A.PHẦN MỞ ĐẦU
I/ Lý do chọn đề tài
Trong giai đoạn đổi mới của đất nước, Đảng ta chủ trương đẩy mạnh hơn nữa công tác giáo dục, và coi đây là một trong những yếu tố đầu tiên, yếu tố quan trọng góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Mục tiêu của giáo dục là: “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài”.
Bồi dưỡng nhân tài cho đất nước là một trong những nhiệm vụ của nghành giáo dục, xem trọng “hiền tài là nguyên khí của quốc gia” công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở các trường THCS đang được tổ chức thực hiện , đóng một vai trò không nhỏ trong công tác giáo dục hiện nay.
Như chúng ta đã biết Lịch sử có một vị trí, ý nghĩa quan trọng đối với việc giáo dục thế hệ trẻ. Từ những hiểu biết về quá khứ học sinh hiểu rõ truyền thống dân tộc, tự hào với truyền thống dựng nước và giữ nước của ông cha ta, xác định nhiệm vụ hiện tại, có thái độ đúng với quy luật của tương lai, nhất là đối với học sinh lớp 9 cuối cấp trung học cơ sở.
Tuy nhiên hiện tại có những nhận thức sai lệch về vị trí chức năng của bộ môn trong đời sống xã hội, dẫn đến giảm sút chất lượng bộ môn về nhiều mặt. Tình trạng học sinh không biết những sự kiện lịch sử cơ bản phổ thông, nhớ sai, nhớ nhầm kiến thức lịch sử, là hiện tượng khá phổ biến ở nhiều trường hiện nay.
PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO HUYỆN CAO LÃNH TRƯỜNG THCS MỸ LONG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÊN ĐỀ TÀI: Người thực hiện : Chức vụ : Giáo viên Năm học : 2011- 2012 A.PHẦN MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu III. Giới hạn đề tài IV. Kế hoạch thực hiện B. NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận II. Cơ sở thực tiển III.Thực trạng và những mâu thuẫn IV. Các giải pháp đã thực hiện trong thời gian qua 1. Phát hiện học sinh giỏi môn Lịch sử. 2. Những điều kiện cần thiết cho giáo viên bồi dưỡng HSG môn Lịch sử. 3. Quá trình bồi dưỡng. V. Hiệu quả áp dụng C. KẾT LUẬN I. Ý nghĩa II. Khả năng áp dụng III. Bài học kinh nghiệm IV. Đề xuất, kiến nghị * TÀI LIỆU THAM KHẢO A.PHẦN MỞ ĐẦU I/ Lý do chọn đề tài Trong giai đoạn đổi mới của đất nước, Đảng ta chủ trương đẩy mạnh hơn nữa công tác giáo dục, và coi đây là một trong những yếu tố đầu tiên, yếu tố quan trọng góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Mục tiêu của giáo dục là: “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài”. Bồi dưỡng nhân tài cho đất nước là một trong những nhiệm vụ của nghành giáo dục, xem trọng “hiền tài là nguyên khí của quốc gia” công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở các trường THCS đang được tổ chức thực hiện , đóng một vai trò không nhỏ trong công tác giáo dục hiện nay. Như chúng ta đã biết Lịch sử có một vị trí, ý nghĩa quan trọng đối với việc giáo dục thế hệ trẻ. Từ những hiểu biết về quá khứ học sinh hiểu rõ truyền thống dân tộc, tự hào với truyền thống dựng nước và giữ nước của ông cha ta, xác định nhiệm vụ hiện tại, có thái độ đúng với quy luật của tương lai, nhất là đối với học sinh lớp 9 cuối cấp trung học cơ sở. Tuy nhiên hiện tại có những nhận thức sai lệch về vị trí chức năng của bộ môn trong đời sống xã hội, dẫn đến giảm sút chất lượng bộ môn về nhiều mặt. Tình trạng học sinh không biết những sự kiện lịch sử cơ bản phổ thông, nhớ sai, nhớ nhầm kiến thức lịch sử, là hiện tượng khá phổ biến ở nhiều trường hiện nay. Trong những năm qua nhà trường hết sức quan tâm chỉ đạo xây dựng kế hoạch phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi, phân công giáo viên có năng lực ôn luyện. Qua thực tế giảng dạy, ôn luyện học sinh giỏi nhiều năm tôi nhận thấy, nếu giáo viên chỉ giảng dạy phương pháp truyền thống, áp đặt sẽ gây cho học sinh cảm giác thụ động, nhàm chán. Hơn nữa theo xu hướng hội nhập với cộng đồng thế giới hiện nay phần lớn học sinh nghiên về các môn học như: Toán, Lý, Hóa, Sinh thì việc phát triển và bồi dưỡng học sinh giỏi môn Lịch sử gặp nhiều khó khăn. Trong tình trạng chung, môn Lịch sử bị học sinh xem là môn phụ như ở trường THCS Mỹ Long nói riêng và các trường THCS khác nói chung. Đứng trước tình hình đó, là một giáo viên giảng dạy lịch sử trên 20 năm, tham dự nhiều chuyên đề do Sở, Phòng tổ chức, lại trực tiếp dạy môn lịch sử lớp 9 tôi muốn nêu lên một số kinh nghiệm của bản thân về phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn lịch sử, nâng cao nhận thức lịch sử cho học sinh cuối cấp, đảm bảo cho các em có đủ hành trang kiến thức bước vào trường THPT và tạo điều kiện cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết quả cao. II/ Mục đích và phương pháp nghiên cứu * Mục đích: - Nhằm đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường THCS Mỹ Long. - Nâng cao khả năng tự học của học sinh. Vì phần lớn những kiến thức và những kinh nghiệm có được là nhờ vào việc tự học. * Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp tham khảo tài liệu. - Phương pháp so sánh. - Phương pháp điều tra thống kê. - Phương pháp phân tích tổng hợp. III/ Giới hạn đề tài -Nâng cao nhận thức lịch sử cho học sinh cuối cấp, đảm bảo cho các em có đủ hành trang kiến thức bước vào trường THPT và tạo điều kiện cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết quả cao. -Nên giới hạn của đề tài này tập trung vào khối lớp 9 trường THCS Mỹ Long. IV/ Kế hoạch thực hiện Với đề tài trên tôi đã thực hiện nghiên cứu từ năm học 2006– 2007đến2011-2012 B. NỘI DUNG I/CƠ SỞ LÝ LUẬN: Như ta đã biết, dạy học lịch sử là quá trình giáo viên cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về lịch sử nhằm phục vụ cho việc giáo dưỡng, giáo dục và phát triển học sinh qua môn học. Lịch sử vốn tồn tại khách quan, là những vấn đề đã xảy ra trong quá khứ nên trong quá trình giảng dạy để học sinh nắm bắt được những hình ảnh lịch sử cụ thể, đòi hỏi bên cạnh những lời nói sinh động giáo viên phải chọn các phương pháp dạy khác nhau để đạt hiệu quả cao trong truyền thụ. Căn cứ vào tài liệu học tập và mục đích truyền thụ người dạy phải đề ra những phương pháp phù hợp với đối tượng học sinh giúp các em nắm bắt nhanh và lưu giữ tốt kiến thức lịch sử, biết nhận xét đánh giá một sự kiện, một giai đoạn lịch sử tạo nên hứng thú trong quá trình lĩnh hội kiến thức của học sinh. Vì vậy phương pháp dạy lịch sử ở các lớp THCS nói chung và phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn lịch sử lớp 9 nói riêng có vai trò hết sức quan trọng trong quá trình giảng dạy lịch sử. II/CƠ SỞ THỰC TIỂN: Là giáo viên trực tiếp giảng dạy lịch sử ở trường THCS Mỹ Long trên 20 năm tôi nhận thấy: -Học sinh chưa thật sự yêu thích môn học này , bởi trong quá trình giảng dạy nhiều giáo viên chưa có phương pháp phù hợp để tạo nên hứng thú, kích thích sự suy nghĩ, tìm tòi của học sinh. -Khả năng đánh giá, nắm bắt sự kiện chưa cao, chưa hiểu hết bản chất của sự kiện, vấn đề của lịch sử. -Phương pháp giảng dạy cũng như bồi dưỡng học sinh giỏi còn nghèo nàn, đơn điệu, khả năng kết hợp đa dạng các phương pháp chưa tốt, tính sáng tạo trong giảng dạy chưa cao. -Kết quả học tập của học sinh còn thấp, đặc biệt là ở kì thi học sinh giỏi những năm trước đây. Xuất phát từ nhu cầu của học sinh và tình hình môn học, qua quá trình giảng dạy tôi đã tìm tòi và thực nghiệm nhiều phương pháp, kết quả học sinh hứng thú, chăm chỉ học tập, nắm bắt sử liệu nhanh, so sánh, nhận xét đánh giá linh hoạt hẳn lên, kết quả thi học sinh giỏi ngày càng cao. Từ những cơ sở trên tôi quyết định chọn đề tài này, để nêu lên những kinh nghiệm của bản thân, đóng góp một số ý kiến vào quá trình đổi mới môn học, nâng cao khả năng nhận thức của học sinh, nhằm giúp các em đạt kết quả cao trong các kì thi học sinh giỏi. III/ THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG MÂU THUẪN Trong thời gian được phân công bồi dưỡng HSG bộ môn lịch sử lớp 9 tại trường THCS Mỹ Long, do nhận thức tầm quan trọng của công tác BDHSG nên tôi luôn bám sát, tìm tòi, thực nghiệm giảng dạy. -Lại được sự quan tâm, chỉ đạo của ban giám hiệu trường THCS Mỹ Long, nên việc phân công giáo viên bồi dưỡng đã được lên kế hoạch ngay từ đầu năm học và đưa vào định mức lao động -Đội ngũ giáo viên dạy môn lịch sử có trình độ chuyên môn, say sưa và tận tụy với nghề, có năng lực, nhiệt tình và tham gia đầy đủ các chuyên đề về đổi mới phương pháp do Sở, Phòng tổ chức -Đặc điểm bộ môn có tính gần gũi, thiết thực với đời sống con người, có tính giáo dục cao, đặc biệt là truyền thống anh hùng cách mạng. Vì vậy có sức thu hút, lôi cuốn học sinh trong học tập bộ môn, nên các em đã bắt đầu yêu thích môn học. -Đa số học sinh có đầy đủ sách giáo khoa, có kĩ năng làm bài tập lịch sử, ham thích tìm hiểu kiến thức lịch sử, nắm bắt sử liệu tốt, biết so sánh, đánh giá sự kiện lịch sử. -Phương tiện trực quan trong giảng dạy khá đầy đủ. -Phòng giáo dục huyện Cao Lãnh cùng Ban giám hiệu trường THCS Mỹ Long, luôn quan tâm đến quá trình đổi mới phương pháp giảng dạy và tạo điều kiện để người dạy phát huy tốt khả năng của bản thân, nhằm nâng cao chất lượng tốt nghiệp và đội ngũ học sinh giỏi lớp 9. Tuy nhiên những nỗi bức xúc đầu tiên: "Từ gia đình - nhà trường đến xã hội đều có thái độ coi thường các môn khoa học xã hội, xem đây là môn phụ, không thể giúp học sinh có tương lai tươi sáng, học nhiều chỉ phí thời gian. Nhiều quốc gia phát triển, lịch sử là môn thi bắt buộc trong các kì thi tú tài, còn ở Việt Nam nhiều trường, ngay cả ban giám hiệu cũng cho rằng: -Lịch sử là môn học bài, không cần đào sâu suy nghĩ. -Lịch sử là môn ít tiết nhất trong các môn học ,chứng tỏ sự quan tâm đầu tư cho môn này ở trường trung học còn hạn chế và yêu cầu đối với giáo viên cũng không cao. -Một số học sinh chưa có thái độ đúng đắn, tích cực trong quá trình học Sử. -Các em hiểu biết về lịch sử rất mờ nhạt, chưa tích lũy được những kiến thức cơ bản. Mà có biết chăng chỉ là sự hiểu biết không theo thứ tự không gian, thời gian. Có em lấy sự kiện này ghép vào thời gian nọ, sự kiện ở địa điểm này gắn vào địa điểm khác. -Chương trình sách giáo khoa môn sử trở nên quá tải, thầy trò không thể thảo luận, phân tích, đánh giá vì phải chạy theo phân phối chương trình cho đúng, cho kịp. Chưa kể học sinh hiện nay có quá ít thời gian để nghiên cứu, tìm tài liệu, sưu tầm tranh ảnh lịch sử vì phải học quá nhiều môn. -Chương trình học không hấp dẫn được HS đã được phản ánh từ rất lâu. Không cần phải nói, ai cũng hình dung ra nội dung môn lịch sử trong SGK là một chuỗi dài những con số niên đại, ngày tháng, năm, những sự kiện khô khan, khó nhớ, dễ gây ra nhàm chán cho cả người dạy lẫn người học. -Đối với môn lịch sử, phương pháp kiểm tra truyền thống đã tạo một ý niệm khó xóa bỏ rằng đây là môn học lý thuyết, chỉ cần học thuộc, nhớ nhiều là sẽ làm được bài, đạt điểm cao -Phương pháp kiểm tra môn Sử đòi hỏi học sinh ôm đồm, nhồi nhét, ít phát huy tư duy sáng tạo. Đánh giá kết quả chỉ nặng về nhớ sự kiện, không chú ý tới rèn luyện khả năng lập luận, kĩ năng thực hành. -Chính vì vậy mà kết quả những năm học qua, số học sinh đạt HSG môn lịch sử còn thấp, đặc biệt có những năm không có em nào đạt HSG. -Công tác quản lý chỉ đạo chưa sâu sát. -Bên cạnh đội ngũ BDHSG nhiệt tình, trách nhiệm, song một số ít còn xem nhẹ, thiếu tự giác. -Vai trò của tổ chuyên môn chỉ đạo chưa cao còn giao phó cho giáo viên dạy. -Điều kiện học sinh còn nghèo nên thiếu thốn sách tham khảo, đặc biệt là các tư liệu lịch sử. -Chất lượng học tập của các em còn yếu, chưa có phương pháp học tập tốt -Công tác xã hội hóa giáo dục chưa cao chủ yếu giao khoán cho giáo viên dạy . . -Chế độ chính sách cho giáo viên dạy bồi dưỡng quá ít ỏi, nên một số giáo viên chưa thật nhiệt tâm. -Cơ sở vật chất phòng học để bồi dưỡng học sinh còn thiếu thốn, nhà trường chỉ đủ phòng dạy học văn hoá 2 buổi/ ngày. -Các điều kiện hỗ trợ cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi: thư viện chưa có nhiều tài liệu tham khảo cho học sinh và giáo viên; nhận thức của học sinh và phụ huynh về bồi dưỡng học sinh giỏi chưa cao...Những yếu tố trên hạn chế công tác bồi dưỡng, thành quả của nhà trường IV/ Các giải pháp đã thực hiện trong thời gian qua 1. Phát hiện học sinh giỏi môn Lịch sử: + Qua các giờ học trên lớp: học sinh thể hiện mình yêu thích và có năng khiếu với môn Lịch sử như: Trong quá trình nghe giảng, học sinh bi ... hối, rồi photo cho học sinh học, nhưng phải có sự chọn lọc kiến thức, không phải nhồi nhét, giúp các em ham thích và không chán học, như thế chất lượng sẽ cao hơn. + Cần phải giải các câu hỏi khó trong SGK dựa vào “Câu hỏi và hướng dẫn trả lời lịch sử THCS” ở các khối 6,7,8,9. + Cho học sinh học trước chương trình lớp 6,7,8 và 17 tuần đầu lớp 9 cấp THCS ở vòng huyện, sau khi có kết quả được đi thi vòng Tỉnh thì tiếp tục học chương trình lớp 6,7,8 và 25 tuần đầu lớp 9 cấp THCS . + Để học sinh không ngại nhiều kiến thức, tôi cho các em học trước tiên, chương trình lớp 8 chủ yếu phần lịch sử Việt Nam và 17 tuần đầu lớp 9. Vì những năm tôi tham gia công tác BDHSG, kinh nghiêm cho thấy, đề thi các năm thường tập trung vào lớp 8 và lớp 9, (điểm số từ 12 đến 14 ) còn đề ra cho lớp 6 chỉ 1 câu (3 điểm) và 1câu lớp7 (3 điểm) + Sau khi đã xác định học phần nào trước, phần nào sau, nên lưu ý học xong một phần là lập tức tôi cho kiểm tra kiến thức các em. Vì lịch sử quá nhiều sự kiện, việc học thuộc từng phần sẽ làm cho các em nhớ các sự kiện một cách rõ nét hơn và dễ phân biệt kiến thức ấy nằm trong khối lớp nào. Ví dụ: * Đề thi môn Lịch sử, ngày 28/3/2010 Câu 1: Tại sao sử cũ gọi lịch sử nước ta từ năm 178 TCN đến thế kỉ X là thời Bắc thuộc? Chính sách cai trị đối với dân ta trong thời Bắc thuộc như thế nào? Chính sách thâm hiểm nhất của chúng là gì? Câu 2: Nêu nội dung chính của bộ luật Hồng Đức. Bộ luật này ra đời vào thời nào? Câu 3: Tại sao nói từ năm 1858 đến năm 1884 là quá trình triều đình Huế đi từ đầu hàng từng bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm lược? Câu 4: Trình bày hoàn cảnh ra đời và mục tiêu hoạt động của tổ chức ASEAN? Với 4 câu hỏi trên các em dễ dàng nhận biết ngay là kiến thức nằm trong chương trình lớp 6(câu 1), lớp 7 (câu 2), lớp 8(câu 3), lớp 9(câu 4), theo cách học của giáo viên bồi dưỡng hướng dẫn + Hình thức ra đề kiểm tra đa dạng, phong phú có phân tích, nhận xét, đánh giá, so sánh, trình bày.Đặc biệt khi ra đề tôi thường đưa các câu hỏi của những năm trước vào, để các em dễ nhận biết, và làm bài được tốt hơn cho các vòng thi sắp tới V/ Hiệu quả áp dụng - Do những năm qua công tác bồi dưỡng học sinh giỏi chưa có sự quan tâm đặc biệt của ban giám hiệu nhà trường , của các bậc phụ huynh học sinh, kể cả giáo viên bồi dưỡng cũng cho rằng: làm công tác này để cho có, chứ cũng không cần đậu cao, chỉ đạt giải khuyến khích là được.Có như thế, cuối năm học những giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi mới đạt: “ Lao động tiên tiến” hay “Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở” Chính vì vậy công tác bồi dưỡng học sinh giỏi những năm trước đây, kết quả không như mong đợi. Số liệu học sinh giỏi cấp Huyện và Tỉnh môn Lịch sử Năm học Số HSG vòng Huyện Số HSG vòng Tỉnh 2001- 2002 2002- 2003 2003 - 2004 2005 – 2006 0 giải 0 giải 1 giải (KK) 2 giải (KK) 0 giải 0 giải 0 giải 0 giải Do đó khi làm đề tài này, bản thân tôi nhận thấy, là một giáo viên muốn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, không chỉ đơn thuần làm công tác giảng day trên lớp, mà còn tham gia các hoạt động do nhà trường tổ chức, kể cả công tác bồi dưỡng cũng phải đạt kết quả tốt, vì nó góp một phần không nhỏ vào thành tích của trường, của bản thân, nên mỗi giáo viên chúng ta phải thật sự nổ lực, có tinh thần trách nhiệm cao Kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi những năm sau này có thay đổi rõ nét hơn: Số liệu học sinh giỏi cấp Huyện và Tỉnh môn Lịch sử Năm học Số HSG vòng Huyện Số HSG vòng Tỉnh 2006 – 2007 2007 – 2008 2008 – 2009 2009 – 2010 2010 – 2011 1 giải (KK ) 1 giải (KK )– 1giải (III) 2 giải (I )– 2 giải (II) 2 giải (III) 1 giải (KK ) 1 giải (III) 2 giải (III) 2 giải (III) 0 đạt giải C. KẾT LUẬN I/ Ý nghĩa Vì vậy việc đào tạo bồi dưỡng nhân tài là nhiệm vụ của toàn xã hội, song trách nhiệm trực tiếp là những người làm công tác giáo dục. Bởi vậy nghị quyết trung ương 2 khóa VIII đã khẳng định “ Nguồn lực con người là yếu tố cơ bản của sự phát triển kinh tế-xã hội” thì mỗi nhà quản lý giáo dục phải biết vận dụng sự hiểu biết, phát huy khả năng vào chỉ đạo công tác BDHSG ở đơn vị mình. Không những thế công tác bồi dưỡng học sinh giỏi có tầm quan trọng và ý nghĩa hết sức to lớn, nó trang bị cho học sinh những hiểu biết cơ bản về thiên nhiên, về con người và xã hội loài người, về quá trình dựng nước và giữ nước của ông cha ta, biết được những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc ta qua các thời kì .Giúp cho các em kĩ năng biết phân tích, đánh giá, so sánh, nhận xét những vấn đề và những sự kiện lịch sử một cách thuần thục. Ngoài ra nó còn giúp các em tư duy tốt và làm việc có khoa học hơn, đó là cơ sở cho sự phát triển con người mới năng động, sáng tạo. Riêng đối với giáo viên bồi dưỡng sẽ nâng cao tay nghề, có tầm hiểu biết rộng về lịch sử dân tộc cũng như lịch sử thế giới, từ đó tự hào về lịch sử dân tộc mình, cố gắng phấn đấu đưa nước ta sánh vai với các nước trên thế giới, góp phần quan trọng vào Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhằm đưa nước ta thành nước có dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội, con đường duy nhất mà Đảng ta, nhân dân ta đang thực hiện. Trong các bài giảng của chủ tịch Hồ Chí Minh ở lớp học chính trị (nhằm mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cách mạng cho nước ta) tại Quảng Châu, Trung Quốc (1925 – 1927) có nhấn mạnh : “...Đem lịch sử cách mệnh các nước làm gương cho chúng ta soi...Đem phong trào thế giới nói cho đồng bào ta rõ” (Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 2, Sđd, trang 262). Qua lời của cụ Hồ, chúng ta thấy rõ việc học tập Lịch sử nhân loại giúp cho người dân Việt Nam hiểu rõ và đúng hơn về lịch sử chính dân tộc mình, hiểu hơn về những cống hiến của dân tộc mình đối với sự phát triển của nhân loại, những sự kiện, những nhân vật, những quốc gia tác động, ảnh hưởng đến thắng lợi của cách mạng Việt Nam, đến tiến trình phát triển của lịch sử Việt Nam, tiếp thu một cách “chọn lọc” những giá trị tinh hoa nhân loại, những bài học kinh nghiệm trong các cuộc đấu tranh cách mạng, công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của các quốc gia trên thế giới. Mặt khác, học tập, nghiên cứu Lịch sử nhân loại giúp chúng ta “biết” và “tường” quá trình phát triển xã hội loài người, một qúa trình đa dạng phức tạp, đầy mâu thuẩn và hợp quy luật. Trên cơ sở sự hiểu biết kiến thức lịch sử, là nền tảng của khoa học để giải thích những chuyển biến, biến động to lớn, phức tạp, diễn ra trong những thập niên cuối của thế kỉ XX, góp phần khắc phục những nghi vấn, xoá tan những hoang mang, dao động và nâng cao lòng tin vào tiền đố tất thắng của lịch sử, trên cơ sở đó “đập tan” những luận điệu xuyên tạc - phản động - giả dối của bè lũ chống phá cách mạng, chống phá xã hội chủ nghĩa. II/ Khả năng áp dụng Qua thực tế giảng dạy, ôn luyện học sinh giỏi nhiều năm tôi nhận thấy, nếu giáo viên chỉ giảng dạy phương pháp truyền thống, áp đặt sẽ gây cho học sinh cảm giác thụ động, nhàm chán. Hơn nữa bộ môn lịch sử kiến thức quá nhiều so với các môn học khác (phải học thuộc kiến thức cả bốn khối: 6,7,8,9 ) nên các em rất ngán ngại , vì vậy việc phát triển và bồi dưỡng học sinh giỏi môn lịch sử gặp không ít khó khăn. Đặc biệt với bộ môn lịch sử, giáo viên bồi dưỡng cần chọn những em chăm học, cần cù, siêng năng, có như thế mới đạt được kết quả cao trong các kì thi học sinh giỏi. Nhưng thông thường những học sinh này lại không chọn môn học bài như: Lịch sử, Địa lý, mà chỉ chọn những môn không phải học bài như: Toán, Lý, Hóa hoặc môn Tiếng Anh. Bản thân tôi nhận thấy muốn cho học sinh hứng thú và ham thích học môn lịch sử, người giáo viên phải tạo cho các em có một tư tưởng thoải mái, không bị đè nặng bởi những kiến thức lịch sử. Cho các em biết rằng ôn luyện không phải học thuộc cả bốn khối:6,7,8,9 của chương trình lịch sử, mà giáo viên bồi dưỡng nên chọn ra những kiến thức nào cần học và không cần phải học, có như thế các em mới không ngán ngại mà tự tin để bồi dưỡng môn lịch sử. Nhờ vậy mà trong những năm qua học sinh tôi liên tiếp đạt kết quả cao, vòng huyện cũng như vòng tỉnh , và trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tôi luôn gặp thuận lợi. Nên tôi nhận thấy việc phát triển và bồi dưỡng học sinh giỏi môn lịch sử không khó khăn lắm. Quá trình thực hiện phương pháp là bản thân đã đúc rút từ kinh nghiệm trong thực tế giảng dạy. Mong muốn góp một phần tiếng nói chung vào quá trình đổi mới môn học để học sinh hiểu rõ và thông suốt các sự kiện lịch sử một cách hoàn thiện hơn. III/ Bài học kinh nghiệm 1. Cần nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh, phụ huynh về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. 2. Các điều kiện cần và đủ cho bồi dưỡng học sinh giỏi: Chọn đội ngũ giáo viên giỏi, nhiệt tình, say mê; phát hiện, tuyển chọn học sinh năng khiếu phải có niềm hứng thú, đam mê và chịu khó, chủ động, sáng tạo; tổ bộ môn phải chung tay giúp sức; nhà trường, phụ huynh học sinh hỗ trợ kinh phí. 3. Xây dựng được kế hoạch tổ chức bồi dưỡng trong năm học; có lộ trình cho công tác bồi dưỡng toàn cấp học: Phát hiện năng khiếu, giáo viên bồi dưỡng trong giờ chính khoá trên lớp → tập trung bồi dưỡng ở các bộ môn lớp 7→ nâng cao ở lớp 8→ chuyên sâu lớp 9 để dự thi. 4. Học sinh được chọn để bồi dưỡng phải có chữ viết đẹp, sạch, cách trình bày rõ ràng mạch lạc. 5. Giáo viên bồi dưỡng phải giải tất cả các đề thi học sinh giỏi của những năm học trước cho học sinh học và phải biết nhạy bén về cách ra đề ở các năm. 6. Trong quá trình dạy bồi dưỡng, giáo viên cho các em làm các bài kiểm tra dưới dạng một đề thi thật sự, (có thời gian và cấu trúc đề thi) giống như các vòng thi mà nhà trường, huyện và tỉnh tổ chức hàng năm. 7. Khi ôn luyện giáo viên nên ôn chương trình của từng khối(Khối 6,7,8,9) rồi từng chương và cần ôn sâu những phần trọng tâm. 8. Có chế độ ưu tiên khuyến khích trong quá trình ôn luyện, tạo nên sự thi đua lành mạnh cho học sinh. 9. Xây dựng ngân hàng đề, luôn tạo nên sự bất ngờ hứng thú, ham tìm hiểu trong mỗi câu hỏi, mỗi giờ kiểm tra. 10. Sử dụng đa dạng phương pháp trong một buổi ôn luyện, tạo nên sự thoải mái trong học tập của các em. IV/ Đề xuất, kiến nghị * Với phòng giáo dục: Nên mở các chuyên đề BDHSG để giáo viên có thể giao lưu học hỏi lẫn nhau. * Với nhà trường: Để động viên khuyến khích cho giáo viên bồi dưỡng, nhà trường cần có chế độ thỏa đáng cho giáo viên. * TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chỉ thị nghị quyết 2 khóaVIII: BCH trung ương Đảng cộng sản Việt Nam ( Nhà xuất bản chính trị quốc gia Hà Nội) 2. Đổi mới phương pháp dạy học lịch sử ở trường THCS ( Tài liệu tập huấn) 3. Cẩm nang nâng cao năng lực va phẩm chất đội ngũ giáo viên ( Nhà xuất bản lý luận chính trị) 4. Đề thi HSG các năm: *Đề thi HSG cấp Huyện năm học 2009-2010 *Đề thi HSG cấp Huyện năm học 2010-2011 *Đề thi, thi HSG cấp Tỉnh ngày 28/3/2010
Tài liệu đính kèm: