Bài soạn môn Sinh học khối 8 - Chương IX: Thần kinh và giác quan - Tiết 45 đến tiết 57

Ngày soạn:
Ngày dạy: 
Chương VII- Thần kinh và giác quan
Tiết 45 Bài 43: Giới thiệu chung hệ thần kinh
A. mục tiêu.
1. Kiến thức:
	Khi học xong bài này, HS:
- Trình bày được cấu tạo và chức năng của nơron, đồng thời xác định rõ nơron là đơn vị cấu tạo cơ bản của hệ thần kinh.
- Phân biệt được các thành phần cấu tạo của hệ thần kinh (bộ phận trung ương và bộ phận ngoại biên).
- Phân biệt được chức năng quan sát, thái độ yêu thích môn học.
2. Kỹ năng:
- Phát triển kỹ năng quan sát, phân tích kênh hình và hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
- Yêu thích môn học.
B. chuẩn bị.
- Tranh phóng to H 43.1; 43.2.
C. hoạt động dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ
- Nêu các biện pháp giữ vệ sinh da và giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó?
- Nêu các hình thức và nguyên tắc rèn luyện da?
2. Bài mới
	VB: Cơ thể thường xuyên tiếp nhận và trả lời các kích thích bằng sự điều khiển, điều hoà và phối hợp hoạt động của các nhóm cơ quan, hệ cơ quan giúp cơ thể luôn thích nghi với môi trường, dưới dự chỉ đạo của hệ thầnkinh. Hệ thần kinh có cấu tạo như thế nào để thực hiện các chức năng đó?
Hoạt động 1: Nơron - đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh
Mục tiêu: HS mô tả được cấu tạo của 1 nơron điển hình và chức năng của nó.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- Yêu cầu HS quan sát H 43.1, cùng với kiến thức đã học và trả lời câu hỏi:
- Nêu thành phần cấu tạo của mô thần kinh?
- Mô tả cấu tạo 1 nơron?
- GV lưu ý HS: nơron không có trung thể.
- GV nhận xét câu trả lời của HS.
- Nêu chức năng của nơron?
- Cho HS quan sát tranh để thấy chiều dẫn truyền xung thần kinh của nơron.
- GV bổ sung: dựa vào chức năng dẫn truyền, nơron được chia thành 3 loại.
- HS nhớ lại kiến thức đã học ở bài phản xạ dể trả lời:
+ Mô thần kinh gồm: tế bào thần kinh đệm.
+ Tế bào thần kinh đệm có chức năng nâng đỡ, sinh dưỡng và bảo vệ tế bào thần kinh.
+ Tế bào thần kinh (nơron) là đơn vị cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh.
- 1 HS gắn chú thích cấu tạo của nơron, sau đó mô tả cấu tạo.
+ Chức năng cẩm ứng và dẫn truyền.
- Quan sát tranh, nghe GV giới thiệu và tiếp thu kiến thức.
a. Cấu tạo của nơron gồm:
+ Thân: chứa nhân.
+ Các sợi nhánh: ở quanh thân.
+ 1 sợi trục: dài, thường có bao miêlin (các bao miêlin thường được ngăn cách bằng eo Răngvêo tận cùng có cúc xinap – là nơi tiếp xúc giữa các nơron.
b. Chức năng của nơron:
+ Cảm ứng(hưng phấn)
+ Dẫn truyền xung thần kinh theo một chiều (từ sợi nhánh tới thân, từ thân tới sợi trục).
Hoạt động 2: Tìm hiểu các bộ phận của hệ thần kinh
Mục tiêu: HS nắm được cách phân chia hệ thần kinh theo cấu tạo và chức năng.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV thông báo có nhiều cách phân chia các bộ phận của hệ thần kinh (giới thiệu 2 cách).
+ Theo cấu tạo
+ Theo chức năng
- Yêu cầu HS quan sát H 43.2, đọc kĩ bài tập, lựa chọn cụm từ điền vào chỗ trống.
- Gọi 1 HS báo cáo kết quả.
Cho HS nhận xét, trả lời câu hỏi:
- Xét về cấu tạo, hệ thần kinh gồm những bộ phận nào?
- Dây thần kinh do bộ phận nào của nơron cấu tạo nên?
- Căn cứ vào chức năng dẫn truyền xung thần kinh của nơron có thể chia mấy loại dây thần kinh?
- Dựa vào chức năng hệ thần kinh gồm những bộ phận nào? Sự khác nhau về chức năng của 2 bộ phận này?
- HS thảo luận nhóm, làm bài tập điền từ SGK vào vở bài tập.
- 1 HS trình bày kết quả, các HS khác nhận xét, bổ sung.
1: Não
2: Tuỷ
3 + 4: bó sợi cảm giác và bó vận động.
+ Do sợi trục của nơron tạo thành.
+ Có 3 loại dây thần kinh: dây hướng tâm, dây li tâm, dây pha.
- HS dựa vào SGK để trả lời.
a. Dựa vào cấu tạo hệ thần kinh gồm: 
+ Bộ phận trung ương gồm bộ não tương ứng.
+ Bộ phận ngoại biên gồm dây thần kinh và các hạch thần kinh.
+ Dây thần kinh: dây hướng tâm, li tâm, dây pha.
b. Dựa vào chức năng, hệ thần kinh được chia thành:
+ Hệ thần kinh vận động (cơ xương) điều khiển sự hoạt động của cơ vân 9là hoạt động có ý thức).
+ Hệ thần kinh sinh dưỡng: điều hoà hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản (là hoạt động không có ý thức).
3. Kiểm tra, đánh giá
	- GV treo tranh câm cấu tạo nơron, yêu cầu HS trình bày cấu tạo và chức năng của nơron.
	- Hoàn thành sơ đồ sau:
 ..............	
 .............
	Hệ thần kinh Tuỷ sống
 ..................
 Bộ phận ngoại biên 
 Hạch thần kinh
4. Hướng dẫn học bài ở nhà
	- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK.
	- Đọc mục “Em có biết”.
	- Chuẩn bị thực hành theo nhóm: ếch, bông, khăn lau.
Ngày soạn:
Ngày dạy: 
Tiết 46 Bài 44: Thực hành
Tìm hiểu chức năng (liên quan đến cấu tạo) của tuỷ sống
A. mục tiêu.
1. Kiến thức:
	Khi học xong bài này, HS:
- Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định.
- Từ thí nghiệm và kết quả quan sát:
+ Nêu được chức năng của tuỷ sống, dự đoán được thành phần cấu tạo của tuỷ sống.
+ Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng.
2. Kỹ năng:
- Có kĩ năng thực hành.
3. Thái độ:
- Có ý thức kỉ luật, ý thức vệ sinh.
B. chuẩn bị.
- Chuẩn bị của GV: 
	+ ếch 1 con, 1 đoạn tuỷ sống lợn tươi.
	+ Bộ đồ mổ: đủ cho các nhóm.
	+ Dung dịch HCl 0,3%; 1%; 3%, cốc đựng nước lã, bông thấm nước.
- Chuẩn bị của HS (mỗi nhóm):
	+ ếch 1 con.
	+ Khăn lau, bông.
	+ Kẻ sẵn bangr 44 vào vở.
C. hoạt động dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ
- Kiểm tra câu 1, 2 SGK –Tr 138.
2. Bài mới
	VB: Trong bài trước các em đã nắm được các bộ phận của hệ thần kinh. Các em biết rằng trung ương thần kinh gồm não và tuỷ sống. Tuỷ sống nằm ở đâu? Nó có cấu tạo và chức năng như thế nào? chúng ta cùng tìm hiểu bài thực hành hôm nay để trả lời câu hỏi đó.
Hoạt động 1: Tìm hiểu chức năng của tuỷ sống
Mục tiêu: HS tiến hành thành công 3 thí nghiệm 1, 2, 3. Nêu được chức năng của tuỷ sống.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- Yêu cầu HS huỷ não ếch, để nguyên tuỷ.
- Yêu cầu HS tiến hành:
+ Bước 1: HS tiến hành thí nghiệm 1, 2, 3 theo giới thiệu ở bảng 44.
- GV lưu ý: sau mỗi lần kích thích bằng axit phải rửa thật sạch chỗ có axit, lau khô để khoảng 3 – 5 phút mới kích thích lại.
- Từ kết quả thí nghiệm và hiểu biết về phản xạ, GV yêu cầu HS:
- Dự đoán về chức năng của tuỷ sống?
- GV ghi nhanh dự đoán của HS ra góc bảng.
+ Bước 2: GV biểu diễn thí nghiệm 4,5.
- Cắt ngang tuỷ ở đôi dây thần kinh thứ 1 và thứ 2 (ở lưng)
- Lưu ý: nếu vết cắt nông có thể chỉ cắt đường lên (trong chất trắng ở mặt sau tuỷ sống) do đó nếu kích thích chi trước thì 2 chi sau cũng co (đường xuống trong chất trắng còn).
- Em hãy cho biết thí nghiệm này nhằm mục đích gì?
+ Bước 3: GV biểu diễn thí nghiệm 6 và 7 (huỷ tuỷ ở trên vết cắt ngang rồi tiến hành như SGK)
- Qua thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng định điều gì?
- GV cho HS đối chiếi với dự đoán ban đầu, sửa câu sai.
- Yêu cầu HS nêu chức năng của tuỷ sống.
- Từng nhóm HS tiến hành:
+ Cắt đầu ếch hoặc phá não.
+ Trteo lên giá 3 -5 phút cho ếch hết choáng.
- Từng nhóm đọc kĩ 3 thí nghiệm phải làm, lần lượt làm thí nghiệm 1, 2, 3. Ghi kết quả quan sát được vào bảng 44 (đã kẻ sẵn ở vở).
- Các nhóm dự đoán ra giấy nháp.
- 1 số nhóm đọc kết quả dự đoán.
+ Trong tuỷ sống chắc chắn phải có nhiều căn cứ thần kinh điều khiển sự vận động của các chi.
+ Các căn cứ đó phải có sự liên hệ với nhau theo các đường liên hệ dọc (vì khi kích thích chi dưới không chỉ chi dưới co mà 2 chi trên cũng co).
- HS quan sát thí nghiệm, ghi kết quả thí nghiệm 4, 5 vào bảng 44 trong vở.
- HS thảo luận nhóm và nêu được:
- Thí nghiệm này chứng tỏ só sự liên hệ giữa các căn cứ thần kinh ở các phần khác nhau của tuỷ sống (giữa căn cứ điều khiển chi trước và chi sau).
- HS quan sát phản ứng của ếch, ghi kết quả thí nghiệm 6, 7 vào bảng 44.
- HS trao đổi nhóm và rút ra kết luận.
+ Tuỷ sống có nhiều căn cứ thần kinh điều khiển sự vận động của các chi.
- HS nêu.
Tiến hành thành công thí nghiệm sẽ có kết quả:
+ Thí nghiệm 1: Chi sau bên phải co.
+ Thí nghiệm 2: Co cả 2 chi sau.
+ Thí nghiệm 3: Cả 4 chi đều co.	+ Thí nghiệm 4: Cả 2 chi sau co.
+ Thí nghiệm 5: Chỉ 2 chi trước co.
+ Thí nghiệm 6: 2 chi trước không co.
+ Thí nghiệm 7: 2 chi sau co.
Kết luận: Tuỷ sống có các căn cứ thần kinh điều khiển sự vận động của các chi (PXKĐK). Giữa các căn cứ thần kinh có sự liên hệ với nhau.
Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạo của tuỷ sống
Mục tiêu: HS nắm được cấu tạo trong và ngoài của tuỷ sống.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV cho HS quan sát lần lượt H 44.1; 44.2; mô hình tuỷ sống lợn và 1 đoạn tuỷ sống lợn.
- Nhận xét về hình dạng, kích thước, mầu sắc, vị trí của tuỷ sống?
- GV chốt lại kiến thức.
-Yêu cầu HS nhận xét màng tuỷ.
- GV cho HS quan sát kĩ mô hình và mẫu tuỷ lợn.
- Nhận xét cấu tạo trong của tuỷ sống?
- Từ kết quả thí nghiệm nêu rõ vai trò của chất xám, chất trắng.
- Cho HS giải thích thí nghiệm 1 trên sơ đồ cung phản xạ.
- Giải thích thí nghiệm 2 bằng nơron liên lạc bắt chéo.
- Giải thích thí nghiệm 3 bằng đường lên, đường xuống (chất trắng).
- HS quan sát kĩ hình vé, đọc chú thích, quan sát mô hình, mẫu vật để nhận biết màu sắc của tuỷ sống lợn, trả lời câu hỏi:
- 1 HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung và rút ra kết luận.
- HS trả lời, nhận xét, rút ra kết luận.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
a. Cấu tạo ngoài: 
- Tuỷ sống nằm trong cột sống từ đốt cổ thức I đến thắt lưng II, dài 50 cm, hình trụ, có 2 phàn phình (cổ và thắt lưng), màu trắng, mềm.
- Tuỷ sống bọc trong 3 lớp màng: màng cứng, màng nhện, màng nuôi. Các màng này có tác dụng bảo vệ, nuôi dưỡng tuỷ sống.
b. Cấu tạo trong:
- Chất xám nằm trong, hình chữ H (do thân, sợi nhánh nơron tạo nên) là căn cứ (trung khu) của các PXKĐK.
- Chất trắng ở ngoài (gồm các sợi trục có miêlin) là các đường dẫn truyền nối các căn cứ trong tuỷ sống với nhau và với não bộ.
3. Thu hoạch
- HS hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập.
- Ghi lại kết quả thực hiện các lệnh trong các bước thí nghiệm.
4. Hướng dẫn học bài ở nhà
	- Học cấu tạo, chức năng của tuỷ sống.
	- Hoàn thành báo cáo thực hành để nộp vào giờ sau.
Ngày soạn:
Ngày dạy: 
Tiết 47 Bài 45: Dây thần kinh tuỷ
A. mục tiêu.
1. Kiến thức:
	Khi học xong bài này, HS:
- Nắm được cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tuỷ.
- Giải thích được vì sao dây thần kinh tuỷ là dây pha.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích kênh hình.
3. Thái độ:
- Bồi dưỡng thái độ yêu thích môn học.
B. chuẩn bị.
- Tranh phóng to H 44.2; 45.1; 45.2.
- Mô hình 1 đoạn tuỷ sống.
- Bảng 45 kẻ sẵn.
- Các phương tiện thí nghiệm (nếu có).
C. hoạt động dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ
- Trình bày cấu tạo và chức năng của tuỷ sống?
- Giải thích phản xạ: kích thích vào da chân ếch, chân ếch co lại?
2. Bài mới
	VB: Từ câu 2 GV nêu: Các kích thích dưới dạng xung thần kinh được truyền từ ngoài vào tuỷ sống ra ngoài phải qua dây th ... : 
Tiết 55 Bài 53: Hoạt động thần kinh cấp cao ở người
A. mục tiêu.
1. Kiến thức:
Khi học xong bài này, HS:
- Phân tích được những điểm giống nhau và khác nhau giữa các PXCĐK ở người với động vật nói chung và thú nói riêng.
- Trình bày được vai trò của tiếng nói, chữ viết và khả năng tư duy, trừu tượng ở người.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kĩ năng tư duy logic, suy luận chặt chẽ.
3. Thái độ:
- Bồi dưỡng ý thức học tập, xây dựng thói quen, nếp sống văn hóa.
II. Tiến trình bài học
1. Kiểm tra bài cũ
2. Bài mới
VB: Vai trò của phản xạ trong đời sống?
GV: PXKĐK là cơ sở hoạt động của nhận thức, tinh thần , tư duy, trí nhớ ở người và 1 số động vật bậc cao. là biểu hiện của hoạt động thần kinh bậc cao.
- Hoạt động thần kinh bậc cao ở người và động vật có đặc điểm gì giống và khác nhau?
Hoạt động 1: Sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người
Mục tiêu: HS nắm được sự thành lập PXCĐK giúp cơ thể thích nghi với đời sống.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục I SGK và trả lời câu hỏi:
- Nêu sự thành lập và ức chế PXCĐK ở người? ý nghĩa?
- Hãy tìm VD trong thực tế đời sống về sự thành lập các phản xạ mới và ức chế các phản xạ cũ không còn thich hợp nữa?
- Sự thành lập và ức chế PXCĐK ở người và động vật có những điểm gì giống và khác nhau?
- Cá nhân HS tự thu nhận thông tin và trả lời câu hỏi.
- 1 HS trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung để rút ra kết luận.
- HS có thể lấy VD trong học tập, xây dựng các thói quen.
+ Giống về quá trình thành lập và ức chế PXCĐK và ý nghĩa của chúng với đời sống.
+ Khác về số lượng và mức độ phức tạp của PXCĐK.
- PXKĐK được hình thành ở trẻ mới sinh từ rất sớm.
- ức chế PXCĐK xảy ra nếu PXCĐK đó không cần thiết đối với đời sống.
- Sự hình thành và ức chế PXCĐK là 2 quá trình thuận nghịch, quan hệ mật thiết với nhau làm cơ thể thích nghi với điều kiện sống luôn thay đổi.
- ở người: học tập, rèn luyện các thói quen, các tập quán tốt, nếp sống văn hoá chính là kết quả của sự hình thành và ức chế PXCĐK.
Hoạt động 2: Vai trò của tiếng nói và chữ viết
Mục tiêu: HS nắm được tiếng nói và chữ viết chỉ có ở con người. Nó có vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống con người.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- Yêu cầu HS tìm hiểu thông tin SGK cùng với thực tế hiểu biết trả lời câu hỏi:
- Tiếng nói và chữ viết có vai trò gì trong đời sống? Yêu cầu HS lấy VD cụ thể.
- GV giúp HS hoàn thiện kiến thức.
- Tiếng nói có vai trò gì?
- Chữ viết có vai trò gì?
- HS nghiên cứu thông tin và hiểu biết của mình, trả lời câu hỏi:
- 1 HS trả lời, các HS khác nhận xét, bổ sung.
- HS lắng nghe GV chốt kiến thức.
- HS trình bày.
1. Tiếng nói và chữ viết là tín hiệu gây ra các phản xạ có điều kiện cấp cao.
- Tiếng nói và chữ viết giúp mô tả sự vật, hiện tượng. Khi con người đọc, nghe có thể tưởng tượng ra.
- Tiếng nói và chữ viết là kết quả của quá trình học tập (đó là các PXCĐK).
2. Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau
Hoạt động 3: Tư duy trừu tượng
Mục tiêu: HS nắm được chỉ có ở con người, các sự vật hiện tượng được khái
 quát hoá thành các từ, các khái niệm. Nhờ vậy khi nói tới từ hoặc khái niệm đó, con người hiểu và tưởng tượng ra.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK.
- Nói tới gà, trâu, chó... chúng có đặc điểm chung gì?
- Vậy con vịt có phải là động vật không?
- Yêu cầu HS lấy VD khác về sự hình thành khái niệm.
- Từ các khái niệm đã rút ra được qua VD từ “động vật” được hình thành như thế nào?
Đó là tư duy trừu tượng. Vậy tư duy trừu tượng là gì?
- HS đọc thông tin SGK.
+ Chúng được xếp chung là động vật.
+ Có.
- HS tự lấy VD khác.
- HS: Từ những điểm chung của sự vật hiện tượng, con người biết khái quát hoá thành những khái niệm, được diễn đạt bằng các từ.
- Nhờ có tiếng nói và chữ viết con người có khả năng tư duy trừu tượng.
- Từ những thuộc tính chung của sự vật hiện tượng, con người biết khái quát hoá thành những khái niệm, được diễn đạt bằng các từ.
- Khả năng khái quát hoá và trừu tượng hoá là cơ sở của tư duy trừu tượng, chỉ có ở con người.
: 
4. Kiểm tra- đánh giá
- Yêu cầu HS nhắc lại nội dung bài.
- GV đánh giá giờ.
- HS trả lời câu 2 SGK.
5. Hướng dẫn về nhà
- Học bài và trả lời các câu hỏi SGK.
- Đọc trước bài 54: Vệ sinh hệ thần kinh.
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 56 Bài 54: Vệ sinh hệ thần kinh 
A. mục tiêu.
1. Kiến thức:
Khi học xong bài này, HS:
- Hiểu rõ ý nghĩa sinh học của giấc ngủ đối với sức khoẻ.
- Phân tích ý nghĩa của lao động và nghỉ ngơi hợp lí, tránh ảnh hưởng xấu tới hệ thần kinh.
- Nêu được tác hại của ma tuý và các chất gây nghiện đối với sức khoẻ và hệ thần kinh.
- Xây dựng cho bản thân một kế hoạch học tập và nghỉ ngơi hợp lí, đảm bảo sức khoẻ.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kĩ năng tư duy, liên hệ thực tế.
3. Thái độ:
- Có ý thức vệ sinh, giữ gìn sức khoẻ, tránh xa ma tuý.
II. Chuẩn bị
- Tranh ảnh thông tin tuyên truyền về tác hại của các chất gây nghiện: rượu, thuốc lá, ma tuý ....
- Bảng phụ ghi nội dung bảng 54.
C. hoạt động dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ
- Kiểm tra câu 1, 2 (SGK – Tr 171).
2. Bài mới
VB: Trong cuộc sống hàng ngày, nhiều công việc đôi khi làm ta mệt mỏi. Sự mệt mỏi này bắt nguồn từ hệ thần kinh sau đó tới các cơ quan khác. Vậy để có hệ thần kinh khoẻ mạnh, hoạt động của cơ thể hợp lí chúng ta cần làm gì? Đó là nội dung của bài học hôm nay.
Hoạt động 1: ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khoẻ
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV cung cấp thông tin: chó có thể nhịn ăn 20 ngày vẫn có thể nuôi béo trở lại nhưng mất ngủ 10 – 12 ngày là chết.
- Đặt câu hỏi cho HS thảo luận:
- Vì sao nói ngủ là 1 nhu cầu sinh lí của cơ thể?
- Ngủ là gì? Khi ngủ sự hoạt độngcủa các cơ quan như thế nào?
- Giấc ngủ có ý nghĩa như thế nào đối với sức khoẻ?
- GV đưa ra số liệu về nhu cầu ngủ ở các lứa tuổi khác nhau.
- Muốn có giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì? Nêu những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp, gián tiếp đến giấc ngủ?
- GV: không chỉ ngủ mới phục hồi sức làm việc của hệ thần kinh mà còn phải lao động, học tập xen kẽ nghỉ ngơi hoạp lí tránh căng thẳng, mệt mỏi cho hệ thần kinh.
- Cá nhân HS tự thu nhận thông tin, dựa vào hiểu biết của bản thân, thảo luận nhóm và nêu được:
+ Ngủ là 1 đòi hỏi tự nhiên của cơ thể, cần hơn ăn.
- Kết luận.
- Kết luận.
- HS liên hệ thực tế, thảo luận thống nhất câu trả lời, cho VD cụ thể.
Ngủ là một nhu cầu sinh lí của cơ thể.
- Bảng chất của giấc ngủ là quá trình ức chế tự nhiên. Khi ngủ các cơ quan giảm hoạt động, có tác dụng phục hồi hoạt động của hệ thần kinh và các hệ cơ quan khác.
- Để đảm bảo giấc ngủ tốt cần:
+ Ngủ đúng giờ.
+ Chỗ ngủ thuận lợi.
+ Không dùng chất kích thích: cà phê, chè đặc, thuốc lá.
+ Không ăn quá no, hạn chế kích thích ảnh hưởng tới vỏ não gây hưng phấn.
Hoạt động 2: Lao động và nghỉ ngơi hợp lí
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- Tại sao không nên làm việc quá sức, thức quá khuya?
- Lao động và nghỉ ngơi như thế nào là hợp lí?
- GV cho HS liên hệ: quy định thời gian làm việc, nghỉ ngơi đối với những người làm công việc khác nhau. Với HS: xây dựng thời gian biểu hợp lí.
- Muốn bảo vệ hệ thần kinh ta phải làm gì?
+ Để tránh căng thẳng và mệt mỏi cho hệ thần kinh.
+ Lao động , học tập xen kẽ với nghỉ ngơi, tránh đơn điệu dễ nhàm chán.
- Từ các kiến thức trên cùng với thông tin SGK, HS trả lời câu hỏi.
- Lao động và nghỉ ngơi hợp lí để giữ gìn và bảo vệ hệ thần kinh.
- Để bảo vệ hệ thần kinh cần:
+ Đảm bảo giấc ngủ hàng ngày.
+ Giữ cho tâm hồn thanh thản.
+ Xây dựng chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lí.
Hoạt động 3: Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối với hệ thần kinh
Mục tiêu: HS nắm được chỉ có ở con người, các sự vật hiện tượng được khái quả hoá thành các từ, các khái niệm. Nhờ vậy khi nói tới từ hoặc khái niệm đó, con người hiểu và tưởng tượng ra.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
- GV cho HS quan sát tranh hậu quả của nghiện ma tuý, nghiện rượu, thuốc lá...
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm hoàn thnàh bài tập bảng 54 SGK.
- GV yêu cầu HS lên bảng chữa bài tập.
- GV nhận xét, đưa ra kết quả nếu cần.
- HS quan sát.
- HS thảo luận nhóm. thống nhất ý kiến và hoàn thành bảng 54.
- Đại diện nhóm lên bảng trình bày.
Tiểu kết: 
Loại chất
Tên chất
Tác hại
Chất kích thích
- Rượu
- Nước chè đặc, cà phê
- Hoạt độngnão bị rối loạn, trí nhớ kém.
- Kích thích hệ thần kinh, gây mất ngủ.
Chất gây nghiện
- Thuốc lá
- Ma tuý
- Cơ thể suy yếu, dễ mắc bệnh ung thư.
- Suy yếu nòi giống, cạn kiệt kinh tế, lây nhiễm HIV, mất nhân cách...
3. Kiểm tra- đánh giá
? Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt, cần những điều kiện gì?
? Trong vệ sinh đối với hệ thần kinh cần quan tâm tới những vấn đề gì? Vì sao?
4 . Hướng dẫn về nhà
- Học bài và trả lời các câu hỏi SGK.
- Xây dựng cho mình thời gian biểu hợp lí vào vở bài tập và thực hiện nghiêm túc theo thời gian biểu đó.
- Chuẩn bị tốt giờ sau kiểm tra
ngày soạn:
ngày giảng:
 Tiết 57 Kiểm tra 45’
I, Mục tiêu 
- Qua bài kiểm tra củng cố lại các kién thức đã học từ đó bổ sung các kiến thức còn hổng 
- Rèn luyện kĩ năng làm bài 
- Giáo dục ý thức nghiêm túc trong kiểm tra thi cử 
B. Chuẩn bị 
GV Đề bài 
HS ôn tập kĩ các kiến thức đã học 
C. hoạt động dạy - học.
1. Bài mới
đề kiểm tra 45 phút
A, Phần trắc nghiệm 
I. Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau 
1, Nước tiểu tạo ra từ :
 A, Bể thận C, Bàng quang 
 B, Đơn vị thận D, ống dẫn nước 
2, Chức năng của nơron là :
A, Hưng phần và phản xạ C, Hưng phấn và phản ứng 
B, Hưng phấn và dẫn truyền D, Co rút và phản ứng 
3, Chất xám của tuỷ sống có chức năng : 
A, Phản xạ C, Phản xạ và dẫn truyền 
B, Dẫn truyền D, Cả A,B,C, đều sai 
4, Chuỗi xương có ở 
A, ở ngoài C, Tai trong 
B, Tai giữa D, Vành tai 
II. Hãy hoàn thành bảng so sánh tính chất của hai loại phản xạ theo bảng sau 
Tính chất của phản xạ không điều kiện 
Tính chất của phản xạ có điều kiện 
1, Trả lời các kiến thức tương ứng hay kích thích không điều kiện 
1', Trả lời các kích thích bất kì hay kích thích có điều kiện 
2, Bẩm sinh 
2,................................
3,..................................
3, Dễ mất đi khi không củng cố 
4, Có tính chất di truyền và mang tính chất chủng loại 
4,.......................................
5,.................................................
5, Số lượng không nhất định 
6, Cung phản xạ đơn giản 
6, Hình thành đường liên hệ tạm thời trong cung phản xạ 
7, Trung ương nằm ở trụ não , tuỷ sống 
7,.......................................
B Phần tự luận 
1, Nêu các đặc điểm khác nhau giữa trụ não và tiểu não 
2, Nêu cấu tạo của tai thích nghi với chức năng hoạt động của nó