PHẦN I: MỞ ĐẦU.
I. Lý do chọn đề tài:
I.1: Về mặt lý luận:
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là mục tiêu hàng đầu trong đường lối xây dựng phát triển của nước ta, "Đến năm 2020 đất nước ta về cơ bản phải trở thành nước công nghiệp. Muốn thực hiện thành công sự nghiệp này, chúng ta phải thấy rõ nhân tố quyết định thắng lợi chính là nguồn nhân lực con người Việt Nam. Nền giáo dục của ta không chỉ lo đào tạo cho đủ về số lượng mà cần quan tâm đặc biệt đến chất lượng đào tạo.
Trước tình hình đó, nhiệm vụ quan trọng đề ra cho các môn học trong trường THCS là phải làm sao cho học sinh khi vào đời, bắt tay tham gia vào lao động sản xuất hoặc lao động trong một ngành khoa học kỹ thuật nào đó, học sinh có thể nhanh chóng tiếp thu được cái mới, mau chóng thích ứng với trình độ hiện đại của khoa học và kỹ thuật. Để làm được điều đó, ngoài việc trang bị cho học sinh vốn kiến thức, kỹ năng tối thiểu cần thiết, trong các môn học cần phải tạo ra cho họ một tiềm lực để họ có thể đi xa hơn những hiểu biết mà họ đã thu lượm được trong nhà trường. Tiềm lực đó chính là khả năng giải quyết những vấn đề mà sản xuất và đời sống đặt ra cho họ, là khả năng tự vạch ra đường đi để đạt tới những nhận thức mới.
GIAÛNG DAẽY MOÂN VAÄT LYÙ 8 COÙ SệÛ DUẽNG MOÂ HèNH. PHAÀN I: MễÛ ẹAÀU. I. Lyự do choùn ủeà taứi: I.1: Veà maởt lyự luaọn: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là mục tiêu hàng đầu trong đường lối xây dựng phát triển của nước ta, "Đến năm 2020 đất nước ta về cơ bản phải trở thành nước công nghiệp. Muốn thực hiện thành công sự nghiệp này, chúng ta phải thấy rõ nhân tố quyết định thắng lợi chính là nguồn nhân lực con người Việt Nam. Nền giáo dục của ta không chỉ lo đào tạo cho đủ về số lượng mà cần quan tâm đặc biệt đến chất lượng đào tạo. Trước tình hình đó, nhiệm vụ quan trọng đề ra cho các môn học trong trường THCS là phải làm sao cho học sinh khi vào đời, bắt tay tham gia vào lao động sản xuất hoặc lao động trong một ngành khoa học kỹ thuật nào đó, học sinh có thể nhanh chóng tiếp thu được cái mới, mau chóng thích ứng với trình độ hiện đại của khoa học và kỹ thuật. Để làm được điều đó, ngoài việc trang bị cho học sinh vốn kiến thức, kỹ năng tối thiểu cần thiết, trong các môn học cần phải tạo ra cho họ một tiềm lực để họ có thể đi xa hơn những hiểu biết mà họ đã thu lượm được trong nhà trường. Tiềm lực đó chính là khả năng giải quyết những vấn đề mà sản xuất và đời sống đặt ra cho họ, là khả năng tự vạch ra đường đi để đạt tới những nhận thức mới. Để đạt được mục đích đó, chúng ta cần phải nghiên cứu, áp dụng và liên tục cải tiến các phương pháp giảng dạy. Laứ giaựo vieõn Lyự, trong caực phửụng phaựp ủoự coự phửụng phaựp moõ hỡnh laứ ủửụùc toõi quan taõm nhaỏt. Vaứ ủeồ thửùc hieọn toỏt phửụng phaựp moõ hỡnh thỡ vieọc sửỷ duùng moõ hỡnh trong tieỏt daùy laứ ủieàu taỏt yeỏu phaỷi coự. I.2: Veà maởt thửùc tieón: Vieọc giaỷng daùy PPMH trong moõn vaọt lyự thỡ phaỷi coự sửỷ duùng moõ hỡnh ụỷ moõn vaọt lyự ụỷ caỏp THCS laứ moọt vaỏn ủeà laứm cho nhieàu giaựo vieõn caỷm thaỏy sụù, ủaởc bieọt laứ ủoỏi vụựi caực giaựo vieõn mụựi ra trửụứng. ẹoỏi vụựi moõn Vaọt lyự thỡ tụựi caỏp THCS hoùc sinh mụựi ủửụùc tieỏp xuực, neõn noự caứng khaự mụựi meỷ ủoỏi vụựi caực em. Maởt khaực, hoùc sinh cuỷa trửụứng THCS Bỡnh Thaùnh haàu heỏt ủeàu xuaỏt thaõn tửứ ngheà noõng, coự trỡnh ủoọ nhaọn thửực theỏ giụựi quan khoa hoùc vaứ tử duy loõgic keựm neõn vieọc tieỏp nhaọn kieỏn thửực mụựi trong giai ủoùan hieọn nay laứ moọt vieọc heỏt sửực naởng neà ủoỏi vụựi HS. Chính vì vậy, tôi chọn đề tài: “gỉang daùy moõn Vaọt lyự 8 coự sửỷ duùng Moõ hỡnh”. II. Muùc ủớch vaứ phửụng phaựp nghieõn cửựu: * Muùc ủớch nghieõn cửựu: Toõi nghieõn cửựu veà vaỏn ủeà naứy giuựp caực hoùc sinh coự theồ tieỏp nhaọn kieỏn thửực cuỷa moõn Vaọt lyự toỏt hụn vaứ hửựng thuự hụn khi hoùc moõn Vaọt lyự. * Phương pháp nghiên cứu: - Nghiên cứu lý luận: Các tài liệu, công trình liên quan đến hướng nghiên cứu. - Nghiên cứu tình hình thực trạng trên đối tượng cụ thể: theo dõi việc học của học sinh trong quá trình thực nghiệm sư phạm. - Thực nghiệm sư phạm: Thực hiện cho các bài dạy đã thiết kế, so sánh kết quả học sinh của các lớp giảng dạy trước khi tác động và sau khi tác động để rút ra những kết luận cần thiết, chỉnh lý thiết kế đề xuất hướng áp dụng vào thực tiễn, mở rộng kết quả nghiên cứu. III. Giụựi haùn ủeà taứi: Hoạt động dạy và học vật lý 8 của giáo viên và học sinh ở trường THCS. ẹoỏi tửụùng nghieõn cửựu laứ hoùc sinh khoỏi 8 trửụứng THCS Bỡnh Thaùnh. ẹeà taứi sửỷ duùng trong phaùm vi moõn Lyự 8 caỏp THCS. IV. Keỏ hoaùch nghieõn cửựu: Toõi baột ủaàu nghieõn cửựu tửứ ủaàu naờm hoùc 2010 – 2011 vụựi ủoỏi tửụùng laứ hoùc sinh lụựp 8 trửụứng THCS Bỡnh Thaùnh. PHAÀN II: NOÄI DUNG. Cễ SễÛ LYÙ LUAÄN VAỉ THệẽC TIEÃN: I.1: Moõ hỡnh laứ gỡ? Khái niệm mô hình được sử dụng rộng rãi trong ngôn ngữ thông dụng hàng ngày với những ý nghĩa rất khác nhau. Trong vật lý học, V.A Stôphơ đã định nghĩa mô hình như sau: “Mô hình là một hệ thống được hình dung trong óc hay được thực hiện một cách vật chất, hệ thống đó phản ánh những thuộc tính bản chất của đối tượng nghiên cứu hoặc tái tạo nó, bởi vậy việc nghiên cứu mô hình sẽ cung cấp cho ta những thông tin mới về đối tượng” Còn theo Halbwachs thì định nghĩa “Những dấu hiệu bao gồm trong các hình vẽ, các giản đồ, các ký hiệu toán học hay đơn giản hơn, những mệnh đề được thành lập bởi các từ, những hệ thống sẽ được dùng để biểu diễn cảnh huống. Với một hệ thống các dấu hiệu như thế, chúng ta gọi là một mô hình” Khái niệm “mô hình”, theo định nghĩa chung nhất của nó thì là một cái gì đó (một vật thể, một sự biểu đạt hình tượng, một phương trình...) thay thế cho cái nguyên gốc, nó cho phép thay thế cái nguyên gốc này bởi sự trung gian giúp cho dễ hiểu hơn, dễ đạt tới hơn đối với nhận thức. Quan hệ giữa mô hình với thực tế có thể hoặc là sự tương tự về hình thức bề ngoài hoặc là sự tương tự của cái cấu trúc bị che khuất, hoặc là sự tương tự chức năng, hiệu quả. I.2: Các chức năng của mô hình: Trong vật lý học mô hình có ba chức năng chính sau đây: Mô tả sự vật, hiện tượng. Giải thích các sự kiện và hiện tượng có liên quan tới đối tượng. Tiên đoán các sự kiện và hiện tượng mới. I.3: Tính chất của mô hình: Một mô hình có những tính chất cơ bản sau đây: Tính tương tự với “vật gốc”. Tính đơn giản Tính trực quan Tính quy luật riêng Tính lý tưởng I.4: Các loại mô hình sử dụng trong vật lý học: * Mô hình vật chất: Là mô hình trên đó phản ánh đặc trưng cơ bản về mặt hình học, vật lý, động lực học, chức năng học của đối tượng nghiên cứu. * Mô hình lý tưởng ( hay mô hình lý thuyết): Là những mô hình trừu tượng, trên đó về nguyên tắc người ta chỉ áp dụng những thao tác tư duy lý thuyết. Các phần tử của mô hình và đối tượng nghiên cứu thực tế có thể có bản chất vật lý hoàn toàn khác nhau nhưng hoạt động theo những quy luật giống nhau. Các mô hình lý thuyết có thể có rất nhiều loại tùy theo mức độ trừu tượng khác nhau. I.5: Vai trò của mô hình trong giảng dạy môn Vật lý: Trong nghiên cứu khoa học vật lý, mô hình có chức năng nhận thức, nó giúp ta phát hiện ra những đặc tính mới, hiện tượng mới, quy luật mới. Nếu xem xét quá trình học tập của học sinh là một quá trình hoạt động nhận thức thì mô hình cũng có chức năng như trong nghiên cứu khoa học vật lý. Tuy nhiên, trong dạy học cấp THCS, học sinh không đủ khả năng xây dựng mô hình để thay thế vật gốc trong nghiên cứu nên giáo viên phải xây dựng mô hình và có thể sử dụng mô hình với mục đích sư phạm như một phương tiện trực quan nhằm làm cho học sinh hiểu rõ một vấn đề nào đó. I.6: Các mức độ khi sử dụng mô hình: Chúng tôi nêu ra những hình thức khác nhau khi sử dụng mô hình trong dạy học vật lý cấp THCS theo mức độ yêu cầu cần đạt đối với học sinh từ thấp đến cao. Mức độ 1: Giáo viên trình bầy các sự kiện thực tế mà học sinh không thể giải thích được bằng kiến thức cũ của họ, sau đó đưa ra mô hình đã xây dựng và vận dụng mô hình để giải thích các sự kiện trên. Học sinh có phần thụ động tiếp thu, chỉ yêu cầu họ biết phân biệt mô hình với thực tế và làm quen với cách sử dụng mô hình để giải thích thực tế. Mức độ 2: Học sinh sử dụng mô hình mà giáo viên đã đưa ra để giải thích một số hiện tượng đơn giản tương tự với hiện tượng đã biết. Mức độ 3: Học sinh sử dụng mô hình mà giáo viên đã đưa ra để dự đoán hiện tượng mới và đề xuất phương án thí nghiệm kiểm tra. II. THệẽC TRAẽNG VAỉ MAÂU THUAÃN: Hieọn giaựo vieõn thửụứng sửỷ duùng phửụng phaựp ủaứm thoaùi ủeồ truyeàn ủaùt kieỏn thửực cho hoùc sinh laứ chuỷ yeỏu. Giaựo vieõn thửụứng trỡnh baứy moọt caựch caởn keừ, chaởt cheừ baống lụứi cho hoùc sinh hieồu trửụực khi laứm thớ nghieọm roài cho tieỏn haứnh laứm thớ nghieọm ủoự nhửng hoùc sinh laứm khoõng chớnh xaực, chửa noựi laứ laứm khoõng ủuựng. Giaựo vieõn khoõng bieỏt ủeỏn nhửừng vửụựng maộc, khoự khaờn ụỷ choó naứo khieỏn cho hoùc sinh khoõng laứm ủửụùc, khi trỡnh baứy keỏt quaỷ cuừng khoõng bieỏt roừ mỡnh suy nghú nhử theỏ naứo ủeồ tỡm ra ủửụùc. Caựch laứm nhử theỏ chổ khieỏn hoùc sinh thuoọc loứng baứi giaỷng cuù theồ “thaày giaỷng gỡ thỡ troứ bieỏt caựi aỏy” chửự khoõng phaựt trieồn ủửụùc khaỷ naờng tử duy, suy nghú, tỡm toứi cuỷa baỷn thaõn hoùc sinh. Muoỏn khaộc phuùc ủửùoc loỏi daùy hoùc truyeàn thuù moọt chieàu aựp ủaởt hoùc sinh vaứ theỏ thuù ủoọng nhử theỏ thỡ giaựo vieõn caàn phaỷi hửụựng daón hoùc sinh suy nghú tỡm laỏy vaỏn ủeà. Suy nghú tỡm laỏy vaỏn ủeà laứ moọt haứnh ủoọng dieón ra trong oực, khoõng quan saựt ủửụùc, do giaựo vieõn khoõng laứm maóu ủeồ cho hoùc sinh baột chửụực ủửụùc ( lyự do ủụn giaỷn laứ quaự maỏt thụứi gian ), giaựo vieõn chổ ủửa ra nhửừng lụứi chổ daón hoaởc ủửa ra nhửừng caõu gụùi yự ủeồ ủũnh hửụựng cho hoùc sinh suy nghú. Caờn cửự vaứo keỏt quaỷ traỷ lụứi cuỷa hoùc sinh maứ bieỏt ủửụùc hoùc sinh suy nghú ủuựng hay sai. ẹoỏi vụựi moõn Vaọt lyự vieọc coự theồ ủửa ra ủửụùc nhửừng caõu hửụựng daón thớch hụùp, toỏn thụứi gian ớt thỡ baỷn thaõn giaựo vieõn phaỷi dửùa vaứo moõ hỡnh saỹn coự hay tửù taùo ra caực moõ hỡnh. Maởt khaực, mô hình vừa là phương tiện dạy học, phương tiện nhận thức, vừa là nội dung nhận thức giúp học sinh lĩnh hội kiến thức dễ dàng hơn. Ngoài ra, tôi đã tìm hiểu việc học tập của học sinh chưa sử dụng mô hình trong dạy học vật lý ở trường THCS bằng phiếu tìm hiểu. 1. Em cú thớch học mụn Lý: o Hoàn toàn đồng ý o Đồng ý o Khụng đồng ý o Hoàn toàn khụng đồng ý 2. Khi nào bạn bắt đầu học bài mụn Lý? o Ngay hụm mới học xong mụn Lý o Đợi đến khi tới cú tiết Lý ở ngày mai Kết quả thống kê các phiếu điều tra này như sau: Tổng số học sinh được hỏi ý kiến là 150 học sinh, thì có: * 62 hs chọn không đồng ý; 37 hs chọn hoàn toàn không đồng ý; 42 hs chọn đồng ý và 9 hs hoàn toàn đồng ý. * 136 hs chọn đợi đến khi có tiết Lý ở ngày mai và 14 hs chọn ngay hôm mới học xong môn Lý Với kết quả đó, tôi thấy được rằng: học sinh không thích học môn Lý. III. CAÙC GIAÛI PHAÙP VAỉ KEÁT QUAÛ ẹAẽT ẹệễẽC: ẹeồ coự theồ giaỷng toỏt ủửụùc moọt tieỏt daùy coự sửỷ duùng moõ hỡnh thỡ giaựo vieõn phaỷi : lửùa choùn vaứ laứm moõ hỡnh ủoự. Tuứy theo tửứng baứi, tửứng noọi dung maứ giaựo vieõn phaỷi choùn moõ hỡnh cho phuứ hụùp. Trong chửụng trỡnh THCS, dửùa vaứo noọi dung kieỏn thửực trong SGK Lyự 8 ta coự theồ chia ra thaứnh tửứng nhoựm baứi: Nhoựm 1: caực baứi coự caực thớ nghieọm ủụn giaỷn, ớt trửứu tửụùng, keỏt quaỷ thaứnh coõng cao. Nhoựm 2: caực baứi coự caực thớ nghieọm ủụn giaỷn, ớt trửứu tửụùng nhửng keỏt quaỷ thaứnh coõng thaỏp hay quaự maỏt thụứi gian. Nhoựm 3: caực baứi coự caực thớ nghieọm phửực taùp, trửứu tửụùng. Nhoựm 4: caực baứi coự noọi dung truyeàn ủaùt caỏu taùo moọt vaọt naứo ủoự, moọt hieọn tửụùng vaọt lyự naứo ủoự maứ khoõng caàn thớ nghieọm. * Sau khi nghieõn cửựu noọi dung kieỏn thửực ụỷ moọt soỏ baứi ụỷ SGK lyự 8, toõi ủaừ phaõn nhoựm nhử sau: TT Teõn baứi Nhoựm Ghi chuự CHệễNG I: Cễ HOẽC 1 2 3 4 Aựp suaỏt Aựp su ... ùc chuyeồn ủoọng ủeàu. Tuy nhieõn, luực giaựo vieõn ( hay hoùc sinh laứm thớ nghieọm ) thỡ ủa soỏ laứ keỏt quaỷ luực ủuựng, luực khoõng kieỏn cho hoùc sinh phaõn vaõn. ẹeồ hửụựng hoùc sinh coự nhaọn thửực ủuựng thỡ toõi duứng moõ hỡnh aỷo veà thớ nghieọm A-tuựt treõn maựy vi tớnh vụựi caực soỏ lieọu laọp trỡnh saỹn; tửứ ủoự hoùc sinh coự theồ nhaọn thửực noọi dung ủuựng deó daứng hụn. * Baứi Aựp suaỏt khớ quyeồn ụỷ Lyự 8: ẹoỏi vụựi thớ nghieọm cuỷa Gheõ-rớch vaứ thớ nghieọm Toõ-ri-xe-li thỡ chổ duứng moõ hỡnh lyự tửụỷng ( moõ hỡnh aỷo treõn maựy vi tớnh hay moõ hỡnh bieồu tửụùng ) coự noọi dung tửụng tửù ủeồ hoùc sinh xem vaứ ủửa ra nhaọn thửực veà ủoọ lụựn cuỷa aựp suaỏt khớ quyeồn. * Baứi ẹoỏi lửu – Bửực xaù nhieọt ụỷ SGK Lyự 8: Thớ nghieọm hỡnh 23.2 trang 80, caựch laứm thớ nghieọm raỏt ủụn giaỷn nhửng thụứi gian laứm thớ nghieọm laõu ( phaỷi ủụùi nửụực noựng leõn ) vaứ hieọn tửụùng thuoỏc tớm chuyeồn ủoọng thaứnh doứng dieón ra quaự nhanh, hoùc sinh khoõng theo doừi kũp. Tửứ nguyeõn nhaõn ủoự, thớ nghieọm aỷo giuựp hoùc sinh quan saựt kyừ hụn, naộm keỏt quaỷ thớ nghieọm toỏt hụn. 3. Nhoựm 3: haàu heỏt giaựo vieõn raỏt ngaùi cho hoùc sinh laứm thớ nghieọm theo nhoựm vỡ thớ nghieọm naứy vửụùt quaự sửực cuỷa caực em. Tuy nhieõn neỏu thaỏy khoự maứ thỡ thoõi thỡ khoõng kheựo laùi maộc vaoứ loói laứ daùy theo phửụng phaựp cuừ. ẹoỏi vụựi nhoựm baứi naứy, moõ hỡnh hoó trụù cho chuựng ta raỏt nhieàu, moõ hỡnh giuựp chuựng ta tửù tin hụn khi hửụựng daón cho hoùc sinh, hoùc sinh deó daứng naộm caực bửụực thớ nghieọm hụn. Vaọy trong caực baứi thuoọc nhoựm naứy chuựng ta caàn choùn loùai moõ hỡnh naứo? ẹieàu naứy tuứy vaứo sụỷ trửụứng tửứng giaựo vieõn, tuứy ủoỏi tửụùng hoùc sinh maứ ta choùn loaùi moõ hỡnh phuứ hụùp: moõ hỡnh moõ phoỷng, moõ hỡnh aỷo . . . . . . vv. Theo toõi, caực thớ nghieọm naứy chổ neõn cho hoùc sinh moõ taỷ, coứn giaựo vieõn laứm thớ nghieọm bieồu dieón treõn moõ hỡnh vaọt chaỏt; ủoàng thụứi phaỷi keỏt hụùp moõ hỡnh lyự tửụỷng ( moõ hỡnh aỷo treõn maựy vi tớnh ) ủeồ taùo ra sửù ủoàng nhaỏt veà noọi dung caàn nhaọn thửực. Vớ duù: * Baứi Lửùc ủaồy Acsimet ụỷ SGK Lyự 8: ẹoỏi vụựi thớ nghieọm kieồm tra dửù ủoaựn cuỷa Acsimet, toõi duứng moõ hỡnh aỷo treõn maựy vi tớnh ủeồ hoùc sinh theo doừi vaứ moõ taỷ thớ nghieọm; tửứ moõ taỷ ủuựng cuỷa hoùc sinh giaựo vieõn laứm thớ nghieọm treõn moõ hỡnh vaọt chaỏt ủeồ ủửa ra nhaọn thửực ủuựng. 4. Nhoựm 4: trong chửụng trỡnh Vaọt lyự ụỷ caỏp THCS thỡ ủa soỏ caực baứi coự noọi dung thuoọc nhoựm naứy. Thoõng thửụứng giaựo vieõn raỏt thửụứng duứng moõ hỡnh ủeồ sửỷ duùng cho caực baứi thuoọc nhoựm naứy. Lyự do: deó thieỏt keỏ vaứ tửù laứm caực moõ hỡnh; giaựo vieõn naộm theỏ chuỷ ủoọng khi truyeàn thuù kieỏn thửực; hoùc sinh deó phaựt trieón tử duy, suy luaọn logic tỡm ra keỏt quaỷ, giaỷi thớch caực hieọn tửụùng vaọt lyự. Tuứy theo tửứng hieọn tửụùng vaọt lyự maứ ta coự theồ tửù taùo ra moõ hỡnh vaọt chaỏt ( moõ hỡnh tyỷ leọ hay moõ hỡnh giaỷn hoựa ); loaùi moõ hỡnh ủửụùc sửỷ duùng phoồ bieỏn nhaỏt khi thửùc hieọn caực baứi coự noọi dung thuoọc nhoựm 4. Vớ duù: * Baứi Chuyeồn ủoọng cụ hoùc ụỷ SGK Lyự 8: Duứng moõ hỡnh vaọt chaỏt ủeồ ủửa vaứo tieỏt daùy nhử: moõ hỡnh chuyeồn ủoọng vaứ ủửựng yeõn. Tửứ moõ hỡnh hoùc sinh nhaọn thaỏy vaọt nhử theỏ naứo laứ chuyeồn ủoọng, vaọt nhử theỏ naứo laứ ủửựng yeõn; ủoàng thụứi nhaọn thửực ủửụùc chuyeồn ủoọng vaứ ủửựng yeõn chổ mang tớnh tửụng ủoỏi. * Baứi Nguyeõn tửỷ, phaõn tửỷ chuyeồn ủoọng hay ủửựng yeõn? ụỷ SGK Lyự 8: Mô hình chuyển động Bơ-rao, mô hình mô phỏng các trạng thái cấu tạo chất. Do không quan sát được chuyển động của các phân tử nước va chạm vào hạt phấn hoa, lại khó hình dung tại sao hạt phấn hoa lại chuyển động hỗn loạn, nên có thể đưa ra mô hình chuyển động Bơ-rao. Dùng các viên bi ve nhỏ được một cơ chế làm cho bắn lung hỗn loạn trong một hộp thuỷ tinh, còn hạt phấn hoa là một vật tròn lớn. Quan sát vật tròn bị các viên bi nhỏ đập vào hỗn loạn theo mọi phía, học sinh dễ dàng hiểu được cơ chế chuyển động Bơ-rao, do dó có thể hình dung được cấu tạo phân tử của nước. * Baứi ẹoọng cụ nhieọt ụỷ SGK Lyự 8: Duứng moõ hỡnh vaọt chaỏt nhử: moõ hỡnh caỏu taùo beõn trong cuỷa ủoọng cụ noồ 4 kyứ, moõ phoỷng traùng thaựi hoaùt ủoọng cuỷa ủoọng cụ ụỷ 4 kyứ. Quan saựt sửù chuyeồn ủoọng ủoự, hoùc sinh deó daứng nhaọn thửực nguyeõn lyự hoaùt ủoọng cuỷa ủoọng cụ noồ 4 kyứ. Treõn ủaõy laứ moọt soỏ gụùi yự veà vieọc lửùa choùn moõ hỡnh phuùc vuù cho caực tieỏt daùy thu huựt hoùc sinh hửựng thuự hụn trong hoùc taọp. IV. Hieọu quaỷ aựp duùng: Toõi ủaừ nghieõn cửựu vaỏn ủeà naứy baột ủaàu tửứ thaựng 09/2010 ủeỏn 04/2011 ụỷ moõn Lyự khoỏi 8 taùi trửụứng THCS Bỡnh Thaùnh. ẹeỏn thaựng 04/2011, toõi cho 141 hs ( 9 hs boỷ hoùc ) laứm laùi phieỏu ủieàu tra nhử luực baột ủaàu nghieõn cửựu thỡ: * 57 hs chọn đồng ý; 55 hs hoàn toàn đồng ý; 29 hs chọn không đồng ý và 0 hs chọn hoàn toàn không đồng ý; * 85 hs chọn đợi đến khi có tiết Lý ở ngày mai và 56 hs chọn ngay hôm mới học xong môn Lý Qua kết quả đó cho thấy, học sinh đã hứng thú và thích học môn Lý hơn. Đồng thời, thông qua kết quả từng tháng điểm về chất lượng bộ môn cũng thấy được chất lượng giáo dục thông qua kết quả học sinh của môn Lý 8 được nâng lên. Cụ thể: * Chaỏt lửụùng giaựo duùc thoõng qua keỏt quaỷ cuỷa hoùc sinh trửụực khi aựp duùng giaỷng daùy coự moõ hỡnh: TSHS Giỏi Khá TB Yếu Kém Ghi chú 150 5 13 65 46 21 * Chaỏt lửụùng giaựo duùc thoõng qua keỏt quaỷ cuỷa hoùc sinh sau khi aựp duùng giaỷng daùy coự moõ hỡnh: * Tháng điểm thứ I ở HK I: TSHS Giỏi Khá TB Yếu Kém Ghi chú 150 9 17 69 41 14 TSHS Giỏi Khá TB Yếu Kém Ghi chú 149 9 21 77 32 10 1 bỏ học * Tháng điểm thứ II ở HK I: * Chất lượng ở HK I: TSHS Giỏi Khá TB Yếu Kém Ghi chú 147 12 36 65 25 9 3 bỏ học * Tháng điểm thứ I ở HK II: TSHS Giỏi Khá TB Yếu Kém Ghi chú 143 14 38 64 19 8 7 bỏ học TSHS Giỏi Khá TB Yếu Kém Ghi chú 141 16 44 66 12 3 9 bỏ học * Tháng điểm thứ II ở HK II: PHAÀN III: KEÁT LUAÄN VAỉ KIEÁN NGHề. YÙ nghúa cuỷa ủeà taứi ủoỏi vụựi coõng taực: ẹaõy laứ SKKN veà vieọc sửỷ duùng moõ hỡnh khi leõn lụựp ủeồ giuựp giaựo vieõn coự theồ giaỷm bụựt caờng thaỳng khi leõn lụựp, ủaởc bieọt laứ caực giaựo vieõn treỷ. Qua ủaõy, caực giaựo vieõn coự theồ thửùc hieọn toỏt nhieọm vuù cuỷa giaựo vieõn trong giai ủoaùn hieọn nay laứ ủoồi mụựi phửụng phaựp nhaốm naõng cao chaỏt lửụùng giaựo duùc; goựp phaàn thuực ủaồy phong traứo “trửụứng hoùc thaõn thieọn, hoùc sinh tớch cửùc”. Maởt khaực, caực hoùc sinh khoõng thaỏy sụù khi giaựo vieõn giao caực nhoựm thửùc haứnh vaứ laứm HS coự hửựng thuự hoùc taọp toỏt boọ moõn Lyự goựp phaàn thuực ủaồy vieọc naõng cao chaỏt lửụùng giaựo duùc theo hửụựng coõng nghieọp hoựa – hieọn ủaùi hoựa. Khaỷ naờng aựp duùng: Vụựi sửù quan taõm cuỷa ngaứnh giaựo duùc, cuỷa ủũa phửụng, cuỷa BGH trửụứng thỡ haàu heỏt taỏt caỷ caực trửụứng ủeàu coự caực ủoà duứng daùy hoùc ( ủaởc bieọt ụỷ moõn Lyự ) tửụng ủoỏi ủaày ủuỷ. Caực phaàn meàm coõng cuù hoó trụù giaỷng daùy trong thử vieọn ủieọn tửỷ raỏt nhieàu ủaựp ửựng tửụng ủoỏi ủuỷ nhu caàu cuỷa giaựo vieõn trong coõng taực soaùn giaỷng. Caực giaựo vieõn ủeàu ủửụùc caực caỏp laừnh ủaùo taọp huaỏn chuyeõn moõn thửụứng xuyeõn ủeồ ủoồi mụựi phửụng phaựp giaỷng daùy. Do ủoự, vieọc aựp duùng ủeà taứi naứy vaứo coõng taực giaỷng daùy ủoỏi vụựi caực giaựo vieõn giaỷng daùy moõn Lyự laứ ủeàu deó daứng. Ngoaứi ra, caực giaựo vieõn giaỷng daùy caực moõn khaực cuừng coự theồ tham khaỷo vaứ ủieàu chổnh ủeà taứi theo ủaởc trửng cuỷa moõn mỡnh ủeồ coự theồ aựp duùng trong tieỏt daùy goựp phaàn naõng cao chaỏt lửụùng giaựo duùc theo hửụựng coõng nghieọp hoựa vaứ hieọn ủaùi hoựa. Baứi hoùc kinh nghieọm, hửụựng phaựt trieón: Có thể sử dụng mô hình để dạy học một số bài học ở chương trình Lý 8 phù hợp với tiến trình học tập theo phương pháp mới, phù hợp với điều kiện thực tế dạy và học ở lớp 8 với trình độ học sinh đại trà. Kết quả thực nghiệm khẳng định giả thuyết đã nêu ra: học sinh có thể tiếp thu được bài dạy, bước đầu hình thành cách suy nghĩ trên mô hình và trong một số trường hợp đã có thể sử dụng mô hình để giải quyết nhiệm vụ nhận thức của mình. Để nâng cao hiệu quả của việc sử dụng mô hình trong dạy học, chúng ta cần xác định rõ mức độ thích hợp để học sinh tham gia vào các giai đoạn nào nhằm tránh sự quá sức đi đến chủ nghĩa hình thức, đặc biệt là giai đoạn xây dựng các mô hình biểu tượng, tính tự lực của học sinh bị hạn chế. Trong giảng dạy có sử dụng mô hình cần có những sự kiện khởi đầu, đặc biệt là những sự kiện thực nghiệm và thí nghiệm kiểm tra. Thiếu những yếu tố này thì mô hình chỉ có nghĩa như giả thiết. Bởi vậy cần tăng cường thiết bị thí nghiệm cho những bài định sử dụng mô hình. Để phát huy hết tính năng ưu việt của mô hình trong dạy học vật lý, đề tài cần thiết được mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các phần khác trong chương trình vật lý ở các khối thuộc cấp THCS khác sao cho thừa kế và phát triển những kết quả đã đạt được trong đề tài này. ẹeà xuaỏt, kieỏn nghũ: Treõn ủaõy toõi vửứa trỡnh baứy moọt vaứi yự noựi veà kinh nghieọm khi sửỷ duùng moõ hỡnh treõn lụựp cuỷa moõn vaọt lyự caỏp THCS. Tuy nhieõn vieọc sửỷ duùng moõ hỡnh coứn phuù thuoọc vaứo vieọc nhaọn thửực, vieọc laộng nghe vaứ vieọc thớch ủửụùc hoùc cuỷa tửứng hoùc sinh. Toõi raỏt mong caực ủoàng chớ, ủoàng nghieọp tham khaỷo vaứ ủoựng goựp yự kieỏn ủeồ giaỷi phaựp cuỷa toõi thửùc sửù coự hieọu quaỷ vaứ coự theồ aựp duùng roọng raừi cho caực khoỏi, caực moõn hoùc giuựp HS hoùc taọp ngaứy moọt toỏt hụn. Bỡnh Thaùnh, ngaứy 21 thaựng 4 naờm 2011. Ngửụứi vieỏt Dửụng Troùng Vuừ MUẽC LUẽC PHAÀN I: MễÛ ẹAÀU trang 1 I. Lyự do choùn ủeà taứi trang 1 I.1: Veà maởt lyự luaọn trang 1 I.2: Veà maởt thửùc tieón trang 1 II. Muùc ủớch vaứ phửụng phaựp nghieõn cửựu trang 2 III. Giụựi haùn ủeà taứi trang 3 IV. Keỏ hoaùch nghieõn cửựu trang 3 PHAÀN II: NOÄI DUNG trang 4 I. Cụ sụỷ lyự luaọn vaứ thửùc tieón trang 4 I.1: Moõ hỡnh laứ gỡ? trang 4 I.2: Chửực naờng cuỷa moõ hỡnh trang 4 I.3: Tớnh chaỏt cuỷa moõ hỡnh trang 5 I.4: Caực loaùi moõ hỡnh sửỷ duùng trong vaọt lyự hoùc trang 5 I.5: Vai troứ cuỷa moõ hỡnh trong giaỷng daùy vaọt lyự trang 5 I.6: Caực mửực ủoọ khi sửỷ duùng moõ hỡnh trang 6 II. Thửùc traùng vaứ maõu thuaón trang 6 III. Caực giaỷi phaựp vaứ keỏt quaỷ ủaùt ủửụùc trang 8 IV. Hieọu quaỷ aựp duùng trang 14 PHAÀN III: KEÁT LUAÄN VAỉ KIEÁN NGHề trang 16 I. YÙ nghúa cuỷa ủeà taứi ủoỏi vụựi coõng taực trang 16 II. Khaỷ naờng ửựng duùng trang 16 III. Baứi hoùc kinh nghieọm, hửụựng phaựt trieón trang 17 IV. ẹeà xuaỏt, kieỏn nghũ trang 17 Nhận xột và đỏnh giỏ của . Nhận xột và đỏnh giỏ của .
Tài liệu đính kèm: