Thiết kế giáo án môn Sinh học 8 - Tiết 48: Trụ não, tiểu não, não trung gian

ND: .2009 
Tuần 25 
Tiết 48
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức:
- Xác định được vị trí và các thành phần của trụ não.
- Trình bày được chức năng chủ yếu của trụ não.
- Xác định được vị trí và chức năng của tiểu não.
- Xác định được vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian.
2. Kỹ năng:
- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích tình hình.
- Hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não.
II. Chuẩn bị:
1.Chuẩn bị của GV : + Tranh vẽ hình 46.1, 46.2 và 46.3
	 + Mô hình.
 + Bảng phụ.
2.Chuẩn bị của HS: Xem nội dung bài 46.
III. Hoạt động dạy học :
1. Ổn định tình hình lớp :( 1’)
 Nắm sĩ số và tình hình chuẩn bị của HS.
2. Kiểm tra bài cũ:
Trình bày đặc điểm cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy ?
(Cấu tạo:	Gồm 31 dây thần kinh tủy, gồm có các bó sợi cảm giác và các bó sợi vân động. Mỗi dây thần kinh tủy gồm 2 rễ: rễ trước và rễ sau.
Chức năng:	Dẫn truyền các xung vận động (rễ trước) và các xung cảm giác (rễ sau) ® dây pha.
3. Giảng bài mới :
* Giới thiệu bài : (1’) 
Tiếp theo tủy sống là não bộ. Não bộ từ dưới lên bao gồm: Trụ não, tiểu não, não trung gian và đại não.
* Tiến trình tiết dạy:
Thg
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
6’
Hoạt động 1: Vị trí và các thành phần của não bộ
- GV treo tranh hình 46.1.
- Đưa ra mô hình não bộ (người) 
- Giới thiệu và hướng dẫn HS quan sát
- HS quan sát hình vẽ, đối chiếu với mô hình ® tìm hiểu vị trí và các thành phần của bộ não.
- Yêu cầu HS hoàn chỉnh bài tập điền từ vào chỗ trống cho phù hợp.
- Hoàn thành bài tập điền từ ở SGK
- Treo bảng phụ ghi sẵn bài tập điền tư.ø
- HS đọc kết quả điền từ
- Gọi HS nêu kết quả ® GV điền vào bảng phụ.
- Cả lớp nhận xét và bổ sung
- Hoàn chỉnh kiến thức
- Kết quả đúng là:
1. Não trung gian
2. Hành não
3. Cầu não
4. Não giữa
5. Cuống não
6. Củ não sinh tư
 Não bộ từ dưới lên gồm: Trụ não, não trung gian, đại não, tiểu não nằm phía sau trụ não.
- Gọi 1 HS lên chỉ trên tranh vị trí, giới hạn của trụ não, tiểu não, não trung gian
7. Tiểu não
16’
Hoạt động 2: Cấu tạo và chức năng của trụ não
- Gọi 1 HS đọc thông tin ở SGK
- HS nghiên cứu thông tin
- Treo tranh 46.2
- Tự thu nhận kiến thức
-Yêu cầu HS nêu:
- Quan sát kỹ hình 46.2
+ Cấu tạo trụ của trụ não?
- HS lần lượt nêu đặc điểm của trụ não về:
- Trụ não tiếp liền với tuỷ sống 
+ Chức năng của trụ não là gì ?
+ Cấu tạo
- GV bổ sung hoàn chỉnh kiến thức
+ Chức năng
- Cấu tạo
+ Chất trắng ở ngoài.
+ Chất xám ở trong
- Giới thiệu từ nhân xám xuất phát 12 đôi dây thần kinh não, gồm 3 loại: 
+ Dây cảm giác
+ Dây vận động
+ Dây pha
- HS xác định vị trí của 12 đôi dây thần kinh não trên hình 46.2
- Chức năng: 
+ Chất xám: điều khiển điều hoà hoạt động của các nội quan
+ Chất trắng: dẫn truyền
- Yêu cầu các nhóm thảo luận, làm bài tập so sánh cấu tạo và chức năng của trụ não và tuỷ sống
- Các nhóm tiến hành thảo luận ® hoàn thành bài tập so sánh và hoàn chỉnh bảng 46
- Đường lên: Cảm giác.
- Đường xuống : Vận động
- Treo bảng phụ ® gọi HS nêu kết quả
- HS báo cáo kết quả so sánh.
Tuỷ sống
Trụ não
Vị trí
Chức năng
Vị trí
Chức năng
Bộ phận trung ương
Chất xám
Ở giữa tuỷ sống thành dải liên tục
Là căn cứ thần kinh
Ở trong phân thành các nhân xám
Căn cứ thần kinh
Chất trắng
Bao quanh chất xám
Dẫn truyền dọc
Bao ngoài các nhân xám
Dẫn truyền dọc và nối 2 bán cầu tiểu não
Bộ phận ngoại biên (dây TK)
31 đôi dây thần kinh pha
12 đôi gồm 3 loại: dây cảm giác, dây vận động, dây pha
5’
Hoạt động 3: Não trung gian
- Yêu cầu HS xác định vị trí của não trung gian trên mô hình.
- HS xác định giới hạn của não trung gian trên mô hình và hình vẽ
- Cho HS đọc thông tin ở SGK
- Trả lời câu hỏi
- HS tự nghiên cứu thu nhận kiến thức ® nêu được cấu tạo và chức năng của não trung gian
- Chất trắng (ở ngoài) chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dưới não.
ø- Nêu đặc điểm cấu tạo va chức năng của não trung gian ?
- GV bổ sung và hoàn chỉnh kiến thức.
- Chất xám là các nhân xám điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà thân nhiệt.
8’
Hoạt động 4: Tiểu não
- Treo tranh 46.3
- HS quan sát tranh
- Yêu cầu HS đọc thông tin ở SGK 
+ tranh vẽ ®
+ Xác định vị trí tiểu não ?
+ Tiểu não có cấu tạo như thế nào?
- Nghiên cứu thông tin ở SGK ® tìm hiểu đặc điểm cấu tạo và chức năng của tiểu não.
- HS cần xác định được vị trí của tiểu não: sau trụ não, dưới bán cầu não.
- Cấu tạo
+ Chất xám ở ngoài làm thành vỏ tiểu não
- Yêu cầu HS nghiên cứu các thí nghiệm ở SGK 
- Qua các thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận gì về chức năng của tiểu não? 
- GV bổ sung kết luận
- HS tự rút ra kết luận về chức năng của tiểu não
+ Chất trắng (ở trong) là các đường dẫn truyền
- Chức năng:điều hoà phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể.
3’
Hoạt động 5: Củng cố
- Gọi 1 HS đọc phần tóm tắt ở SGK.
- Nêu ngắn gọn chức năng của trụ não và não trung gian
4. Dặn dò HS chuẩn bị cho bài học tiếp theo:(2’)
- Lập bảng so sánh theo mẫu sau:
 Các bộ phận
Trụ não
Não trung gian
Tiểu não
Cấu tạo
Chức năng
	- Hướng dẫn HS trả lời câu hỏi 2:
+ Người say rượu chân nam đá chân chiên do rượu đã ngăn cản, ức chế sự dẫn truyền qua Xináp giữa các tế bào có liên quan đến tiểu não khiến sự phối hợp các hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể bị ảnh hưởng.
- Xem mục em có biết.
+ Đọc trước bài 47.
+ Ghi bài tập trang 149 SGK.
IV- Rút kinh nghiệm – bổ sung :