Ph¬ng ph¸p lµm v¨n thuyÕt minh
I. Mục tiêu cần đạt .
-Củng cố ,khắc sâu kiến thức về phương pháp làm bài văn thuyết minh :
+ Khái niệm về văn thuyết minh .
+Yêu cầu và phương pháp thuyết minh .
+Cách làm bài văn thuyết minh .
+Vai trò vị trí của các yếu tố trong bài viết .
+Các dạng bài văn thuyết minh và cách làm .
II. Chuẩn bị .
- Giáo viên : soạn giáo án .
- Học sinh : ôn tập chuẩn bị bài .
III. Tiến trình các hoạt động .
1. Ổn định tổ chức .
-KTSS: 8A :
8B :
2. Kiểm tra bài cũ .( trong khi ôn tập )
Buæi i Ngày soạn : 29/11/2009 KT : /../2009 Ngày dạy : Ph¬ng ph¸p lµm v¨n thuyÕt minh I. Mục tiêu cần đạt . -Củng cố ,khắc sâu kiến thức về phương pháp làm bài văn thuyết minh : + Khái niệm về văn thuyết minh . +Yêu cầu và phương pháp thuyết minh . +Cách làm bài văn thuyết minh . +Vai trò vị trí của các yếu tố trong bài viết . +Các dạng bài văn thuyết minh và cách làm . II. Chuẩn bị . - Giáo viên : soạn giáo án . - Học sinh : ôn tập chuẩn bị bài . III. Tiến trình các hoạt động . 1. Ổn định tổ chức . -KTSS: 8A : 8B : 2. Kiểm tra bài cũ .( trong khi ôn tập ) 3. Bài mới . I. LÝ thuyÕt chung. 1. Kh¸i niÖm: * Kh¸i niÖm: Lµ lo¹i v¨n b¶n th«ng dông, tr×nh bµy vÒ cÊu t¹o, tÝnh chÊt, c¸ch dïng, lÝ do ph¸t sinh, tiÕn tr×nh ph¸t triÓn, biÕn ho¸.. nh¾m cung cÊp hiÓu biÕt cho con ngêi. * §Æc trng: Cã tÝnh kh¸ch quan, thùc dông, cã kh¶ n¨ng cung cÊp tri thøc h÷u Ých cho con ngêi, mang t duy khoa häc. * Yªu cÇu: Tr×nh bµy râ rµng, hÊp dÉn nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®èi tîng thuyÕt minh. * Ng«n ng÷: C« ®ọng, chÆt chÏ, chÝnh x¸c. 2. Yªu cÇu vµ c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. a. Yªu cÇu: - Tri thøc: - Ph©n biÖt c¸c ®Æc ®iÓm. b. Ph¬ng ph¸p : - Lµ vÊn ®Ò quan träng, quyÕt ®Þnh cña bµi v¨n thuyÕt minh => BiÕt ph¶i lµm nh thÕ nµo tríc, thuyÕt minh phÇn nµo tríc, phÇn nµo sau. - NÕu muèn hiÓu cÊu t¹o sù vËt th× tr×nh bµy theo qu¸ tr×nh h×nh thµnh tõ tríc ®Õn sau. - NÕu sù vËt cã nhiÒu ph¬ng diÖn th× lÇn lît tr×nh bµy c¸c ph¬ng diÖn cho ®Õn hÕt. * C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh: - Nªu ®Þnh nghÜa, gi¶i thÝch: Giíi thiÖu tæng qu¸t vÒ sù vËt cÇn thuyÕt minh, chØ ra nh÷ng ®Æc trng cña sù vËt. - LiÖt kª, nªu vÝ dô, sè liÖu: Lµm vÊn ®Ò trõu tîng trë nªn cô thÓ, dÔ n¾m b¾t, cã søc thuyÕt phôc. - So s¸nh: Nh»m t« ®Ëm mét ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña sù vËt. - Ph©n tÝch, ph©n lo¹i: Chia nhá ®èi tîng thµnh nhiÒu phÇn, nhiÒu ph¬ng diÖn. 3. C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. * Bíc 1: T×m hiÓu ®Ò: - X¸c ®Þnh ®èi tîng cÇn thuyÕt minh. C¸c ®èi tîng thuyÕt minh thêng gÆp : + ThÓ lo¹i: Th¬, v¨n.. + §å dïng: Gia ®×nh, häc tËp + C¸ch lµm: §å ch¬i, mãn ¨n. + Di tÝch lÞch sö, danh lam th¾ng c¶nh. + Tr×nh bµy ë hiÖu s¸ch, ng«i trêng, + S¶n phÈm: tËp th¬, t¸c gi¶, danh nh©n.. * Bíc 2: Thu thËp tri thøc, t liÖu vÒ ®èi tîng(Y/c: Ph¶i kh¸ch quan, chÝnh x¸c) * Bíc 3: X¸c ®Þnh c¸ch tr×nh bµy. * Bíc 4: LËp dµn ý: - Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ ®èi tîng cÇn thuyÕt minh. - Th©n bµi:ThuyÕt minh tõng chi tiÕt cña ®èi tîng: §Æc ®iÓm, cÊu t¹o, c«ng dông.. - KÕt luËn: Bµy tá th¸i ®é vÒ ®èi tîng, nªu ý nghÜa, vÞ trÝ quan träng cña ®èi tîng víi cuéc sèng. * Bíc 5: ViÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh. * Bíc 6: Söa bµi. 4. Vai trß, vÞ trÝ cña c¸c yÕu tè trong bµi viÕt : C¸c yÕu tè: Miªu t¶, tù sù, nghÞ luËn( b×nh luËn), ph©n tÝch, gi¶i thÝch -> c¸c yÕu tè nµy kh«ng thÓ thiÕu trong v¨n b¶n thuyÕt minh, chiÕm 1 tØ lÖ nhá vµ ®îc sö dông hîp l 5. C¸c d¹ng bµi v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm. 5.1. ThuyÕt minh vÒ mét thø ®å dïng. * Më bµi: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ®å dïng ( Thuéc lo¹i ®å dïng g×?). * Th©n bµi: LÇn lît tr×nh bµy c¸c néi dung: - ChÊt liÖu chÕ t¹o. - §Æc ®iÓm cÊu t¹o : Trong Ngoµi - TÝnh n¨ng, c¸ch sö dông, c¸ch b¶o qu¶n. * KÕt luËn : Nªu lîi Ých cña ®å dïng. VD : ThuyÕt minh vÒ chiÕc bãng ®Ìn ®iÖn trßn. Më bµi : Giíi thiÖu vÒ chiÕc bãng ®Ìn ®iÖn trßn. Th©n bµi : + Nªu cÊu t¹o : Bãng ®Ìn lµm b»ng thuû tinh, ë trong cã rót ch©n kh«ng : §u«i ®Ìn lµm b»ng kim lo¹i. Cuèi ®Ìn cã hai d©y. D©y tãc lµm b»ng f«ngram. + C¸ch sö dông : Tuæi thä 1000 h. Nªó dïng hiÖu ®iÖn thÕ cao ®Ìn sÏ ch¸y. Nªó dïng hiÖu ®iÖn thÕ thÊp th× bãng ®Ìn tuæi thä cao. + C¸ch b¶o qu¶n : Treo ®Ìn trªn cao. Dïng chôp ®Ó che bôi. - KÕt bµi: ý nghÜa cña chiÕc bãng ®Ìn. 5.2. ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i, t¸c phÈm v¨n häc. 5.2.1. ThÓ lo¹i: * Më bµi: Nªu ®Þnh nghÜa vÒ thÓ lo¹i, * Th©n bµi: Tr×nh bµy c¸c yÕu tè h×nh thøc thÓ lo¹i. - Th¬: VÇn, nhÞp, luËt b»ng tr¾c.. - TruyÖn: Cèt truyÖn, nh©n vËt, t×nh huèng truyÖn - ChÝnh luËn: Bè côc, luËn ®iÓm, ph¬ng ph¸p lËp luËn * KÕt luËn: T¸c dông cña h×nh thøc thÓ lo¹i ®èi víi viÖc thÓ hiÖn chñ ®Ò. 5.2.2. T¸c phÈm. * Më bµi: T¸c gi¶, hoµn c¶nh ra ®êi t¸c phÈm. * Th©n bµi: - Tãm t¾t: néi dung t¸c phÈm ( tr÷ t×nh). t¸c phÈm ( v¨n xu«i) - Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm cña t¸c phÈm : + Néi dung CÇn cã dÉn chøng. + H×nh thøc nghÖ thuËt * KÕt luËn : T¸c dông cña t¸c phÈm víi cuéc sèng. 5.3. ThuyÕt minh vÒ mét ph¬ng ph¸p ( c¸ch lµm). * Më bµi : Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ph¬ng ph¸p ( c¸ch lµm). *Th©n bµi: - Nguyªn vËt liÖu ( chuÈn bÞ) - C¸ch lµm: + Lµm b¾t ®Çu tõ ®©u ? ( c¸i g× tríc, c¸i g× sau ?) + Lµm nh thÕ nµo? ( trËt tù nhÊt ®Þnh, phï hîp) + Yªu cÇu( Víi s¶n phÈm vËt chÊt) * KÕt bµi : Nªu vai trß, ý nghÜa cña ph¬ng ph¸p. 5.4. ThuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh. * Më bµi: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ danh lam th¾ng c¶nh ( ThÓ hiÖn sù ®éc ®¸o, hÊp dÉn). * Th©n bµi: - Giíi thiÖu vÞ trÝ ®Þa lÝ, diÖn tÝch, lai lÞch ( TiÓu sö: B¾t ®Çu tõ n¨m nµo, g¾n víi nh÷ng sù kiÖn g×?) ( Ph¶i chó ý gi¶i thÝch c¸c kh¸i niÖm). - Nªu c¶nh quan hiÖn nay ( ®Æt di tÝch trong quÇn thÓ c¶nh vËt hiÖn nay). * KÕt luËn: Nªu gi¸ trÞ cña th¾ng c¶nh ®èi víi ®Êt níc, ®êi sèng con ngêi. 5.5. ThuyÕt minh vÒ t¸c gi¶, anh hïng lÞch sö, tËp s¸ch * Më bµi: Giíi thiÖu nÐt kh¸i qu¸t vÒ ®èi tîng thuyÕt minh. * Th©n bµi: - Con ngêi : ( T¸c gi¶, anh hïng): + Giíi thiÖu n¨m sinh, n¨m mÊt, quª qu¸n, truyÒn thèng gia ®×nh. + Giíi thiÖu tµi n¨ng, sù cèng hiÕn cña ngêi ®ã trªn lÜnh vùc nµo ? -TËp s¸ch : + CÊu tróc ( gåm bao nhiªu bµi, bao nhiªu phÇn) + Néi dung : + H×nh thøc : ( in trªn giÊy g× ? mµu g×?) * KÕt luËn: - TËp s¸ch: Nªu gi¸ trÞ víi cuéc sèng, t×nh c¶m víi ®èi tîng ( biÓu c¶m). - Con ngêi: Sù ®¸nh gi¸ vÒ ngêi ®ã, t×nh c¶m víi ngêi ®ã( biÓu c¶m). 5.6. ThuyÕt minh vÒ mét cöa hiÖu, c¨n nhµ. ( vÒ c¸ch tr×nh bµy) * Më bµi : Giíi thiÖu vÒ ®èi tîng cÇn thuyÕt minh. * Th©n bµi : LÇn lît tr×nh bµy c¸ch s¾p xÕp cña ®èi tîng thuyÕt minh : + Mét phÇn kh¸i qu¸t. + C¸ch tr×nh bµy cô thÓ. *KÕt luËn :ThÓ hiÖn c¶m nhËn, sù ®¸nh gi¸ cña ngêi viÕt, ý nghÜa cña c¸ch tr×nh bµy. II. LuyÖn tËp : G/V Híng dÉn HS chän mét trong c¸c bµi tËp díi ®©y ®Ó lµm Häc sinh lµm trong 20’ GV cho häc sinh ®äc bµi cña m×nh c¶ líp chöa bµi Bµi tËp 1 : ThuyÕt minh mét mãn ¨n d©n téc. Bµi tËp 2: ThuyÕt minh vÒ mét ®ß dïng häc tËp( c¸i bót m¸y, c¸i com – pa, c¸i cÆp s¸ch..) Bµi tËp 3: ThuyÕt minh vÒ mét anh hïng d©n téc, danh nh©n v¨n ho¸ ( NguyÔn Tr·i, Hå ChÝ Minh..) Bµi tËp 4: Th«ng qua bµi th¬: “ C¶m t¸c vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng”, h·y thuyÕt minh vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có ®êng luËt? III/ Híng dÉn vÒ nhµ : Häc thuéc lÝ thuyÕt vµ lµm c¸c bµi tËp 3,4 BUỔI 2. Ngày soạn : 1/12/2009. KT : //2009 Ngày dạy : ../ 12 / 2009 C¸ch thuyÕt minh vÒ mét thø ®å dïng I. Mục tiêu cần đạt . -Củng cố kiến thức thể loại bài thuyết minh về một thứ đồ dùng . -HS vận dụng kiến thức vào làm bài tập . -Rèn kĩ năng tìm hiểu đề ,lập dàn bài ,viết bài . II. Chuẩn bị . -GV: soạn giáo án . -HS : ôn tâp chuẩn bị bài . III. Tiến trình các hoạt động . 1. Ổn định tổ chức . -KTSS : 8A : 8B : 2. KIểm tra bài cũ . -( Kết hợp trong giờ ). 3. Bài mới . -GV: ra đề cho HS làm -Yêu cầu HS làm theo các bước - GV chữa bài Đề 1: Thuyết minh về chiếc nón lá Việt Nam . 1.Tìm hiểu đề . - Thể loại : thuyết minh . - Nội dung : chiếc nón lá Việt Nam . 2. Lập dàn bài . a)Mở bài - Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam . + Nón lá là vât dụng quen thuộc của người phụ nữ Việt Nam . +Xuất sứ của nghề làm nón . b)Thân bài : -Chất liệu của Nón : lá cọ ,lá nón .tre,nứa . -Thể lọai : nón ba tầm ( nón quai thao),nón nhỏ, nón dấu -Cấu tạo : +Nón Bắc ngày xưa tròn ,phẳng như cái mâm ,ngoài cùng có đường thành nhô cao .Sau này nón đươc thay đổi hình dạng ,có hình chóp nhon và trở thành phổ biến . +Định hình cho nón là khung nón ,gồm nhiều vành tre chuốt nhỏ ,mỏng ,rất dễ uốn . +Phủ bên ngoài khung là lớp lá nón ,được làm bằng lá gồi ,lá cọ,hoặc lá nón. + Quai nón : bằng vải mềm hoặc lụa có tác dụng giữ cho nón được cân bằng và chắc . -Trang trí và màu sắc : nón màu trắng ngà ,bên trong được trang trí các hình hoa văn đẹp ,màu sắc trang nhã -Cách làm nón : +Chọn tre cật chẻ nhỏ ,thật mượt ,kết thành 16 vòng lớn nhỏ khác nhau ,cố định khung theo hình chóp nón . +Lá nón được phơi khô ,là phẳng ,nhẹ và trắng nõn ,xếp đều từng lớp một trên khung nón và khâu bằng những sợi móc ,sợi dừa hoặc sợi cước trong suốt ,mảnh mà chắc . +Khâu nón bao giờ cũng khâu từ đỉnh trước rồi mới khâu xuống vành nón .Đường khâu phải đều đặn ,tỉ mỉ ,kín đáo . + Lòng nón thường được trang trí hoa văn đẹp mắt ,hoăc kết chỉ màu hoặc thêu hình giữa hai lớp lá mỏng (hình chạm trổ dân gian ,hình hoa lá cỏ cây kèm theo vài câu thơ ) -Việc cuối cùng là buộc quai nón : + Quai thao của nón Bắc là một sợi dây dệt bằng tơ ,hai đầu có tơ thao mềm mại +Quai nón Huế ,nón làng Chuông được làm bằng những dải lụa màu . -Tác dụng của nón : +Dùng để che mưa ,che nắng rất tiện lợi trong cuộc sống . +Chiếc nón lá tôn thêm vẻ đẹp cho người phụ nữ Việt Nam . -Vai trò của chiếc nón là đối với cuộc sống ngày nay và trong tương lai c. Kết bài : -Nón lá là nét đẹp tinh tế mang bản sắc độc đáo của văn hoá Việt Nam cần được giữ gìn và lưu truyền. 3.Bài làm Từ xưa đến nay chiếc nón lá đã trở thành một hình ảnh đẹp đẽ ,gắn liền với vẻ đẹp duyên dáng ,dịu dàng của người phụ nữ Việt Nam .Và nghề làm nón cũng là một nghề truyền thống của nhiều nơi ,nổi tiếng như làng nón Chuông ( Hà Nội ),Ba Đồn ( Quảng Bình ),Phú Cam( Huế ) Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 40 km về phia Tây ,làng Chuông ( Thanh Oai ) từ lâu đã nổi tiếng với nghề làm nón lá .Người làng Chuông gắn với nghề làm nón lá chẳng khác gì người Vạn Phúc gắn với nghề dệt lụa Có điều nghề đan nón vất vả mà thu nhập chẳng được là bao .Song ở làng Chuông ,từ già đến trẻ ,từ đàn ông đến đàn bà không có ai chê nghề ,bỏ nghề . Ta đến làng Chuông ,chỗ nào trong làng ta cũng thấy chiếc nón .Nhà nhà làm nón ,người người làm nón và chiếc nón đã trở thành kế sinh nhai của họ .Nón có từ lâu đời ,không ai biết được chính xác nón có từ lúc nào và hoàn cảnh ra đời của nó ra sao .Chỉ biết rằng chiếc nón làng Chuông xưa kia đã từng là một lễ vật quý tiến vào cung vua ,phủ chúa cho hoàng hậu và công chúa dùng .Khắp mọi nơi từ Bức vào Nam ,đâu đâu cũng thấy chiếc nón Chuông .Có thể nói ,ở đâu có người Việt Nam ,ở đó xuất hiện chiếc nón lá dân tộc . Mỗi ngày có hàng nghìn chiếc nón được toả đi mọi nơi và trở thành mặt hàng xuất khẩu ra nước ngoài . Nhìn chiếc nón xinh xinh và chắc chắn ,ít ai b ... ×m ®¸p ¸n ®óng. - HS ®æi vë. - GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n. - Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a. - Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi. C©u Chän ®¸p ¸n §¸p ¸n ®óng §iÓm §iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®îc:........ §iÓm tr×nh bµy:........................................ II. BTTL: 1. §Æt 10 c©u thùc hiÖn h¹nh ®éng nãi theo c¸ch gi¸n tiÕp. 2. ----------------------------------------------------------trùc tiÕp. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt. 3. Søc thuyÕt phôc cña v¨n chÝnh luËn NguyÔn Tr·i lµ ë chç kÕt hîp gi÷a lÝ lÏ vµ thùc tÕ. Qua ®o¹n trÝch “Níc §¹i ViÖt ta”, em h·y chøng minh. Dµn ý: 1. Më bµi: - Giíi thiÖu tp BN§C. - Giíi thiÖu luËn ®Ò: “Søc thuyÕt phôc. Thùc tÕ”. 2. Th©n bµi: a. Nªu ND chÝnh cña ®o¹n trÝch: T tëng nh©n nghÜa vµ ch©n lÝ vÒ chñ quyÒn ®éc lËp cña dt. b. CM: 2 ch©n lÝ trªn ®· ®îc kh¼ng ®Þnh b»ng c¸ch kÕt hîp gi÷a lÝ lÏ vµ thùc tÕ. + T tëng nh©n nghÜa ®îc nªu b»ng 1 lÝ lÏ míi mÎ vµ giµu søc thuyÕt phôc. + Chñ quyÒn ®éc lËp cña dt ®îc kh¼ng ®Þnh b»ng 1 lÝ lÏ chÆt chÏ, thÓ hiÖn 1 quan niÖm s©u s¾c vµ toµn diÖn vÒ quèc gia dt, trµn ®Çy niÒm tù hµo dt. c. Dïng nh÷ng d/chøng thùc tÕ ls cô thÓ vµ x¸c ®¸ng ®Ó kh¼ng ®Þnh søc m¹nh cña ch©n lÝ, cña chÝnh nghÜa. 3. KÕt bµi: §¸nh gi¸ ý nghÜa cña ®o¹n v¨n. - HS tr×nh bµy dµn ý. - Th¶o luËn, nhËn xÐt, bæ sung. - HS viÕt bµi; ®äc, th¶o luËn. * HDVN: - Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m 1 do¹n trong v¨n b¶n. - ¤n tËp kÜ c¸c kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp c¸c BT./. ------------------------------------------------------------------------------------ Ngày soạn : 8/4/2010. KT : .././2010 Ngày dạy : ÔN TẬP TUẦN 26 I Môc ®Ých yªu cÇu: - Gióp hs «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn. - RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m. - GD ý thøc hoc tËp bé m«n. II. Chuẩn bị . -GV: soạn giáo án. -HS : ôn tập. III. Tiến trình lên lớp. 1. Ổn định tổ chức. KTSS: 8A: 8B: 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới A. Néi dung «n tËp: I. PhÇn V¨n: HD HS «n tËp vÒ vb : Bµn luËn vÒ phÐp häc: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. - HS # nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. a. T¸c gi¶: - NguyÔn ThiÕp (1723 – 1804) – Hµ TÜnh. Tù lµ Kh¶i Xuyªn, hiÖu lµ L¹p Phong C SÜ – La S¬n Phu Tö. - Lµ ngêi thiªn t s¸ng suèt, häc réng hiÓu s©u, tõng®ç ®¹t, lµm quan díi triÒu Lª, sau tõ quan vÒ d¹y häc. b. T¸c phÈm: - TrÝch trong bµi tÊu cña Ng.ThiÕp göi vua Quang Trung 8-1791. - TÊu lµ 1 lo¹i v¨n th cña bÒ t«i, thÇn d©n göi lªn vua chóa ®Ó tr×nh bµy sù viÖc, ý kiÕn, ®Ò nghÞ. - Víi c¸ch lËp luËn chÆt chÏ, bµi “Bµn luËn vÒ phÐp häc” gióp ta hiÓu ®îcmôc ®Ých cña viÖc häc ®Ó lµm ngêi cã ®¹o ®øc, cã tri thøc, gãp phÇn lµm hng thÞnh ®Êt níc, chø kh«ng ph¶i cÇu danh lîi. Muèn häc tèt, ph¶i cã ph¬ng ph¸p häc ®óng ®¾n, häc cho rräng nhng ph¶i n¾m cho gän, häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh. II. PhÇn TËp lµm v¨n: HD HS : ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm; ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. - HS # nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. 1. ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm: - LuËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn lµ nh÷ng t tëng, quan ®iÓm, chñ tr¬ng mµ ngêi viÕt (nãi) nªu ra ë trong bµi. - LuËn ®iÓm cÇn ph¶i c’x’, râ rµng, phï hîp víi y/c gi¶i quyÕt v® vµ ®ñ ®Ó lµm s¸ng tá v® ®îc ®Æt ra. - Trong bµi v¨n nghÞ luËn, luËn ®iÓm lµ 1 hÖ thèng: Cã luËn ®iÓm chÝnh (dïng lµm KL cña bµi, lµ c¸i ®Ých cña bµi viÕt), cã luËn ®iÓm phô (dïng lµm luËn ®iÓm xuÊt ph¸t hay l® më réng). - C¸c luËn ®iÓm trong 1 bµi v¨n võa cÇn liªn kÕt chÆt chÏ, l¹i võa cÇn cã sù ph©n biÖt víi nhau; C¸c luËn ®iÓm cÇn ®îc s¾p xÕp theo 1 tr×nh tù hîp lÝ: LuËn ®iÓm tríc chuÈn bÞ c¬ së cho luËn ®iÓm, luËn ®iÓm nªu sau ®Én ®Õn luËn ®iÓm KL. 2. ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm: - Khi tr×nh bµy luËn ®iÓm trong bµi v¨n NL cÇn chó ý: + ThÓ hiÖn râ rµng, cx nd cña luËn ®iÓm trong c©u chñ ®Ò. C©u chñ ®Ò thêng ®c ®Æt ë vÞ trÝ ®Çu tiªn (®èi víi ®o¹n diÔn dÞch) hoÆc ®Æt ë cuèi ®o¹n (®o¹n quy n¹p). + T×m ®ñ c¸c luËn cø cÇn thiÕt, tæ chøc lËp luËn theo 1 trËt tù hîp lÝ ®Ó lµm næi bËt luËn ®iÓm. + DiÔn ®¹t trong s¸ng, hÊp dÉn ®Ó sù tr×nh bµy luËn ®iÓm cã søc thuyÕt phôc. B. LuyÖn tËp: HD HS lµm c¸c bµi tËp: - GV HD HS lµm BT. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt. I. BTTN: Bµi 25 (): - HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu). - GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng. - HS ®æi vë. - GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n. - Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a. - Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi. C©u Chän ®¸p ¸n §¸p ¸n ®óng §iÓm §iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®îc:........ §iÓm tr×nh bµy:........................................ II. BTTL: 1. §äc ®o¹n v¨n sau: “Nh©n nghÜa lµ ®¹o lÝ, lµ t×nh th¬ng gi÷a con ngêi víi nhau. Nh©n nghÜa lµ 1 kh¸i niÖm ®¹o ®øc cña Nho gia. Ch÷ nh©n vèn cã nd rÊt réng. H¹t nh©n cña ch÷ nh©n lµ chØ sù t¬ng th©n t¬ng ¸i gi÷a con ngêi víi nhau. Ch÷ nh©n cña Nho gia thÓ hiÖn khuynh híng träng d©n, nghÜa lµ ®èi víi d©n ph¶i khoan dung, nh©n ¸i. NghÜa lµ hîp víi lÏ ph¶i, víi ®¹o lÝ. NghÜa theo t tëng tÝch cùc cña Nho gia lµ lÊy lîi Ých cña nh©n d©n, cña ®an téc lµm gèc.” 2. T×m luËn ®iÓm cña ®o¹n v¨n? - Nh©n nghÜa lµ ®¹o lÝ, lµ t×nh th¬ng gi÷a con ngêi víi nhau. 3. §o¹n v¨n ®îc tr×nh bµy theo c¸ch nµo? - §o¹n diÔn dÞch. 4. H·y chuyÓn thµnh ®o¹n quy n¹p? - Gîi ý: ChuyÓn c©u chñ ®Ò xuèng cuèi ®o¹n. 5. ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm sau: Häc ®Ó ngµy mai lËp nghiÖp. - Gîi ý: T×m luËn cø: + Môc ®Ých cña viÖc häc. + §Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã, cÇn häc nh thÕ nµo? - GV HD HS lµm BT. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt. 6. Từ bài " Bàn luận về phép học của nguyễn Thiếp em có suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa học và hành . A. Yêu cầu bài làm. - Xác định kiểu bài: Văn nghị luận. - Nội dung cần nghị luận: Học phải đi đôi với hành. B. Lập dàn ý: 1. Mở bài: (1 đ) - Giới thiệu khái quát về nội dung cần nghị luận: Trong bàn luận về phép học của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp viết: "Học rộng rồi tóm lược cho gọn-theo điều học mà làm" tức là "hoc" phải kết hợp với "hành"b,mang điều đã họ vào giúp đời. -Tục ngữ có nhiều câu nói về mối qua hệ học - hành. -Do vậy phương pháp học tập đúng nhất là học phải đi đôi với hành . 2. Thân bài: (7 đ ) (Ngọc bất trác bất thành ngọc,nhân bất * Giải thích -Học là gì? (THu nhận kiến thức ,luyện kỹ năng do người khác truyền lại ) -Hành là gì?(Nói chung là thực hành,làm) - Mục đích của học là gì ? học bất tri lí) (Muốn biết phải hỏi,muốn giỏi phải học ) + Học để có kiến thức tri thức. + Học để rèn luyện kĩ năng. + Học để sau này lập nghiệp. + Học để xây dựng quê hương, đất nước. - Mục đích của hành là gì? +Trăm hay không bằng tay quen. + Hành để quen tay ,để có kỹ năng thành thạo . * Phân tích. -Chỉ chú trọng học mà không hnàh thì sao? +Chỉ giỏi lí thuyết,hiểu biết sách vở nhưng không thực hành thì là lí thuyêếtsuông .Khi phải thực hành sẽ lúng túng(nêu dẫn chứng) +Thiếu kinh nghiệm thực tế nên hạn chế khả năng sáng tạo. - Chỉ chú trọng hành mà không học thì sẽ thế nào ? +Không có học thì khó có thể thực hành . +Thực hành không có kết quả cao ,nhất là trong thời đại khoa học kỹ thuật phát triển. *Kết luận . -Học phải đi đội với hành là phương pháp đúng nhất vì: +Kiến thức là cơ sở lí thuyết,có tác dụng chỉ đạo việc thực hành,giúp thực hành đạt kết quả cao (dẫn chứng) +Thực hành giúp cho việc đúc kết kinh nghiệm ,bổ sung ,hoàn chỉnh kiến thức đã được học (lí thuyết). -Kết hợp học với hành sẽ giúp chúng ta trở thành con ngươì toàn diện vừa có lí thuyết ,vừa có kỹ năng .Đó là cơ sở để phát triển khả năng . * Phương pháp học: + Tích cực đến lớp, chăm chỉ nghe giảng, ghi chép đầy đủ, chăm chỉ làm bài tập. + Học ở bạn bè. + Học ở sách báo. + Học ở ngoài xa hội. + học đi đôi với hành. 3. Kết bài: (1điểm). -Hiểu vấn đề cần áp dụng ngay trên thực tế từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường . * HDVN: - Häc thuéc lßng vµ ®äc diÔn c¶m 1 do¹n trong v¨n b¶n. - ¤n tËp kÜ c¸c kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp c¸c BT./. «n tËp TuÇn 27 * Môc ®Ých yªu cÇu: - Gióp hs «n tËp vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc ®· häc trong tuÇn. - RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy miÖng, viÕt nh÷ng kiÕn thøc träng t©m. - GD ý thøc hoc tËp bé m«n. A. Néi dung «n tËp: I. PhÇn V¨n: HD HS «n tËp vÒ vb : ThuÕ m¸u: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. - HS # nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. a. T¸c gi¶: - Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt, NguyÔn ¸i Quèc sèng vµ ho¹t ®éng ë Pari – thñ ®« níc Ph¸p. b. T¸c phÈm: - XB 1925 b»ng tiÕng Ph¸p. - TP gåm 12 ch¬ng vµ phÇn phô lôc “Göi thanh niªn”. - TP v¹ch trÇn bé mÆt x¶o quyÖt cña bän thùc d©n ®îc che ®Ëy b»ng nh÷ng mÜ tõ khai ho¸, v¨n minh, c«ng lÝ Thùc chÊt chóng ®· ¸p bøc, bãc lét nh©n d©n ta ®Õn tËn x¬ng tuû, ®Çu ®éc d©n ta b»ng thuèc phiÖn, rîu cån v« cïng d· man. TP chÝnh luËn nµy cã gi¸ trÞ lín, ®ãng gãp vÒ nhiÒu mÆt: chÝnh trÞ, sö häc, v¨n häc. II. PhÇn TiÕng ViÖt: HD HS : ¤n tËp vÒ Héi tho¹i: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. - HS # nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. * Vai XH lµ vÞ trÝ cña ngêi tham gia héi tho¹i ®èi víi ngêi kh¸c trong cuéc tho¹i. Vai XH ®îc x/® b»ng c¸c quan hÖ x· héi: + Quan hÖ trªn – díi hay ngang b»ng (theo tuæi t¸c, thø bËc trong g® vµ x· héi); + Quan hÖ th©n – s¬ (theo møc ®é quen biÕt, th©n t×nh). * V× quan hÖ XH vèn rÊt ®a d¹ng nªn vai XH cña mçi ngêi còng ®a d¹ng, nhiÒu chiÒu. Khi tham gia héi tho¹i, mçi ngêi cÇn x/® ®óng vai cña m×nh ®Ó chän c¸ch nãi cho phï hîp. III. PhÇn TËp lµm v¨n: HD HS : ¤n tËp vÒ T×m hiÓu yÕu tè biÓu c¶m trong v¨n nghÞ luËn: - GV nªu c©u hái, HS suy nghÜ tr¶ lêi. - HS # nhËn xÐt, bæ sung. - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m: + V¨n NL rÊt cÇn yÕu tè biÓu c¶m. YÕu tè BC gióp cho v¨n NL cã hiÖu qu¶ thuyÕt phôc lín h¬n, v× nã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi t×nh c¶m cña ngêi ®äc, ngêi nghe. + §Ó bµi v¨n NL cã søc BC cao, ngêi lµm v¨n ph¶i thùc sù cã c¶m xóc tríc nh÷ng ®iÒu m×nh viÕt, nãi vµ ph¶i biÕt diÔn t¶ c¶m xóc ®ã b»ng nh÷ng tõ ng÷, nh÷ng c©u v¨n truyÒn c¶m. Sù diÔn t¶ c¶m xóc ph¶i ch©n thùc vµ kh«ng ®îc ph¸ vì m¹ch NL cña bµi v¨n. B. LuyÖn tËp: HD HS lµm c¸c bµi tËp: - GV HD HS lµm BT. - Gäi HS tr×nh bµy, nhËn xÐt. I. BTTN: Bµi 26 (.): - HS tù lµm. (kÎ b¶ng theo mÉu). - GV HD HS t×m ®¸p ¸n ®óng. - HS ®æi vë. - GV gäi HS ch÷a bµi, HS chÊm chÐo bµi cña b¹n. - Tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®îc / ®iÓm tèi ®a. - Tuyªn d¬ng, phª b×nh kÞp thêi. C©u Chän ®¸p ¸n §¸p ¸n ®óng §iÓm §iÓm tèi ®a:.............§iÓm ®¹t ®îc:........ §iÓm tr×nh bµy:........................................ II. BTTL: * HDVN: - ¤n tËp kÜ c¸c kiÕn thøc träng t©m. - Xem l¹i & hoµn thiÖn tiÕp c¸c BT./.
Tài liệu đính kèm: