Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng tập thể lớp vững mạnh

A. MỞ ĐẦU 
 I / Lí do chọn đề tài:
Con người muốn phát triển toàn diện phải thông qua hoạt động tập thể và sự giáo dục của tập thể. Vì vậy chỉ có tập thể và ảnh hưởng của tập thể thì mỗi đối tượng mới tiếp thu được kinh nghiệm về các mối quan hệ đúng đắn giữa cá nhân và xã hội. Tập thể ảnh hưởng đến tất cả các phẩm chất và nhân cách với những nét tính cách, những thói quen tốt. Đồng thời sẽ xóa những thói hư tật xấu, lười biếng, sự giả dối, tự phụ, nhút nhát. 
 Sức mạnh của tập thể đó là dư luận. Đó là nhân tố quan trọng có tác dụng hình thành uốn nắn điều chỉnh và kiểm tra mọi hành vi của mỗi cá nhân. Một tập thể lớp vững mạnh được thể hiện ở tình bạn bè thân thiết, sự hình thành các giá trị cuộc sống, đặc biệt là những mẫu đạo đức, hành vi được thừa nhận trong tập thể. Nó mang một ý nghĩa hết sức khách quan về mặt xã hội được các thành viên lĩnh hội và chấp nhận. 
Thực tế hiện nay ở trong trường, có nhiều lớp các em chưa có tinh thần xây dựng tập thể. Chính vì vậy mà có hiện tượng một số em tích cực trong phong trào thi đua hoạt động của lớp, một số em khác luôn vi phạm các nội quy, quy định của nhà trường đề ra. Do đó phong trào thi đua của lớp bị ảnh hưởng dẫn đến ngày một đi xuống.
Vấn đề giáo dục của tập thể còn biểu hiện cả sự hình thành phát triển động cơ mang tính tích cực. Đặc biệt là rèn luyện cho đối tượng những hành vi ứng xử có văn hóa. Như vậy chỉ có sống trong tập thể thì mỗi người trong giáo dục mới phát triển được những phẩm chất công dân của xã hội mới làm chủ tập thể có kĩ năng sống và làm việc trong tập thể và vì tập thể.
Tập thể học sinh được tổ chức dưới sự điều khiển lãnh đạo của giáo viên chủ nhiệm lớp và thực hiện các yêu cầu của giáo viên chủ nhiệm đặt ra. Đồng thời giáo viên chủ nhiệm phải phối hợp với tập thể để giáo dục từng cá nhân. Từ vấn đề trên tôi xin mạnh dạn trình bày một số kinh nghiệm nhỏ:
“Xây dựng tập thể lớp vững mạnh”.
Mặc dù kinh nghiệm chưa nhiều song trong quá trình giáo dục học sinh tôi nhận thấy muốn có tập thể lớp vững mạnh luôn đi đầu trong các phong trào học tập và các hoạt động khác chúng ta cần kết hợp nhiều yếu tố song vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng và là định hướng cho mọi hoạt động của tập thể lớp.
 II/ Mục đích và phương pháp nghiên cứu:
Mục đích:
 Nghiên cứu lí luận và kinh nghiệm thực tiễn trong công tác chủ nhiệm, giúp GVCN đề ra những giải pháp hợp lí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh và góp phần hoàn thiện nhân cách học sinh ở trường phổ thông.
Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp lí luận:
 Thu thập những thông tin lí luận về vai trò của GVCN trong
công tác giáo dục đạo đức học sinh qua kinh nghiệm thực tế, các đồng nghiệp, các tập san giaó dục thời đại và các bài tham luận.
Phương pháp quan sát:
 Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của học sinh.
Phương pháp điều tra:
 Trò chuyện, trao đổi với các đồng nghiệp, hội CMHS, gia đình, bạn bè và hàng xóm của học sinh.
Phương pháp thử nghiệm:
 Thử áp dụng các giải pháp vào công tác chủ nhiệm lớp của bản thân ở lớp 9A1 trường THCS Nguyễn Minh Trí năm học 2011 – 2012.
B. NỘI DUNG
 I/ Cơ sở lí luận:
 Như chúng ta đã biết khi nói đến tập thể là nói đến một nhóm người có mục đích chung, có hoạt động chung còn tập thể học sinh đó là một lớp, một tổ chức được sự chỉ đạo của giáo viên để thực hiện tốt quá trình giáo dục.
Từ thực tế cho thấy tập thể học sinh có các định hướng sau:
 	Tập thể có cùng một mục đích chung, cùng ý nguyện.Ý nguyện của học sinh là học tập rèn luyện để trở thành chủ nhân tương lai của đất nước, những người công dân tri thức và những người lao động có trình độ cao trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
 	Tập thể đó phải có hoạt động chung đó là hoạt động học tập hoạt động chủ đạo cùng với hoạt động khác phụ trợ nhằm hướng tới mục tiêu hình thành nhân cách toàn diện về văn thể mĩ.
 	Trong tập thể có mối quan hệ lệ thuộc nhau giữa phục tùng và thi hành, lớp trưởng lãnh đạo mọi người phục tùng. Có các cơ quan tự quản đó là ban cán sự lớp, đội cờ đỏ.
 	Mặt khác tập thể lớp có quan hệ với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, tập thể giáo viên. Bên cạnh đó tập thể này liên quan đến tập thể khác tạo thành một tập thể chung là nhà trường.
 	II/ Cơ sở thực tiễn:
 Tập thể học sinh thường xuyên vận động, biến đổi không ngừng và gọi sự vận động đó là hình thức sống của tập thể. Tập thể là một phương tiện, là môi trường để mọi cá nhân vận động trong nó. Do đó quá trình vận động của tập thể là một quá trình minh chứng lâu dài.
 	Trên cơ sở thực tiễn và thực tế trong lớp có những kế hoạch cụ thể sau:
 Khi mới nhận lớp tập thể chưa có tổ chức với những thành viên rời rạc mới tập hợp lại với nhau hình thành nên tập thể. Vì vậy GVCN phải đề ra yêu cầu tổ chức bắt buộc các cá thể thực hiện theo yêu cầu của mình đề ra. Giai đoạn này chưa có ban cán sự lớp, nhờ những hoạt động chung mà giáo viên chủ nhiệm tập hợp được học sinh, giúp học sinh có những cảm nhận ban đầu về mục đích chung của lớp và có ý muốn cùng nhau thực hiện.
 	Như vậy, ở giai đoạn này giáo viên chủ nhiệm chưa có chỗ dựa vào những cá nhân tích cực của tập thể. Do đó mà yêu cầu sư phạm từ phía giáo viên chủ nhiệm cần được dùng các biện pháp tác động trực tiếp đối với từng cá nhân, tổ chức và thu hút cho các em tham gia vào hoạt động chung như ở các giờ ngoại khóa, hoạt động ngoài giờ lên lớp, TDTT. Vì thế vai trò tổ chức phải có uy tín và chính uy tín của giáo viên chủ nhiệm mới thực sự có ý nghĩa quan trọng để sớm hình thành được tập thể.
 	Mặt khác giáo viên chủ nhiệm nhanh chóng thành lập bộ máy cán sự lớp trên cơ sở tìm hiểu bộ máy cán sự cũ và các em học sinh có đủ năng lực lãnh đạo, quản lý lớp tốt về mọi mặt như:
 Tổng số 30 học sinh (19 nam, 11 nữ)
 02 học sinh thuộc hộ nghèo, 03 cận nghèo.
 Lớp trưởng phụ trách chung mọi hoạt động của lớp.
 Lớp phó phụ trách học tập. 
 Lớp phó phụ trách lao động.
 Lớp phó văn thể miõ. 
 Tập thể lớp chia thành 4 tổ có tổ trưởng và tổ phó.
 Ngoài ra còn thành lập đội tự quản luôn theo dõi mọi hoạt động của lớp một cách cụ thể. Bên cạnh đó giáo viên cho học sinh tìm hiểu và học nội quy, quy định của nhà trường, lớp đề ra.
 III/ Thực trạng và những mâu thuẫn:	
 Trong lớp học, GVCN là kim chỉ nam định hướng tất cả các hoạt động để các em noi theo thực hiện và là chỗ dựa tinh thần tích cực nhất của các em khi thuận lợi cũng như gặp khó khăn trong học tập và rèn luyện ở trường phổ thông.
 Ngược lại, để đánh giá một các chính xác, khách quan các cá thể trong một tập thể lớp ngoài việc theo dõi thường xuyên các hoạt động của lớp, GVCN cần đặt niềm tin vào ban cán sự, những cá nhân tích cực mà mình đã chọn trong việc thực thi các yêu cầu đề ra và thông qua các hoạt động đó mà họ trở thành những thành viên tích cực gương mẫu ủng hộï mọi kế hoạch của lớp, của nhà trường từ đó đẩy mạnh thi đua của lớp ngày càng tiến bộ. Những tấm gương học sinh tốt về kỷ luật và thực hiện các nhiệm vụ của lớp cần được tuyên dương kịp thời từ đó các em học sinh tích cực này sẽ lôi cuốn được nhiều các em học sinh khác tham gia ngày càng đầy đủ và hiệu quả cao. Chính vì thế sĩ số các thành viên tích cực càng được mở rộng trở thành cầu nối giữa tập thể lớp với giáo viên chủ nhiệm bền vững.
 IV/ Các biện pháp giải quyết vấn đề:
 Các phẩm chất của con người nói chung, học sinh nói riêng được hình thành và phát triển trong ba môi trường: gia đình, nhà trường và xã hội. Lúc sơ sinh vai trò của gia đình là chủ đạo, tuổi mầm non gia đình và nhà trường góp phần quyết định, tuổi học phổ thông ( từ tiểu học đến trung học) vai trò của nhà trường, gia đình và xã hội càng cân đối. Vì vậy để làm tốt việc giáo dục phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh thì cần phải phối hợp chặt chẽ, kịp thời ba môi trường trên.
 Nhà trường, gia đình và xã hội có vai trò giáo dục khác nhau trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Trong các mối quan hệ đó thì nhà trường là trung tâm, chủ động định hướng phối hợp với gia đình và xã hội. Nhà trường là môi trường giáo dục toàn diện, hội tụ đủ những yếu tố cần thiết để có thể huy động sức mạnh giáo dục từ phía gia đình và xã hội.
 Xã hội ngày càng phát triển đó là điều mọi người mong muốn song kèm theo đó thì các tệ nạn: số đề, đá gà, hút chích ma túy, nghiện game online, luồng văn hóa ngoại lai, đồi trụy, bạo lực.cũng xuất hiện, làm vẩn đục môi trường giáo dục không ngừng ảnh hưởng đến đạo đức, nhân cách và lối sống của học sinh.
 Hầu như trường nào, lớp học nào cũng có học sinh cá biệt, những em này gây không ít khó khăn cho giáo viên, đôi khi họ rất mệt mỏi vì nói hoài mà các em không nghe, càng phạt càng lì hoặc co lại, phá phách, thách đố và chống đối ngầm, điều này làm cho sự hứng thú giảng dạy của giáo viên giảm, chất lượng giờ học của lớp thấp, tỉ lệ yếu kém cao, thi đua của lớp không bằng các lớp khác.
 GVCN chính là người giải quyết chính mọi chuyện do học sinh gây ra nhưng các biện pháp là gì? Khuyên bảo, răn đe, xử phạt, hù dọa đối với học sinh vi phạm. Cũng có GVCN mời phụ huynh đến để thông báo với mong muốn kết hợp với gia đình giáo dục các em tốt hơn, có phụ huynh tiếp thu phát huy hiệu quả nhưng cũng có số ít bực tức con mình, đánh con tại trường làm cho học sinh cảm thấy xấu hổ và có trường hợp bỏ nhà đi luôn. Lâu nay chúng ta thường nghe và dùng từ “ học sinh cá biệt” để chỉ những em có vẻ khác thường, khó dạy, hư hỏng. Ơû trường, các em cá biệt về đạo đức thường quậy phá, đánh nhau, lặp băng nhóm, chứng tỏ vai trò thủ lĩnh...... những học sinh này thường có khiếm khuyết về tâm lý và nguyên nhân là do đâu? Bị ảnh hưởng trực tiếp từ môi trường sống, từ gia đình, sự không gương mẫu của người lớn, thiếu định hướng dẫn đến mất niềm tin trong cuộc sống từ đó dẫn đến tâm sinh lý của học sinh bị tổn thương. Vậy để giải quyết vấn đề trên chúng ta cần phải làm gì? Và làm thế nào?
 Hãy thương yêu các em, giúp các em vượt qua những biến cố, những vấn đề xảy ra trong quá trình sống, giúp đỡ trong học tập, lối sống. Bên cạnh đó GVCN cần có nề nếp và kỉ cương để học sinh tự nhận thức, tự khép mình vào những nội quy, quy chế chặt chẽ nhưng luôn được dân chủ bàn bạc đóng góp. Giáo dục cho các em biết rằng chấp hành, làm theo nội qui, qui định không phảiø bó buộc mà là sự đồng bộ trong một tập thể để cùng nhau phát triển, muốn phát triển là phải đoàn kết vì đoàn kết là sức mạnh, là niềm vui. Tuân theo tập thể, cống hiến cho tập thể, luôn gắn lợi ích cá nhân với lợi ích tập thể.
 Xây dựng nếp sống văn minh, văn hóa lành mạnh, ý thức vươn lên trong học tập và thi đua giữa các thành viên trong lớp, giữa lớp mình với các lớp khác.
 Từng bước đưa các em vào các hoạt động tập thể thực tiễn trong và ngoài nhà trường: sinh hoạt ngoại khóa, tìm hiểu di tích lịch sử địa phương, tham quan về nguồn, giao lưu gương người tốt việc tốt..qua đó tạo sự gần gũi gắn bó giữa các thành viên và lúc này các em đã tìm thấy niềm vui trong tập thể và từng bước hòa nhập.
 GVCN cần khuyến khích tuyên dương kịp thời đúng việc, đúng lúc như khi học sinh làm được việc tốt, đạt được điểm 10 (nhất là các em học yếu) để tạo động lực phấn đấu cho học sinh, việc nhận xét vào sổ liên lạc hàng tháng cũng rất quan trọng và sẽ mang lại hiệu quả nếu chúng ta biết dùng những từ, ngữ mang tính kích thích như: Cần cố gắng thêm chút nữa em sẽ đạt loại giỏi, cần cố gắng thêm chút nữa em sẽ đạt nhất khối, điểm em đạt loại trung bình nhưng lại bị khống chế môn., song song đó cũng cần nghiêm khắc phê bình các trường hợp sai phạm nếu có xảy ra và xử lí triệt để tuyệt đối không nhắc nhở qua loa hay nói phạt rồi quên.
 Bên cạnh đó không nên chỉ mời phụ huynh học sinh khi thấy cần thiết hay xảy ra sự cố mà nên xem việc gặp gỡ, trao đổi với nhau là chuyện cần làm và làm thường xuyên để giúp các em học giỏi sẽ học giỏi hơn, khá tiến lên giỏi, trung bình lên khá và khi học sinh thấy điều đó các em sẽ nói với nhau rằng “ Ổng ngày nào cũng gặp ba mẹ tao có gì ổng mét là nguy.” Từ đó cũng bớt đi những vi phạm, hạ nhiệt những tư tưởng xé rào.
V/ Hiệu quả áp dụng:
 Trong một thời gian với các phương pháp trên, tôi nhận thấy các tập thể lớp mà tôi chủ nhiệm các em đã có sự tiến bộ rõ rệt:
 + Xếp loại học tập : tính tới tháng điểm thứ I - HKII
Giỏi: 3 hs (tỉ lệ: 10%) 
Khá: 12 hs (tỉ lệ: 40%) 
Tb: 13 hs (tỉ lệ: 43,3%)
Yếu: 2 hs (tỉ lệ: 6,7%) 
 ( Đầu năm: Giỏi: 1, Kha:ù 6 hs, Tb: 12hs, Yếu: 11 hs)
 + Xếp loại hạnh kiểm: 
Tốt: 28 hs ( tỉ lệ: 93,3%)
 Khá: 2 hs ( tỉ lệ: 6,7%)
 ( Đầu năm: Tốt: 19 hs, Khá: 11hs).
 + Xếp hạng thi đua giữa các lớp hàng tuần từ đầu học kỳ II: Từ đầu học kỳ II luôn đứng top 03 của khối buổi sáng cụ thể:
Hạng II: tuần thi đua thứ 20
Hạng II: tuần thi đua thứ 21
Hạng I: tuần thi đua thứ 22
Hạng III: tuần thi đua thứ 23
Hạng I: tuần thi đua thứ 24
 ( Kết quả này không có ở học kỳ I)
 + Các hoạt động phong trào: Phong trào thi đua của lớp tham gia rất tốt.
 100% học sinh tham gia hoạt động TDTT và Trò Chơi Dân Gian (26/03). Tham gia tích cực HKPĐ vịng trường, vòng huyện Đạt giải III Môn điền kinh ( hs năng khiếu).
 100% học sinh tham gia các buổi ngoại khóa, giáo dục ngoài giờ lên lớp, nghe sinh hoạt truyền thống về lịch sử cách mạng địa phương. 
 02 học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp huyện mơn vật lí và được chọn vào đội tuyển huyện dự thi cấp tỉnh sẽ dự thi vào ngày 11/03/2012. Tham gia tốt các buổi học phụ đạo trái buổi.
 + Công tác đóng góp các loại phí và XHH:
 Tính đến 10/03/2012:
 Học phí: đã thu - 29 hs ( tỉ lệ 97%) và 1 hs hứa sẽ hoàn thành vào cuối tháng).
 XHH: đã thu - 29 hs ( tỉ lệ 97%) và 1 hs hứa sẽ hoàn thành vào cuối tháng).
 Trong lớp các em thật sự đoàn kết, tương trợ giúp đỡ nhau trong học tập và trong mọi lĩnh vực. Một điều tôi cảm thấy rất hài lòng các em ngày càng ngoan, lễ phép với thầy cô giáo hơn và biết lo lắng khi lỡ bị điểm dưới trung bình. Các hoạt động khác các em luôn tham gia một cách tích cực như phong trào giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn, các bạn học yếu trong lớp.
C. KẾT LUẬN
I/ Ý nghĩa của đề tài đối với công tác:
	Xây dựng tập thể lớp vững mạnh là một việc làm cần thiết đối với giáo viên chủ nhiệm. Song để đạt được kết quả trên cần phải có nhiều yếu tố sự nỗ lực của giáo viên và sự cố gắng của học sinh nhưng điều kiện cần thiết để xây dựng một tập thể lớp vững mạnh đó là:
- Tập hợp đối tượng học sinh, tác động trực tiếp đến đối tượng học sinh. Tổ chức và thu hút học sinh tham gia các hoạt động chung , giáo viên chủ nhiệm cần tạo uy tín cho học sinh, kích thích thi đua giữa cacù cá nhân trong lớp, tổ này với tổ khác, lớp mình với các lớp khác ( biết cảm thấy danh dự khi đạt thứ hạng cao cũng như biết hổ thẹn khi bị điểm xấu và thứ hạng thấp).
- Tìm hiểu, phát huy các cá nhân học sinh tích cực để lôi cuốn nhiều học sinh khác cùng tham gia, trở thành cầu nối giữa tập thể lớp và giáo viên chủ nhiệm.
 - Hình thành được ý kiến tập thể nhờ sự tiếp thu rèn luyện những kinh nghiệm.Bên cạnh cần có sự đánh giá chung nhận xét của toàn tập thể hay đa số các thành viên trong tập thể tán thành thông qua. Những ý kiến này là sự thỏa thuận chung về một điều kiện nào đó đòi hỏi của thực tiễn mà lớp cần đạt và cần đánh giá.
 - Xây dựng truyền thống của lớp trên cơ sở đã đạt được trong quá trình hoạt động. Muốn làm tốt được những điều trên đòi hỏi GVCN phải thực sự có uy tín, có năng lực thực sự để chỉ đạo, tập hợp được sức mạnh tổng hợp, biết phát huy sở trường cũng như khéo léo khắc phục sở đoản của các cá thể trong một tập thể từng bước đưa tập thể vào hàng ngũ vững mạnh trong nhà trường 
 II/ Đề xuất, kiến nghị: 
	 Là giáo viên với kinh nghiệm chưa nhiều song với sự cố gắng của bản thân và sự nhiệt tình trong công tác chủ nhiệm. Tôi cũng mạnh dạn nêu suy nghĩ của mình song không tránh khỏi thiếu sót nhất định, rất mong các đồng nghiệp góp ý để cho sáng kiến kinh nghiệm của tôi hoàn thiện hơn./. 
An Bình, ngày 10/03/2012
 Người viết 
 Lâm Hịa Hiệp
Nhận xét của Tổ chuyên môn:
Xác nhận của Ban Giám Hiệu: