Bài soạn môn Sinh học khối 8 - Trường THCS Cẩm La

NS: 12/09
NG: 15/09: 8A2, 8A1 (4,5)
 TiÕt 7
 Ch­¬ng II:vËn ®éng 
Bµi 7: bé x­¬ng 
I. Mục tiêu: 
1) Kiến thức: 
Biết: Mô tả được các thành phần của bộ xương và xác định được vị trí các xương ngay trên cơ thể của mình. 
Hiểu: Giải thích được sự khác nhac giữa các loại xương tay với x.chân.
Vận dụng: Phân biệt được các loại x.dài, x. ngắn, x.dẹt về hình thái và cấu tạo; phân biệt các loại khớp. 
Kỹ năng: Rèn kĩ năng: quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát. 
Chuẩn bị: 
Giáo viên: 
Tranh vẽ phóng to : Hình 7-1, 7-3 Bộ xương người; 7-4 “Các loại khớp”. 
Mô hình: 
Hoc sinh: Xem trước nội dung bài học. 
Phương pháp: Trực quan + Đàm thoại + Thuyết trình. 
Tiến trình dạy học: 
Kiểm tra bài cũ:	
Vẽ sơ đồ cấu tạo một nơ ron. (Vẽ cân đối, chính xác, chú thích đủ) 
Vẽ sơ đồ cấu tạo một cung phản xạ. (Vẽ cân đối, chính xác, chú thích đủ) 
Nêu cấu tạo và chức năng của một nơ ron điển hình ? Kể tên các loại nơron ? 
Đáp án: 
Cấu tạo: Thân: chứa nhân, xung quanh có các sợi nhánh (tua ngắn) ; Sợi trục (tua dài): có các bao miêlin; Xináp: nơi nối tiếp giữa 2 nơron. 
Chức năng: Cảm ứng ;Dẫn truyền 
Các loại nơron: có 3 loại: Nơron hướng tâm (cảm giác) ; Nơron trung gian (liên lạc); Nơron li tâm (liên lạc) 
Phản xạ là gì ? Hãy cho ví dụ mộ phản xạ và phân tích một cung phản xạ trong ví dụ này ? 
Đáp án:Phản xạ:Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả lời các kích thích của môi trường qua hệ thần kinh. Ví dụ: ngứa ® gải, tay chạm vào vật nóng ® rụt tay,  
Bài mới: 
Mở bài: Trong quá trình tiến hoá, hệ vận động không ngừng phát triển nhờ bộ xương và hệ cơ. Cấu tạo hệ vận động như thế nào để phù hợp với dáng đứng thẳng của người? 
Phát triển bài: 
Hoạt động 1: Tìm hiểu các phần chính của bộ xương
Mục tiêu: Nêu được ch.năng của bộ xương và xác định được 3 phần chính bộ xương. 
Hoạt động của GV
H.đ. của HS
Nội dung
H.dẫn hs q.sát trên mô hình và trên tranh nhận biết vị trí của các xương trên cơ thể. 
Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm trong 3’: 
Điểm khác nhau giữa xương tay với x.chân ? 
 Bộ xương có chức năng gì ? 
Bs, hoàn chỉnh nội dung. 
Thuyết trình về cấu tạo và chức năng của hộp sọ, cột sống, lồng ngực, x.tay, và x.chân. 
Nghe giáo viên thuyết trình về cấu tạo của bộ xương. 
 Đại diện phát biểu, bổ sung: 
Đặc điểm khác (kích thướt, cấu tạo của đai vai với đai hông, hình thái x.cổ/x.bàn)
Chức năng. 
I. Các phần chính của bộ xương: 
 1) Các phần của bộ xương: có 3 phần: 
Xương đầu: X. sọ và x. mặt 
Xương thân: Cột sống và lồng ngực 
Xương chi: x. chân và x. tay. 
2) Chức năng của bộ xương: 
Bộ phận nâng đỡ (tạo khung) cho cơ thể có hình dạng nhất định 
Bảo vệ các nội quan 
Là chổ bám cho các cơ vận động 
Hoạt động 2: Phân biệt các loại xương
Mục tiêu: Phbiệt được 3 loại xương: x.dài, x.ngắn và x.dẹt dựa vào hình dạng và c.tạo. 
 Hãy đọc thông tin ‘ mục II: 
Có mấy loại xương ? Dựa vào đâu để phân chia ? 
- Yªu cÇu HS ®äc £ môc II , quan s¸t h×nh 7.1 ®Ó tr¶ lêi c©u hái:
- C¨n cø vµo ®©u ®Ó ph©n biÖt c¸c lo¹i x­¬ng?
- Ph©n biÖt ®Æc ®iÓm cña mçi lo¹i?
- X¸c ®Þnh c¸c lo¹i x­¬ng ®ã trªn tranh vµ m« h×nh?
 Cá nhân đọc thông tin, đại diện phát biểu, bổ sung. 
- HS ®äc £ môc II , quan s¸t h×nh 7.1 ®Ó nhËn d¹ng, nªu ®Æc ®iÓm c¸c lo¹i x­¬ng.
- HS th¶o luËn nhãm ®Ó nªu ®­îc:
+ Gièng: cã c¸c thµnh phÇn t­¬ng øng víi nhau.
+ Kh¸c: vÒ kÝch th­íc, cÊu t¹o ®ai vai vµ ®ai h«ng, x­¬ng cæ tay, bµn tay, bµn ch©n.
+ Sù kh¸c nhau lµ do tay thÝch nghi víi qu¸ tr×nh lao ®éng, ch©n thÝch nghi víi d¸ng ®øng th¼ng.
- HS dùa vµo kiÕn thøc ë th«ng tin kÕt hîp víi tranh H 7.1; 7.2 ®Ó tr¶ lêi. 
- Tù rót ra kÕt luËn.
II. Phân biệt các loại xương: 
 Xương dài: hình ống, ở giữa rỗng, chứa tuỷ như: x. đùi, x.ống chân, 
Xương ngắn: ngắn, nhỏ như: x.đốt sống, x.cổ (tay, chân) 
Xương dẹt: hình bản, dẹt, mỏng như: x.bả vai, x.sọ, cánh chậu. 
Tiểu kết: X.định những xương này trên mô hình ? 
Hoạt động3: Tìm hiểu các khớp xương. 
Mục tiêu: Phbiệt được 3 loại khớp: khớp động, khớp bán động và khớp bất động. 
- Yªu cÇu HS t×m hiÓu th«ng tin môc III vµ tr¶ lêi c©u hái:
- ThÕ nµo gäi lµ khíp x­¬ng?
- Cã mÊy lo¹i khíp?
- Yªu cÇu HS quan s¸t H 7.4 vµ tr¶ lêi c©u hái:
- Dùa vµo khíp ®Çu gèi, h·y m« t¶ 1 khíp ®éng?
- Kh¶ n¨ng cö ®éng cña khíp ®éng vµ khíp b¸n ®éng kh¸c nhau nh­ thÕ nµo? V× sao cã sù kh¸c nhau ®ã?
- Nªu ®Æc ®iÓm cña khíp bÊt ®éng?
- GV løu ý HS: trong bé x­¬ng ng­êi chñ yÕu lµ khíp ®éng gióp con ng­êi vËn ®éng vµ lao ®éng.
- Cho HS ®äc kÕt luËn SGK.
 Cá nhân đọc thông tin, đại diện phát biểu, bổ sung. 
Cá nhân đọc thông tin, đại diện phát biểu, bổ sung. 
Nghe giáo viên bs. 
- HS nghiªn cøu th«ng tin SGK.
- Rót ra kÕt luËn.
- Quan s¸t kÜ H 7.4, trao ®æi nhãm vµ rót ra kÕt luËn.
- HS ®äc kÕt luËn.
II. Các khớp xương: có 3 loại: 
Khớp động: cử động được dễ dàng nhờ: 
 + Hai đầu xương có lớp sụn, 
 + Giữa có dịch khớp 
 + Ngoài có dây chằng 
Ví dụ: khớp gối, khớp đùi, khớp khuỷu tay, 
Khớp bán động: cử động hạn chế do có đĩa sụn ở giữa 2 đầu xương. Ví dụ: khớp đốt sống 
Khớp bất động: không cử động được do các xương gắn chặt với nhau bằng khớp răng cưa. 
Ví dụ: khớp hộp sọ, khớp xương cánh chậu. 
Tiểu kết: X.định những xương này trên mô hình ? 
Củng cố: Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi sách giáo khoa. 
Câu 3: Khớp động => bảo đảm hoạt động linh hoạt của tay, chân; 
 Khớp bán động => Tạo khoang bảo vệ (ngực) và giúp cơ thể mầm dẻo trong dáng đi thẳng hoạt cử động phức tạp; 
 Khớp bất động => tạo hộp (sọ) bảo vệ nội quan, khối để nâng đỡ (cánh chậu) 
Dặn dò: 
Đọc mục “Em có biết” 
Nhóm chuẩn bị: vài xương đùi ếch / chẫu chàng / ngón chân gà; đốt sống heo / bò. 
v. Rót kinh nghiÖm:
Néi dung:
Ph­¬ng ph¸p:
TiÕn tr×nh
Thêi gian
NS: 
NG: 
 TiÕt 8
Bµi 8: cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña x­¬ng 
I.	Mục tiêu: 
1) Kiến thức: 
- Biết: Mô tả được cấu tạo một xương dài; xác định được thành phần hoá học của xương. 
- Hiểu: Giải thích được khả năng lớn lên và chịu lực của xương; chứng minh được tính đàn hồi và cứng rắn của xương. 
- Vận dụng: Biết cách ăn uống hợp lí để xương ptriển tốt, g. đỡ người già tránh té ngã. 
Kỹ năng: rèn kĩ năng: 
Quan sát thí nghiệm rút ra kiến thức
Phân tích, tổng hợp, khái quát; vẽ hình. 
Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ xương, liên hệ thức ăn với lứa tuổi học sinh. 
Chuẩn bị: 
Giáo viên: 
Tranh vẽ phóng to : Hình 8-1® 8-5
Vật mẫu: xương đùi ếch / ngón chân gà; đốt sống heo / bò cắt ngang. 
Dụng cụ: 1 panh, 1 đèn cồn, 2 cốc 50 và 100 ml 
Hoá chất: dung dịch HCl 10% (đầu giờ thả 1 – 2 xương đùi ếch)
Hoc sinh: vài xương đùi ếch / chẫu chàng / ngón chân gà; đốt sống heo / bò. 
Phương pháp: Trực quan + Đàm thoại + Thuyết trình. 
Tiến trình dạy học:
1. æn ®Þnh: 
Kiểm tra bài cũ:	 Nêu các phần chính của bộ xương ? Chức năng của bộ xương ? 
Đáp án: 
1) Các phần của bộ xương: có 3 phần: 	2) Chức năng của bộ xương: 
Xương đầu: X. sọ và x. mặt 	- Bộ phận n.đỡ cho cơ thể có hd nhất định 
Xương thân: Cột sống và lồng ngực	- Bảo vệ các nội quan 
Xương chi: x. chân và x. tay. 	- Là chổ bám cho các cơ vận động 
Bài mới: 
Mở bài: Cơ thể một người có trọng lượng 50 kg có thể gánh trong lượng lớn hơn nhiều ví dụ 70 – 80 kg. Cấu tạo của xương như thế nào để có được tính chất như thế ? 
Phát triển bài: 
Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của xương
Mục tiêu: học sinh chỉ ra được cấu tạo của xương phù hợp với chức năng của nó. 
Hoạt động của GV
H.đ. của HS
Nội dung
H.dẫn hs q.sát trên tranh, nhận biết cấu tạo xương dài. 
Yêu cầu học sinh đọc thông tin ô ‘ và bảng 8-1 mục 2; thảo luận nhóm trong 3’ câu hỏi mục Ñ: Cấu tạo xương hình ống, nan xương ở đầu xếp vòng cung có ý nghĩa gì với chức năng nâng đỡ. 
- X­¬ng dµi cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo?
- GV treo H 8.1(tranh c©m), gäi 1 HS lªn d¸n chó thÝch vµ tr×nh bµy.
- Cho c¸c HS kh¸c nhËn xÐt sau ®ã cïng HS rót ra kÕt luËn.
- CÊu t¹o h×nh èng cña th©n x­¬ng, nan x­¬ng ë ®Çu x­¬ng xÕp vßng cung cã ý nghÜa g× víi chøc n¨ng cña x­¬ng?
Bổ sung, hoàn chỉnh nội dung: trong xây dựng khi làm vòm cửa, trụ cầu => tiết kiệm vật liệu vừa đảm bảo tính vững chắc. 
Quan sát tranh vẽ phóng to hình 8-3, đọc thông tin ô ‘ mục 3: Mô tả cấu tạo xương ngắn và xương dẹt ? 
Dùng vật mẫu / tranh vẽ phóng to đốt sống cắt ngang bổ sung, h.chỉnh nd. 
- HS nghiªn cøu th«ng tin vµ quan s¸t h×nh vÏ, ghi nhí kiÕn thøc.
- 1 HS lªn b¶ng d¸n chó thÝch vµ tr×nh bµy.
- C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn.
- CÊu t¹o h×nh èng lµm cho x­¬ng nhÑ vµ v÷ng ch¾c.
- Nan x­¬ng xÕp thµnh vßng cung cã t¸c dông ph©n t¸n lùc lµm t¨ng kh¶ n¨ng chÞu lùc.
- Nghiªn cøu b¶ng 8.1, ghi nhí th«ng tin vµ tr×nh bµy.
- Nghiªn cøu th«ng tin , quan s¸t h×nh 8.3 ®Ó tr¶ lêi.
- Rót ra kÕt luËn.
I. Cấu tạo của xương: 
 1) Cấu tạo xương dài: 
* Sơ đồ cấu tạo xương dài: 
Đầu xương: 
 + Sụn bọc đầu giúp giảm ma sát 
 + Mô xương xốp: Phân tán lực tác động và tạo ô chứa tuỷ đỏ 
Thân xương: 
 + Màng xương: giúp xương to ra. 
 + Mô xương cứng: chịu lực, đ.bảo vững chắc. 
 + Khoang xương: chứa tuỷ đỏ (trẻ em), tuỷ vàng (người lớn)
 2) Cấu tạo của xương ngắn và xương dẹt: 
Ngoài là mô xương cứng ® bảo vệ và chịu lực 
Trong là mô xương xốp ® chứa tuỷ đỏ. 
Hoạt động2: Tìm hiểu sự to và dài ra của xương.
Mục tiêu: Nêu được: xương to ra nhờ các tb màng xương, dài nhờ sụn tăng trưởng. 
 Hãy đọc thông tin ‘ mục II: 
- Xương to ra về bề ngang do đâu ? 
Hướng dẫn học sinh quan sát hình 8-4 và 8-5 
Xương dài ra do đâu 
- X­¬ng to ra lµ nhê ®©u?
- GV dïng H 8.5 SGK m« t¶ thÝ nghiÖm chøng minh vai trß cña sôn t¨ng tr­ëng: dïng ®inh platin ®ãng vµo vÞ trÝ A, B, C, D ë x­¬ng 1 con bª. B vµ C ë phÝa trong sôn t¨ng tr­ëng. A vµ D ë phÝa ngoµi sôn cña 2 ®Çu x­¬ng. Sau vµi th¸ng thÊy x­¬ng dµi ra nh­ng kho¶ng c¸ch BC kh«ng ®æi cßn AB vµ CD dµi h¬n tr­íc.
Yªu cÇu HS quan s¸t H 8.5 cho biÕt vai trß cña sôn t¨ng tr­ëng.
- GV l­u ý HS: Sù ph¸t triÓn cña x­¬ng nhanh nhÊt ë tuæi dËy th×, sau ®ã chËm l¹i tõ 18-25 tuæi.
- TrÎ em tËp TDTT qu¸ ®é, mang v¸c nÆng dÉn tíi sôn t¨ng tr­ëng ho¸ x­¬ng nhanh, ng­êi kh«ng cao ®­îc n÷a. Tuy nhiªn mµng x­¬ng vÉn sinh ra tÕ bµo x­¬ng.
 Cá nhân đọc thông tin, đại diện phát biểu, bổ sung. 
HS nghiªn cøu £ môc II vµ tr¶ lêi c©u hái.
- Trao ®æi nhãm.
- §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi.
- Chèt l¹i kiÕn thøc.
II. Sự to và dài ra của xương: 
Xương to ra về bề ngang nhờ các tế bào màng xương phân chia. 
Xương dài ra nhờ sự phân chia của các tế bào ở lớp sụn tăng trưởng. 
Tiểu kết: Tóm tắt trên tranh: Các tb sụn tăng trưởng phân chia làm xương dài ra. Khi trưởng thành sụn không phân chia nữa nên không to ra. Màng xương vẫn hoạt động làm xương to ra, trong lúc đó ở thành trong tb bào xương bị tiêu huỷ làm khoang xương ngày càng rộng. liên hệ tránh té ngã ở người già
Hoạt động3: Tìm hiểu t ...  có biết”
Xem trước nội dung bài 36. 
v. Rót kinh nghiÖm:
NS: 28/12/2010 
NG: 04/ 01/2011: 8a1(4), 8a2(5)
 TiÕt 38
Bµi 36: tiªu chuÈn ¨n uèng nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn
I. môc tiªu: 
1) Kiến thức: 
Biết: Nêu được nguyên nhân sự khác nhau về nhu cầu dinh dưỡng ở các đối tượng khác nhau. 
Hiểu: Phân biệt được giá trị dinh dưỡng của các loại thực phẩm. 
Vận dụng: Xác định được cơ sở khoa học và nguyên tắc lập khẩu phần.
- Nêu được khẩu phần là gì, Vì sao cần cần xây dựng khẩu phần ăn cho mỗi người
- Nêu nguyên tắc lập khẩu phần
+ Phù hợp, đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng với đối tượng: lứa tuổi, thể trạng, tình trạng sức khoẻ.
+ Đảm bảo cân đối thành phần các chất 
+ Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng
Kỹ năng: Rèn kỹ năng tư duy: phân tích, tổng hợp, vận dụng kiến thức vào thực tế. 
Thái độ: Có ý thức vệ sinh ăn uống, ăn uống hợp lí.
Chuẩn bị: Tranh phóng to về: Một số nhóm thực phẩm, tháp dinh dưỡng. 
Phương pháp: Đàm thoại + Trực quan + Thuyết trình 
Tiến trình dạy học: 
NhËn líp, æn ®Þnh:	
KiÓm tra bµi cò: 
Vitamin có vai trò gì trong đời sống con người ? Có mấy nhóm vitamin ? Đó là gì kể ra ? 
Đáp án: 
Vitamin là thành phần cấu trúc của nhiều hệ enzim để đảm bảo hoạt động sinh lí bình thường của cơ thể. 
Có 2 nhóm vitamin: Vitamin tan trong dầu, mỡ: A, D, E, K, Vitamin tan trong nước: C và nhóm B. 
Muối khoáng có vai trò gì đối với cơ thể ? Cần lập khẩu phần ăn như thế nào để cung cấp đủ vitamin và muối khoáng ? 
Đáp án: 
Muối khoáng là thành phần quan trọng của tế bào, tham gia nhiều hệ enzim đảm bảo quá trình trao đổi chất và năng lượng.
Khẩu phần ăn cần phối hợp đủ lượng thức ăn có nguồn gốc đ.v. và t.v
Bài mới: 
Mở bài: Một trong những mục tiêu chăm sóc sức khỏe trẻ em của Nhà nước là giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng đến mức thấp nhất. Cơ sở khoa học nào để đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ ? 
Phát triển bài: 
Hoạt động 1: Tìm hiểu nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể
Mục tiêu: Thấy được nhu cầu dinh dưỡng mỗi cơ thể không giống nhau để đề ra chế độ dinh dưỡng cho hợp lí. 
Hoạt động của GV
H.đ. của HS
Nội dung
Yêu cầu học sinh cá nhân đọc thông tin ô ð mục I, thảo luận nhóm trả lời 3 câu hỏi mục Ñ trong 3’. 
 tr¶ lêi c©u hái :
- Nhu cÇu dinh d­ìng cña trÎ em, ng­êi tr­ëng thµnh, ng­êi giµ kh¸c nhau nh­ thÕ nµo? V× sao cã sù kh¸c nhau ®ã ? 
- Sù kh¸c nhau vÒ nhu cÇu dinh d­ìng ë mçi c¬ thÓ phô thuéc vµo yÕu tè nµo?
- GV tæng kÕt l¹i néi dung th¶o luËn.
- V× sao trÎ em suy dinh d­ìng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chiÕm tØ lÖ cao?
Yêu cầu học sinh đại diện phát biểu, bổ sung. 
Bổ sung hoàn chỉnh nội dung. 
Cá nhân đọc thông tin, thảo luận nhóm, đại diện phát biểu, bổ sung, 
Nghe gv bổ sung hoàn chỉnh nội dung . - HS tù thu nhËn th«ng tin => th¶o luËn nhãm, nªu ®­îc:
+ Nhu cÇu dinh d­ìng cña trÎ em cao h¬n ng­êi tr­ëng thµnh v× ngoµi n¨ng l­îng tiªu hao do c¸c ho¹t ®éng cßn cÇn tÝch luü cho c¬ thÓ ph¸t triÓn. Ng­êi giµ nhu cÇu dinh d­ìng thÊp v× s­ vËn ®éng c¬ thÓ Ýt.
- HS tù t×m hiÓu vµ rót ra kÕt luËn.
- 1 HS tr×nh bµy, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung vµ hoµn thiÖn kiÕn thøc.
+ C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chÊt l­îng cuéc s«ng thÊp => trÎ em suy dinh d­ìng chiÕm tØ lÖ cao.
I. Nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể: 
Nhu cầu dinh dưỡng của từng người không giống nhau. 
Nhu cầu dinh dưỡng phụ thuộc: 
 + Giới tính 
 + Lứa tuổi 
 + Hình thức hoạt động, 
 + Trạng thái sinh lí của cơ thể. 
Hoạt động 2:Tìm hiểu giá trị dinh dưỡng của thức ăn
Mục tiêu: Biết được giá trị dinh dưỡng của một số loại thức ăn chủ yếu. 
Hoạt động của GV
H.đ. của HS
Nội dung
Yêu cầu học sinh đọc thông tin ô ð, cá nhân trả lời 3 câu hỏi mục Ñ 3’. 
- GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin môc II SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:
- Gi¸ trÞ dinh d­ìng cña thøc ¨n biÓu hiÖn nh­ thÕ nµo?
- GV treo tranh c¸c nhãm thùc phÈm – Yªu cÇu HS hoµn thµnh phiÕu häc tËp:
Lo¹i thùc phÈm
Tªn thùc phÈm
+ Giµu GluxÝt
+ Giµu pr«tªin 
+ Giµu lipit 
+NhiÒu vitamin vµ muèi kho¸ng 
- GVnhËn xÐt
- Sù phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n trong b÷a ¨n cã ý nghÜa g×?
Treo tranh phóng to về một số loại thực phẩm chứa đạm, gluxit, lipit,  rất khác nhau,  => Cần phối hợp .
Đại diện đọc thông tin 
- Nghiªn cøu b¶ng vµ tr¶ lêi 
NhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn 
- HS dùa vµo vèn hiÓu biÕt quan s¸t tranh vµ th¶o luËn nhãm, hoµn thµnh phiÕu häc tËp.
+ §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, bæ sung => ®¸p ¸n chuÈn.
+ TØ lÖ c¸c lo¹i chÊt trong thùc phÈm kh«ng gièng nhau => phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n ®Ó cung cÊp ®ñ chÊt cho c¬ thÓ => KL.
Cá nhân phát biểu, bổ sung. 
Quan sát tranh theo hướng dẫn, nghe giáo viên thuyết trình hoàn chỉnh nội dung 
II. Giá trị dinh dưỡng của thức ăn: 
Biểu hiện ở: 
Thành phần các chất dinh dưỡng, 
Năng lượng chứa trong nó. 
=> Cần phối hợp các loại thức ăn để cung cấp đủ cho nhu cầu của cơ thể để đảm bảo sự sinh trưởng, phát triển và hoạt động bình thường. 
Hoạt động 3:Tìm hiểu khẩu phần và nguyên tắc lập khẩu phần
Mục tiêu: Nêu được khái niệm khẩu phần và nguyên tắc lập khẩu phần. 
Hoạt động của GV
H.đ. của HS
Nội dung
Yêu cầu học sinh đọc thông tin ô ð, cá nhân trả lời 3 câu hỏi mục Ñ 3’. 
- GV yªu cÇu HS ®äc SGK.
?-KhÈu phÇn lµ g× ?
- Yªu cÇu HS th¶o luËn :
- KhÈu phÇn ¨n uèng cña ng­êi míi èm khái cã g× kh¸c ng­êi b×nh th­êng?
- V× sao trong khÈu phÇn ¨n uèng nªn t¨ng c­êng rau qu¶ t­¬i?
- §Ó x©y dùng khÈu phÇn ¨n uèng hîp lÝ cÇn dùa trªn c¨n cø nµo?
- GV chèt l¹i kiÕn thøc.
- V× sao nh÷ng ng­êi ¨n chay vÉn khoÎ m¹nh? 
Treo tranh phóng to về một số loại thực phẩm chứa đạm, gluxit, lipit,  rất khác nhau,  => Cần phối hợp 
Đại diện đọc thông tin 
Cá nhân phát biểu, bổ sung. 
- HS nghiªn cøu SGK, th¶o luËn nhãm vµ nªu ®­îc :
+ Ng­êi míi èm khái cÇn thøc ¨n bæ d­ìng ®Ó t¨ng c­êng phôc håi søc khoÎ.
+ T¨ng c­êng vitamin, t¨ng c­êng chÊt x¬ ®Ó dÔ tiªu ho¸.
HS rót ra kÕt luËn.
- Hä dïng s¶n phÈm tõ thùc vËt nh­ : ®Ëu, võng, l¹c chøa nhiÒu pr«tªin, lipÝt
Quan sát tranh theo hướng dẫn, nghe giáo viên thuyết trình hoàn chỉnh nội dung 
III. Khẩu phần và nguyên tắc lập khẩu phần: 
Khẩu phần là lượng thức ăn cung cấp cho cơ thể trong một ngày. 
Nguyên tắc lập khẩu phần: 
 + Đảm bảo đủ lượng thức ăn phù hợp nhu cầu từng loại đối tượng. 
 + Đảm bảo cân đối thành phần các CHC, muối khoáng và vitamin. 
 + Đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. 
Củng cố: Hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi sách giáo khoa. 
 Dặn dò: 
Yêu cầu học sinh xem mục “Em có biết”
Xem trước nội dung bài 37. 
v. Rót kinh nghiÖm:
NS: 28/12/2010 
NG: 05/ 0/1/2011: 8a1(4), 8a2(5)
 TiÕt 39
Bµi 37: Thùc hµnh
Ph©n tÝch mét khÈu phÇn cho tr­íc
I. môc tiªu: 
1) Kiến thức: 
Biết: Xác định được các bước lập khẩu phần 
Hiểu: Đánh giá được mức đáp ứng của một khẩu phần mẫu. 
Vận dụng: xây dựng được khẩu phần ăn hợp lí cho bản thân. 
- Các bước thực hiện:
+ Tìm hiểu bảng số liệu khẩu phần
+ Xây dựng khẩu phần 
+ Lập bảng phân tích số liệu khẩu phần
+ Tính giá trị dinh dưỡng
+ Đối chiếu với bảng nhu cầu khuyến nghi của người Việt Nam
 Học sinh tự phân tích khẩu phần ăn của bản thân nhận xét và tự điều chỉnh sao cho phù hợp.
Kỹ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, tính toán. 
Thái độ: Bảo vệ sức khỏe, chống suy dinh dưỡng, béo phì. 
Chuẩn bị: 
Giáo viên: Bảng phụ ghi tóm tắt Bảng 37-2, 3 trang 118, 119. 
Hoc sinh: Xem trước nội dung bài học. 
Phương pháp: Thực hành. 
Tiến trình dạy học: 
Ổn định lớp:
Kiểm tra bài cũ:	 
Khẩu phần là gì? Lập khẩu phần cần dựa trên những nguyên tắc nào ? 
Đáp án: 
Khẩu phần là lượng thức ăn cung cấp cho cơ thể trong một ngày. 
Các nguyên tắc lập khẩu phần: đối tượng, đủ dinh dưỡng, năng lượng. 
Bài mới: 
Mở bài: Với một đối tượng học sinh lớp 8, khẩu phần ăn được thiết lập như thế nào cho một ngày ? 
Phát triển bài: 
Hoạt động 1: Hướng dẫn phương pháp thành lập khẩu phần. 
Mục tiêu: Học sinh biết cách lập khẩu phần một ngày cho một đối tượng. 
Hoạt động của GV
H.đ. của HS
Nội dung
 Giới thiệu học sinh: 
Bước 1: Kẻ bảng 37-1. Phân tích thành phần thức ăn.
Bước 2: Dùng bảng 37-2. Bảng số liệu khẩu phần hướng dẫn cách tính lượng thực phẩm ăn được A2 qua vài ví dụ như: đu đủ chín, gạo tẻ, bánh mì... 
Bước 3: Dùng bảng 37-2 lấy một vd: như gạo tẻ hoặc cá chép
Bước 4: Hướng dẫn theo bảng 37-2 và 37-3 trang 118 và 119. 
Lưu ý học sinh trường hợp của protein, vitamin C. 
Quan sát, tìm hiểu cách thực hiện thao tác tính toán các giá trị A, A1, A2.
Tìm hiểu qua một vài ví dụ của bảng 37-2, 3. trang 118, 119. 
Thực hiện thử vài phép tính theo hướng dẫn của giáo viên. 
 Bước 1: Kẻ bảng tính toán theo mẫu Bảng 37-1. 
Bước 2: Điền tên thực phẩm và xác định lượng thực phẩm ăn được: 
 + Điền tên thực phẩm và khối lượng cung cấp A 
 + Xác định lượng thải bỏ 
A1 = A . % bỏ / 100
 + Lượng thực phẩm ăn được A2 = A – A1 
Bước 3: Tính giá trị dinh dưỡng của từng loại thực phẩm đã kê trong bảng: 
Lấy số liệu bảng tr.121 x 
Bước 4: Đánh giá chất lượng của khẩu phần: 
 + Cộng các số liệu đã thống kê 
 + Đối chiếu bảng “Nhu cầu dinh dưỡng Việt Nam” tr. 120 để điều chỉnh chế độ ăn. 
* Lưu ý: 
 Protein cơ thể chỉ hấp thụ 60 % 
Vitamin C cơ thể chỉ nhận 50 % 
Hoạt động 2: Học sinh tập đánh giá một khẩu phần mẫu trong ví dụ ở sgk
Mục tiêu: Học sinh tập đánh giá một khẩu phần và điều chỉnh khẩu phần ăn theo nhu cầu khuyến nghị cho người Việt Nam 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS 
Yêu cầu học sinh làm việc độc lập thực hiện các phép tính để hoàn thiện bảng 37-2 (lưu ý thêm phần cho ở cuối bảng). 
Yêu cầu h.sinh đại diện báo cáo, bổ sung. 
Treo bảng phụ có kết quả đúng. 
Hướng dẫn học sinh thay đổi loại thức ăn hoặc lượng thức ăn cho phù hợp với nhu cầu khuyến nghị cho từng loại đối tượng. 
Thu bảng thu hoạch hoàn thành. 
Các nhóm thực hiện tính toán theo hướng dẫn trên bảng chổ có dấu chấm ? của bảng 37-2 và 3. 
Đại diện báo cáo kết quả, so sánh với kết quả đúng. 
Điều chỉnh loại / lượng thức ăn cho phù hợp với nhu cầu khuyến nghị. 
Nộp bảng hoàn thành lại làm thu hoạch theo cá nhân. 
Bảng 37 – 2 
Thực phẩm (g)
Trọng lượng 
Thành phần dinh dưỡng 
Năng lượng (kcal)
A
A1 
A2
Protein 
Lipit 
Gluxit 
Gạo tẻ 
400
0
400
31,6
4,0
304,8
1376
Cá chép 
100
40
60
9,6
2,16
57,6
Tổng cộng 
80,2
33,31
383,48
2156,85 
Bảng 37 – 3 
Năng lượng
Protein 
Muối khoáng 
Vitamin
Ca
Fe
A
B1
B2
PP
C
Kết quả
2156,85
48,12
486,8
26,72
1082,3
1,23
0,58
36,7
44,3
Nhu cầu
2200
55
700
20
600
1,0
1,5
16,4
75
Mức đáp ứng nh.cầu 
98,04
87,5
69,53
118,5
180,4
123
38,7
223,8
59,06
4, Củng cố: Tóm tắc lại các bước thực hiện tính khẩu phần, Lấy vd về việc điều chỉnh. 
Tổng kết: 
Nhận xét tinh thần làm việc của học sinh 
Rút kinh nghiệm chung. 
Dặn dò: Xem trước nội dung bài 38 
NS: 
NG: /1: 8a1(4), 8a2(5)
 TiÕt 38