÀNH DẤU CÂU
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
¤n tập một cách có hệ thông các loại dấu câu, hiểu tác dụng và vận dụng vào văn nói, văn viết cho phù hợp mục đích giao tiếp.
Rèn luyện ý thực dùng dấu câu đúng khi viết văn bản
II. CHUẨN BỊ
GV: bảng phụ, bảng thống kê dấu câu, hệ thống ví dụ. .
HS: Oân lại bài, soạn bài.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
Kiểm tra bài cũ: 5 p
Bài mới: Giới thiệu bài
HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC
NỘI DUNG GHI BẢNG
* Hoạt dộng 1:
* Kể tên các loại dấu câu đã học ở chương trình lớp 6,7?
HS làm việc nhóm. 
GV Việt ngữ có 10 lạo dấu câu: phẩy, chấm, chấm phẩy, hai chấm, chấm cảm, chấm lửng, chấm hỏi, ngang, ngoặc đơn, ngoặc kép.
* Nêu chức năng chính củ từng loại dấu câu?
HS làm việc nhóm. 
GV dùng bẳng thống kê về dấu câu:
I. ÔN TẬP DẤU CÂU
- Việt ngữ có mười loại dấu câu:
stt
Dấu câu
Chức năng
Ví dụ
1
Dấu chấm ( . )
- Kết thúc một câu trầ thuật
Hôm nay trời rất đẹp.
2
Dấu chấm hỏi
( ? )
- Kết thúc câu hỏi
Bạn đã làm bài tập chưa?
3
Dấu chấm than 
( ! )
- Kết thúc câu cầu khiến, câu cảm thán.
Than ôi! Thời oanh liệt nay cón 
đâu ?
4 
Dấu chấm phẩy ( ; )
- Tách câu ghép có cấu tạo phức tạp, hoặc bộ phận câu kể.
Sáng tạo là vấn đề rất quan trọng; không sáng tạo không lám cách mạng được. ( Lê Duẩn)
5
Dấu hai chấm 
( : )
- Dặt cuối câu dùng liệt kê, giả thích
- Đánh dấu lời dẫn trực tiếp
Nhiệm vụ của chúng ta là:
+ Đi học đầy đủ
+ Học bài thật tốt
6
Dấu gạch ngang
(- )
- Xác định phần chú thích trong câu.
Đặt trước lời đối thoại.
 Trước ý liệt kê
Nguyễn Du – tác giả truyện Kiều – một danh nhâ văn hoá thế giới.
7
Dấu ngoặc đơn 
( )
- Dùng đẻ tách thành phần chú thích, giải thích.
Nam cao ( 1915 – 1951). . . . .
8 
Dấu ngoặc kép
(“ “)
- Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.
- Từ ngữ có ý mỉa mai, châm biếm.
- Từ ngữ được hiểu theo một cách khác.
Những “ luật rừng” như vậy người bình thường mấy ai được biết.
9
Dấu phẩy
 ( , )
- Tách bộ phận câu, vế câu ghép.
Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị.
10
Dấu chấm lửng
( . . . )
- Thể hiện lời nói ngập ngừng.
- Tỏ rõ sự liệt kê còn thiếu.
- Làm giản nhịp điệu câu thơ, câu văn.
Một canh. . . hai canh. . . .ba canh
GV cho HS làm bài tập: 
* Điền dấu câu thích hợp vào các câu sau:
HS làm việc nhóm. 
GV chi các câu lên bảng:
VD: Ba đôïc tham sân si làm ô nhiễm tâm hồn con người.
VD: Ngũ thường là nhân nghĩa lễ trí tín.
VD: Sáng nay trong vườn nhà tôi hoa Tường vi đã nở.
VD: Nguyễn Trãi Nguyễn Du là hai nhà thơ lớn.
VD: Cô giáo đọc sách viết văn.
VD: Chúng sta biết cách đánh chúng ta biết cách thắng.
VD: Ai chết vinh buồn chăng ai sống nhục thẹn chăng
VD: Mới hai mươi sáu tuổi mà chồng chị Dậu anh Nguyễn Văn Dậu đã học làm nghề làm ruộng đến mười ba năm.
VD: Rèn luyện đạo đức trước tiếp thu ý kiến sau Tiên học lễ hậu học văn là một truyền thống cần kế thừa và phát huy của giáo dục Việt Nam.
GV ngoài chức năng phân cách hai đơn vị ngữ pháp có quan hệ đẳng lập, dấu phẩy còn được dùng phân cách hai đơn vị ngữ pháp có quan hệ chính phụ.
GV ghi VD lên bảng cho HS làm
VD: T, C – V Trong cuộc kháng chiến này Việt Minh đoán trước rằng sẽ thắng lợi và nhất định sẽ thắng lợi. ( Hồ Chí Minh)
VD: C – V, C – V: Đối với người chưa thành niên phạm tội ít quan trọng toà án có thể quyết định buộc phải chịu thử thách từ một đến hai năm.
VD: C -V, C - V, C - V Pháp chay Nhật hàng vua Bảo Đại thoái vị.
GV cho học sinh viết mộ đoạn văn chủ đề tự chọn có sử dụng dấu hợp lí.
 - HS làm 10p
GV thu một số bài chấm, chỉnh sửa cho HS.
II/ THỰC HÀNH:
Dấu phẩy:
Dấu phẩy tách biệt các đơn vị ngữ pháp có quan hệ đẳng lập:
* Câu điền dấu đúng:
VD: Ba đôïc tham, sân, si làm ô nhiễm tâm hồn con người. 
VD: Ngũ thường là nhân, nghĩa, le,ã trí, tín.
VD: Sáng nay, trong vườn nhà tôi, hoa Tường vi đã nở.
VD: Nguyễn Trãi, Nguyễn Du là hai nhà thơ lớn.
VD: Cô giáo đọc sách, viết văn.
VD: Chúng ta biết cách đánh. Chúng ta biết cách thắng.
VD: Ai chết vinh buồn chăng? Ai sống nhuch thẹn chăng?
VD: Mới hai mươi sáu tuổi mà chồng chị Dậu - anh Nguyễn Văn Dậu - đã học nghề làm ruộng đến mười ba năm.
VD: Rèn luyện đạo đức trước, tiếp thu ý kiến sau (Tiên học le,ã hậu học văn) là một truyền thống cần kế thừa và phát huy của giáo dục Việt Nam.
b. Dấu câu tách biệt các đơn vị ngữ pháp có quan hệ chính phụ:
VD: T, C – V Trong cuộc kháng chiến này, Việt Minh đoán trước rằng sẽ thắng lợi và nhất định sẽ thắng lợi. ( Hồ Chí Minh)
VD: C – V, C – V: Đối với người chưa thành niên phạm tội ít quan trọng, toà án có thể quyết định buộc phải chịu thử thách từ một đến hai năm.
VD: C -V, C - V, C - V : Pháp chay, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị.
Thực hành viết đoạn văn
3.Củng cố:
Kể tên các laọi dấu câu trong tiếng việt.
4.Dặn dò:
-Về nhà xem lại bài .
Ngµy so¹n :3/12/2008
Ngµy d¹y:
 CHỦ ĐỀ BÁM SÁT
 TiÕt 35,36. KHẮC PHỤC LỖI DÙNG TỪ TRONG TẬP LÀM VĂN
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Phát hiện ra từ dung sai trong bài viết của mình hoặc của người khác.
Hiểu được dùng từ chính xác và hay sẽ đem lại hiệu quả giao tiếp cao. Từ đó có ý thức thận trọng khi dùng từ đặt câu trong văn bản.
Cung cấp cho HS một vốn từ không nhỏ thông qua các bài tập trắc nghiệm; sửa lỗi dùng từ qua bài viết của HS đòng thời củng cố kiến thức đã học ở lớp 6,7 và biết vận dụng vào bài tập làm văn.
B. CHUẨN BỊ
GV: bảng phụ, bài kiểm tra có lỗi dùng từ sai, hệ thống ví dụ. .
HS: Ôân lại bài, soạn bài.
C. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
Kiểm tra bài cũ: 5 p
3. Bài mới:
I. TỪ
Từ là đơn vị ngữ pháp nhỏ nhất, có ý nghĩa hoàn chỉnh và cấu tạo ổn định, được người nói người viết dùng để đặt câu. vì vậy, nói đến việc rèn luyện kĩ năng nói và viết, trước hết phải nói đến ngệ thuật dùng từ đúng và hay.
I. DÙNG TỪ ĐÚNG:
Dùng từ đúng lài dùng từ đúng âm và đúng nghĩa.
1. Dùng từ đúng âm:
	Muốn dùng từ đúng âm thì ta phải biết cách phát âm chuẩn.
VD: Đúng âm:	Không đúng âm
 	 Biểu ngữ 	Biển ngữ
 	Cảm khái	Cảm khoái
 	Câu kết	Cấu kết
 	 Khuynh diệp	Khinh diệp 
Bạc mệnh	Bạc mạng
Chung cư	Chúng cư
Đại bàng 	Đại bằng
Phiêu bạt 	Phiêu bạc
Trong thực tế tồn tại hai cách phát âm mà ta chưa thể căn cứ vài từ nguyên hoặc quần chúng để xác định một âm chuẩn, ta chấp thuận cả hai cách phát âm ấy. Tình trạng này, ngôn ngữ học gọi là lưỡng khả.
VD: 	chuẩn 	không chuẩn
Cộng hoà	Cọng hoà
Sát nhập	Sáp nhập
Sứ mệnh	Sứ mạng
Thượng tầng	Thượng tằng
2. Dùng từ đúng nghĩa.
Chúng ta cần thường xuyên tra từ điển, không nên đoán mò.
VD: đọc văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu ta gặp từ “bòng bong” trong câu ( Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan). Tra Đại Nam quốc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Của (XB 1985) ta sẽù hiểu “bòng bong” là “vải”, hoăïc đệm buồm may thành một bức kéo lên mà che nắng, thương dùng theo ghe thuyền”.
- Hiểu nghĩa của từ ngữ còn lơ mơ, chưa chính xác.
VD: Từ “Hoang vu” là cỏ rậm mọc đầy ( vu là cỏ). Vì vậy người ta nói “ sa mạc hoang vắng” chứ không nói “ sa mạc hoang vu”.
VD: Từ “ Quy tiên” nghĩa là chết. “Quy” là về, nhưng tiên là gì? Có người cho rằng “ tiên” là “trước” rồi tưởng đến từ ghép “ tổ tiên” và cho rằng “quy tiên” là về với tổ tiên. Như vậy một em bé chết cũng có nghĩa là “quy tiên” sao? Thực ra “tiên” trong quy tiên là “ người ở trên núi”. Vậy “quy tiên” là “về cõi tiên”. Chính vì vậy người ta dùng từ này để nói đến cái chết nhẹ nhàng, thanh thoát của những cụ ông, cụ bà đã có tuổi thọ.
- Trong tiếng Việt có một số từ đồng âm dị nghĩa
VD: Tiếng “ Kì” ( Kỳ)
Kì Ị lạ ( Hiếu kì)
Kì Ị chỗ nhà vua đóng đô ( Kinh kì)
Kì Ị người già trên 60 tuổi ( kì mục)
Kì Ị là lá cờ ( quốc kì)
Kì Ị là đất vuông ngàn dặm ( Nam kì, trung kì. .)
Kì Ị có nghĩa là thời gian ( kì hạn)
- Trong tiếng Việt có nhiều từ đồng nghĩa tương đối, chúng ta thường hay lẫn lộn dẫn đến sử dụng từ không đúng.
 VD: Du côn - Du đãng Ị đều chỉ người không có nghề nghiệp làm ăn, sinh sống lương thiện, chỉ biết ăn chơi, quậy phá bằng những hành động phi pháp.
+ Du côn: Côn Ị là cái gậy, tượng trưng cho sức mạnh thô bạo.
+ Du đãng: đãng Ị là sống phóng túng, không theo khuôn phép. “Du đãng” Ị là dân sống vỉa hè , sống lang thang, không chịu sự quản lí của chính quyền địa phương và công an khu vực
+ Như vậy tên “du đãng” có hành vi quậy phá như thằng “du côn”, nhưng “du đãng” không có hành vi côn đồ như “du côn”.
VD: Thường xuyên – thường trực:
Nếu viết biển bào “ Xe ra vào thường trực” là sai.
Nếu giải thích “ Xuyên” có nghĩa là “ Xuyên qua” cũng sai luôn.
Vậy “Xuyên” nghĩa là dòng sông luân lưu, trôi chảy không ngừng, còn “ Trực” là ở yên một chỗ để làm việc gì đó. Vậy cái gì thường có mặt mà ở trạng thái động ta gọi là “Thường xuyên”. Còn cái gì có mặt mà ở trạng thái tĩnh ta gọi là “ Thường trực”.
I. DÙNG TỪ HAY
1. Dùng từ chính xác:
Là dùng từ đúng và hay.
VD: Nguyễn Du miêu tả tâm trạng Thúc Sinh trong việc tẩy trần do Hoạn Thư bày ra với mục đích làm khổ tình địch và làm nhục chồng mình. Thấy người yêu trở thành dứa ở và đang bị vợ đày đoạ, Thúc Sinh giả say không muốn uống nữa để chấm dứt thẩm kịch:
“ Sinh càng nát ruột tan hồn
Chén mời phải ngậm bồ hòn ráo ngay”.
Biết vậy nên Hoạn Thư nổi cơn ghen “ vội thét con hoa ( tên mới của Thuý Kiều), khuyên chàng chẳng đặng thì ta cho đòn”. Tròng tình huống ấy Thuý Kiều nâng chén rượu mời Thú ... .
a. H·y nhËn xÐt vỊ thø tù s¾p xÕp ý trong ®o¹n v¨n.
b. Cã thĨ ®¶o trËt tù c¸c c©u trong ®o¹n v¨n ®ỵc kh«ng? V× sao?
Gỵi ý: c¸c ý ®ỵc s¾p xÕp theo tr×nh tù hỵp lÝ. Kh«ng nªn ®¶o trËt tù c¸c c©u v¨n trong ®o¹n. NÕu ®¶o tÝnh l«-gic sÏ bÞ ph¸ vì.
Bµi tËp 2.ViÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh theo yªu cÇu sau:
a. ThuyÕt minh vỊ néi dung t¸c phÈm “L·o H¹c” cđa nhµ v¨n Nam Cao.
b. ThuyÕt minh vỊ t¸c gi¶ Ng« TÊt Tè.
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y:
TiÕt. 52,53,54:
Cđng cè,rÌn luyƯn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm v¨n häc (tiÕp)
 TiÕt 52 Cđng cè : Quª h­¬ng
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t.
 Giĩp HS:
- Cđng cè, kh¾c s©u kiÕn thøc vỊ gi¸ trÞ néi dung vµ ®Ỉc s¾c nghƯ thuËt cđa bµi th¬.
- Ph©n tÝch ®­ỵc nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh th¬ hay trong bµi th¬.
- RÌn kÜ n¨ng ®äc diƠn c¶m, c¶m thơ t¸c phÈm th¬.
B. Néi dung.
I. KiÕn thøc cÇn n¾m.
1. T¸c gi¶: TÕ Hanh ®ỵc biÕt ®Õn nhiỊu nhÊt víi nh÷ng bµi th¬ thĨ hiƯn t×nh yªu quª h¬ng th¾m thiÕt: nçi nhí th¬ng quª h¬ng miỊn Nam vµ niỊm khao kh¸t Tỉ quèc ®ỵc thèng nhÊt.
2. Néi dung:
- Bµi th¬ lµ mét bøc tranh t¬i s¸ng, sinh ®éng vỊ lµng quª ven biĨn víi h×nh ¶nh khoỴ kho¾n ®Çy søc sèng cđa ngêi d©n chµi vµ sinh ho¹t lao ®éng lµng chµi.
- Bµi th¬ cho thÊy t×nh c¶m quª h¬ng trong s¸ng, tha thiÕt cđa nhµ th¬.
3. NghƯ thuËt.
- Th¬ b×nh dÞ, gỵi c¶m.
- H×nh ¶nh th¬ ®Çy s¸ng t¹o.
- C¶m nhËn tinh tÕ, s©u s¾c.
II. LuyƯn tËp.
1. §äc thuéc lßng vµ diƠn c¶m bµi th¬.
2. Ngêi d©n lµng chµi ra kh¬i ®¸nh c¸ trong mét buỉi s¸ng thËt t¬i ®Đp. H·y ph©n tÝch ®o¹n th¬ sau ®Ĩ lµm râ ®iỊu ®ã.
Khi trêi trong giã nhĐ sím mai hång
D©n trai tr¸ng b¬i thuyỊn ®i ®¸nh c¸.
ChiÕc thuyỊn nhĐ h¨ng nh con tuÊn m·
Ph¨ng m¸i chÌo, m¹nh mÏ vỵt trêng giang.
C¸nh buåm gi¬ng to nh m¶nh hån lµng
Rín th©n tr¾ng bao la th©u gãp giã.
Gỵi ý: HS cÇn ph©n tÝch ®ỵc:
- C¶nh thiªn nhiªn: bÇu trêi cao réng, trong trỴo, nhuèm n¾ng hång b×nh minh.
- H×nh ¶nh con thuyỊn: NT so s¸nh vµ nh÷ng §T: h¨ng, ph¨ng, vỵtdiƠn t¶ Ên tỵng khÝ thÕ b¨ng tíi dịng m·nh cđa con thuyỊn.
- H×nh ¶nh c¸nh buåm tr¾ng: trë nªn lín lao thiªng liªng vµ rÊt th¬ méng. §ã chÝnh lµ biĨu tỵng cđa linh hån lµng chµi.
3. Ph©n tÝch nÐt ®Ỉc s¾c trong 4 c©u th¬ sau:
D©n chµi líi lµn da ng¨m r¸m n¾ng,
C¶ th©n h×nh nång thë vÞ xa x¨m.
ChiÕc thuyỊn im bÕn mái trë vỊ n»m
Nghe chÊt muèi thÊm dÇn trong thí vá.
Gỵi ý: HS cÇn ph©n tÝch ®ỵc: 4 c©u th¬ miªu t¶ h×nh ¶nh ngêi d©n chµi vµ con thuyỊn n»m nghØ bÕn sau chuyÕn ra kh¬i.
- H/¶nh ngêi d©n chµi ®ỵc mt¶ võa ch©n thùc võa l·ng m¹n vµ trë nªn cã tÇm vãc phi thêng: níc da ng¨m nhuém n¾ng, nhuém giã, th©n h×nh v¹m vì thÊm ®Ëm vÞ mỈn mßi cđa biĨn kh¬i.
- H/¶nh chiÕc thuyỊn n»m im trªn bÕn sau khi vËt lén víi sãng giã trë vỊ cịng lµ s¸ng t¹o NT ®éc ®¸o. Con thuyỊn v« tri trë nªn cã hån, mét t©m hån tinh tÕ. Cịng nh ngêi d©n chµi, con thuyỊn lao ®éng Êy cịng thÊm ®Ëm vÞ muèi mỈn cđa biĨn kh¬i.
TiÕt 53,54 : Khi con tu hĩ
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t.
Giĩp HS:
- Cđng cè, kh¾c s©u kiÕn thøc vỊ gi¸ trÞ néi dung vµ ®Ỉc s¾c nghƯ thuËt cđa bµi th¬.
- Ph©n tÝch ®ỵc nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh th¬ hay trong bµi th¬.
- RÌn kÜ n¨ng ®äc diƠn c¶m, c¶m thơ t¸c phÈm th¬.
B. Néi dung.
I. KiÕn thøc cÇn n¾m.
1. T¸c gi¶:
- Con ®­êng th¬ b¾t ®Çu cïng lĩc víi con ®êng CM. ¤ng ®ỵc coi lµ l¸ cê ®Çu cđa th¬ ca CM vµ kh¸ng chiÕn.
- Bµi th¬ ®ỵc s¸ng t¸c th¸ng 7. 1939 khi t¸c gi¶ bÞ b¾t giam ë nhµ lao Thõa Phđ. Tríc ®ã, t¸c gi¶ cßn c¶m thÊy sung síng v« biªn v× b¾t gỈp lÝ tëng céng s¶n, ®ang say mª ho¹t ®éng CM víi t©m hån l·ng m¹n ®Çy niỊm vui vµ ¸nh s¸ng:
¤ vui qu¸! Rén rµng trªn v¹n nỴo
Bèn ph¬ng trêi vµ sau dÊu mu«n ch©n
Cịng nh t«i, tÊt c¶ tuỉi ®ang xu©n
Chen bíc nhĐ trong giã ®Êy ¸nh s¸ng.
 ThÕ mµ nay bÞ nhèt vµo phßng giam c¸ch biƯt hoµn toµn víi cuéc sèng bªn ngoµi, ngêi chiÕn sÜ trỴ Êy c¶m thÊy ngét ng¹t kh«ng chÞu nỉi. Bµi “T©m t trong tï” ®· ghi l¹i t©m tr¹ng ®au khỉ sơc s«i híng ra cs ë bªn ngoµi:
C« ®¬n thay lµ c¶nh th©n tï!
Tai më réng mµ lßng s«i r¹o rùc
T«i l¾ng nghe tiÕng ®êi l¨n n¸o nøc
¥ ngoµi kia vui síng biÕt bao nhiªu!
 Bµi th¬ “Khi con tu hĩ” cịng cïng c¶nh ngé, c¶m xĩc, t©m tr¹ng nh vËy.
2. Néi dung: Bµi th¬ thĨ hiƯn s©u s¾c lßng yªu cuéc sèng vµ niỊm kh¸t khao tù do ch¸y báng cđa ngêi chiÕn sÜ CM trong c¶nh tï ®µy.
3. NghƯ thuËt: ThĨ th¬ lơc b¸t gi¶n dÞ, thiÕt tha. Giäng ®iƯu tù nhiªn, c¶m xĩc nhÊt qu¸n khi t¬i s¸ng kho¸ng ®¹t, khi d»n vỈt, u uÊt.
II. LuyƯn tËp.
1. §äc thuéc lßng vµ diƠn c¶m bµi th¬.
2. Ph©n tÝch c¶nh ®Êt trêi vµo hÌ trong t©m tëng ngêi tï c¸ch m¹ng qua s¸u c©u th¬ ®Çu.
 Gỵi ý: HS cÇn lµm râ ®ỵc: 6 c©u th¬ më ra c¶ mét thÕ giíi rén rµng, trµn trỊ nhùa sèng. NhiỊu h×nh ¶nh tiªu biĨu cđa mïa hÌ ®ỵc ®a vµo bµi th¬. TiÕng chim tu hĩ ®· thøc dËy, më ra tÊt c¶ vµ b¾t nhÞp cho tÊt c¶: mïa hÌ rén r· ©m thanh, rùc rì s¾c mµu, ngät ngµo h¬ng vÞ, bÇu trêi kho¸ng ®¹t tù dotrong c¶m nhËn cđa ngêi tï. Qua ®©y, ta thÊy ®ỵc søc c¶m nhËn m·nh liƯt, tinh tÕ cđa mét t©m hån trỴ trung, yªu ®êi nhng ®ang mÊt tù do vµ khao kh¸t tù do ®Õn ch¸y ruét, ch¸y lßng.
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y:
TiÕt 55,56,57
 Cđng cè : * C©u nghi vÊn
 * ThuyÕt minh vỊ mét ph­¬ng ph¸p (c¸ch lµm)
TiÕt 55. C©u nghi vÊn
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t. 
Giĩp HS:
- Cđng cè, kh¾c s©u kiÕn thøc vỊ chøc n¨ng c©u nghi vÊn, ngoµi chøc n¨ng dïng ®Ĩ hái.
- RÌn kÜ n¨ng nhËn diƯn vµ sư dơng c©u nghi vÊn phï hỵp trong qu¸ tr×nh giao tiÕp, t¹o lËp v¨n b¶n.
B. Néi dung.
I. KiÕn thøc cÇn n¾m:
- Ngoµi chøc n¨ng dïng ®Ĩ hái, c©u nghi vÊn cßn dïng ®Ĩ cÇu khiÕn, kh¼ng ®Þnh, phđ ®Þnh, ®e do¹, béc lé t×nh c¶m, c¶m xĩcvµ kh«ng yªu cÇu ngêi ®èi tho¹i tr¶ lêi.
- NÕu kh«ng dïng ®Ĩ hái th× trong mét sè trêng hỵp c©u nghi vÊn cã thĨ kÕt thĩc b»ng dÊu chÊm, dÊu chÊm than hoỈc dÊu chÊm lưng.
II. LuyƯn tËp.
1. X¸c ®Þnh chøc n¨ng cđa c©u nghi vÊn trong c¸c ®o¹n trÝch sau:
a. Tá sù ngËm ngïi th­¬ng xãt thÇy t«i, c« t«i chËp chõng nãi tiÕp:
- MÊy l¹i r»m th¸ng t¸m nµy lµ giç ®Çu cËu mµy, mỵ mµy vỊ dï sao cịng ®ì tđi cho cËu mµy, vµ mµy cịng ph¶i cã hä, cã hµng, ngêi ta hái ®Õn chø?
b. C¸i TÝ ë trong bÕp sa s¶ m¾ng ra:
- §· b¶o u kh«ng cã tiỊn, l¹i cø l»ng nh»ng nãi m·i! Mµy tëng ngêi ta d¸m b¸n chÞu cho nhµ mµy sao? Th«i khoai chÝn råi ®©y, ®Ĩ t«i ®ỉ ra «ng x¬i, «ng ®õng lµm téi u n÷a.
c. Tho¾t tr«ng lên lỵt mµu da
¡n g× cao lín ®Éy ®µ lµm sao?
d. Nghe nãi, vua vµ c¸c triỊu thÇn ®Ịu bËt cêi. Vua l¹i ph¸n:
- Mµy muèn cã em th× ph¶i kiÕm vỵ kh¸c cho cha mµy, chø cha mµy lµ gièng ®ùc, lµm sao mµ ®Ĩ ®ỵc?
e. Mơ vỵ nỉi trËn l«i ®×nh t¸t vµo mỈt «ng l·o:
- Mµy c·i µ? Mµy d¸m c·i mét bµ nhÊt phÈm phu nh©n µ? §i ngay ra biĨn, nÕu kh«ng tao sÏ cho ngêi l«i ®i.
2. XÐt c¸c trêng hỵp sau råi tr¶ lêi c©u hái:
a. H«m qua cËu vỊ quª th¨m bµ ngo¹i ph¶i kh«ng?
 - §©u cã.
b. B¹n cÊt giïm m×nh quyĨn vë bµi tËp To¸n råi µ?
 - §©u.
c. B¸c ®· ®i råi sao B¸c ¬i!
 Mïa thu ®ang ®Đp n¾ng xanh trêi.
d. Nam ¬i! B¹n cã thĨ trao cho m×nh quyĨn s¸ch ®ỵc kh«ng?
* Trong c¸c tr­êng hỵp trªn, c©u nµo lµ c©u nghi vÊn?
* Cho biÕt chøc n¨ng cơ thĨ cđa mçi c©u nghi vÊn.
3. C¸c c©u nghi vÊn sau biĨu thÞ nh÷ng mơc ®Ých g×?
a. B¸c ngåi ®ỵi ch¸u mét lĩc cã ®­ỵc kh«ng?
b.CËu cã ®i ch¬i biĨn víi bän m×nh kh«ng?
c. CËu mµ m¸ch bè th× cã chÕt tí kh«ng ?
d. Sao mµ c¸c ch¸u ån thÕ?
e. Bµi v¨n nµy xem ra khã qu¸ cËu nhØ?
4. ViÕt mét ®o¹n v¨n (7 - 10 c©u) nªu c¶m nhËn cđa em vỊ t¸c phÈm “L·o H¹c” (Nam Cao) cã dïng Ýt nhÊt mét c©u nghi vÊn ®Ĩ béc lé c¶m xĩc.
------------------------------------------------------------------
TiÕt 56,57. ThuyÕt minh vỊ mét ph­¬ng ph¸p (c¸ch lµm)
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t. 
Giĩp HS:
- Cđng cè kh¾c s©u kiÕn thøc vỊ v¨n thuyÕt minh, c¸ch lµm v¨n thuyÕt minh vỊ mét ph­¬ng ph¸p (c¸ch lµm).
- RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n thuyÕt minh.
B. Néi dung.
I KiÕn thøc cÇn n¾m:
- Khi giíi thiƯu mét ph¬ng ph¸p (c¸ch lµm) , ph¶i t×m hiĨu, n¾m ch¾c ph¬ng ph¸p (c¸ch lµm) ®ã.
- Khi thuyÕt minh cÇn tr×nh bµy râ ®iỊu kiƯn, c¸ch thøc, tr×nh tùlµm ra s¶n phÈm vµ yªu cÇu chÊt lỵng ®èi víi s¶n phÈm ®ã.
- Lêi v¨n cÇn ng¾n gän, râ rµng.
II. LuyƯn tËp.
1. Cho v¨n b¶n sau:
 C¸ch lµm mãn thÞt lỵn kho tµu
Nguyªn liƯu:
ThÞt vai sÊn : 1000g Níc m¾m, hĩng l×u, x× dÇu.
§­êng kÝnh : 20g 
C¸ch lµm:
 	 ThÞt lỵn c¹o, rưa s¹ch cho vµo níc ®ang s«i luéc qua, vít ra ®Ĩ nguéi, th¸i miÕng b»ng bao diªm. Cho níc m¾m, x× dÇu (hoỈc níc hµng) vµo x«ng cïng víi níc l¹nh ®un s«i. Cho thÞt vµo ®un s«i trë l¹i, hít bät, tiÕp tơc ®un nhá lưa ®Õn khi thÞt chÝn nhõ cã mµu c¸nh gi¸n, cho thªm ®êng, hĩng l×u vµo. Më vung ®un thªm, bao giê níc cßn sỊn sƯt lµ ®ỵc. Mĩc thÞt ra ®Üa ¨n kÌm víi c¸c lo¹i da.
Yªu cÇu c¶m quan:
 Mµu s¾c: cã mµu c¸nh gi¸n, bãng. Th¬m mïi hĩng l×u, ngät, mỈn. ThÞt nhõ, nguyªn miÕng, kh«ng n¸t cßn mét Ýt sèt s¸nh.
a. T×m nh÷ng ®Ỉc ®iĨm vỊ bè cơc cđa v¨ b¶n.
b. NhËn xÐt vỊ lêi v¨n vµ c¸ch diƠn ®¹t trong v¨n b¶n.
2. Chän mét trong hai ®Ị sau:
a. H·y giíi thiƯu c¸ch lµm mãn bĩn ch¶.
b. H·y thuyÕt minh vỊ c¸ch lµm ®å ch¬i cho c¸c em bÐ b»ng c¸c nguyªn liƯu ®¬n gi¶n 
Ngµy so¹n :
Ngµy d¹y:
TiÕt 58,59,60 
 Cđng cè C©u trÇn thuËt
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t. Giĩp HS:
- Cđng cè kiÕn thøc vỊ c©u trÇn thuËt (®Ỉc ®iĨm, chøc n¨ng).
- RÌn kÜ n¨ng nhËn biÕt, sư dơng c©u trÇn thuËt trong qu¸ tr×nh giao tiÕp, t¹o lËp v¨n b¶n.
B. Néi dung.
I. KiÕn thøc cÇn n¾m.
- C©u trÇn thuËt kh«ng cã ®Ỉc ®iĨm h×nh thøc cđa c¸c kiĨu c©u nghi vÊn, cÇu khiÕn, c¶m th¸n.
- Th­êng dïng ®Ĩ kĨ, th«ng b¸o, nhËn ®Þnh, miªu t¶Ngoµi ra, c©u trÇn thuËt cßn dïng ®Ĩ yªu cÇu, ®Ị nghÞ hay béc lé c¶m xĩc
- Khi viÕt, c©u trÇn thuËt th­êng kÕt thĩc b»ng dÊu chÊm, nhng ®«I khi nã cã thĨ kÕt thĩc b»ng dÊu chÊm than hoỈc dÊu chÊm lưng.
II.LuyƯn tËp.
1. C¸c c©u sau ®©y cã ph¶i lµ c©u trÇn thuËt kh«ng ? V× sao?
a. ¥ quª t«i d¹o nµy cÊm hĩt thuèc l¸.
b. ThÇy gi¸o b¶o h«m nay thÇy vỊ sím.
c. C¶nh nhµ ®· thÕ, mĐ ®µnh døt t×nh víi con!
d. CËu Vµng ®i ®êi råi, «ng gi¸o ¹!
e. Chø «ng lÝ t«i th× kh«ng cã quyỊn d¸m cho chÞ khÊt mét giê nµo n÷a!
2. X¸c ®Þnh mơc ®Ých cđa c¸c c©u trÇn thuËt sau:
a. Vµo ®ªm tríc ngµy khai trêng cđa con, mĐ kh«ng ngđ ®ỵc.
b. Con lµ mét ®øa trỴ nh¹y c¶m.
c. BÇu trêi trong v¾t, kh«ng mét gỵn m©y.
d. M×nh tªn lµ Lª Thu Th¶o, häc sinh líp 8B.
e. B¹n cø chuÈn bÞ ®i, m×nh sÏ ®ỵi.
g. V× giã thỉi nªn l¸ bay.
(a.kĨ , b.nhËn xÐt , c.t¶ , d.giíi thiƯu , e.®Ị nghÞ, høa hĐn , g.gi¶i thÝch)
3. Cho biÕt nh÷ng c©u chøa tõ høa sau ®©y thùc hiƯn mơc ®Ých g×?
a. – Em ®Ĩ nã ë l¹i - giäng em r¸o ho¶nh - Anh ph¶i høa víi em kh«ng bao giê ®Ĩ chĩng nã ngåi c¸ch xa nhau. Anh nhí cha? Anh høa ®i.
- Anh xin høa.
( høa1, høa2: yªu cÇu høa3: høa )
4.§Ỉt c©u trÇn thuËt.
5. ViÕt mét ®o¹n v¨n (7-10 c©u). X¸c ®Þnh c©u TT vµ cho biÕt m®.
6.KĨ l¹i mét c©u chuyƯn mµ em ®· ®­ỵc häc hoỈc ®äc thªm vµ x¸c ®Þnhc¸c kiĨu c©u mµ em ®· ®­ỵc häc.