Giáo án Vật lí Lớp 8 - Tiết 15: Công cơ học - Năm học 2009-2010

Ngày soạn : 16/11/2009
Ngày dạy : 18/11/2009
TIẾT 15 : CÔNG CƠ HỌC
I . Mục tiêu.
1 . Kiến thức : Sau bài này, giáo viên giúp học sinh :
Nhận biết được khi nào có công cơ học, không có công cơ học chỉ ra được sự khác nhau giữa các trường hợp đó.
Phát biểu được công thức tính công, nêu tên các đại lượng và đơn vị của các đại lượng có trong công thức.
2 . Kĩ năng : 
Vận dụng được công thức A = F.s để tính công trong trường hợp phương của lực cùng phương với chuyển dời của vật.
3 . Thái độ :
Học tập nghiêm túc, yêu thích môn học, thích tìm hiểu thực tế. 
Yù thức được phương pháp bảo vệ môi trường trong giao thông.
II . Chuẩn bị : 
1 . Giáo viên :
Tìm hiểu kĩ nội dung bài 13 sgk.
Đối với cả lớp : tranh vẽ bò kéo xe, tranh vẽ vận động viên cử tạ, tranh vẽ máy xúc đất đang làm việc.
2 . Học sinh :
Đọc và tìm hiểu trước nội dung bài 13 sgk.
III . Hoạt động dạy và học.
1 . Ổn định :
2 . Bài cũ :
HS1 : Cho biết điều kiện để vật nổi, vật chìm? Khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng thì lực đẩy Aùc-si-mét được tính như thế nào? Viết công thức tính và giải thích các đại lượng và đơn vị các đại lượng có mặt trong công thức?
HS2 : Làm bài tập 12.1 và 12.2 SBT.
3 . Bài mới :
Hoạt động học của học sinh
Trợ giúp của giáo viên
Hoạt động 1 : Tổ chức tình huống học tập.
- Đọc phần in nghiêng đầu bài.
- Lắng nghe.
Hoạt động 2 : Tìm hiểu khi nào có công cơ học.
- Qua sát hình vẽ, đọc thông tin trong skg tìm hiểu về công cơ học.
+ Trả lời các câu hỏi của GV.
- Lắng nghe.
+ C1. Khi có lực tác dụng lên vật và làm vật chuyển động, ta nói khi đó có công cơ học.
+ C2. Chỉ có công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và làm cho vật chuyển dời.
- Lắng nghe.
Hoạt động 3 : Củng cố kiến thức về công cơ học.
- Thảo luận trả lời C3, C4 theo hướng dẫn của GV.
+ Trả lời các câu hỏi của GV.
Hoạt động 4 : Tìm hiểu công thức tính công cơ học.
- Đọc thông tin tìm hiểu công thức tính công cơ học theo yêu cầu của GV.
- Tiếp thu.
- Nêu tên các đại lượng và đơn vị các đại lượng trong công thức theo yêu cầu của GV.
+ Trả lời câu hỏi của GV.
- Lắng nghe.
Hoạt động 5: Vận dụng công thức tính công để giải bài tập.
- Làm bài tập theo yêu cầu của GV.
+ Trả lời câu hỏi của GV hoàn thành C7 : Trọng lực có phương thẳng đứng, vuông góc với phương chuyển động của vật, nên không có công cơ học của trọng lực trong trường hợp này.
- Lắng nghe.
Hoạt động 6: Củng cố – Dặn dò.
- Đọc ghi nhớ bài.
- Đọc mục có thể em chưa biết.
- Lắng nghe.
- Yêu cầu 1HS đọc phần in nghiêng đầu bài.
- Công cơ học là gì? Làm thế nào để biết độ lớn của công cơ học? Bài hôm nay sẽ giúp các em hiểu về điều này.
- Yêu cầu HS quan sát hình 13.1 và 13.2 đọc thông tin trong sgk tìm hiểu về công cơ học.
+ H : Con bò có tác dụng lực vào chiếc xe không? Kết quả tác dụng lực của con bò lên xe như thế nào?
+ H : Người lực sĩ có tác dụng lực lên quả tạ hay không? Lực này dùng để làm gì?
- GV giới thiệu : Trong hình 13.1, lực kéo của con bò đã thực hiện công cơ học. Nhưng ở hình 13.2, người lực sĩ cũng tác dụng lực rất lớn để nâng quả tạ, vậy mà người lực sĩ không thực hiện công cơ học. 
+ H :Như vậy khi nào có công cơ học?
- Yêu cầu HS tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong câu C2.
- GV nhận xét và chốt lại : Khi nào có công cơ học như trong sgk.
- Yêu cầu HS các nhóm thảo luận trả lời C3, C4.
+ H : Một HS đang ngồi học bài và một máy xúc đất đang làm việc, trường hợp nào có công cơ học?
+ H : Khi một quả bưởi rơi từ trên cây xuống đất, một đầu tàu đang kéo các toa tàu chuyển động thì lực nào đã thực hiện công cơ học?
- Yêu cầu HS đọc thông tin trong sgk tìm hiểu công thức tính công cơ học.
- GV thông báo công thức tính công cơ học.
- Yêu cầu HS nêu tên các đại lượng và đơn vị của các đại lượng có mặt trong công thức.
+ H : Công cơ học phụ thuộc vào mấy yếu tố?
- GV lưu ý HS : 
+ Nếu vật chuyển dời không theo phương của lực tác dụng thì công được tính theo công thức khác sẽ học ở lớp trên. Khi lực tác dụng có phương vuông góc với chiều chuyển dời của vật thì công tác dụng bằng không.
+ Khi có lực tác dụng vào vật nhưng vật không chuyển động thì không có công cơ học. Tuy nhiên khi này vẫn tốn năng lượng.
Do đó trong giao thông, nếu đường gồ ghề làm các phương tiện di chuyển khó khăn, máy móc cần tiêu tốn nhiều năng lượng. Tại các đô thị lớn, thường xảy ra tắc nghẽn giao thông, khi đó các phương tiện giao thông vẫn hoạt động tiêu tốn năng lượng vô ích, đồng thời thải ra môi trường các chất khí độc hại.
Vì những lý do đó, chúng ta cần cải thiện, nâng cấp các tuyến đường giao thông, có biện pháp chống ắt tắc giao thông, bảo vệ môi trường và tiết kiệm năng lượng.
- Yêu cầu 2 HS lên bảng tóm tắt và làm C5, C6.
+ H : Vì sao không có công cơ học của trọng lực trong trường hợp hòn bi chuyển động trên mặt sàn nằm ngang?
- GV nhận xét.
- Yêu cầu 1HS đọc ghi nhớ bài.
- Yêu cầu 1HS đọc mục có thể em chưa biết.
- Về nhà học bài, làm các bài tập trong SBT, xem trước nội dung bài 14 sgk
Nội dung ghi bảng :
TIẾT 15 : CÔNG CƠ HỌC
I . Khi nào có công cơ học.
1 . Nhận xét : sgk.
C1. Khi có lực tác dụng lên vật và làm vật chuyển động, ta nói khi đó có công cơ học.
2 . Kết luận :
C2.  lực  chuyển dời
3 . Vận dụng :
C3. a ; c ; d
C4. 
Lực kéo của đầu tàu.
Lực hút của Trái Đất.
Lực kéo của người công nhân.
II . Công tức tính công.
1 . Công tức tính công cơ học :
A = F.s , Trong đó : A là công của lực F (J).
	F là lực tác dụng vào vật (N).
	s là quảng đường vật dịch chuyển (m).
Đơn vị công là jun, kí hiệu là J (1J = 1 Nm)
2 . Vận dụng :
Giải
Công lực kéo của đàu tàu là :
Ta có : A = F.s = 5000x1000 = 5000000 (J) = 5000 (kJ)
Đáp số: A = 5000 kJ
Tóm tắt
Cho biết
F = 5000 N
s = 1000 m 
Hỏi : A = ?J
C5. 
Giải
Lực hút của Trái Đất tác dụng lên trái dừa là :
P = F = 10.m = 10.2 = 20 (N)
Công của trọng lực tác dụng lên trái dừa là :
Ta có : A = F.s = 20x6 = 120 (J) 
Đáp số : A = 120J
Tóm tắt
Cho biết 
m = 2 kg
h = s = 6 m
Hỏi : A = ? J
C6. 
C7. Trọng lực có phương thẳng đứng, vuông góc với phương chuyển động của vật, nên không có công cơ học của trọng lực trong trường hợp này.
Ghi nhớ : sgk.
Rút kinh nghiệm :