Chương 1. Tổng quan về đổi mới phương pháp dạy học lịch sử ở trường THPT với sự hỗ trợ của CNTT
1.Một số khái niệm cơ bản về CNTT và việc ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo hiện nay
2. Những đặc trưng của việc dạy – học lịch sử và con đường hình thành kiến thức lịch sử cho học sinh ở trường THPT có sự hỗ trợ của CNTT
3. Vai trò, ý nghĩa của việc ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng DHLS ở trường THPT.
4. Khả năng ứng dụng CNTT trong dạy học lịch sử ở trường THPT
5. Một số nguyên tắc trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và kiểm tra đánh giá nôn lịch sử
Chương2. Hướng dẫn thao tác sử dụng một số công cụ, phần mềm trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông .
I. Sử dụng Internet trong dạy học lịch sử ở trường THPT
II. Sử dụng phần mềm PowerPoint trong thiết kế giáo án và tiến hành bài giảng điện tử môn Lịch sử ở trường THPT
III. Hướng dẫn các thao tác cơ bản khi ứng dụng phần mềm VIOLET trong dạy học và kiểm tra đánh giá môn lịch sử ở trường THPT
IV. Sử dụng phần mềm Herovideo hỗ trợ cắt và chụp phim tư liệu
Chương 3. Một vài kinh nghiệm ứng dụng những thành tựu của công nghệ thong tin trong dạy học và trong kiểm tra đánh giá môn lịch sử ở trường THPT
I. Sử dụng CNTT để khai thác kênh hình trong sách giáo khoa lịch sử 12(*) II. Các biện pháp nâng cao hiệu quả bài học lịch sử ở trường THPT với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin(*)
III. Giới thiệu một số hình thức tổ chức hoạt động ngoại khoá lịch sử ở trường THPT có sự hỗ trợ của CNTT
Chương 4.Giới thiệu một số giáo án và một số câu hỏi và đề kiểm tra đánh giá
I. Giới thiệu một số giáo án
II. Giới thiệu một số giáo án 75
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VỤ GIÁO DỤC TRUNG HỌC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ MÔN LỊCH SỬ Nhóm biên soạn: TS. Nguyễn Xuân Trường (Chủ biên) PGS. TS Trịnh Đình Tùng ThS. Nguyễn Mạnh Hưởng HÀ NỘI, 2009 MỤC LỤC Trang Chương 1. Tổng quan về đổi mới phương pháp dạy học lịch sử ở trường THPT với sự hỗ trợ của CNTT 1.Một số khái niệm cơ bản về CNTT và việc ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo hiện nay 2. Những đặc trưng của việc dạy – học lịch sử và con đường hình thành kiến thức lịch sử cho học sinh ở trường THPT có sự hỗ trợ của CNTT 3. Vai trò, ý nghĩa của việc ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng DHLS ở trường THPT. 4. Khả năng ứng dụng CNTT trong dạy học lịch sử ở trường THPT 5. Một số nguyên tắc trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và kiểm tra đánh giá nôn lịch sử 3 3 7 15 21 Chương2. Hướng dẫn thao tác sử dụng một số công cụ, phần mềm trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông .. I. Sử dụng Internet trong dạy học lịch sử ở trường THPT II. Sử dụng phần mềm PowerPoint trong thiết kế giáo án và tiến hành bài giảng điện tử môn Lịch sử ở trường THPT III. Hướng dẫn các thao tác cơ bản khi ứng dụng phần mềm VIOLET trong dạy học và kiểm tra đánh giá môn lịch sử ở trường THPT IV. Sử dụng phần mềm Herovideo hỗ trợ cắt và chụp phim tư liệu Chương 3. Một vài kinh nghiệm ứng dụng những thành tựu của công nghệ thong tin trong dạy học và trong kiểm tra đánh giá môn lịch sử ở trường THPT I. Sử dụng CNTT để khai thác kênh hình trong sách giáo khoa lịch sử 12 II. Các biện pháp nâng cao hiệu quả bài học lịch sử ở trường THPT với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin III. Giới thiệu một số hình thức tổ chức hoạt động ngoại khoá lịch sử ở trường THPT có sự hỗ trợ của CNTT 25 25 53 56 58 65 Chương 4.Giới thiệu một số giáo án và một số câu hỏi và đề kiểm tra đánh giá Giới thiệu một số giáo án Giới thiệu một số giáo án 75 75 81 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG VỚI SỰ HỖ TRỢ CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN 1. Một số khái niệm cơ bản về CNTT và việc ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo hiện nay Ngày nay, CNTT và truyền thông đang là một ngành công nghiệp phát triển như vũ bão, đưa thế giới chuyển từ kỉ nguyên công nghiệp sang kỉ nguyên thông tin - kinh tế tri thức, nhưng khái niệm về “Công nghệ thông tin” và những thuật ngữ liên quan đến nó vẫn chưa được nhiều người trong Ngành giáo dục thống nhất. Vì vậy, để ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng dạy học nói chung, dạy học lịch sử nói riêng, chúng ta cần đưa ra và thống nhất các thuật ngữ, khái niệm cơ bản dưới đây: * Công nghệ thông tin: Thuật ngữ “Công nghệ thông tin” được các nước trên thế giới bắt đầu sử dụng từ khoảng giữa thập niên 90 của thế kỉ XX, viết đầy đủ theo tiếng Anh và viết tắt là Information Technology – IT. Nó được hiểu là “ngành ứng dụng công nghệ quản lý và xử lý thông tin”, là “ngành sử dụng máy tính và phần mềm máy tính để chuyển đổi, lưu trữ, bảo vệ, xử lý, truyền, và thu thập thông tin”. Ở Việt Nam, khái niệm CNTT được hiểu và định nghĩa trong Nghị quyết số 49/CP của Chính phủ, kí ngày 04/08/1993 về phát triển CNTT ở Việt Nam trong những năm 90 như sau: “Công nghệ thông tin là tập hợp các phương pháp khoa học, các phương tiện và công cụ kĩ thuật hiện đại - chủ yếu là kĩ thuật máy tính và viễn thông nhằm tổ chức khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên thông tin rất phong phú và tiềm năng trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người và xã hội”. * Công nghệ thông tin và truyền thông: Thuật ngữ này được thế giới bắt đầu sử dụng từ năm 2000(*) Có tài liệu gọi là Công nghệ thông tin và thông lưu (Information and Communication Technology – ICT). , viết đầy đủ theo tiếng Anh và viết tắt là Information and Communication Technology – ICT. Nó được hiểu là tập hợp các cách thức, kĩ thuật, công cụ, và các phương pháp có thể áp dụng để nhập, lưu giữ, truy cập và truyền thông tin cho nhau một cách có hiệu quả với sự trợ giúp của máy vi tính và các phương tiện truyền thông. Việc sử dụng máy vi tính, phương tiện truyền thông và Internet, trong giáo dục hiện nay là góp phần tạo ra nhiều hình thức dạy - học đa dạng, phong phú, giúp mọi người có thể học mọi lúc (every when), học mọi nơi (every where), học với mọi người (every one),... Bởi vì, trong nền giáo dục mới, người học không chỉ đòi hỏi phải biết thêm nhiều tri thức, mà còn phải có năng lực tìm kiếm tri thức và tự mình tạo ra tri thức mới. Ở trường phổ thông, giáo viên vừa phải làm tốt vai trò là người hướng dẫn học sinh quá trình tìm kiếm tri thức, vừa gợi mở cho các em con đường phát hiện tri thức, trau dồi khả năng độc lập và tư duy sáng tạo của mình. * Internet và Website: Nguồn gốc đầu tiên của Internet xuất phát từ hệ thống máy tính của Bộ quốc phòng Mĩ, gọi là mạng ARPAnet. Đây là một hệ thống gồm các mạng máy tính được liên kết với nhau trên những phạm vi khác nhau (ở phạm vi hẹp là giữa các vùng trong một lãnh thổ, rộng hơn là giữa các khu vực, châu lục và toàn cầu), tạo điều kiện thuận lợi cho các dịch vụ truyền thông dữ liệu như đăng nhập từ xa, truyền các tệp tin, thư tín điện tử và các nhóm thông tin. Mạng Internet ban đầu được thiết kế nhằm cung cấp thông tin cho giới khoa học, nên công nghệ của nó cho phép mọi hệ thống liên kết thông qua một cổng điện tử. Bất kì tổ chức hay cá nhân nào muốn đều có thể tự lập ra các Website để cung cấp các thông tin của mình, hoặc sử dụng địa chỉ Email để liên lạc, lấy thông tin. Chỉ sau hơn 10 năm phát triển, Internet trở thành “kho thư viện điện tử” lớn nhất trong lịch sử loài người từ trước đến nay. Website là phương tiện chính để cung cấp thông tin trên mạng Internet và là tổ hợp của các loại tài liệu (văn bản, âm thanh, phim ảnh,) được đại diện bởi một địa chỉ. Người sử dụng máy tính có kết nối mạng truyền thông trên toàn cầu đều có thể đọc, tìm kiếm và lưu giữ được các loại tài liệu đó thông qua địa chỉ này. Mỗi trang tài liệu trong Website được gọi là một trang Web (Web - pape). Mỗi Web - pape lại có thể gồm nhiều thông tin khác nhau dưới dạng văn bản, hình ảnh, âm thanh và các địa chỉ kết nối mới (hyper-link) biểu hiện dưới hình bàn tay (khi người sử dụng di chuyển con chuột trên màn hình). Nhờ có các địa chỉ kết nối này, giáo viên có thể dễ dàng truy cập đến các Web khác để khai thác, tìm kiếm nguồn tài liệu về văn bản, hình ảnh, âm thanh hỗ trợ cho thiết kế “bài giảng điện tử” của mình. * E - Learning: E-learning viết đầy đủ theo tiếng Anh là “Electronic Learning”, có nghĩa “lớp học điện tử, học tập điện tử, học tập qua mạng”. Tuy nhiên, vì là một thuật ngữ mới, nên nó đã thu hút được sự quan tâm, chú ý của rất nhiều người, mỗi người hiểu theo một cách khác nhau và dùng trong các ngữ cảnh khác nhau. Hiểu theo nghĩa rộng, E-learning là một thuật ngữ dùng để “mô tả việc học tập, đào tạo dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông, đặc biệt là công nghệ thông tin”. Hiểu theo quan điểm hiện đại, E-learning là “sự phân phát các nội dung học tập có sử dụng các công cụ điện tử hiện đại như máy tính, mạng vệ tinh, mạng Internet, Intranet, trong đó nội dung học có thể thu được từ các Website, đĩa CD – Rom, băng video, audio, thông qua một máy tính hay tivi, người dạy và người học đều có thể giao tiếp với nhau qua mạng dưới các hình thức như: E-mail, thảo luận trực tuyến (chat), diễn đàn (forum), hội thảo video,. Từ những quan niệm trên ta thấy, dù hiểu theo cách nào thì E – Learning đều mang ba đặc điểm cơ bản: Thứ nhất, việc học tập bằng E – Learning đều phải dựa trên CNTT và truyền thông, cụ thể là công nghệ mạng, kĩ thuật đồ họa, kĩ thuật mô phỏng, công nghệ tính toán, Thứ hai, E – Learning hỗ trợ và bổ sung rất tốt cho các phương pháp học tập truyền thống vì nó mang tính tương tác cao, dựa trên công nghệ Multimedia, tạo điều kiện cho người học trao đổi thông tin dễ dàng hơn, cũng như đưa ra nội dung học tập phù hợp với khả năng và sở thích của từng người. Thứ ba, E – Learning sẽ trở thành xu thế tất yếu trong nền kinh tế tri thức, đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nước trên thế giới với rất nhiều tổ chức, công ty hoạt động trong lĩnh vực E – Learning ra đời. E – Learning phát triển không đồng đều tại các khu vực trên thế giới, mạnh nhất ở khu vực Bắc Mỹ, kế đến là châu Âu, còn ở châu Á (bao gồm cả Việt Nam) thì việc ứng dụng công nghệ này ít hơn, mới chỉ ở giai đoạn đầu. * Giáo án điện tử và Bài giảng điện tử: Khi CNTT và truyền thông được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực của đời sống xã hội thì những thuật ngữ ghép đi cùng với từ “điện tử” cũng xuất hiện và được sử dụng phổ biến, như: thư điện tử (E – mail), sách điện tử (E – book), lớp học điện tử (E – Learning), giáo án điện tử (E – Lesson plan), bài giảng điện tử (E – Lecture), Tuy nhiên, nếu các thuật ngữ ghép như E – mail, E – book, sớm được người ta thống nhất cách hiểu, dễ chấp nhận thì việc sử dụng thuật ngữ “giáo án điện tử và “bài giảng điện tử”” lại có nhiều cách hiểu khác nhau, chưa có sự thống nhất cao, thậm chí trái ngược nhau(*) Xem các bài viết: Quản lí việc thiết kế và sử dụng giáo án điện tử nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở Trung tâm Ngoại ngữ - Tin học Bắc Giang. Tạp chí Giáo dục, số 158, 2007 của Hoàng Văn Bình; Nghiên cứu, xây dựng và khai thác nguồn học liệu điện tử để hỗ trợ việc thiết kế bài giảng điện tử phần quang học môn Vật lí ở trường THCS. Kỉ yếu Hội thảo khoa học “Ứng dụng CNTT và truyền thông trong đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng giáo dục”. Huế, tháng 11, 2007 của Lê Đình Hoàn; Vài nét về quá trình đổi mới phương pháp dạy học ở Việt Nam 20 năm qua. Kỉ yếu Hội thảo khoa học “Đổi mới phương pháp dạy và học ở các trường sư phạm trong xu thế hội nhập”. Hà Nội, tháng 5, 2009 của Ngô Thị Dung, . Vì vậy, chúng ta cần làm sáng tỏ, thống nhất thuật ngữ này khi ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng DHLS ở trường phổ thông. Trước hết cần phải hiểu rằng, giáo án là “bản kế hoạch của một tiết lên lớp, trong đó nêu rõ các bước chủ yếu trong công việc của thầy giáo và HS ở trên lớp, đồng thời cũng nêu được một cách vắn tắt nội dung và phương pháp của công việc đó nhằm đạt được mục đích cụ thể và rõ ràng mà thầy giáo xác định trước theo yêu cầu của chương trình học”(**) Phan Ngọc Liên (Chủ biên). Phương pháp dạy học lịch sử. Tập 2. Nhà xuất bản Đại học Sư phạm. Hà Nội, tr. 115 . Định nghĩa trên giúp chúng ta hiểu rằng, giữa “giáo án” và “bài giảng” là hai khái niệm khác nhau, vì “giáo án” là bản kế hoạch của một tiết lên lớp, còn “bài giảng” là việc thực thi bản kế hoạch đó. Nhưng, xuất phát từ xu hướng đẩy mạnh việc ứ ... chÝnh trÞ: T¨ng cêng cai trÞ vµ khai th¸c thuéc ®Þa. Bé m¸y c¶nh s¸t, mËt th¸m, nhµ tï ho¹t ®éng r¸o riÕt. ChÝnh s¸ch “chia ®Ó trÞ", lîi dông bé m¸y cêng hµo cña giai cÊp ®Þa chñ phong kiÕn ë n«ng th«n... ®a thªm ngêi ViÖt vµo lµm trong c¸c c«ng së. – V¨n ho¸ gi¸o dôc: HÖ thèng gi¸o dôc Ph¸p – ViÖt ®îc më réng, u tiªn xuÊt b¶n c¸c s¸ch b¸o cæ vò chñ tr¬ng “Ph¸p – ViÖt ®Ò huÒ”. C¸c trµo lu t tëng, khoa häc kÜ thuËt, v¨n ho¸, nghÖ thuËt ph¬ng T©y vµo ViÖt Nam. C¸c yÕu tè v¨n ho¸ truyÒn thèng, v¨n ho¸ míi tiÕn bé vµ ngo¹i lai n« dÞch cïng tån t¹i, ®an xen, ®Êu tranh víi nhau. 2 H·y cho biÕt chñ tr¬ng – kÕ ho¹ch vµ cuéc TiÕn c«ng chiÕn lîc §«ng – Xu©n 1953 – 1954 cña qu©n d©n ta ? 4 ®iÓm a) Chñ tr¬ng – kÕ ho¹ch cña ta trong §«ng – Xu©n 1953–1954 – TËp trung lùc lîng më nh÷ng cuéc tiÕn c«ng vµo nh÷ng híng quan träng vÒ chiÕn lîc mµ ë ®ã ®Þch t¬ng ®èi yÕu nhng chóng kh«ng thÓ bá, nh»m tiªu diÖt mét bé phËn sinh lùc ®Þch, gi¶i phãng ®Êt ®ai, ®ång thêi buéc ®Þch ph¶i bÞ ®éng ph©n t¸n lùc lîng ®èi phã víi ta... – Ph¬ng ch©m : TÝch cùc, chñ ®éng, c¬ ®éng vµ linh ho¹t, ®¸nh ¨n ch¾c, tiÕn ¨n ch¾c. b) C¸c cuéc tiÕn c«ng chiÕn lîc §«ng – Xu©n 1953–1954 – Ngµy 10–12–1953, mét bé phËn qu©n chñ lùc cña ta tiÕn c«ng thÞ x· Lai Ch©u, gi¶i phãng Lai Ch©u (trõ §iÖn Biªn Phñ). Nava buéc ph¶i ®a 6 tiÓu ®oµn c¬ ®éng tõ ®ång b»ng B¾c Bé t¨ng cêng cho §iÖn Biªn Phñ. §iÖn Biªn Phñ trë thµnh n¬i tËp trung binh lùc thø hai cña Ph¸p. – §Çu th¸ng 12–1953, liªn qu©n Lµo – ViÖt më cuéc tiÕn c«ng ®Þch vµo híng Trung Lµo, tiªu diÖt nhiÒu sinh lùc ®Þch, gi¶i phãng thÞ x· Thµ KhÑt, bao v©y, uy hiÕp XavanakhÐt vµ c¨n cø Xªn«. Nava buéc ph¶i t¨ng cêng lùc lîng cho Xªn«, Xªn« trë thµnh n¬i tËp trung binh lùc thø ba cña thùc d©n Ph¸p. – Cuèi th¸ng 1–1954, liªn qu©n ViÖt–Lµo më cuéc tiÕn c«ng ®Þch ë Thîng Lµo, gi¶i phãng lu vùc s«ng NËm Hu, toµn tØnh Phongxal×. Nava buéc ph¶i ®a qu©n tõ ®ång b»ng B¾c Bé t¨ng cêng cho Lu«ng Phabang vµ Mêng Sµi, biÕn hai ®Þa ®iÓm nµy thµnh n¬i tËp trung binh lùc thø t cña Ph¸p. – §Çu th¸ng 2 n¨m 1954, gi÷ v÷ng quyÒn chñ ®éng ®¸nh ®Þch, bé ®éi chñ lùc cña ta bÊt ngê tiÕn c«ng B¾c T©y Nguyªn, gi¶i phãng toµn tØnh Kon Tum, uy hiÕp Pl©yku, buéc Ph¸p ph¶i t¨ng cêng lùc lîng cho Pl©yku. Pl©yku biÕn thµnh n¬i tËp trung binh lùc thø n¨m cña ®Þch. – Phèi hîp chÆt chÏ víi mÆt trËn chÝnh diÖn, phong trµo chiÕn tranh du kÝch ®· ph¸t triÓn m¹nh ë vïng sau lng ®Þch tõ ®ång b»ng B¾c Bé ®Õn B×nh – TrÞ – Thiªn, Nam Trung Bé vµ Nam Bé, lµm cho ®Þch ph¶i ph©n t¸n thªm lùc lîng ®Ó chèng ®ì. PhÇn riªng (3 ®iÓm) C©u 3a. Theo ch¬ng tr×nh ChuÈn (3 ®iÓm) Tr×nh bµy nh÷ng quyÕt ®Þnh quan träng cña héi nghÞ Ianta (2–1945). – Héi nghÞ häp t¹i Ianta (Liªn X«) tõ ngµy 4 ®Õn ngµy 11–2– 1945 víi sù tham gia cña nguyªn thñ ba cêng quèc Liªn X«, MÜ, Anh (Xtalin, Rud¬ven vµ Sícsin). Héi nghÞ ®· ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh quan träng : – Thèng nhÊt môc tiªu chung lµ tiªu diÖt tËn gèc chñ nghÜa ph¸t xÝt §øc vµ chñ nghÜa qu©n phiÖt NhËt B¶n; Liªn X« ®· tham chiÕn chèng NhËt ë ch©u ¸. – Thµnh lËp tæ chøc Liªn hîp quèc nh»m duy tr× hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi. – Ph©n chia khu vùc ®ãng qu©n vµ khu vùc ¶nh hëng gi÷a ba cêng quèc. – Toµn bé nh÷ng tháa thuËn t¹i Héi nghÞ ®· trë thµnh khu«n khæ cña trËt tù thÕ giíi míi, thêng ®îc gäi lµ TrËt tù hai cùc Ianta. C©u 3b. Theo ch¬ng tr×nh N©ng cao (3 ®iÓm) H·y cho biÕt sù thµnh lËp, môc ®Ých, nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ vai trß cña Liªn hîp quèc tõ khi thµnh lËp ®Õn nay. – Thµnh lËp: Thùc hiÖn nghÞ quyÕt cña Héi nghÞ Ianta, tõ ngµy 25–4 ®Õn ngµy 26–6–1945, ®¹i biÓu cña 50 níc ®· häp t¹i thµnh phè Xan–Phranxixc« (MÜ) ®Ó th«ng qua HiÕn ch¬ng, thµnh lËp Liªn hîp quèc. Ngµy 24–10–1945, HiÕn ch¬ng cã hiÖu lùc. – Môc ®Ých cña Liªn hîp quèc lµ duy tr× hßa b×nh, an ninh thÕ giíi, ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc vµ tiÕn hµnh hîp t¸c quèc tÕ gi÷a c¸c níc. – Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña Liªn hîp quèc gåm 5 nguyªn t¾c lµ : B×nh ®¼ng chñ quyÒn; T«n träng toµn vÑn l·nh thæ vµ nÒn ®éc lËp cña c¸c níc; Kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña níc kh¸c; Gi¶i quyÕt hßa b×nh c¸c tranh chÊp; Chung sèng hoµ b×nh vµ sù nhÊt trÝ gi÷a 5 níc lín – Liªn X«, MÜ, Anh, Ph¸p, Trung Quèc. – Vai trß : Trong h¬n nöa thÕ kØ qua, Liªn hîp quèc ®· trë thµnh mét diÔn ®µn quèc tÕ võa hîp t¸c võa ®Êu tranh nh»m duy tr× hßa b×nh vµ an ninh thÕ giíi. Cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô tranh chÊp vµ xung ®ét ë nhiÒu khu vùc, thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c quèc tÕ... §Ò sè 2 C©u §¸p ¸n §iÓm PhÇn chung cho tÊt c¶ thÝ sinh (7 ®iÓm) 1 Tr×nh bµy hoàn c¶nh lÞch sö, néi dung và ý nghÜa cña Héi nghÞ thµnh lËp §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®Çu n¨m 1930. 3 ®iÓm a) Hoµn c¶nh Cuèi 1929, phong trµo c«ng nh©n vµ phong trµo yªu níc ph¸t triÓn m¹nh, trong ®ã giai cÊp c«ng nh©n thùc sù trë thµnh lùc lîng tiªn phong. Ba tæ chøc céng s¶n ë ViÖt Nam ra ®êi n¨m1929 ho¹t ®éng riªng rÏ, tranh giµnh ¶nh hëng cña nhau, lµm cho phong trµo c¸ch m¹ng trong níc cã nguy c¬ chia rÏ lín. §îc tin Héi ViÖt Nam C¸ch m¹ng thanh niªn ph©n liÖt thµnh hai ®¶ng céng s¶n, NguyÔn ¸i Quèc ®· chñ ®éng triÖu tËp Héi nghÞ hîp nhÊt §¶ng ë Cöu Long (H¬ng C¶ng) tõ ngµy 6/1/1930 ®Õn ngµy 7/2/1930. b) Néi dung héi nghÞ T¹i héi nghÞ, NguyÔn ¸i Quèc phª ph¸n nh÷ng quan ®iÓm sai lÇm cña c¸c tæ chøc céng s¶n riªng lÎ. Héi nghÞ ®· nhÊt trÝ thèng nhÊt c¸c tæ chøc céng s¶n thµnh §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, th«ng qua ChÝnh c¬ng v¾n t¾t, s¸ch lîc v¾n t¾t cña §¶ng do NguyÔn ¸i Quèc so¹n th¶o (lµ C¬ng lÜnh chÝnh trÞ ®Çu tiªn cña §¶ng). Ban chÊp hµnh Trung ¬ng l©m thêi cña §¶ng ®îc thµnh lËp gåm 7 uû viªn. Ngµy 24–2–1930, §«ng D¬ng céng s¶n Liªn ®oµn ®îc kÕt n¹p vµo §¶ng céng s¶n ViÖt Nam. c) ý nghÜa: Thèng nhÊt ®îc ba tæ chøc Céng s¶n thµnh §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Héi nghÞ mang tÇm vãc cña mét §¹i héi thµnh lËp §¶ng. §Õn §¹i héi §¶ng III (1960) quyÕt ®Þnh lÊy ngµy 3–2 h»ng n¨m lµm ngµy kØ niÖm thµnh lËp §¶ng. 2 Phong trµo §ång khëi 1959–1960 næ ra trong hoµn c¶nh lÞch sö nµo? DiÔn biÕn? KÕt qu¶, ý nghÜa? 4 ®iÓm a) Hoµn c¶nh lÞch sö Trong nh÷ng n¨m 1957–1959, c¸ch m¹ng miÒn Nam gÆp mu«n vµn khã kh¨n. Th¸ng 5–1957, Ng« §×nh DiÖm ban hµnh ®¹o luËt ®Æt céng s¶n ngoµi vßng ph¸p luËt. LuËt 10/59 c«ng khai chÐm giÕt hµng v¹n c¸n bé, ®¶ng viªn, hµng chôc v¹n ®ång bµo yªu níc bÞ tï ®µy. §Êu tranh hoµ b×nh, chÝnh trÞ cña nh©n d©n miÒn Nam kh«ng phï hîp n÷a, ®ßi hái ph¶i cã mét biÖn ph¸p quyÕt liÖt ®Ó ®a c¸ch m¹ng vît qua khã kh¨n thö th¸ch. Th¸ng 1–1959, Héi nghÞ lÇn thø 15 Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng quyÕt ®Þnh ®Ó nh©n d©n miÒn Nam sö dông b¹o lùc c¸ch m¹ng ®¸nh ®æ chÝnh quyÒn cña MÜ – DiÖm... b) DiÔn biÕn Phong trµo næi dËy tõ chç lÎ tÎ ë tõng ®Þa ph¬ng, nh cuéc næi dËy ë VÜnh Th¹nh (B×nh §Þnh), B¸c ¸i (Ninh ThuËn) th¸ng 2–1959, Trµ Bång (Qu¶ng Ng·i) th¸ng 8–1959, lan ra kh¾p miÒn Nam thµnh cao trµo c¸ch m¹ng, tiªu biÓu víi cuéc "§ång khëi" ë BÕn Tre. T¹i BÕn tre, ngµy 17–1–1960, §ång khëi næ ra ë c¸c x· §Þnh Thuû, B×nh Kh¸nh, Phíc HiÖp thuéc huyÖn Má Cµy råi nhanh chãng lan ra toµn huyÖn vµ c¸c huyÖn Giång Tr«m, Th¹nh Phó, ... QuÇn chóng næi dËy gi¶i t¸n chÝnh quyÒn ®Þch, thµnh lËp Uû ban tù qu¶n, thµnh lËp lùc lîng vò trang. Phong trµo §ång khëi nh níc vì bê lan nhanh ra kh¾p c¸c tØnh ë Nam Bé, T©y Nguyªn vµ mét sè vïng miÒn Trung Trung Bé. c) KÕt qu¶ §ång khëi ®· ph¸ sËp tõng m¶ng lín chÝnh quyÒn ®Þch ë c¸c th«n x·, chÝnh quyÒn vÒ tay nh©n d©n.... Tõ trong §ång khëi, ngµy 20–12–1960, MÆt trËn D©n téc gi¶i phãng miÒn Nam ViÖt Nam ra ®êi. MÆt trËn chñ tr¬ng ®oµn kÕt tÊt c¶ c¸c tÇng líp nh©n d©n, c¸c giai cÊp, c¸c d©n téc ®¸nh ®æ ¸ch thèng trÞ cña ®Õ quèc MÜ vµ tËp ®oµn Ng« §×nh DiÖm. d) ý nghÜa lÞch sö §ång khëi th¾ng lîi ®· gi¸ng ®ßn nÆng nÒ vµo chÝnh s¸ch thùc d©n míi cña MÜ ë miÒn Nam, chÊm døt thêi k× t¹m thêi æn ®Þnh cña chÝnh quyÒn ®Þch, më ra thêi k× khñng ho¶ng cña chÕ ®é Sµi Gßn. "§ång khëi" ®¸nh dÊu bíc ngoÆt, bíc ph¸t triÓn nh¶y vät cña c¸ch m¹ng miÒn Nam, chuyÓn c¸ch m¹ng tõ thÕ gi÷ g×n lùc lîng sang thÕ tiÕn c«ng. §©y lµ th¾ng lîi cã ý nghÜa chiÕn lîc ®Çu tiªn cña c¸ch m¹ng miÒn Nam còng lµ thÊt b¹i cã ý nghÜa chiÕn lîc ®Çu tiªn cña MÜ – DiÖm. PhÇn riªng (3 ®iÓm) C©u 3a. Theo ch¬ng tr×nh ChuÈn (3 ®iÓm) Nªu nh÷ng thµnh tùu trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë Liªn X« tõ n¨m 1950 ®Õn nöa ®Çu nh÷ng n¨m 70. VÒ c«ng nghiÖp: Liªn X« ®· trë thành cêng quèc c«ng nghiÖp ®øng thø hai thÕ giíi (sau MÜ), mét sè ngµnh cã s¶n lîng cao nhÊt thÕ giíi nh dÇu má, than, thÐp ®i ®Çu trong c«ng nghiÖp vò trô, c«ng nghiÖp ®iÖn h¹t nh©n VÒ n«ng nghiÖp: tuy gÆp nhiÒu khã kh¨n, trong nh÷ng n¨m 60 s¶n lîng n«ng phÈm h»ng n¨m t¨ng 16%. VÒ khoa häc–kÜ thuËt: Liªn X« là níc ®Çu tiªn trªn thÕ giíi phãng thành c«ng vÖ tinh nh©n t¹o (n¨m1957) và ®a con ngêi vào vò trô (Iuri Gagarin, n¨m1961), më ®Çu kØ nguyªn chinh phôc vò trô cña loài ngêi. VÒ ®èi ngo¹i: Liªn X« chñ tr¬ng duy tr× hoµ b×nh an ninh thÕ giíi, ñng hé phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. VÒ x· héi: TØ lÖ c«ng nh©n chiÕm h¬n 50% lao ®éng c¶ níc, häc vÊn cña ngêi d©n ®îc n©ng cao. C©u 3b. Theo ch¬ng tr×nh N©ng cao (3 ®iÓm) Tr×nh bµy hoµn c¶nh ra ®êi, môc tiªu, nguyªn t¾c vµ sù ph¸t triÓn cña HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN). a) Hoµn c¶nh ra ®êi Sau khi giµnh ®îc ®éc lËp, nhiÒu níc §«ng Nam ¸ bíc vµo thêi k× ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n ho¸, ®ßi hái ph¶i t¨ng cêng hîp t¸c gi÷a c¸c níc. §ång thêi, hä muèn h¹n chÕ ¶nh hëng cña c¸c cêng quèc ®èi víi khu vùc, nhÊt lµ cuéc chiÕn tranh x©m lîc cña MÜ ë §«ng D¬ng ®ang bÞ sa lÇy vµ thÊt b¹i lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Nh÷ng tæ chøc cã tÝnh khu vùc xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu, sù thµnh c«ng cña Khèi thÞ trêng chung ch©u ¢u ®· cæ vò c¸c níc §«ng Nam ¸ liªn kÕt víi nhau. Ngày 8–8–1967, HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam Á (ASEAN) ®îc thành lËp t¹i B¨ng Cèc (Th¸i Lan) víi 5 níc ®Çu tiªn là In®«nªxia, Malaixia, Philippin, Th¸i Lan và Xingapo. b) Môc tiªu : ph¸t triÓn kinh tÕ và v¨n ho¸ th«ng qua sù hîp t¸c gi÷a c¸c níc thành viªn v× mét §«ng Nam Á hoµ b×nh, æn ®Þnh và hîp t¸c ph¸t triÓn. c) Nguyªn t¾c ho¹t ®éng : HiÖp íc Bali ®· x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ t«n träng chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ ; kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau ; kh«ng sö dông vò lùc hoÆc ®e do¹ b»ng vò lùc ; gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng biÖn ph¸p hoµ b×nh ; hîp t¸c cã trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi. d) Sù ph¸t triÓn cña ASEAN Tæ chøc ASEAN, kh«ng ngõng më réng c¸c thành viªn tham gia, nhÊt là tõ thËp niªn 90. N¨m 1984 Brun©y gia nhËp ASEAN, n¨m1995 – ViÖt Nam, n¨m 1997 – Lào và Mianma, n¨m 1999 – Campuchia. Tõ n¨m níc s¸ng lËp, ®Õn n¨m 1999 ASEAN ®· ph¸t triÓn thµnh mêi níc thµnh viªn.
Tài liệu đính kèm: