Giáo án Toán Lớp 8 (Kết nối tri thức với cuộc sống) - Bài 39: Hình chóp tứ giác đều

 Ngày soạn: 
Ngày dạy: ...
 BÀI 39 : HÌNH CHÓP ĐỀU TỨ GIÁC ĐỀU
 (2 tiết)
 I.MỤC TIÊU
 1. Kiến thức: Học xong bài này học sinh đạt được những yêu
 + Hiểu được định nghĩa hình chóp tứ giác đều
 + Học thuộc và nhớ được công thức tính diện tích xung quanh, diện tích toàn 
 phần và thể tích của hình chóp tứ giác đều 
 2. Năng lực 
 - Năng lực chung:
 -Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
 -Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
 -Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
 Năng lực riêng: 
 -Tư duy và lập luận toán học, mô hình hóa toán học, sử dụng công cụ, phương 
tiện học toán.
 + Mô tả đỉnh, cạnh bên, mặt bên, mặt đáy, đường cao, trung đoạn của hình chóp 
 tứ giác đều
 + Tạo lập hình chóp tứ giác đều 
 + Tính được diện tích xung quanh và thể tích của hình chóp tứ giác đều
 + Giải quyết một số vấn đề thực tiễn gắn với việc tính thể tích, diện tích xung 
quanh của hình chóp tứ giác đều.
 3. Phẩm chất
 -Có ý thức học tập tích cực, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo, có ý thức làm 
việc nhóm.
 -Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy 
nghĩ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 
 1.Đối với GV : - Nghiên cứu kĩ SGK, SGV chuẩn bị đồ dùng dạy học( mô hình 
 hình chóp tứ giácđều, hình ảnh vật dụng có dạng hình chóp tứ giác đều)
 - Máy chiều, máy tính
 - Thước thẳng có chia khoảng, phấn màu.
 2. Đối với HS: 
- Chuẩn bị một tờ giấy bìa, kéo thủ công, ôn tập lại định lí Pythagore
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 Tiết 1
 A.Kiểm tra miệng ( 5ph) 
 HOẠT ĐỘNG GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN 
 -Viết công thức tính diện tích xung Cho hình chóp tam giác đều S.MNPQ
 quanh của hình chóp tam giác đều?
 -Làm bài tập 10.3 bài tập 116 SGK a)Tính diện tích tam giác MNP
 b)Tính thể tích hình chóp biết 27 ≈
 5,19
B- Hoạt động khởi động(10ph)
a. Mục tiêu: Giới thiệu kim tự tháp Kheops, đưa ra vấn dề cần khám phá 
b. Nội dung: Hs chú ý lắng nghe
c. Sản phẩm: Hs có thể dự đoán được cách giải quyết vấn đề.
d. Tổ chức thực hiện: 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
 GV giới thiệu: Kim tự tháp Kheops ở Ai Hình ảnh kim tự tháp Kheops
 Cập được xây dựng vào khoảng 2500 năm 
 trước Công nguyên là một trong những 
 công trình cổ nhất và duy nhất còn tồn tại 
 trong số bảy kì quan thế giới cổ đại. Kim 
 tự tháp này có dạng hình chóp tứ giác đều 
 cao 147 m, cạnh đáy dài 230m. Kim tự 
 tháp Kheops có thể tích là bao nhiêu?
 GV: Bài này có hai đơn vị kiến thức 
 1. Hình chóp tứ giác đều
 2.Diện tích xung quanh và thể tích hình 
 chóp tứ giác đều
 C. Hình thành kiến thức mới. 
1.Hình chóp tứ giác đều (15ph)
a. Mục tiêu: Học sinh nhận biết một số yếu tố cơ bản của hình chóp tứ giác đều: Đỉnh, 
cạnh bên, mặt bên, trung đoạn, mặt đáy, đường cao
b. Nội dung: HĐ1, HĐ2, HĐ3
c. Sản phẩm: - Hs thực hiện được các yêu cầu của HĐ1, HĐ2, HĐ3 rút ra nhận xét 
chung 
d. Tổ chức thực hiện: 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
 1. Chuyển giao nhiệm vụ Hình chóp tứ giác S.ABCD
 HĐ1 : GV yêu cầu học sinh vẽ hình vào vở Đỉnh là: S. Các cạnh bên là SA, SB, 
 Gọi tên đỉnh, các cạnh bên của hình chóp SC, SD 
 HĐ2 :Gọi tên đường cao, trung đoạn của Đường cao là SO. Trung đoạn là SH 
 hình chóp Các mặt bên các tam giác SAB, SBC, 
 HĐ3 :Các mặt bên các tam giác SAB, SBC, SCD, SDA và mặt đáy là ABCD
 SCD, SDA và mặt đáy là ABCD HS tự đọc ví dụ 1, rồi tự trình bày lại vào 
 vở.
 GV cho học sinh vẽ hình khai triển và thực 
 hành theo bàn cắt và gấp giấy 
 2. Thực hiện nhiệm vụ
 + GV cho hs hoạt động nhóm tổ làm 3 HĐ
 + GV cho học sinh so sánh kết quả ở hoạt 
 động 3 và nhận xét
 - HS tự đọc ví dụ 
 Thực hành: Cắt và gấp miếng bìa hình 
 3. Báo cáo, thảo luận
 tứ giác đều theo hướng dẫn sau:
 + Gv gọi Hs trả lời HĐ1
 + Đại diện tổ trả lời HĐ2.
 + Gọi Hs trả lời HĐ 3 và đưa ra nhận xét
 + GV gọi học sinh lên nêu cách cắt,gấp giấy 
 để tạo thành chóp tứ giác đều và thực hành 
 4. Kết luận, nhận định
 + GV cần lưu ý cho học sinh SH chỉ là một 
 trung đoạn của tứ giác đều S.ABCD
 + Gv kết luận: Mặt đáy là hình vuông, các 
 mặt bên là các tam giác cân bằng nhau có 
 chung đỉnh.Chân đường cao kẻ từ đỉnh tới 
 mặt đáy là điểm cách đều các đỉnh của mặt 
 đáy ( giao điểm hai đường chéo )
 + GV cho học sinh thực hành theo hướng 
 dẫn, hỗ trợ học sinh cách thực hiện 
2.Diện tích xung quanh và thể tích hình chóp tứ giác đều (20ph)
a. Mục tiêu: Học sinh nắm được công thức tính diện tích xung quanh và thể tích của 
hình chóp tứ giác đều, biết vận dụng làm bài tập 
b. Nội dung: Xây dựng công thức, VD2, luyện tập 1,2
c. Sản phẩm: - Hs thực hiện làm lại ví dụ vào vở, làm luyện tập 1,2 dưới sự hướng 
dẫn của giáo viên 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
 1. Chuyển giao nhiệm vụ 2. Diện tích xung quanh và thể tích 
 +Hs tìm hiểu công thức dưới sự dẫn dắt của hình chóp tứ giác đều
 gv 
 + HS đọc ví dụ 2 mẫu để nắm được cách 
 trình bày bài tập và trình bày lại vào vở
 2. Thực hiện nhiệm vụ
 + GV cho hs hoạt động cá nhân xây dựng 
 công thức
 + GV cho học sinh đọc và trình bày lại ví 
 dụ 2 Diện tích xung quanh của hình chóp tứ 
 3. Báo cáo, thảo luận giác đều được tính như sau:
 + Gv gọi Hs trả lời công thức 푆 푞=p.d
 + Đại diện tổ trả lời ví dụ 4. Kết luận, nhận định Trong đó : p là nửa chu vi đáy, d là 
 + GV cần lưu ý cho học sinh SH chỉ là một trung đoạn
 trung đoạn của tứ giác đều S.ABCD Thể tích của hình chóp tứ giác đều 
 1
 + GV hướng dẫn học sinh cách tìm công bằng tích của diện tích mặt đáy nhân 
 thức tính diện tích toàn phần của hình chóp 3
 với chiều cao của nó
 + Gv yêu cầu học sinh học thuộc công 1
 V = S.d
 thức để tìm hiểu cách làm ví dụ 3
 Trong đó : S là diện tích đáy, h là chiều 
 cao hình chóp
 Tiết 2
C-Củng cố-Vận dụng(20ph) 
a. Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng làm bài tập các công thức vừa học 
b. Nội dung: Học sinh làm luyện tập 1,2
c. Sản phẩm: - Hs luyện tập 1,2 dưới sự hướng dẫn của giáo viên 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
 1. Chuyển giao nhiệm vụ Kiến thức cơ bản:
 + GV hướng dẫn cho hs làm luyện tập 1
 + GV định hướng cho học sinh sơ đồ tư 
 duy khi làm luyện tập 2. Hướng dẫn học 
 sinh nhớ lại định lí Pythagore( Nếu không 
 còn thời gian có thể giao về nhà cho học 
 sinh trình bày)
 2. Thực hiện nhiệm vụ
 - HS tìm hiểu và làm luyện tập 1,2 theo 
 nhóm bàn
 + Gọi Hs lên bảng trình bày luyện tập 1,2
 3. Báo cáo, thảo luận Vận dụng: Tính chiều cao kim tự tháp 
 + Gv gọi Hs trả lời câu hỏi định dướng tư Kheops
 duy tìm hiểu bài
 + GV gọi Hs lên bảng trình bày bài, các 
 bạn khác trình bày vào vở.
 4. Kết luận, nhận định
 + GV cho học sinh nhắc lại định lí 
 Pythagore
 + GV cho học sinh ôn tập lại các công 
 thức của hình chóp tứ giác
 Giải :
 Kim tự tháp Kheops có thể tích là: 
 1
 V = .230.147=2 592 100 ( 3)
 3.230 
 Luyện tập 1 Diện tích xung quanh bốn mặt khối gỗ 
 1
 là: =p.d=(2.4). .3=12( 2)
 푆 푞 2 
 Số tiền bác Khôi phải trả để sơn 4 mặt 
 xung quanh là: 12.30 000 = 360 000 
 (đồng)
 Luyện tập 2
 Giải:
 a)Thể tích không khí trong lều là:
 1 8
 V= .2.2.2= 2,7( 3)
 3 3 ≈ 
 b) Áp dụng định lí Pithagore cho ∆BDC 
 có:
 BD = 22 + 22 = 2 2 (m) 
 Suy ra DO = (m)
 2 = 2
 Áp dụng định lí Pithagore cho ∆SOD, ∆
 SOD có:
 SD = 푆 2 + 2 
 2
 = 22 + ( 2) = 6 (m) 
 Suy ra d = SH = 푆 2 ― 2 
 62 ― 12 = 5 =2,24 (m)
 Diện tích xung quanh của lều là:
 1
 = p.d= .2.4. 2,24=8,96 ( 2)
 푆 푞 2 
 Diện tích đáy của lều là:
 2
 푆đ= a.a= 2.2=4 ( )
 Diện tích vải bạt cần dùng là:
 푆푡 = 푆 푞 + 푆đ= 8,94+4 = 12,96 (
 2)
D. Luyện tập(20ph)
a. Mục tiêu: Học sinh ôn tập lại các công thức tính diện tích thể tích của hình chóp. b. Nội dung: Học sinh luyện tập làm bài tập
c. Sản phẩm: Bài tập vận dụng 10.5, 10.6, 10.8
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
 1. Chuyển giao nhiệm vụ Bài 10.5. Hãy cho biết đỉnh, cạnh bên, 
 + GV đưa ra sơ đồ tư duy cho học sinh ôn mặt bên, mặt đáy, đường cao và một 
 tập kiến thức trung đoạn của hình chóp tứ giác đều 
 2. Thực hiện nhiệm vụ S.EFGH
 - HS nhớ lại các kiến thức bài trước và trả 
 lời các câu hỏi của giáo viên 
 + Gọi Hs lên bảng trình bày bài tập 
 3. Báo cáo, thảo luận
 + Gv gọi Hs trả lời kiến thức
 + GV gọi Hs lên bảng trình bày bài tập , 
 các bạn khác suy nghĩ làm bài và trình bày 
 vào vở.
 Giải: 
 4. Kết luận, nhận định
 Đỉnh S.Các cạnh bên SE, SF, SG, SH
 + GV cho học sinh vận dụng làm bài tập 
 Các mặt bên là các tam giác cân bằng 
 + GV cho học sinh ôn tập lại các công thức 
 nhau SEF, SFG, SGH, SHE 
 của hình chóp tứ giác
 Mặt đáy là hình vuông EFGH
 Đường cao SI. Trung đoạn SK
 Bài 10.6. Trong các miếng bìa ở Hình 
 10.25, hình nào gấp lại cho ta một hình 
 chóp tứ giác đều?
 Bài 10.8. Cho hình chóp tứ giác đều 
 S.ABCD như hình 10.27
 a)Tính diện tích xung quanh của hình 
 chóp
 b)Tính diện tích toàn phần của hình 
 chóp
 Giải: 
 a)Diện tích xung quanh của hình chóp 
 là:
 1
 =p.d= .10.4.13= 260 ( 2)
 푆 푞 2 
 b)Diện tích toàn phần của hình chóp là:
 푆푡 = 푆 푞 + 푆đ= 260+10.10=360 
 ( 2)
 E. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (5ph)
 - Làm bài tập trong SBT.
 - Luyện tập cách vẽ hình chóp tứ giác.
 - Làm các bài tập 10.7, 10.9 trong sách giáo khoa.
 - Đọc bài Luyện tập chung. * Rút kinh nghiệm sau tiết dạy: