Giáo án Tuần 26 - Ngữ văn lớp 8

Tuaàn :26 NS:15/02/11
Tieỏt :85 ND:22/02/11. 
 HỊCH TƯỚNG SĨ
 ( Trần Quốc Tuấn )
A. Mục tiêu bài học.
- Bổ sung thờm kiến thức về văn nghị luận trung đai.
- Thấy được chức năng, yờu cầu nội dung, hỡnh thức của văn bản Hịch tướng sĩ.
B. Chuẩn bị: 
-Giáo viên: Giáo án,chân dung Trần Quốc Tuấn.
-Học sinh: Vở soạn.
C. Tiến trình:
1. ổn định tổ chức lớp.
2. Kiểm tra bài cũ. (kiểm tra 15')
Sự kết hợp giữa lý lẽ và tình cảm được thể hiện như thế nào trong bài Chiếu dời đô. Phân tích dẫn chững.
. Qua Chieỏu dụứi ủoõ em thaỏy Lyự Coõng Uaồn laứ ngửụứi nhử theỏ naứo? Vỡ sao noựi Chieỏu dụứi ủoõ theồ hieọn tinh thaàn ủoọc laọp tửù chuỷ, yự thửực tửù cửụứng cuỷa nhaõn daõn ta?
Học sinh: làm bài
Giáo viên: nhận xét
3. Bài mới : GV giới thiệu bài:Trần Quốc Tuấn là một trong những danh tướng kiệt xuất của nõn dõn Việt Nam và của thế giới thời trung đại. ễng gúp cụng lớn trong 2 cuộc khỏng chiến chống quõn Mụng – Nguyờn ( 1285 , 1288 ). Là nhà lớ luận quõn sự với cỏc tỏc phẩm Vạn kiếp tụng bớ truyền thư , Binh thư yếu lược , để kớch động tinh thần yờu nước , trung nghĩa , quyết chiến quyết thắng của tướng sĩ dưới quyền . Hụm nay , chỳng ta đi tỡm hiểu một trong những vb mang nội dung đú . 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung cần đạt
*Hoạt động 1: Giới thiệu tỏc giả , tỏc phẩm : 
 (?) Em hóy nờu vài nột về tỏc giả , tỏc phẩm ? ( sgk)
HS: phỏt biểu.
*Hoạt động 2: Đọc – Hiểu văn bản 
- Gv cựng hs đọc ( yờu cầu giọng điệu cần thay đổi linh hoạt cho phự hợp với từng đoạn nhưng nhỡn chung giọng điệu cần hào hựng , tha thiết ) 
- Gv nhận xột cỏch đọc của từng hs 
- Giải thớch từ khú 
(?)VB đươc viết theo thể loại nào.
(?) Hóy tỡm bố cục cụ thể của bài Hịch Tướng sĩ chia làm mấy đoạn ? Nờu nội dung từng đoạn ? 
HS: phỏt biểu.
*Hoạt động 3: 
*Gọi hs đọc đoạn 1 
(?) Những nhõn vật được nờu gương cú địa vị xó hội ntn? 
HS: Trả lời. 
(?) Cỏc nhõn vật này cú địa vị xó hội cao thấp khỏc nhau , thuộc cỏc thời đại khỏc nhau , nhưng ở họ cú những điểm chung nào để thành gương sỏng cho mọi người noi theo ? 
HS: Phỏt biểu.
 (?) Từ đú phần mở bài đó đảm nhận được chức năng nào của Hịch tướng sĩ ? 
HS: Phỏt biểu.
(?) Tỏcgiả đó tự bộc lộ rừ mỡnh ntn trong phần này ? 
HS: Phỏt biểu
I, Giới thiệu chung 
1. Tỏc giả: 
-Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn (1231-1300) là một danh tương đời Trần có công lao lớn trong trong ba cuộc khaang1 chiến chống quan Mông-Nguyên.
2. Tỏc phẩm:
-Tác phẩm được Trần Quốc Tuấn viết để kêu gọi tương sĩ học tập Binh thư yếu lược,sẵn sàng đối phó với âm mưu của giặc Mông xâm lược nước ta lần 2. 
II, Đọc – Hiểu văn bản 
1, Đọc , tỡm hiểu từ khú. ( sgk)
2.Thể loại: 
-Hịch là thể văn chính luận trung đại có kết cấu chặt chẽ,lí lẽ sắc bén, dùng để khích lệ tình cảm,tinh thần đấu tranh chống kẻ thù.
3, Bố cục : 3 phần 
- MB : Từ đầu đến nay con lưu tiếng tốt : Nờu những gương trung thần nghĩa sĩ trong lịch sử 
- TB : tiếp theo cho đến phỏng cú được khụng: Phõn tớch tỡnh hỡnh địch ta , nhắm khớch lệ lũng yờu nước , căm thự giặc của tướng sĩ 
- KB : cũn lại : Kờu gọi tướng sĩ học Binh thư yếu lược 
III.Tìm hiểu văn bản:
1, Nờu gương sỏng trong lịch sử. 
- Cú người là tướng như Do Vu, Vương Cụng Kiờn, Cốt Đói Ngột Lang, Xớch Tu Tư 
- Cú người là gia thần như Dự Nhược, Kớch Đức 
- Cú người làm quan nhỏ coi giữ ao cỏ như Thõn Khoỏi
à Họ sẵn sỏng chết vỡ vua, vỡ chủ tướng. Khụng sợ hiểm nguy, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Nờu gương sỏng trong lịch sử để khớch lệ lũng trung quõn ỏi quốc của tướng sĩ thời Trần ,kêu gọi những tướng sĩ suy nghĩ về nghĩa vụ,trách nhiệm của bản thân đối với đất nước.
- Hiểu rừ lịch sử . Tụn trọng đề cao gương sỏng của lũng trung quõn ỏi quốc . Muốn tỏc động tỡnh cảm đú tới người đọc người nghe 
Hết tiết 1:
4.Dặn dò:
-Học bài và soạn bài phần tiếp theo của văn bản.
*Tiết :
*Mục tiêu:
- Thấy được chức năng, yờu cầu nội dung, hỡnh thức của văn bản Hịch tướng sĩ.
Hoạt động của GV & HS
Nội dung cần đạt
*Hoạt động 3: 
*Gọi hs đọc đoạn 2
(?) Khi phõn tớch tỡnh hỡnh địch – ta tỏc giả đó dựng những luận điểm nào ? 
HS : Trả lời.
 (?) Hóy tỡm những cõu văn tương ứng với luận điểm đú ? - Từ Huống chi ta  đến ta cũng vui lũng 
- Từ cỏc ngươi ở cựng ta đến được khụng 
* Đọc đoạn văn mang luận điểm 1 
(?) Thời loạn lạc và buổi gian nan mà tỏc giả núi tới ở đõy thuộc về thời kỡ nào của nước ta ? 
- Thời Trần , quõn Mụng – Nguyờn lăm le xõm lược nước ta 
(?) Trong thời buổi ấy, hỡnh ảnh kẻ thự hiện lờn qua những từ ngữ nào ?
HS : Trả lời.
(?) Cú gỡ đặc sắc trong lời văn khắc hoạ kẻ thự ? 
 (?) Cỏch tạo lời văn như thế cú tỏc dụng gỡ ? 
- Khắc hoạ sinh động hỡnh ảnh ghờ tởm của kẻ thự . Gợi cảm xỳc căm phẫn cho người đọc , người nghe 
(?) Từ đú kẻ thự hiện ra như thế nào ? 
 (?) Nhận xột thỏi độ của người viết đoạn văn này ? 
- Căm ghột , khinh bỉ kẻ thự . Đau xút cho đất nước 
* Gọi hs đọc luận điểm 2 
(?) Hóy tỡm những từ ngữ thể hiện nỗi lũng của tỏc giả trước sự bạo ngược, vụ nhõn đạo của bọn xõm lược ? 
 (?) Qua đú ta thấy được tõm trạng của tỏc giả ntn? 
 (?) Trần Quốc Tuấn đó chỉ rừ những việc làm sai trỏi của tướng sĩ như thế nào ?
HS : trả lời
(?) Trước việc làm sai trỏi đú sẽ dẫn đấn hậu quả gỡ ? 
HS : trả lời.
(?) Những lời văn đú đó bộc lộ thỏi độ nào của tỏc giả ? 
- Phờ phỏn dứt khoỏt , rạch rũi lối sống cỏ nhõn hưởng lạc của tướng sĩ 
(?) Tiếp theo tỏc giả đó khuyờn răn tướng sĩ điều gỡ ? 
 (?) Lợi ớch của những lời khuyờn đú được khẳng định trờn những phương diện nào ? 
- Chống giặc ngoại xõm , cũn nước , cũn nhà 
Nhiệm vụ cấp bỏch , khớch lệ tinh thần chiến đấu. 
* Hs đọc đoạn cuối 
(?) Theo em , vỡ sao Trần Quốc Tuấn cú thể núi với tướng sĩ rằng : Nếu cỏc ngươi biết chuyờn tập sỏch này , theo lời dạy của ta thỡ mới phải đạo thần chủ  tức là kẻ nghịch thự ? ( HSTLN)
(?) Đối lập thần chủ và nghịch thự , cũng cú nghĩa vạch rừ 2 con đường sống và chết . Điều đú cho ta thấy TQT cú thỏi độ như thế nào đối với tướng sĩ của ụng và với kẻ thự ? 
HS : phỏt biểu.
*Hoạt động 4 :
?Nêu những nét nghệ thuật được tác giả sử dung trong bài hịch này?
?Nội dung chính của VB.
?Nêu ý nghĩa của văn bản.
-HS trả lời và đọc ghi nhớ sgk.
III.Tìm hiểu văn bản:
1, Nờu gương sỏng trong lịch sử. 
2, Phõn tớch tỡnh hỡnh địch - ta. 
- Đi lại nghờnh ngang ngoài đường, uốn lưỡi cỳ diều, sỉ mắng triều đỡnh, đem thõn dờ chú mà bắt nạt tể phụ, đũi ngọc lụa, hạch sỏch bạc vàng, hung hón như hổ đúi
à Ngụn từ gợi hỡnh gợi cảm , lời văn mỉa mai chõm biếm đó khắc hoạ sinh động tháI độ ngang ngược hỡnh ảnh ghờ tởm của kẻ thự. Gợi cảm xỳc căm phẫn cho người đọc, người nghe . Qua đú cho ta thấy bộ mặt bạo ngược, vụ nhõn đạo, tham lam của kẻ thự 
- Quờn ăn mất ngủ, đau đơn đến thắt tim , thắt ruột, uất ức, căm tức khi chưa trả thự được, sẵn sàng hi sinh để rửa mối nhục cho đất nước
à Tõm trạng uất hận trào dõng trong lũng
- Những việc làm sai trỏi : Vui chọi gà , cờ bạc, ham săn bắn, thớch rượu ngon , mờ tiếng hỏt 
- Thỏi ấp, bổng lộc khụng cũn; gia quyến vợ con khốn cựng, tan nỏt; xó tắc tổ tụng bị giày xộo; thanh danh bị ụ nhục; chủ và tướng, riờng chung  tất cả đều đau xút biết chừng nào 
àPhờ phỏn dứt khoỏt, rạch rũi lối sống cỏ nhõn hưởng lạc của tướng sĩ . 
- Lời khuyờn : Biết lo xa , tăng cường vừ nghệ ( huấn luyện quõn sĩ ..)
3, Nhiệm vụ cấp bỏch , khớch lệ tinh thần chiến đấu. 
à Chọn một trong 2 con đường sống và chết để thuyết phục tướng sĩ 
- Thỏi độ dứt khoỏt, cương quyết, rừ ràng. Quyết tõm chiến đấu và chiến thắng kẻ thự xõm lược. 
IV.Tổng kết.
1. Nghệ thuật.
-Lâp luận chặt chẽ,lí lẽ sắc bén.Luận điểm rõ ràng,luận cứ chính xác.
-Sử dụng phép lập luận linh hoạt(so sánh,bác bỏ),chặt chẽ.
-Sử dụng lời văn thể hiện tình cảm yêu nước mãnh liệt,chân thành gây xúc động trong người đọc.
2. Nội dung. Ghi nhớ : sgk
3 .ý nghĩa:
-VB nêu lên vấn đề nhận thức và hành động trước nguy cơ đất nước bị xâm lược.
4.Củng cố-Dặn dò:
- Đọc kĩ văn bản và học thuộc lũng một vài đoạn văn biểu cảm trong Hịch tướng sĩ.
- Tỡm hiểu thờm về tỏc giả Trần Quốc Tuấn và cuộc kc chống giặc Mụng –Nguyờn của nhõn dõn ta thời Trần.
- Nắm chắc cỏch lập luận , học thuộc ghi nhớ .
- Soạn bài mới “ Nước Đại Việt ta”
..
Tuaàn :26 NS:15/02/11
Tieỏt :95 ND:23/02/11.
 HÀNH ĐỘNG NểI
A. Mục tiêu bài học.
- Nắm được khỏi niệm hành động núi.
- Một số kiểu hành động núi.
B. Chuẩn bị: 
-Giáo viên: Giáo án,
-Học sinh: Vở soạn.
C. Tiến trình:
1. ổn định tổ chức lớp.
2. Kiểm tra bài cũ. 
- Hóy nờu đặc điểm hỡnh thức của cõu phủ định ? 
- Làm bài tập 5? (2HS) 
3, Bài mới : Hành động núi là một phần học mới mẻ ở bậc THCS , tuy nhiờn cỏc hiện tượng liờn quan đến nú được đưa ra xem xột như là đối tượng học tập thỡ lại vốn rất quen thuộc trong giao tiếp bằng ngụn ngữ trong đời sống thường ngày của chỳng ta . Vậy đõy là một đối tượng mới nhưng khụng lạ. Tiết học này cụ cựng cỏc em tỡm hiểu. 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung cần đạt
*Hoạt động 1:
Hs đọc vd trong sgk 
 (?) Lớ Thụng núi với Thạch Sanh nhằm mục đớch chớnh là gỡ ? Cõu nào thể hiện rừ mục đớch ấy ? 
HS: Trả lời.
(?) Lớ Thụng cú đạt được mục đớch của mỡnh khụng ? Chi tiết nào núi lờn điều đú ? 
HS: Trả lời.
(?) Lớ Thụng đó thực hiện mục đớch của mỡnh bằng phương tiện nào ? (Bằng lời núi )
(?) Nếu hiểu hành động là “ việc làm cụ thể của con người nhằm một mục đớch nhất định” thỡ việc làm của LT cú phải là một hành động khụng ? Vỡ sao?
? Đọc lại đoạn trích trên.
? Cho biết mục đích nói của mỗi câu trong lời nói của Lí Thông trong doạn trích mục I (sgk).
* Gọi hs đọc đoạn trớch 2 trong phần II
(?) Chỉ ra hành động núi trong đoạn trớch sau và cho biết mục đớch của mỗi hành động ? 
+ Lời cỏi Tớ : 
- Vậy thỡ bữa sau con ăn ở đõu ? ( hỏi)
- U nhất định bỏn con đấy ư? ( hỏi)
- U khụng cho con ở nhà nữa ư ?
- Khốn nạn thõn con thế này ! ( cảm thỏn , bộc lộ cảm xỳc) 
- Trời ơi! ( cảm thỏn , bộc lộ cảm xỳc )
+ Lời núi của Chị Dậu :
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thụn Đoài . ( bỏo tin)
(?) Hóy liệt kờ cỏc hành động núi đó phõn tớch ở hai đoạn trớch mục I, II? 
*Hoạt động 2:
?Qua ví dụ ,em hiểu thế nào là hành động nói và một số kiểu hành động nói thường gặp.
-SH trả lời và đọc ghi nhớ sgk
*Hoạt động 3: Luyện tập.
? Nêu yêu cầu của bài.
-HS hoàn thành
-GV nhận xét và cho điểm
? Nêu yêu cầu của bài.
? Chỉ ra hành động nói và mục đích của mỗi hành động nói.
- 3 HS hoàn thành
-GV nhận xét và cho điểm
? Nêu yêu cầu bài tập 3.
-HS hoàn thành
-GV nhận xét và cho điểm
I.Tìm hiểu bài:
* Xét VD-SGK
- Mục đích: Đuổi Thạch Sanh đi để cướp công chúa của Thạch Sanh.
-> Thôi bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi.
-> Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.
+ Phương tiện: Lời nói.
- Việc làm của LT là một hành động, vỡ nú là một việc làm cú mục đớch 
(1)-> Trình bày.
(2)-> Đe doạ.
(3)_> Đuổi khéo.
(4)-> Hứa hẹn.
- Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu? hỏi.
- U nhất định bán con đấy ư? hỏi.
- U không cho con ở nhà nữa ư? hỏi
- Khốn nạ thân con thế này! Cảm thán.
- Trời ơi! -> Cảm thán, bộc lộ cảm xúc.
- Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.
- Trỡnh bày , đe doạ , hứa hẹn . Hỏi , bỏo tin , bộc lộ cảm xỳc.
II.Bài học:
1.Hành động núi là gỡ ? 
- Là hành động được thực hiện bằng lời núi nhằm mục đớch nhất định 
2. Một số kiểu hành động núi thường gặp 
- Hỏi, Trỡnh bày ( bỏo tin, kể, tả, nờu ý kiến, dự đoỏn ..)
- Điều khiển ( cầu khiến, đe doạ, thỏch thức 
- Hứa hẹn, bộc lộ cảm xỳc 
III.Luyện tập:
Bài tập 1: Trần Quốc Tuấn viết Hịch tướng sĩ nhằm mục đớch khớch lệ tướng sĩ học tập Binh thư yếu lược do ụng soạn và khớch lệ lũng yờu nước của cỏc tướng sĩ 
+ Cõu thể hiện mục đớch 
“ Nếu cỏc ngươi biết chuyờn tập sỏch này , theo lời dạy bảo của ta , thỡ mới phải đạo thần chủ ; nhược bằng khinh sỏch này , trỏi lời dạy bảo của ta , tức là kẻ nghịch thự”
Bài tập 2 : 
Đoạn a: - Bỏc trai đó khỏ rồi chứ ? ( hỏi);
- Cảm ơn cụ , nhà chỏu đó tỉnh tỏo như thường ( cảm ơn )
- Nhưng xem ý hóy cũn lề bề lệt bệt chừng như vẫn cũn mỏi mệt lắm ( trỡnh bày )
- Này , bảo bỏc ấy cú trốn đi đõu thỡ tốn ( cầu khiến ); 
- Chứ cứ nằm đấy , chốc nữa họ vào thỳc sưu , khụng cú , họ lại đỏnh trúi thỡ khổ ( cảm thỏn , bộc lộ cảm xỳc )
- Người ốm rề rề như thế , nếu lại phải 1 trận đũn , nuụi mấy thỏng cho hoàn hồn . ( cảm thỏn , bộc lộ cảm xỳc 
- Võng chỏu cũng đó nghị như cụ ( tiếp nhận )
- Nhưng để chỏo nguội , chỏu cho nhà chỏu ăn lấy vài hỳp cỏi đó ( trỡnh bày ) 
- Nhịn suụng từ sỏng hụm qua tới giờ cũn gỡ . ( cảm thỏn , bộc lộ cảm xỳc )
- Thế thỡ phải giục anh ấy ăn mau lờn đi , kẻo nữa người ta sắp sửa kộo vào rồi đấy ! ( cầu khiến )
Bài tập 3.
- Anh phải hứa với em xa nhau -> Điều khiển. yêu cầu.
- Anh hứa đi -> Ra lệnh.
- Anh xin hứa -> Hứa.
4.Củng cố –Dặn dò:
- Phõn biệt hành động núi và từ chỉ hành động.Cho vớ dụ. 
- Về nhà học bài, hoàn thành bài tập cũn lại.
- Soạn bài mới .
...................................................................................
Tuaàn :26 NS:17/02/11
Tieỏt :96 ND:24/02/11.
 TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5
A. Mục tiêu bài học.
-Học sinh nhận rõ những ưu, nhược điểm trong bài viết của mình về nội dung về hình thức trình bày. Qua đó củng cố thêm một bước về thể loại văn thuyết minh.
-Rèn kỹ năng hình thành câu, ý, dàn bài thuyết minh sử dụng kết hợp các thể văn miêu tả, tự sự, biểu cảm và nghị luận trong bài văn thuyết minh một cách hợp lí.
B. Chuẩn bị: 
-Giáo viên: Giáo án,bài chấm và sổ điểm cá nhân.
-Học sinh: Vở soạn.
C. Tiến trình:
1. ổn định tổ chức lớp.
2. Kiểm tra bài cũ. 
Kiểm tra bài cũ kết hợp trong bài.
3, Bài mới : 
I.Đề bài: * Thuyết minh cách làm bánh chưng ngày tết.
II.Đáp án :
1/ Nguyên liệu: Làm 5 cái bánh chưng.
	- 3 kg gạo nếp.
	- Thịt 3 chỉ 500g.
	- Đậu xanh 500g.
	- Lá dong: 40 cái trong đó 20 – 25 lá to, còn lại là lá nhỏ.
	- Lạt giang 30 cái.
	- khuôn 1 chiếc.
	- Hành khô, nhân thơm.
2/ Cách làm.
- Lá rửa sạch 2 mặt chặt bỏ cuống, lau khô (chen lá xanh).
- Gạo vo kỹ, đổ vào thùng sạch chờ ráo nước (khoảng 30 phút). Sau đó trộn muối vừa để ăn.
- Hành khô thái lát to dọc theo củ.
- Đậu xanh vỡ, ngâm đãi kỹ, bỏ vỏ ngoài.
- Thịt 3 chỉ thái khổ 5 * 5 mm, ướp với nhân thơm.
- Chọn lá gấp dọc theo sống, tiếp tục gấp dôi lại, đo vừa bằng trong khuôn dùng kéo cắt bỏ phần thừa.
Đặt 2 cái lạt hình chữ thập, đặt khuôn lên trên sao cho phần giao nhau giữa 2 cái lạt vào giữa khuân. đặt mặt sau của 4 lá to đã gấp mỗi góc, gấp vào một góc của khuôn sau đó lót 2 lá nhỏ vào giữa theo hình chữ thập, dẹm chặt 4 góc. Đổ miệng bát gạo vào san đều, tiếp đó dổ nửa bát đậu lên trên san đều rồi xếp 4 miếng thịt 4 góc với hàng khô vừa đủ. Tiếp tục đổ nửa bát đậu nữa lên trên san đều và đổ tiếp miệng bát gạo lên trên san đều dẹm chặt. Lấy một lá nhỏ đậy lên rồi gói lại. Chú ý buộc lạt vừa phải để gạo nở, rồi nhấc ra khỏi khuôn. Buộc thêm lạt cho đẹp, chú ý điều chỉnh cho cân đối.
- Khi xếp bánh vào nồi chú ý lót một lớp cuống lá xuống đáy xoong, xếp bánh lần lượt lên trên, đổ ngập nước đun trong 12 giờ. Chú ý luôn luôn phải đổ thêm nước, đun to lửa để bánh chín đều và cần phải đảo lớp trên và lớp dưới bánh.
3./ Yêu cầu thành phẩm.
- Hình thức: Bánh vuông, dều đẹp, cân đối, lớp ngoài xanh, không lẫn đậu ra ngoài, chín đều, kĩ. Ăn vừa miệng, hương vị đặc trưng của hương thơm bánh chưng.
* Phần MB – KB giới thiệu nguồn gốc, ý nghĩa bánh chưng.
III.Nhận xột.
- Ưu điểm:	
- Một số em làm, bài viết rất rừ ràng, nêu cách làm bánh chi tiết,dễ hiểu
- Trỡnh bày văn bản thuyết minh đỳng với bố cục.
- Hạn chế:
-Tuy nhiên vẫn còn nhiều em trình bày còn sơ sài,khó hiểu
- Sai lỗi chớnh tả quỏ nhiều.
- Trỡnh bày bố cục chưa hợp lớ
-Chưa có yêu cầu thành phẩm.
IV: Sửa lỗi.
- GV dựng bảng thống kờ lỗi sai để hướng dẫn HS sửa cỏc lỗi sai trong bài.