KHI CON TU HÚ
(Tố Hữu)
A. Mục tiêu:
1/. Kiến thức :
Cảm nhận được lòng yêu sự sống, niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi đang bị giam cầm trong tù ngục được thể hiện bằng những hình ảnh gợi cảm và thể thơ lục bát giản dị tha thiết.
2/. Kĩ năng:
- Đọc diễn cảm, cảm thụ và phân tích thơ.
3/. Thái độ: Giáo dục HS
- Tình cảm yêu quý, cảm thông với hoàn cảnh của người chiến sĩ CM trong cảnh tù đày và khâm phục tinh thần của người chiến sĩ cách mạng.
B. Phương pháp: Đàm thoại, nêu vấn đề
C. Chuẩn bị:
1/ GV:Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án.
2/ HS: Học bài cũ, soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn.
Tuần : 22 Tiết: 81 Ngày soạn: 8/1/12 Ngày dạy: 9/1/12 KHI CON TU HÚ (Tố Hữu) A. Môc tiªu: 1/. KiÕn thøc : C¶m nhËn ®îc lßng yªu sù sèng, niÒm khao kh¸t tù do ch¸y báng cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng trÎ tuæi ®ang bÞ giam cÇm trong tï ngôc ®îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng h×nh ¶nh gîi c¶m vµ thÓ th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ tha thiÕt. 2/. KÜ n¨ng: - §äc diÔn c¶m, c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬. 3/. Th¸i ®é: Gi¸o dôc HS - T×nh c¶m yªu quý, c¶m th«ng víi hoµn c¶nh cña ngêi chiÕn sÜ CM trong c¶nh tï ®µy vµ kh©m phôc tinh thÇn cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng. B. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i, nªu vÊn ®Ò C. ChuÈn bÞ: 1/ GV:Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: Häc bµi cò, so¹n bµi theo c©u hái híng dÉn. D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. Ổn ®Þnh:(1’) II. Bµi Cò:(4’)- §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ “ Quª h¬ng” (5 đ) - Nêu một số nét nghệ thuật và ý nghĩa bài thơ ?(5 đ) Nghệ thuật: - Bút pháp lãng mạn, sáng tạo nên những hình ảnh của cuộc sống lao động thơ mộng. - Tạo liên tưởng , so sánh, nhân hóa độc đáo, lời thơ bay bổng, đầy cảm xúc. Sử dụng thể thơ tám chữ hiện đại có những sáng tạo mới mẻ, phóng khoáng. Ý nghĩa: Bài thơ là bày tỏ của tác giả về một tình yêu tha thiết đối với quê hương làng biển III. Bài mới: - Dẫn vào bài mới (Dẫn nhập): 19 tuổi đời, đang hoạt động cách mạng sôi nổi, say sưa ở Thành phố Huế thì Tố Hữu bị thực dân Pháp bắt, giam ở xà lim số 1, nhà lao Thừa phủ. Trong những bài thơ tù được in ở tập thơ Từ ấy – phần 2: Xiềng xích; có bài thơ lục bát ngắn: “Khi con tu hú”. - Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH NỘI DUNG Hoạt động 1.(10’)HD tìm hiểu chung Gv: cho HS đọc mục chú thích (*) sgk T19 Nêu một vài ý chính về tác giả, tác phẩm Gv: Hướng dẫn cho HS đọc đúng giọng: 6 câu đầu đọc giọng náo nức; 4 câu sau đọc giọng bực bội Nhấn mạnh các động từ, các từ ngữ cảm thán (ôi, thôi, làm sao) Các chú thích sgk; Giải thích thêm: Bầy = đàn; Lúa chiêm – Lúa cấy tháng 11- 12 gặt vào tháng 4 -5 Bài thơ được làm theo thể thơ gì? ? Bài thơ được chia làm mấy đoạn, mỗi đoạn từ đâu đến đâu, nội dung mỗi đoạn là gì? I. Đọc-Tìm hiểu chung văn bản: 1. Tác giả, tác phẩm: - Tố Hữu (1920 - 2002), quê Thừa Thiên Huế. - Ông giác ngộ cách mạng khi đang đi học. - Ông được coi là lá cờ đầu trong thơ ca cách mạng và kháng chiến. * Bài thơ “Khi con tu hú” được sáng tác trong nhà lao Thừa Phủ khi tác giả đang bị giam cầm , được in trong tập Từ ấy- Tập thơ đầu tiên của Tố Hữu 2. Đọc, từ khó 3. Thể loại - Bài thơ làm theo thể thơ lục bát 4. Bố cục: 2 đoạn: + Đoạn 1: 6 câu đầu: Miêu tả bức tranh mùa hè + Đoạn 2: 4 câu sau: Tâm trạng của nhà thơ Hoạt động 2.(10’) HD tìm hiểu 6 câu thơ đầu - Bức tranh mùa hè trong tâm tưởng người tù hiện lên như thế nào? (không gian, màu sắc, ánh sáng, âm thanh, hình ảnh.) Hs tìm, phân tích, phát biểu Gv gợi ý, tổng hợp ý kiến, bình giảng - Đây là cảnh trong tâm tưởng hay cảnh tác giả đang chứng kiến? Từ đó hãy nêu ý kiến về nhà thơ Hs thảo luận , trình bày, nhận xét bổ sung Gv kết luận, bình giảng II. Đọc – hiểu văn bản: a/ Nội dung: 1. Bức tranh mùa hè: - Hình ảnh: lúa đang chín, trái cây ngọt, vườn râm mát, bắp vàng hạt, nắng hồng, trời xanh, cánh diều - Âm thanh: tiếng tu hú, tiếng ve ngân, tiếng sáo diều Thế giới rộn ràng, tràn trề nhựa sống, bầu trời khoáng đạt tự do Cảnh trong tâm tưởng người tù. Nhờ tiếng chim làm tín hiệu mà người tù huy động mọi giác quan để đón nhận sức sống ở bên ngoài. Yêu sự sống mãnh liệt, thiết tha của một tâm hồn trẻ trung đang mất tự do và khao khát tự do Hoạt động 3. (10’) HD tìm hiểu 4 câu thơ cuối - Tâm trạng của người tù được thể hiện qua 4 câu cuối như thế nào? - Tâm trạng đó được biểu hiện nhờ yếu tố nghệ thuật nào? (Cách ngắt nhịp, cách dùng từ?) Hs phân tích, thảo luận, đại diện phát biểu Gv định hướng, nhận xét, kết luận, bình giảng - Tiếng chim tu hú có ý nghĩa như thế nào trong việc khơi gợi cảm xúc của tác giả? Vị trí tác giả đặt âm thanh đó? Đầu bài như thế nào? Cuối bài ra sao? Hs phát biểu Gv tổng kết, giảng giải, bình luận 2. Tâm trạng của người tù: - Tâm trạng biểu hiện trực tiếp: đau khổ, uất ức, ngột ngạt nhưng không bi quan, chán chường tuyệt vọng. Không qui phục trước hoàn cảnh. - Cách ngắt nhịp bất thường: 6/2 (câu 8); 3/3 (câu 9) - Dùng từ ngữ mạnh: đạp tan phòng, ngột, chết uất - Dùng từ cảm thán: ôi, thôi, làm sao Niềm khao khát mãnh liệt muốn thoát khỏi tù ngục, trở về với cuộc sống tự do. - Tiếng chim tu hú: + Đầu bài: tiếng báo mùa, là âm thanh hay và đẹp + Cuối bài: âm thanh nhức nhối, thúc giục hành động Tiếng chim chính là tiếng lòng củanhà thơ. Kết cấu đầu cuối tương ứng thể hiện niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ trong cảnh tù đày Hoạt động 4.(5’) HD tổng kết và luyện tập - Theo em cái hay của bài thơ được thể hiện nổi bật ở điểm nào? HS: Bài thơ gồm 2 đoạn tách bạch Đoạn 1: Tả cảnh: Cảnh đẹp đầy sức sống Đoạn 2: Tả tình liền mạch: Tình sôi nổi và da diết Cảnh càng đẹp >< người tù càng đau khổ à Niềm xúc cảm nhất quán tạo thành chỉnh thể. b/ Nghệ thuật: - Thể thơ lục bát mềm mại - Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng để biểu lộ cảm xúc khi thiết tha, khi lại sôi nổi mạnh mẽ. - Sử dụng các biện pháp tu từ điệp ngữ, liệt kê,...vừa tạo nên tính thống nhất về chủ đề văn bản, vừa thể hiện cảm nhận về sự đối lập giữa niềm khao khát sự sống đích thực, đầy ý nghĩa với hiện tại buồn chán của tác giả vì bị giam hãm trong nhà tù thực dân. c/ Ý nghĩa: - Bài thơ thể hiện lòng yêu đời, yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh ngục tù. III/ Tổng kết: Ghi nhớ (sgk) IV. luyện tập: Cho hs đọc bài tham khảo bình luận về tiếng chim tu hú trong bài thơ IV. Củng cố: Nêu nội dung và nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ. Vì sao tác giả lại đặt nhan đề “Khi con tu hú”? V. Dặn dò: Học thuộc lòng bài thơ; Soạn bài: Tức cảnh Pắc Bó =========================== & ==========================Tuần : 22 Tiết: 82 Ngày soạn8/1/12 Ngày dạy: 9/1/12 THUYẾT MINH VỀ MỘT PHƯƠNG PHÁP (CÁCH LÀM) A. Môc tiªu: 1/. KiÕn thøc : Gióp hcä sinh biÕt c¸ch thuyÕt minh vÒ mét ph¬ng ph¸p, mét thÝ nghiÖm. 2/. KÜ n¨ng : -VËn dông kiÕn thøc bµi häc ®Ó thuyÕt minh mét ®èi tîng míi. 3/. Th¸i ®é : Gi¸o dôc HS cã ý thøc häc tËp - sö dông c©u nghi vÊn phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. B. Ph¬ng ph¸p: Qui n¹p C. ChuÈn bÞ: 1/ GV:Nghiªn cøu bµi, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: Häc bµi cò, xem tríc bµi míi. D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. æn ®Þnh: II. K tra bài cũ: (5'): - Khi viết đoạn văn cần chú ý những đặc điểm gì? (5 đ) - Xác định chủ đề, câu chủ đề, từ ngữ chủ đề, các ý trong đoạn văn sắp xếp theo thứ tự cấu tạo của sự vật, thứ tự nhận thức, thứ tự diễn biến sự việc trong thời gian trước sau hay theo trình tự chính phụ.. - Kiểm tra vở ghi chép bài tập của hs (5 đ ) III. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH NỘI DUNG Hoạt động 1(10’). HD tìm hiểu lí thuyết HS đọc 2 văn bản trong SGK - hai văn bản có những mục nào chung? GV củng cố: sở dĩ có điểm chung là do yêu cầu khi muốn làm một vật gì hoặc chế biến một sản phẩm thì đều cần phải có nguyên liệu, cách làm và yêu cầu thành phẩm. - Khi thuyết minh một phương pháp, cách làm phải đảm bảo những yêu cầu nào? HS trả lời HS đọc Ghi nhớ trong SGK I. GIỚI THIỆU MỘT PHƯƠNG PHÁP (cách làm) Bài tập: Hai văn bản: “Cách làm đồ chơi Em bé đá bóng bằng quả khô” và “Nấu canh rau ngót với thịt nạc ” - Điểm chung: đều theo 3 nội dung: + Nguyên liệu + Cách làm + Yêu cầu thành phẩm * Cách thuyết minh một phương pháp: - Trước khi thuyết minh cần tìm hiểu, nắm chắc phương pháp - Cần trình bày rõ điều kiện, cách thức, trình tự để thực hiện và yêu cầu chất lượng đối với sản phẩm - Lời văn phải rõ ràng, ngắn gọn * Ghi nhớ: SGK trang 26 Hoạt động 2.(25’) HD luyện tập Hs làm theo nhóm Đại diện nhóm trình bày Nhóm khác bổ sung GV chữa bài II. Luyện tập: Bài tập 1: SGK trang 26 - Mở bài: giới thiệu khái quát trò chơi - Thân bài: + Số người chơi, dụng cụ chơi + Cách chơi (luật chơi): Thế nào là thắng? thua? Thế nào là vi phạm luật? + Yêu cầu đối với trò chơi: Người chơi phải như thế nào? Tổ chức phải đảm bảo những yêu cầu nào? - Kết bài: nhấn mạng ý nghĩa của trò chơi Hoạt động 3.(5’) IV. Củng cố: Khi thuyết minh về một phương pháp cách làm ta phải làm gì? Cần trình bày các phần và lời văn ra sao? V. Dặn dò: Về nhà học bài,làm bài tập 2, soạn bài Tức cảnh Pác Bó =========================== & ========================== Tuần : 22 Tiết: 83 Ngày soạn: 9/1/12 Ngày dạy: 10/1/12 TỨC CẢNH PÁC BÓ (Hồ Chí Minh) A. Môc tiªu: 1/. KiÕn thøc : C¶m nhËn ®îc niÒm thÝch thó thùc sù cña Hå ChÝ Minh trong nh÷ng ngµy gian khæ ë P¸c Bã qua ®ã thÊy ®îc vÎ ®Ñp t©m hån cña B¸c, võa lµ mét chiÕn sÜ say mª c¸ch m¹ng, võa lµ mét kh¸ch l©m truyÒn ung dung sèng hoµ ®ång víi thiªn nhiªn. HiÓu ®îc gi¸ trÞ nghÖ thuËt ®éc ®¸o cña bµi th¬. 2/. KÜ n¨ng: - §äc diÔn c¶m, ph©n tÝch th¬. 3/. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc HS biÕt quý träng, c¶m phôc tinh thÇn c¸ch m¹ng trong tinh thÇn cña B¸c. B. Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i, nªu vÊn ®Ò C. ChuÈn bÞ: 1/ GV:Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: Häc bµi cò, so¹n bµi theo c©u hái híng dÉn. D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. æn ®Þnh: II. Bµi Cò: - Em ®äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ “ Khi con tu hó “ cña Tè H÷u?(5 đ) - Nêu nghÖ thuËt và nêu ý nghĩa bài thơ?(5 đ) Nghệ thuật: - Thể thơ lục bát mềm mại - Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng để biểu lộ cảm xúc khi thiết tha, khi lại sôi nổi mạnh mẽ. - Sử dụng các biện pháp tu từ điệp ngữ, liệt kê,...vừa tạo nên tính thống nhất về chủ đề văn bản, vừa thể hiện cảm nhận về sự đối lập giữa niềm khao khát sự sống đích thực, đầy ý nghĩa với hiện tại buồn chán của tác giả vì bị giam hãm trong nhà tù thực dân. Ý nghĩa: - Bài thơ thể hiện lòng yêu đời, yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh ngục tù. III. Bµi míi: §V§ Th¸ng 2/1941 sau 30 n¨m bu«n ba ho¹t ®éng CM ë níc ngoµi t×m ®êng gi¶i phãng d©n téc, l·nh tô NguyÔn ¸i Quèc- Hå ChÝ Minh trë vÒ níc, trùc tiÕp l·nh ®¹o phong trµo c¸ch m¹ng trong níc. Ngêi ®· sèng vµ lµm viÖc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn hÕt søc gian khæ nh÷ng trong ®iÒu kiÖn sèng ®ã t©m hån cao ®Ñp cña ngêi khiÕn chóng ta c¶m phôc vµ tr©n träng. ®Õn víi bµi th¬ “ Tøc c¶nh P¸c Bã” trong tiÕt häc nµy chóng ta sÏ c¶m nhËn ®iÒu ®ã. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH NỘI DUNG Hoạt động 1. (8’)HD tìm hiểu chung Gv: Nhắc lại thân thế và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm Gv: Giải thích nhan đề: Người làm thơ nhận được một sự việc, một cảnh tượng nào đó mà cảm hứng thơ ấy thường được gọi là tức cảnh HS: Đọc Gv: Sửa cách đọc cho HS Đọc giọng vui, hóm hỉnh thể hiện sự sảng khoái, nhẹ nhàng, thanh thoát. Ngắt nhịp 4/3 hoặc 2/2/3. - Nếu tách được nội dung bài thơ thì em tách thành mấy ý lớn? - Nội dung cơ bản của bài thơ là gì? I. Đọc, tìm hiểu chung văn bản: 1. Tác giả, tác phẩm(sgk) 2. Đọc, từ khó 3. Thể loại - Thất ngôn tứ tuyệt - Giọng điệu: tự nhiên, bình dị, thoải mái, pha chút đùa vui, hóm hỉnh 4. Bố cục: Tách làm 2 ý: - Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác (C1,2,3) - Cảm nghĩ của Bác (C4) * Đại ý: Bài thơ phản ánh hoạt động phong phú, sôi nổi, phong thái ung dung tự tại và tinh thần lạc quan cách mạng của người chiến sĩ vĩ đại trong hoàn cảnh khó khăn gian khổ. Hoạt động 2. (20’)HD tìm hiểu chi tiết Gv: Dẫn dắt HS phân tích theo bố cục của bài thơ - Câu 1 nói về việc gì? - Em có nhận xét gì về nhịp thơ và nghệ thuật được sử dụng câu 1? - Nhịp thơ 4/3 tạo thành 2 vế sóng đôi nề nếp khá đều đặn “sáng ra, tối vào” - Nghệ thuật: dùng phép đối - Theo em tâm trạng của Bác biểu hiện ntn ở câu này? - Câu 2 nói về việc gì trong sinh hoạt của Bác ở Pác Pó- Thức ăn: Thực phẩm bình thường (có trong tự nhiên) nhưng lại là bữa ăn chủ yếu của Bác ở Pác Pó - Cháo bẹ, rau măng là thực phẩm ntn? - Em hiểu “sẵn sàng” là ntn?Qua câu thơ nói về bữa ăn hàng ngày của Bác đã gợi cho ta điều gì? - Câu thơ này nói về việc gì? Gv: Hướng dẫn qua tranh. - Theo em hình ảnh bàn đá chông chênh cho ta biết điều gì? - Em có nhận xét gì về NT được sử dụng trong câu 3 - Chốt ý: Qua 3 câu thơ trơ cho thấy được điều gì trong con người Hồ Chí Minh? Gv: Liên hệ các bài đã học của Bác và của Tố Hữu ? Em có nhận xét gì về tâm trạng của Bác ở câu thơ cuối GV: Niềm vui lớn nhất của Bác Hồ trong bài thơ không phải chỉ là “thú lâm tuyền” giống như của người ẩn sĩ xưa mà trước hết, đó là niềm vui vô hạn của người chiến sĩ yêu nước vĩ đại, II. Đọc – hiểu chi tiết văn bản: a/ Nội dung: 1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Pó Câu 1: - Việc ở và sinh hoạt của Bác hàng ngày. + Đối vế câu: Sáng ra bờ suối ><Tối vào hang + Đối thời gian: Sáng ><Tối + Không gian: Ngoài suối>< Trong hang + Hoạt động: Ra><vào - Tâm trạng: thoải mái, ung dung. Câu 2: - Nội dung: chuyện ăn uống của Bác ở Pác Pó - “Sẵn sàng” Thể hiện sự vượt qua dù trong hoàn cảnh nào luôn chấp nhận khắc phục để hoàn thành tốt nhiệm vụ. - Bữa ăn rất đơn giản nhưng chứa chan tình cảm Câu 3: - Câu thơ nói về công việc hàng ngày của Bác ở Pác Pó. (Bác ngồi trên chiếc bàn đá tự tạo để dịch sử Đảng) - Hinh ảnh Bác luôn nổi bật mạnh mẽ trong hoàn cảnh thiếu thốn, khó khăn. => Qua 3 câu thơ, ta thấy HCM là người yêu nước,yêu thiên nhiên luôn lạc quan yêu đời và vượt qua mọi hoàn cảnh để hoàn thành nhiệm vụ, con đương mà Người đã lựa chọn 2. Tâm trạng của Bác (Câu 4) - Câu thơ là lời tự nhận xét biểu hiện trực tiếp tâm trạng của nhân vật trữ tình - “Sang” cảm giác hài lòng về cuộc sống của mình. “Sang” là sang về mặt tinh thần của cuộc đời cách mạng => Qua câu thơ cuối lời tự nhận xét của HCM toát lên được tinh thần lạc quan luôn tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng. Hoạt động 3. (5’)HD tổng kết - Bài thơ đã sử dụng thành công các thủ pháp nghệ thuật nào? - Bài thơ giúp em hiểu thêm điều gì về những ngày Bác sống và làm việc ở Pác Bó? Từ đó giúp em hiểu như thế nào về những điều cao quý ở con người Bác? b/ Nghệ thuật. - Có tính chất ngắn gọn, hàm xúc. - Vừa mang đặc điểm cổ điển, truyền thống vừa có tính chất mới mẻ hiện đại. - Có lời thơ bình dị pha giọng đùa vui, hóm hỉnh. - Tạo được tứ thơ độc đáo, bất ngờ,thú vị và sâu sắc. c/ Ý nghĩa: - Bài thơ thể hiện cốt cách tinh thần Hồ Chí Minh luôn trào đầy niềm lạc quan, tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng. III/ Tổng kết:* Ghi nhớ: SGK trang 30. Hoạt động 4 (7’) IV. Củng cố: Khái quát nội dung và nghệ thuật cảu bài thơ; Cho HS đọc bài tham khảo Luyện tập: Bài tập 1: Hình thức: Cho 2 nhóm thảo luận. Gọi 2 em đại diện trả lời. * Giống:Đều yêu thích thiên nhiên, sống gần gũi, giao hòa với thiên nhiên, coi thiên nhiên như người bạn tri âm tri kỷ. * Khác: - Thú lâm tuyền của người xưa: Thường sống như một ẩn sĩ, xa lánh cõi đời, lánh đục tìm trong. - Bác Hồ truy có vui với “thú lâm tuyền” nhưng không phải là một ẩn sĩ mà là một chiến sĩ, suốt đời chiến đấu không mệt mỏi cho sự nghiệp cứu nước, cứu dân. Bài tập 2: * Cổ điển: Thú lâm tuyền:Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật: Hình ảnh, nhịp điệu, giọng điệu. * Hiện đại:- Cuộc đời cách mạng, lối sống cách mạng, công việc cách mạng, tư tưởng lạc quan cách mạng. - Ngôn ngữ giản dị, tự nhiên. - Giọng thơ chân thành, dung dị, vui đùa, hóm hỉnh. - Hòa hợp rất tự nhiên, thống nhất trong chỉnh thể bài thơ. V. Dặn dò: Học bài. Chuẩn bị bài Ngắm trăng, Đi đường ==================== & ==================== Tuần : 22 Tiết: 84 Ngày soạn: 10/1/12 Ngày dạy: 12/1/12 CÂU CẦU KHIẾN A. Môc tiªu: 1/KiÕn thøc : HiÓu râ ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña c©u cÇu khiÕn, ph©n biÖt c©u cÇu khiÕn víi c¸c kiÓu c©u kh¸c. N¾m v÷ng chøc n¨ng cña c©u cÇu khiÕn, biÕt sö dông c©u cÇu khiÕn phï hîp víi t×nh huèng gi¸n tiÕp. 2/. KÜ n¨ng : - Sö dông c©u cÇu khiÕn trong nh÷ng trêng hîp cÇn thiÕt. BiÕt nhËn d¹ng vµ ph©n tÝch chøc n¨ng cña c©u nghi vÊn. 3/. Th¸i ®é : - BiÕt sö dông c©u cÇu khiÕn phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. B.Ph¬ng ph¸p: §µm tho¹i,nªu vÊn ®Ò C. ChuÈn bÞ: 1/ GV:Nghiªn cøu bµi, so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS: Häc bµi cò, xem tríc bµi míi. D. TiÕn tr×nh lªn líp: I. æn ®Þnh: II. K tra bài (5'): - Nªu c¸c chøc n¨ng kh¸c cña c©u nghi vÊn?( 5 đ)Trong thực tế giao tiếp, có trường hợp câu nghi vấn dùng để: cầu khiến; khẳng định; phủ định; đe dọa; bộc lộ tình cảm, cảm xúc LÊy 1 vÝ dô vÒ c©u nghi vÊn víi chøc n¨ng béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc?(5 đ) III. Bµi míi: §V§ Trùc tiÕp Hoạt động GV - HS Nội dung Ho¹t ®éng 1 : (15') T×m hiÓu ®Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u nghi vÊn H/s ®äc ®o¹n trÝch ë sgk ? Trong ®o¹n trÝch trªn, cã nh÷ng c©u nµo lµ c©u cÇu khiÕn ? §Æc ®Øªm h×nh thøc cña c©u cÇu khiÕn ? T¸c dông cña c©u cÇu khiÕn H/s timg hiÓu môc I 2 . sgk ? C¸ch ®äc c©u “Më cöa!” ë vÝ dô b cã kh¸c so víi c¸ch ®äc c©u “më cöa” ë vÝ dô a kh«ng ? Tõ ®ã em rót ra ®Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u cÇu khiÕn * H/s ®äc to Ghi nhí sgk Ho¹t ®éng 2 : (20') Híng dÉn luyÖn tËp H/s ®äc yªu cÇu bµi tËp 1 ? §Æc ®iÓm h×nh thøc nµo cho biÕt c©u trªn lµ c©u cÇu khiÕn ? NhËn xÐt vÒ chñ ng÷ trong c©u c trªn I. §Æc ®iÎm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u cÇu khiÕn * Ph©n tÝch vÝ dô mÉu : C©u 1 - C©u cÇu khiÕn : + Th«i ®õng lo l¾ng + Cø vÒ ®i + §i th«i con - §Æc ®iÓm h×nh thøc : Cã nh÷ng tõ cÇu khiÕn : §êng, ®i, th«i - T¸c dông : a, Khuyªn b¶o ®éng viªn b, c, Yªu cÇu, nh¾c nhë * C©u 2 a, Cã kh¸c : + §äc “Më cöa!” cã ng÷ ®iÖu víi yªu cÇu, ®Ò nghÞ, ra lÖnh + Cßn “Më cöa.” Lµ c©u trÇn thuËt víi ý nghÜa : Th«ng tin sù kiÖn Ghi nhí sgk II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : * §Æc ®iÓm h×nh thøc nhËn biÕt c©u cÇu khiÕn - C©u a : H·y - C©u b : §i - C©u c : §õng * NhËn xÐt vÒ chñ ng÷ trong nh÷ng c©u trªn - C©u a : V¸ng chñ ng÷ (Lang Liªu) àthªm chñ ng÷. Con h·y (ý nghÜa kh«ng thay ®æi, tÝnh chÊt yªu cÇu nhÑ nhµng h¬n) - C©u b : CN lµ «ng gi¸o à(Bít CN : ý nghÜa kh«ng thay ®æi, nhng yªu cÇu mang tÝnh chÊt ra lÖnh àkÐm lÞch sö) - C©u c : CN lµ chóng ta nÕu thay b»ng c¸c anh th× ý nghÜa cña c©u bÞ thay ®æi : Chóng ta (gåm c¶ ngêi nãi – ngêi nghe, c¸c anh : ngêi nghe) Bµi tËp 2 : C¸c c©u cÇu khiÕn a, Th«i, im c¸i ®iÖu h¸t ®i – v¾ng CN, tõ cÇu khiÕn : ®i b, C¸c em ®õng khãc àCN : c¸c em (ng«i thø 2 sè nhiÒu) , ®êng c, §a tay cho t«i mau! CÇm lÊy tay t«i nµy! àv¾ng CN, kh«ng cã tõ cÇu khiÕn, chØ cã ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn (dÊu!) Bµi tËp 3 : - Gièng nhau : §Òu lµ c©u cÇu khiÕn cã tõ ng÷ cÇu khiÕn : h·y - Kh¸c nhau : + C©u a: V¾ng CN, cã tõ cÇu khiÕn vµ ng÷ ®iÖu cÇu khiÕn àmang tÝnh chÊt ra lÖnh + C©u b: Cã CN thÇy em (ng«i thø 2 – sè Ýt), cã ý nghÜa: khÝch lÖ ®éng viªn Ho¹t ®éng 3 : Củng cố: §Æc ®iÎm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u cÇu khiÕn Híng dÉn häc ë nhµ Bµi tËp 4 : - NguyÖn väng cña DÕ Cho¾t : Nhê DÕ MÌn ®µo cho mét c¸i hang ®Ó phßng th©n - Suy nghÜ cu¶ Cho¨t : Coi m×nh lµ ®µn em cña DÕ MÌn - C¸ch nhê v¶ (thùc chÊt lµ yªu cÇu ®Ò nghÞ) : khiªm nhêng, kÝn ®¸o, mang tÝnh chÊt th¨m dß th¸i ®é cña DÕ MÌn à DiÔn ®¹t b»ng c©u nghi vÊn àPhï hîp víi vÞ thÕ cña Cho¾t khiÕn MÌn dÔ chÊp nhËn h¬n Bµi tËp 5 : - Kh«ng thÓ thay thÕ cho nhau : + §i ®i con! à yªu cÇu ngêi con thùc hiÖn hµnh ®éng ®i + §i th«i con. à Yªu cÇu c¶ con vµ mÑ thùc hiÖn hµnh ®éng ®i - Chuẩn bị: Câu cảm thán. ==================== & ===================
Tài liệu đính kèm: