A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài :
Trong thời đại kinh tế thị trường như hiện nay, học sinh ở lứa tuổi THCS là một lứa tuổi rất dễ đua đòi, dễ học theo người khác và rất dễ bị sa ngã. Điều đó không chỉ do sự tác động của môi trường bên ngoài mà còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố mà một trong những yếu tố quan trọng là tâm sinh lý lứa tuổi học sinh THCS. Bởi vì có nhiều giáo viên đảm nhiệm việc giáo dục học sinh bậc THCS cho rằng, lâu nay các nhà giáo dục mới chỉ quan tâm học sinh vào lớp một và khi học sinh chuẩn bị tốt nghiệp THPT, chưa quan tâm khi học sinh bước vào bậc THCS. Họ chưa thấy được rằng đây mới là quãng thời gian vô cùng quan trọng khi trẻ có những chuyển biến phức tạp về tâm sinh lý. Lứa tuổi học sinh THCS được đánh giá là lứa tuổi có nhiều đột phá, biến chuyển tâm sinh lý khá mạnh mẽ, nó được biểu hiện một cách tập trung nổi bật giữa cái tốt và cái xấu; khi thì mạnh mẽ can trường, khi thì đua đòi, tò mò bắt chước cái tốt lẫn cái xấu, Đây là thời kỳ phát triển phong phú, đa dạng, phức tạp nhưng vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển, hình thành nhân cách và trí tuệ của mỗi cá nhân. Đây là độ tuổi chịu sự tác động mạnh của xã hội, gia đình và nhà trường mà đặc điểm nổi bật là tiếp nhận nhanh những cái tốt và cái xấu mà thực ra bản thân các em chưa phân biệt được.
Tôi nghĩ rằng, là giáo viên ai cũng mong ước đem lại những điều tốt đẹp nhất cho các em, những nụ cười và đôi mắt sáng sung sướng khi trẻ nhận được những thành tích trong học tập và mong ước thành tựu giáo dục của mình ngày một tốt đẹp hơn. Để thực hiện được mong ước đó, gia đình, nhà trường và xã hội phải phối hợp chặt chẽ với nhau để cùng làm tốt công tác giáo dục học sinh nhằm ngăn chặn, hạn chế và khắc phục tình trạng học sinh chưa ngoan, học sinh chậm tiến bộ trong nhà trường. Trong nhiều năm qua với vai trò là người quản lý, không ít lần tôi đã băn khoăn, trăn trở suy nghĩ, tìm tòi nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức nói chung và học sinh chưa ngoan, học sinh chậm tiến bộ trong nhà trường nói riêng.
PHẦN MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài : Trong thời đại kinh tế thị trường như hiện nay, học sinh ở lứa tuổi THCS là một lứa tuổi rất dễ đua đòi, dễ học theo người khác và rất dễ bị sa ngã. Điều đó không chỉ do sự tác động của môi trường bên ngoài mà còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố mà một trong những yếu tố quan trọng là tâm sinh lý lứa tuổi học sinh THCS. Bởi vì có nhiều giáo viên đảm nhiệm việc giáo dục học sinh bậc THCS cho rằng, lâu nay các nhà giáo dục mới chỉ quan tâm học sinh vào lớp một và khi học sinh chuẩn bị tốt nghiệp THPT, chưa quan tâm khi học sinh bước vào bậc THCS. Họ chưa thấy được rằng đây mới là quãng thời gian vô cùng quan trọng khi trẻ có những chuyển biến phức tạp về tâm sinh lý. Lứa tuổi học sinh THCS được đánh giá là lứa tuổi có nhiều đột phá, biến chuyển tâm sinh lý khá mạnh mẽ, nó được biểu hiện một cách tập trung nổi bật giữa cái tốt và cái xấu; khi thì mạnh mẽ can trường, khi thì đua đòi, tò mò bắt chước cái tốt lẫn cái xấu, Đây là thời kỳ phát triển phong phú, đa dạng, phức tạp nhưng vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển, hình thành nhân cách và trí tuệ của mỗi cá nhân. Đây là độ tuổi chịu sự tác động mạnh của xã hội, gia đình và nhà trường mà đặc điểm nổi bật là tiếp nhận nhanh những cái tốt và cái xấu mà thực ra bản thân các em chưa phân biệt được. Tôi nghĩ rằng, là giáo viên ai cũng mong ước đem lại những điều tốt đẹp nhất cho các em, những nụ cười và đôi mắt sáng sung sướng khi trẻ nhận được những thành tích trong học tập và mong ước thành tựu giáo dục của mình ngày một tốt đẹp hơn. Để thực hiện được mong ước đó, gia đình, nhà trường và xã hội phải phối hợp chặt chẽ với nhau để cùng làm tốt công tác giáo dục học sinh nhằm ngăn chặn, hạn chế và khắc phục tình trạng học sinh chưa ngoan, học sinh chậm tiến bộ trong nhà trường. Trong nhiều năm qua với vai trò là người quản lý, không ít lần tôi đã băn khoăn, trăn trở suy nghĩ, tìm tòi nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức nói chung và học sinh chưa ngoan, học sinh chậm tiến bộ trong nhà trường nói riêng. Xuất phát từ những lý do trên nên trong năm học 2011 – 2012 tôi chọn đề tài nghiên cứu là “ Một số kinh nghiệm trong việc giáo dục học sinh chưa ngoan, học sinh chậm tiến bộ cấp THCS” ở trường TH&THCS Ba Sao. Với mong muốn các em sẽ trở thành những người chủ nhân tương lai của đất nước, những con ngoan, trò giỏi, có ích cho gia đình và cho xã hội. Mục đích và phương pháp nghiên cứu : Đánh giá được thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường THCS, thông qua đó đề ra biện pháp giáo đạo dức học sinh một cách có hiệu quả giúp cho các em trở thành những người tốt trong xã hội. Giới hạn của đề tài : Nghiên cứu về thực trạng và biện pháp giáo dục đạo đức học sinh cấp THCS ở trường TH&THCS Ba Sao trong năm học 2011 - 2012. Phương pháp nghiên cứu : - Trên cơ sở những kiến thức về tâm lý, giáo dục học và những quan điểm đường lối của Đảng, các văn bản của Bộ giáo dục và Đào tạo về đánh giá xếp loại, khen thưởng và kỷ luật học sinh. - Nhìn nhận lại thực trạng của công tác giáo dục đạo đức học sinh của trường trong năm học. Đưa ra một số biện pháp về việc thực hiện công tác giáo dục đạo đức cho học sinh của trường trong giai đoạn hiện nay. - Thời gian nghiên cứu : Từ tháng 08 năm 2011 đến tháng 3 năm 2012 PHẦN NỘI DUNG Cơ sở lý luận : Trong kết luân Hội nghị T. Ư 6 (khóa IX) có đoạn nêu : các nhiệm vụ và giải pháp cần thực hiện tốt để phát triển giáo dục đến năm 2020 là : Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, coi trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên, mở rông quy mô giáo dục hợp lý. Cần coi trọng cả ba mặt giáo dục : dạy làm người, dạy chữ, dạy nghề; đặc biệt chú ý giáo dục lý tưởng, phẩm chất đạo đức, lối sống, lịch sử, truyền thống văn hóa dân tộc, giáo dục về Đảng. Phát triển năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, làm cho thế hệ trẻ có đủ khả năng và bản lĩnh thích ứng với những biến đổi nhanh chóng của thế giới. Bồi dưỡng cho thanh thiếu niên lòng yêu nước nồng nàn, tự hào, tự tôn dân tộc và khát vọng mãnh liệt về xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ,văn minh. II. Cơ sở thực tiễn : Kinh tế xã hội phát triển ngày càng cao và sự bùng nổ thông tin, dẫn đến việc một bộ phận gia đình khá giả chiều chuộng con mình, tạo nên sự đua đòi trong các em. Điện thoại di động, Internet, phim ảnh, của các Website đen đã tác động không nhỏ đến nhận thức, lối sống và cách hành xử của học sinh, làm hư hỏng học sinh bởi bản tính tò mò, hiếu động của tuổi mới lớn. Tuy nhiên việc vi phạm đạo đức của học sinh không chỉ diễn ra ở địa bàn thành phố, đô thị hay chỉ rơi vào trường hợp các em gia đình có điều kiện kinh tế. Các trường vùng sâu, xa, học sinh nghèo chưa có điều kiện tiếp cận nhiều với Internet vẫn đang phải đối mặt với vấn nạn vi phạm đạo đức của học sinh. Trong tất cả các mặt giáo dục đạo đức giữ một vị trí hết sức quan trọng. Vì Hồ Chủ Tịch đã nêu: “ dạy cũng như học, phải biết chú trọng cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức Cách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng, nếu không có đạo đức Cách mạng thì có tài cũng vô dụng ” Trong nhà trường THCS, giáo dục đạo đức là mặt giáo dục phải được đặc biệt coi trọng, nếu công tác này được coi trọng thì chất lượng giáo dục toàn diện sẽ được nâng lên vì đạo đức có mối quan hệ mật thiết với các mặt giáo dục khác. Để thực hiện những yêu cầu về nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường THCS thì vai trò của môn giáo dục công dân cũng góp phần không nhỏ đối với công tác này. Quá trình dạy học chủ yếu được tiến hành bằng các giờ học trên lớp; còn quá trình giáo dục đạo đức không chỉ bó hẹp trong giờ lên lớp mà nó được thể hiện thông qua tất cả các hoạt động có thể có trong nhà trường . Giáo dục đạo đức là một quá trình lâu dài, phức tạp, đòi hỏi phải có công phu, kiên trì, liên tục và lặp đi lặp lại nhiều lần. III. Thực trạng : Ba Sao là một xã vùng sâu có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn. Tình hình giáo dục của xã những năm qua có nhiều chuyển biến tốt, phụ huynh học sinh đa số đều quan tâm đến công tác giáo dục và việc học tập của con em mình. Tuy nhiên trong nhà trường vẫn còn một bộ phận học sinh chưa ngoan, chậm tiến bộ trong học tập và rèn luyện, có những biểu hiện như : trốn học, vô lễ với người lớn và thầy cô, nói tục – chưởi thề, tham gia nhậu rượu.. Trong độ tuổi học sinh THCS, nhiều học sinh đã bắt đầu dậy thì và có những diễn biến rất phức tạp về tâm sinh lý. Trong khi đó chương trình học kín mít, giáo viên thì hầu hết chỉ lo việc dạy kiến thức, cha mẹ thì có nhiều lý do để bận, và đến một lúc nào đó nhìn lại thì thấy rằng các em đã có những biểu hiện tiêu cực. Có em thì trở nên lười biếng ở tất cả các môn học hoặc một vài môn học nào đó, thường lơ đãng trong giờ học, không chịu nghe thầy cô giảng bài, kiểm tra, thi cử thì quay cóp hoặc nhờ người khác làm hộ Có em lại không chấp hành nội quy, không tham gia phong trào, thường xuyên đi học trễ, lừa dối cha mẹ, thầy cô, bạn bè, thậm chí còn cúp tiết tụ tập, la cà ở các hàng quán, gây gỗ và đánh nhau Những biểu hiện đó là những biểu hiện chung nhất của những em “ học sinh chưa ngoan”. Ngoài ra, điều dễ nhận thấy nhất ở những học sinh này là cách nói năng, đi đứng, ăn mặc, hành động rất khác thường ở các em và những em này thường luôn tạo sự chú ý đối với người khác. Vì thế chúng ta phải quan tâm đến những biểu hiện của học sinh để giáo dục kịp thời nhằm ngăn chặn những biểu hiện tiêu cực làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, ảnh hưởng đến phong trào thi đua của nhà trường, trật tự trị an xã hội, hạnh phúc gia đình và nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng đến tương lai tươi đẹp của chính bản thân các em. * Một số nguyên nhân: a. Môi trường gia đình : Môi trường gia đình bao gồm các giá trị văn hóa mà cộng đồng gia đình góp sức tạo lập, xây dựng, giữ gìn và phát triển tạo nên không gian sống riêng để tiếp nhận hoặc từ chối các tác động xã hội. Môi trường văn hóa gia đình có tính bền vững và kế thừa. Môi trường gia đình góp phần rất lớn trong việc hình thành nhân cách của học sinh. Môi trường gia đình tốt, có văn hóa, cha mẹ biết quan tâm, thương yêu con cái một cách đúng mức thì sẽ tạo nên một môi trường văn hóa lành mạnh cho các em. Môi trường gia đình không bền vững, ẩn chứa nhiều yếu tố tiêu cực tất yếu dẫn đến nhận thức sai lầm, góp sức tạo ra những tính cách xấu, thiếu sức đề kháng đối với tác động xấu của xã hội và môi trường. Cụ thể là những gia đình nào tạo ra bầu không khí phi đạo đức, thiếu lành mạnh như cha mẹ li hôn, vợ chồng mâu thuẫn với nhau, gia đình có người nghiện ngập ma túy, rượu chè, cờ bạc thường đối xử thô bạo với các em thì tỉ lệ học sinh vi phạm nội quy, vi phạm đạo đức là rất cao. Bởi vì nếu các em sống trong một gia đình bất ổn như thế thì các em sẽ cảm thấy mình ít được quan tâm, ít được giáo dục, các em sẽ cảm thấy mình mất đi chỗ dựa từ phía gia đình nên hư hỏng, sống bất cần, phó mặc cho cuộc sống, dẫn đến các em dễ sa ngã, không làm chủ được bản thân. Đây là nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự hình thành nhân cách cho học sinh. Bên cạnh đó, do địa bàn dân cư, đại bộ phận dân cư sống bằng nghề nông, có những gia đình vì cuộc sống quá khó khăn, thiếu thốn kinh tế nên các em phải lo toan cuộc sống bằng cách phụ bố mẹ làm một công việc gì đó để kiếm tiền, các em không có điều kiện để học tập sa sút dẫn đến chán nản lười học. Mặt khác, do một số gia đình có điều kiện, kinh tế gia đình khá giả, cha mẹ chỉ biết làm ăn kiếm tiền, ít quan tâm đến việc giáo dục con cái mà chỉ bỏ tiền ra chiều theo nhu cầu không chính đáng của con cái. Chính vì sự nuông chiều quá mức của cha mẹ, chỉ biết làm cho các em thỏa mãn những tính hiếu kỳ, những ước muốn kỳ quặc sẽ làm nảy sinh ở các em tính e ngại lao động. Từ việc cha mẹ thiếu quan tâm, kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, động viên các em trong học tập và vui chơi đã làm cho các em không rèn luyện được thói quen trong học tập, sinh hoạt tập thể. Điều đó đã vô tình tạo cho các em tính lười biếng, không chịu rèn luyện, dẫn đến có nhiều thói hư tật xấu. Đặc biệt hơn cả là có những gia đình phó thác hẳn việc giáo dục con cái cho thầy cô giáo, cho nhà trường. Họ cứ cho rằng đó là trách nhiệm của các thầy cô giáo nên khi xảy ra vụ việc gì họ đều đỗ lỗi cho nhà trường, đỗ lỗi cho giáo viên mà không nhận trách nhiệm về phía mình. Từ đó việc giáo dục học sinh càng thêm lỏng lẻo, gia đình thiếu biện pháp giáo dục, thiếu kết hợp với nhà trường, với các lực lượng giáo dục khác thì những việc làm xấu sẽ lôi cuốn các em. b. Môi trường nhà trường : Môi trường nhà trường tác động quyết định đến học sinh THCS trong việc hình thành nhân cách, đạo đức cho học sinh trên các phương diện, hình thành nhân sinh quan, thế giới quan. Nó là một nhân tố mạnh mẽ tạo ... g xấu đến việc học tập của các em. Hiện nay, một bộ phận học sinh chịu sự tác động từ những mặt tiêu cực của xã hội, thiếu ý thức đạo đức, vi phạm pháp luật, có những học sinh có những hành động côn đồ như đuổi đánh, xúc phạm thầy cô giáo, nói tục, chửi thề khá phổ biến, tham gia vào các tệ nạn xã hội, tóc nhuộm đủ màu, móng tay sơn đủ kiểu, ăn mặc nhiều kiểu mốt không phù hợp với lứa tuổi học sinh. Đặc biệt là hiện nay tình trạng học sinh THCS chưa đúng tuổi quy định đã chạy xe gắn máy, có em còn không đội cả mũ bảo hiểm và chở hai, chở ba lạng lách trên đường phố. Tất cả những điều đó đã làm mất đi sự hồn nhiên của tuổi học trò. d. Tâm sinh lý : Đặc điểm nổi bật ở lứa tuổi này là dễ xúc động, vui buồn chuyển hóa dễ dàng, tình cảm còn mang tính chất bồng bột, hăng say Các em dễ có những phản ứng mãnh liệt trước sự đánh giá, nhất là sự đánh giá thiếu công bằng của người lớn. Điều này do ảnh hưởng của sự phát dục và thay đổi một số cơ quan nội tạng và hoạt động thần kinh gây nên làm cho trẻ không tự kiềm chế nổi. Các em trở nên hiếu động, thích làm nổi, thích tự khẳng định mình và dần dần bị ảnh hưởng bởi những thói hư, tật xấu và dần dần trở thành những học sinh cá biệt. Các giải pháp : Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức trong nhà trường trong năm học 2011 - 2012 chúng tôi đã thực hiện các giải pháp như sau : 1. Phải hiểu rõ: - Tìm hiểu tình hình của lớp thông qua giáo viên chủ nhiệm cũ. Đây là dịp để kiện toàn lại đội ngũ cán bộ lớp, bổ sung những cái chưa làm được và phát huy những mặt mạnh mà lớp đã có. Từ đó giáo viên chủ nhiệm có thể triển khai dễ dàng kế hoạch giáo dục học sinh “chưa ngoan” dựa trên những bao quát khởi đầu mà giáo viên chủ nhiệm cũ cung cấp. - Tìm hiểu một cách hết sức tế nhị học sinh “chưa ngoan” từ cán bộ lớp đến cả những em thuộc “nhóm” của học sinh “chưa ngoan” để từ đó có kế hoạch hợp lý và phối hợp với gia đình để giáo dục các em. 2. Phải hợp tác: Khi đã tiếp xúc được với phụ huynh của học sinh “chưa ngoan”, điều cần tránh là không nên gay gắt, dồn dập việc báo cáo và phê bình con em họ, vì hơn ai hết họ đã từng nghe nhiều lời ca thán và đã biết rõ con em mình. Điều đó sẽ không có tác dụng gì mà ngược lại làm mất đi ý nghĩa của sự hợp tác, phối hợp giáo dục. Vì vậy, cần phải giao tiếp ở một góc độ cởi mở một cách hết sức tâm lý và tế nhị nhưng chân tình, tạo cho phụ huynh học sinh một sự tin tưởng, một tình cảm gần gũi, thân mật, một thái độ tận tâm hợp tác để giáo dục con em họ trở thành người tốt. Hợp tác tốt sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm hiểu và chia sẻ với gia đình những khó khăn trong việc dạy dỗ các em, và ngược lại gia đình sẵn sàng hợp tác với giáo viên chủ nhiệm để giáo dục con em mình suốt năm học. Vấn đề ở đây là các em cần phải được giáo dục để hiểu, nhận ra và chống lại tác động tiêu cực của những con người và sự việc xấu bằng sự quan tâm của gia đình và của giáo viên chủ nhiệm. 3. Phải quan tâm: Giáo viên chủ nhiệm quan tâm bằng cách trực tiếp hỏi thăm học sinh “chưa ngoan” về hoàn cảnh gia đình để giúp các em dần dần ý thức về việc quan tâm đến gia đình mình kết hợp với quan tâm thăm hỏi học sinh “chưa ngoan” về bạn bè thân thích thường hay chơi với nhau. Đồng thời thông qua phối hợp chặt chẽ gia đình, giáo viên bộ môn để hiểu thêm về năng lực học tập cũng như thái độ và sự tôn trọng, lễ phép của học sinh “chưa ngoan” và gián tiếp giúp đỡ, quan tâm, ân cần hơn đối với các em. Phối hợp với các ban ngành, đoàn thể trong nhà trường để gắn các em vào những hoạt động mà các em ưa thích, hoặc chia sẻ, giúp đỡ các em những khó khăn. Kêu gọi và yêu cầu các em khác trong lớp biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ bạn mình (là những học sinh “chưa ngoan”), không nên xem thường và cô lập bạn, hoặc phê phán một cách thái quá hay gay gắt dẫn đến mâu thuẫn chỉ vì thi đua của lớp quá thấp. Điều đó lại có thể thúc đẩy việc tìm kiếm bạn bên ngoài nhà trường (nhất là những nhóm thiếu niên hư hỏng sẽ có khả năng dẫn đến những hậu quả đáng tiếc). 4. Phải quan sát: Quan sát, theo dõi học sinh “chưa ngoan” hằng ngày về việc thực hiện nội quy, quy chế trường lớp, về thái độ học tập bằng nhiều hình thức khác nhau sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm nắm vững và sẽ không vội vàng kết luận mội vi phạm nào đó khi chưa tích lũy đầy đủ các sự kiện cần quan sát nhằm tránh làm tổn thương đến tâm lý và tình cảm của các em. 5. Phải nghiêm khắc: Giáo viên chủ nhiệm cần xử lí những vi phạm của tất cả học sinh trong lớp với một thái độ nghiêm khắc, công bằng và tôn trọng học sinh, cho dù đó là cán bộ lớp hay học sinh “chưa ngoan”. Có như vậy những em “chưa ngoan” sẽ cảm thấy giáo viên chủ nhiệm đã tôn trọng tất cả thành viên trong lớp, không thiên vị, không hề “ghét bỏ” mình (theo suy nghĩ của các em). Cần lưu ý: nếu nghiêm khắc quá mức sẽ dẫn đến “phản sư phạm” và phản tác dụng. 6. Phải ngọt dịu: Giáo viên chủ nhiệm phải là người tận tụy với công việc, có tình yêu thương, tấm lòng độ lượng và bao dung đối với học sinh. Tuy nhiên lòng yêu thương ấy không thể pha trộn với những nét ủy mị, mềm yếu và thiếu sự đề ra yêu cầu nghiêm khắc đối với các em, mà ngược lại. Với sự ngọt dịu này sẽ xóa bỏ khoảng cách, làm cho học sinh “chưa ngoan” cảm thấy mình không bị “ghét bỏ” hay bị “bỏ rơi.” Tình cảm thầy-trò dần được hình thành, tạo điều kiện thuận lợi cho những tâm sự, những chia sẻ... Khi đó những lời động viên, những định hướng của giáo viên chủ nhiệm sẽ đạt hiệu quả cao. 7. Phải động viên: - Trong việc giáo dục học sinh “chưa ngoan” thì sự động viên và khuyến khích có vai trò rất quan trọng. Học sinh “chưa ngoan” đa số là những em có học lực yếu kém, dẫn đến bất mãn, không thiết tha gì đến học tập, hay nói cách khác, không có động cơ, ý thức học tập. Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải là người trực tiếp quan tâm, động viên các em trên tinh thần “kiến tha lâu cũng đầy tổ”, “có công mài sắt, có ngày nên kim”. - Cần huy động và vận hành cả guồng máy: Gia đình học sinh - Giáo viên - Đoàn thể - Các tổ chức xã hội - Bạn bè học sinh – và cả cá nhân học sinh “chưa ngoan” để động viên, hỗ trợ, giúp đỡ các em có được tinh thần, động cơ, và ý thức trong rèn luyện đạo đức và học tập. 8. Phải định hướng: Học sinh “chưa ngoan” thường là những em không định hướng được mình cần phải rèn luyện những gì để giúp ích cho bản thân mình để hoàn thành nhiệm vụ của mình là học tốt và rèn luyện tốt. Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm sẽ là người giúp các em biết quan tâm đến bản thân, gia đình ... cũng như suy nghĩ đến việc chọn nghề để các em có hoài bão, ước mơ và trở thành người hữu ích. 9. Phải tâm huyết và trách nhiệm : Chính tâm huyết và trách nhiệm sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm có được năng lực “cảm hóa” học sinh nói chung, học sinh “chưa ngoan” nói riêng. Đó là năng lực gây ảnh hưởng trực tiếp của mình đến với học sinh về mặt tình cảm và ý chí. Tâm huyết và trách nhiệm nằm trong nhân cách của người thầy giáo. Giáo viên chủ nhiệm phải dùng nhân cách của mình để tác động vào học sinh, giáo dục các em nên người. Đây chính là dùng nhân cách để giáo dục nhân cách là vậy. Có thể nói rằng chỉ có người giáo viên nào luôn ý thức sẽ cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp đào tạo và giáo dục thế hệ trẻ, lấy việc hy sinh phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ đào tạo con người làm hạnh phúc cao cả của đời mình thì mới có thể thực hiện được chức năng “người kỹ sư tâm hồn” một cách xứng đáng. Hiệu quả áp dụng : Thống kê kết quả hạnh kiểm của học sinh qua các năm như sau : Năm học Tổng số HS Tốt (%) Khá (%) Trung bình(%) Yếu (%) 2009-2010 118 62,4 30,6 07 0,0 2010-2011 162 68 26,1 5,9 0,0 2011-2012 (học kỳ I) 200 71,5 28 0,5 0,0 PHẦN KẾT LUẬN Ý nghĩa : Nhà trường là nơi đào tạo con người không chỉ về mặt kiến thức mà cả về đạo đức, lối sống. Trong nhà trường, bất kì một bậc học nào, lớp học nào cũng có môn học liên quan đến giáo dục đạo đức. Trực tiếp như: đạo đức, giáo dục công dân... là các môn học trang bị cho các em những tri thức, kỹ năng và chuẩn mực về hành vi đạo đức. Ngoài ra, các môn học khác cũng có tác dụng giáo dục đạo đức cho học sinh như: văn học, hóa học, vật lý... rèn luyện cho các em tính nhân văn, tính chính xác, cần cù, chăm chỉ, vượt khó, yêu sự thật, yêu khoa học,cảm phục tinh thần lao động, sáng tạo không ngừng của các nhà khoa học.... Cũng trong quá trình học tập đó, các mối quan hệ liên nhân cách giữa học sinh - giáo viên, giữa học sinh - học sinh, học sinh - tập thể học sinh tạo ra môi trường lý tưởng cho học sinh hình thành và phát triển nhân cách, làm các em được thực hành những chuẩn mực về đạo đức đã được học. Như vậy, dạy học không chỉ có tác dụng cung cấp tri thức cho học sinh mà còn có tác dụng phát triển toàn bộ phẩm chất đạo đức ở học sinh, nhà giáo dục “thông qua dạy chữ để dạy người” (Chủ tịch Hồ Chí Minh). Khả năng áp dụng : Với những giải pháp đã nêu trong đề tài này thì khả năng áp dụng rộng rải được cho tất cả giáo viên chủ nhiệm ở các cấp học. Bài học kinh nghiệm : Giáo dục là quốc sách hàng đầu, thì việc giáo dục đạo đức học sinh chính là trang đầu của quốc sách ấy. Vai trò của Giáo dục thật sự quan trọng và có thể ảnh hưởng đến sự tồn vong của một dân tộc. Giáo dục là trụ cột của một quốc gia để tạo dựng, giữ gìn và phát triển các giá trị xã hội. Giáo dục đạo đức học sinh đâu phải chỉ là nhiệm vụ của môn học Đạo Đức trong nhà trường, hay chỉ là của ngành Giáo Dục. Đã đến lúc cả xã hội cần nhìn nhận vấn đề đạo đức học sinh trong nhà trường hiện nay với một tinh thần trách nhiệm và nghiêm túc. Cần phải đổi mới hoàn toàn cách thức mà lâu nay chúng ta đã dùng để giáo dục đạo đức học sinh. Bản thân giáo dục đã mang tính xã hội hóa, nhà nước cần tạo điều kiện để toàn dân tham gia vào công tác giáo dục học sinh. Điều quan trọng là cần có một môi trường xã hội lành mạnh, mọi người sống tuân thủ pháp luật và tôn trọng những giá trị đạo đức xã hội. Một môi trường xã hội tốt sẽ tác động vào nhận thức của học sinh và các em cũng phải tuân thủ những nguyên tắc ứng xử đã được học trong nhà trường mà cả xã hội đang áp dụng. Mong rằng không quá trễ cho tương lai những mầm non đất nước. Đề xuất, kiến nghị : Phòng Giáo dục và Đào tạo cần đẩy mạnh việc tổ chức các buổi Hội thảo để tìm ra nguyên nhân và giải pháp về nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh. Các ban ngành đoàn thể ở địa phương cần tác động đến người dân bằng nhiều hình thức nhằm làm chuyển biến nhận thức của họ một cách tích cực. Cần xử lý nghiêm đối với những cơ sở có hành vi kinh doanh văn hóa không lành mạnh. Các đơn vị trường học phải đa dạng hóa việc nêu gương học sinh thành đạt của trường mình nói riêng và của cả nước nói chung trên tất cả các lĩnh vực. Ba Sao, ngày 25 tháng 02 năm 2012 NGƯỜI THỰC HIỆN ĐẶNG HOÀNG THÁM
Tài liệu đính kèm: