TUẦN 1
TÔI ĐI HỌC (Thanh Tịnh)
Tiết thứ 1
Ngày soạn: 10/8/2009
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
- Giúp học sinh cảm nhận được những cảm xúc chân thật, trong sáng của tuổi thơ ngày đầu cắp sách đến trường. Đó là những kỷ niệm được nhớ mãi trong cuộc đời mỗi con người.
- Tình cảm tha thiết của tác giả đối với tuổi thơ, bạn bè và mái trường, quê hương thân yêu.
- Tích hợp ngang với Tiếng Việt ở các bài Các cấp độ khái quát nghĩa của từ, với phần Tập làm văn ở bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Tích hợp dọc với bài Cổng trường mở ra.
- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức biểu cảm, phát hiện và phân tích nhân vật - người kể chuyện.
- Giáo dục học sinh yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè, thầy cô.
B. PHƯƠNG PHÁP
- Đàm thoại, thảo luận.
C. CHUẨN BỊ
- Thầy: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo.
- Trò: Chuẩn bị bài theo câu hỏi gợi ý ở Sgk. Chuẩn bị đầy đủ sách vở.
TUẦN 1 Tôi đi học (Thanh Tịnh) Tiết thứ 1 Ngày soạn: 10/8/2009 A. mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh cảm nhận được những cảm xúc chân thật, trong sáng của tuổi thơ ngày đầu cắp sách đến trường. Đó là những kỷ niệm được nhớ mãi trong cuộc đời mỗi con người. - Tình cảm tha thiết của tác giả đối với tuổi thơ, bạn bè và mái trường, quê hương thân yêu. - Tích hợp ngang với Tiếng Việt ở các bài Các cấp độ khái quát nghĩa của từ, với phần Tập làm văn ở bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Tích hợp dọc với bài Cổng trường mở ra. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức biểu cảm, phát hiện và phân tích nhân vật - người kể chuyện. - Giáo dục học sinh yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè, thầy cô. B. Phương pháp - Đàm thoại, thảo luận. C. chuẩn bị - Thầy: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. - Trò: Chuẩn bị bài theo câu hỏi gợi ý ở Sgk. Chuẩn bị đầy đủ sách vở. d- tiến trình lên lớp: I. ổn định tổ chức: II. Kiểm tra bài cũ: - Kiểm tra sự chuẩn bị đồ dùng học tập của học sinh. III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: Trong mỗi cuộc đời con người, những kỷ niệm tuổi học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kỷ niệm về buổi đến trường đầu tiên: Ngày đầu tiên đi học Mẹ dắt tay đến trường Em vừa đi vừa khóc Mẹ dỗ dành yêu thương... Truyện ngắn Tôi đi học đã diễn tả những kỷ niệm mơn man, bâng khuâng của một thời ấy. 2. Triển khai bài Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài giảng Hoạt động 1 I. Tìm hiểu chung Gv hướng dẫn Hs đọc thầm chú thích, trình bày ngắn gọn về tác giả Thanh Tịnh. 1. Tác giả, tác phẩm a. Tác giả: - Thanh Tịnh (1911-1988), Huế. b. Tác phẩm: - Tôi đi học in trong tập “Quê mẹ”, xuất bản 1941. Giọng chậm, dịu, hơi buồn, lắng sâu; chú ý những câu nói của nhân vật tôi, người mẹ, ông đốc. Cần đọc với giọng phù hợp. Gv đọc mẫu- Hs đọc- Nhận xét. 2. Đọc, tìm hiểu chú thích: a. Đọc: Gv cùng Hs giải thích từ khó. b. Chú thích. 3. Bố cục: - 3 đoạn: Gv: Văn bản này chia làm mấy đoạn? ý mỗi đoạn ? + Đoạn 1: Từ Buổi mai hôm ấy ... trên ngọn núi. → Cảm nhận của tôi trên đường đến trường. Học sinh nêu. Giáo viên thống nhất cách chia bố cục. + Đoạn 2: Tiếp theo ... được nghỉ cả ngày nữa. → Cảm nhận của tôi lúc ở sân trường. Gv: Đoạn nào gợi cảm xúc thân thuộc, gần gũi nhất trong em ? Vì sao ? + Đoạn 3: Phần còn lại. → Cảm nhận của tôi trong lớp học. - Học sinh tự bộc lộ. ? Văn bản sử dụng những phương thức biểu đạt nào? 4. Thể loại: Miêu tả, tự sự và biểu cảm. Hoạt động 2 II. Tìm hiểu văn bản 1. Phân tích a. Cảm nhận của tôi trên đường tới trường. Gv: kỷ niệm ngày đầu đến trường của nhân vật tôi gắn với không gian, thời gian nào ? - Thời gian : Buổi sáng cuối thu (một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh) - Không gian: Trên con đường làng dài và hẹp. Gv: Vì sao không gian và thời gian ấy trở thành kỷ niệm trong tâm trí tác giả ? - Đó là thời điểm và nơi chốn quen thuộc, gần gũi, gắn liền với tuổi thơ của tác giả ở quê hương. - Đó là lần đầu được cắp sách đến trường. - Tác giả là người yêu quê hương tha thiết. Gv: Trong câu văn : Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, cảm giác quen mà lạ của nhân vật “tôi" có ý nghĩa gì ? - Dấu hiệu đổi khác trong tình cảm của cậu bé ngày đầu tới trường: tự thấy như đã lớn lên, con đường làng không còn dài rộng như trước,... Gv: Chi tiết tôi không lội qua sông thả diều như thằng Quý và không ra đồng nô đùa như thằng Sơn nữa có ý nghĩa gì - Báo hiệu sự thay đổi trong nhận thức bản thân, cậu bé tự thấy mình lớn lên. → Sự học hành nghiêm túc. Gv: Có thể hiểu gì về nhân vật tôi qua chi tiết ghì thật chặt hai quyển vở mới trên tay và muốn thử sức mình tự cầm bút thước ? → Có chí học ngay từ đầu, muốn mình tự đảm nhiệm việc học tập, muốn được chững chạc như bạn, không thua kém bạn. Gv: Trong những cảm nhận mới mẻ trên con đường làng đến trường, nhân vật tôi đã bộc lộ đức tính gì ? → Yêu học, yêu bạn bè và mái trường quê hương. Thảo luận nhóm: Khi nhớ lại ý nghĩ chỉ có người thạo mới cầm nổi bút thước, tác giả viết : " ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi"? → Nghệ thuật so sánh. → - kỷ niệm đẹp, cao siêu. - Đề cao sự học của con người... Hãy phát hiện và phân tích ý nghĩa của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu văn trên ? E. Củng cố, dặn dò * Củng cố: - Đọc diễn cảm lại phần 1. - Cảm nhận của “tôi” trên đường tới trường * Dặn dò: - Học bài cũ: - Chuẩn bị tiết 2 của bài Tôi đi học. TUẦN 1 Tôi đi học (Thanh Tịnh) Tiết thứ 2 Ngày soạn: 10/8/09 A. mục tiêu cần đạt - Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm xúc bỡ ngỡ của nhân vật tôi tôi ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời. - Thấy được ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ, gợi dư vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh. - Tích hợp ngang với Tiếng Việt ở các bài Các cấp độ khái quát nghĩa của từ, với phần Tập làm văn ở bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Tích hợp dọc với bài Cổng trường mở ra. - Giáo dục học sinh yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè, thầy cô. b. phương pháp: - Đàm thoại - Thảo luận. c. chuẩn bị - Thầy: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. - Trò: Chuẩn bị bài theo câu hỏi gợi ý ở Sgk. d- tiến trình lên lớp: I. ổn định tổ chức: II. Kiểm tra bài cũ: - Cảm nhận của nhân vật tôi trên đường đến trường? III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: Lần đầu tiên nhân vật tôi đến trường đi học, được bước vào một thế giới mới lạ, được tập làm người lớn, không chỉ nô đùa, rong chơi, thả diều ngoài đê, ngoài đồng nữa. Chính ý nghĩ ấy làm cho tâm trạng của tôi trên đường tới trường thấy trang trọng và đứng đắn. Vậy cảm nhận của tôi lúc ở sân trường và trong lớp học như thế nào? Tiết học hôm nay sẽ giúp các em hiểu được điều đó. 2. Triển khai bài: Hoạt động 1 b. Cảm nhận của tôi lúc ở sân trường Gọi Hs đọc đoạn 2 (theo bố cục). Gv: Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí lưu lại trong tâm trí tác giả có gì nổi bật? - Rất đông người (Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người). - Người nào cũng đẹp (Người nào quần áo cũng sạch sẽ, gương mặt nào cũng vui tươi sáng sủa). Gv: Cảnh tượng được nhớ lại có ý nghĩa gì ? - Phản ánh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường. - Thể hiện tinh thần hiếu học của nhân dân ta. - Bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với mái trường tuổi thơ. Gv: Khi chưa đi học, nhân vật “tôi" chỉ thấy ngôi trường Mĩ Lí cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng. Nhưng lần này tới trường, cậu bé lại thấy Trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà ấp khiến lòng tôi lo sợ vẩn vơ. Em hiểu ý nghĩa của hình ảnh so sánh trên như thế nào ? - So sánh lớp học với đình làng- nơi thờ cúng tế lễ, nơi thiêng liêng cất giấu những điều bí ẩn. - Phép so sánh diễn tả cảm xúc nghiêm trang của tác giả về mái trường, đề cao tri thức của con người trong lớp học... Gv: Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu đến trường, tác giả dùng hình ảnh so sánh nào ? - Họ như con chim non đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Gv: Em đọc thấy những ý nghĩa nào từ hình ảnh so sánh ấy ? - Miêu tả sinh động hình ảnh và tâm trạng các em nhỏ lần đầu tới trường học. - Đề cao sức hấp dẫn của nhà trường. - Thể hiện khát vọng bay bổng của tác giả đối với trường học. Gv: Hình ảnh ông đốc được nhớ lại qua những chi tiết nào ? - Ông đọc danh sách học sinh. - Ông nói : Các em phải gắng học để thầy mẹ được vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng. - Nhìn chúng tôi với cặp mắt hiền từ và cảm động. - Tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi. Gv: Từ đó cho thấy tác giả nhớ tới ông đốc bằng tình cảm nào ? ă Quý trọng, tin tưởng, biết ơn. Gv: Em nghĩ gì về tiếng khóc của các cậu học trò khi sắp hàng để vào lớp trong đoạn: Các cậu lưng lẻo nhìn ra sân, ... trong đám học trò mới, vài tiếng thút thít đang ngập ngừng trong cổ. - Khóc, một phần vì lo sợ (do phải tách rời người thân để bước vào môi trường lạ), một phần vì sung sướng (lần đầu được tự mình học tập). - Đó là những giọt nước mắt báo hiệu sự trưởng thành. Những giọt nước mắt ngoan chứ không phải nước mắt vòi vĩnh như trước. Gv: Hãy nhớ và kể lại cảm xúc của chính mình trong ngày đầu tiên đi học ? - Học sinh tự bộc lộ. Gv: Em hiểu gì về nhân vật tôi ? - Giàu cảm xúc với trường lớp, với người thân. - Có những dấu hiệu trưởng thành trong nhận thức và tình cảm ngay từ ngày đầu tiên đi học. Hoạt động 2 c. Cảm nhận về nhân vật tôi trong lớp học Gọi Hs đọc đoạn cuối văn bản. Gv: Vì sao trong khi sắp hàng đợi vào lớp, nhân vật “tôi" lại cảm thấy trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào thấy xa mẹ tôi như lần này ? - Vì tôi bắt đầu cảm nhận được sự độc lập của mình khi đi học. - Bước vào lớp học là bước vào thế giới riêng của mình, phải tự làm lấy tất cả, không có mẹ bên cạnh như ở nhà, ... Gv: Những cảm nhận mà nhân vật tôi nhận được khi bước vào lớp học là gì ? - Một mùi hương lạ xông lên. Trông hình gì treo trên tường, tôi cũng thấy lạ và hay hay; nhìn bàn ghế chỗ tôi ngồi... lạm nhận là vật riêng của mình; nhìn người bạn... chưa hề quen biết nhưng lòng vẫn thấy sự xa lạ chút nào,... Gv: Hãy lí giải những cảm giác đó của nhân vật “tôi” ? - Cảm giác lạ vì lần đầu được vào lớp học, một môi trường sạch sẽ, ngay ngắn. - Không cảm thấy sự xa lạ với bàn ghế, bạn bè, vì bắt đầu ý thức được những thứ đó sẽ gắn bó thân thiết với mình bây giờ và mãi mãi. Gv: Những cảm giác đó cho thấy tình cảm nào của nhân vật tôi đối với lớp học của mình ? →Tình cảm trong sáng thiết tha. Gv: Đoạn cuối văn bản có 2 chi tiết: - Một con chim liệng đến đứng trên bờ cửa sổ... nhìn theo cánh chim. - Nhưng tiếng phấn của thầy tôi... và lẩm nhẩm đánh vần đọc. Những chi tiết đó nói thêm điều gì về nhân vật tôi ? - Một chút buồn khi từ giả tuổi thơ. - Bắt đầu trưởng thành trong nhận thức và việc học hành của bản thân. - Yêu thiên nhiên, yêu tuổi thơ, và yêu cả sự học hành để trưởng thành. Hoạt động 3 2. Ghi nhớ Thảo luận nhóm: Gv: Trong sự đan xen của các phương thức : tự sự, miêu tả, biểu cảm, theo phương thức nào trội lên để làm thành sức truyền cảm nhẹ nhàng mà thấm thía của truyện ngắn Tôi đi học ? - Nổi trội là phương thức biểu cảm. Truyện Tôi đi học ghi lại những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng tôi ngày đầu cắp sách tới trường. - Điều đó khiến truyện gần với thơ, có sức truyền cảm đặc biệt nhẹ nhàng mà thấm thía. Gv: Những cảm giác nảy nở trong lòng là những cảm giác nào ? - Tình yêu, niềm trân trọng sách vở, bạn bè, bàn ghế, lớp học, thầy học, gắn liền với mẹ và quê hương. Gv: Từ đó, em cảm nhận những điều tốt đẹp nào từ nhân vật tôi ? Giàu cảm xúc với tuổi thơ và mái trường quê hương. Gv: Tình cảm nào được khơi gợi và bồi đắp khi em đọc truyện Tôi đi học? - Học sinh tự bộc lộ. Thảo luận: Em học ... : thường giới thiệu sự việc, nhân vật và tình huống xảy ra câu chuyện. + Thân bài: kể lại diễn biến câu chuyện theo một trình tự nhất định, thực chất là trả lời câu hỏi: câu chuyện đã diễn ra như thế nào? + Kết bài: thường nêu lên kết cục và cảm nghĩ của người trong cuộc. 3. Ghi nhớ: SGK Hoạt động 2 II. Luyện tập Bài tập 1: Hướng dẫn học sinh lập dàn ý theo gợi ý trong Sgk. Gọi 1 số em trình bày dàn ý của mình. - Mở bài: Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa và gia cảnh của em bé bán diêm- nhân vật chính trong truyện. - Thân bài: + Lúc đầu do không bán được diêm nên em bé không dám về nhà vì sợ bố đánh. Em tìm một góc tường ngồi tránh rét. Kết quả em vẫn bị gió rét hành hạ đôi bàn tay đã cứng đờ ra. + Sau đó, em bé đành liều mình đánh các que diêm để sưởi ấm cho mình. Mỗi lần quẹt một que diêm, em lại thấy hiện lên một viễn cảnh ấm áp và đẹp đẽ. Ban đầu em tưởng chừng như đang ngồi trước một lò sưởi, hơi ấm của que diêm khiến em thật là dễ chịu. Thế rồi que diêm vụt tắt, em bé trở về hiện tại tê cóng của chính mình. Tiếp đến que diêm thứ hai, em lại mơ thấy một bàn ăn thịnh soạn có cả con ngỗng quay. Que diêm lụi tàn, em bé lại đối diện với cảnh nghèo khổ thực sự của bản thân. Em lại quẹt que diêm thứ ba. Một cây thông nô-en được trang trí lộng lẫy hiện lên với hàng ngàn ngọn nến sáng rực. Nhưng rồi diêm tắt, những ngọn nến bay về trời. Que diêm thứ tư được đốt lên, em nhìn thấy rõ ràng bà em đang mĩm cười với em. Cuối cùng vì muốn níu bà ở lại em đã bật tất cả các que diêm còn lại. * Trong khi nêu các sự việc chính, các yếu tố miêu tả và biểu cảm được sử dụng: Cứ sau mỗi lần em bé quẹt diêm thì cảnh mộng tưởng cũng như cảnh thực sau khi diêm tắt được miêu tả rất sinh động. Kèm theo đó là những suy nghĩ và tâm trạng của nhân vật. - Kết bài: Kết cục em bé bán diêm đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa. Mọi người qua đường không ai biết được cái điều kì diệu mà em bé đã trông thấy, nhất là phút giây được gặp lại bà và cùng bà bay lên để đón lấy niềm vui đầu năm. Bài tập 2: Hướng dẫn Hs làm ở nhà. Lập dàn bài: - Mở bài: Giới thiệu người bạn của mình là ai? Kỉ niệm khiến mình xúc động là kỉ niệm gì? (Nêu một cách khái quát). - Thân bài: Tập trung kể về kỉ niệm xúc động ấy: + Nó xảy ra ở đâu, lúc nào? (thời gian, hoàn cảnh...). Với ai? (nhân vật). + Chuyện xảy ra như thế nào? (mở đầu, diễn biến, kết quả). + Điều gì khiến em xúc động? Xúc động như thế nào? (miêu tả biểu hiện của sự xúc động). - Kết bài: Em có suy nghĩ gì về kỉ niệm đó? E. Củng cố- Dặn dò: - Dàn ý của một bài văn tự sự gồm mấy phần? Đó là những phần nào? Nêu nhiệm vụ từng phần? - Học bài. - Làm bài tập số 2. TUẦN 9 Hai cây phong Tiết thứ 33 Ngày soạn:16/10/09 A. mục tiêu cần đạt - Học sinh hiểu được đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích. Tính chất trữ tình sâu đậm được biểu hiện trong sự kết hợp khéo léo giữa hồi ức, miêu tả, biểu cảm và kể chuyện trong cách lồng xen hai ngôi kể. - Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài Chương trình địa phương, với phần Tập làm văn ở Bài viết số 2. - Rèn các kĩ năng đọc. - Giáo dục học sinh tình yêu quê hương. b.phương pháp: Đàm thoại - Thảo luận. c. chuẩn bị - Thầy: Soạn bài - Nghiên cứu tài liệu. - Trò: Học bài - Soạn bài. D. tiến trình lên lớp I. ổn định tổ chức: II. Kiểm tra bài cũ: - Em hiểu thế nào về tình huống đảo ngược hai lần? Phân tích, chứng minh. III. Bài mới: I. Đặt vấn đề: Đối với mỗi con người Việt Nam, kí ức tuổi thơ thường gắn liền với những cây đa, bến nước, sân đình ở những làng quê xa mờ trong không gian và thời gian thăm thẳm. Còn đối với nhân vật hoạ sĩ trong truyện Người thầy đầu tiên của nhà văn Ai- ma-tốp là nhớ tới làng quê. Mỗi lần thăm quê, ông không thể đến thăm hai cây phong trên đỉnh đồi đầu làng. Vì sao? Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu. 2. Triển khai bài: Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài giảng Hoạt động 1 I. Đọc - Tìm hiểu chú thích Giọng chậm rãi, hơi buồn, gợi nhớ nhung. Gv gọi 2-3 em đọc, nhận xét. 1. Đọc Hs đọc chú thích ở Sgk Gv chọn kiểm tra một vài từ. 2. Tìm hiểu chú thích Hoạt động 2 II. Tìm hiểu văn bản 1. Hình ảnh hai cây phong Gv: Hai cây phong được giới thiêu qua những chi tiết nào? - Giữa một ngọn đồi, có hai cây phong lớn, hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi. Gv: Hai cây phong được ví như ngọn hải đăng đặt trên núi. Cách so sánh này có ý nghĩa gì? - Chỉ giá trị tính hiệu ( dẫn đường về làng) của hai cây phong. - Khẳng định vai trò không thể thiếu được của chúng đối với những người đi xa về làng. - Thể hiện niềm tự hào của làng Ku-ku-rêu về hai cây phong. Gv: Có gì đặc sắc trong cách miêu tả hai cây phong ở đoạn này? - Miêu tả đặc điểm hai cây phong qua tiếng nói riêng và tâm hồn riêng của chúng, kết hợp với hình ảnh so sánh ( tiếng thì thầm tha thiết nồng thắm truyền qua lá cành như một đốm lửa vô hình, tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào, reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực). Gv: Điều đó cho thấy những tài nghệ thuật nào của tác giả? - Năng lực cảm nhận tinh tế (cảm nhận được sự sống của vật vô tri vô giác). - Trí tưởng tượng mãnh liệt. Gv: Đoạn văn tả cảnh bọn trẻ làng trèo lên hai cây phong để từ đó say mê khám phá thảo nguyên mênh mông phía sau làng có ý nghĩa gì? - Hai cây phong là nơi hội tụ niềm vui tuổi thơ, nơi gắn bó chan hoà thân ái. - Hai cây phong là nơi tiếp sức cho tuổi thơ khám phá thế giới. Gv: ở cuối văn bản hai cây phong được nhắc với một điều bí ẩn: người vô danh nào đã trồng nó với những ước mơ hi vọng gì. Chi tiết này cho ta biết thêm điều gì về hai cây phong? - Địa vị cao cả của hai cây phong (vì nó gắn liền với người trồng ra nó là thầy Đuy-sen có tấm lòng cao cả như là ân nhân của làng Ku-ku-rêu). - Hai cây phong là chứng nhân lịch sử của trường Đuy-sen. Gv: Liên kết các biểu hiện đó, ta sẽ có một hình dung như thế nào về hai cây phong trong văn bản này? - Là tín hiệu của làng. - Gắn bó thân thuộc, gần gũi với con người. - Có sự sống riêng. - Nơi hội tụ niềm vui tuổi thơ. - Nơi mở rộng chân trời hiểu biết. - Nơi ghi khắc biến cố của làng đó là trường Đuy-sen. E. Củng cố- Dặn dò: - Hình ảnh hai cây phong trong văn bản này gợi cho em nhớ gì về tuổi thơ nơi làng quê mình? - Học bài. - Soạn tiết hai của bài Hai cây phong. TUẦN 9 Hai cây phong Tiết thứ 34 Ngày soạn:16/10/09 A. mục tiêu cần đạt - Học sinh hiểu được đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích. Tính chất trữ tình sâu đậm được biểu hiện trong sự kết hợp khéo léo giữa hồi ức, miêu tả, biểu cảm và kể chuyện trong cách lồng xen hai ngôi kể. - Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài Chương trình địa phương, với phần Tập làm văn ở Bài viết số 2. - Rèn các kĩ năng đọc. - Giáo dục học sinh tình yêu quê hương. b. phương pháp: Đàm thoại - Thảo luận. c. chuẩn bị - Thầy: Soạn bài - Nghiên cứu tài liệu. - Trò: Học bài - Soạn bài. D. tiến trình lên lớp I. ổn định tổ chức: II. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp bài mới. III. Bài mới: 1. Đặt vấn đề: Cách đan xen, lồng ghép hai thời điểm, hiện tại - quá khứ, trưởng thành - niên thiếu, một người, nhiều người cùng trang lứa như vậy (tôi, chúng tôi - chúng tôi - tôi) làm cho câu chuyện trở nên sống động, thân mật, gần gũi, ấm áp, đáng tin cậy và chân thật hơn đối với người đọc. 2. Triển khai bài: Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài giảng Hoạt động 1 I. Hình ảnh con người Gv: ấn tượng nổi bật của nhân vật tôi trong những lần về quê? - Hai cây phong luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn đèn hải đăng trên núi. Gv: Do đâu tôi có ấn tượng này? - Sự tồn tại của hai cây phong to lớn phía trước làng. - Nhân vật tôi có tình cảm yêu quý đặc biệt đối với hai cây phong. Gv: Mỗi lần về quê tôi đều coi..., lúc nào cũng nhìn rõ. Qua đó, nhân vật tôi đã bộc lộ tình cảm nào của mình đối với hai cây phong? - Tình cảm gần gũi, yêu thương. - Cảm nhận hay cây phong như người thân yêu. - Một nhu cầu tình cảm không thể thiếu. Gv: Em hiểu gì về trạng thái tâm hồn của người kể xưng tôi từ lời văn miêu tả sau: Ta sắp được thấy chúng chưa... say sưa ngây ngất? - Nhớ cây say đắm, mãnh liệt. - Như tâm hồn nặng lòng thương nhớ con người. - Hai cây phong là hình ảnh trong sáng, tươi đẹp, thân thuộc với tuổi thơ của nhân vật tôi nơi làng quê. - Vì thế, khi xa quê, mong trở về quê sẽ nảy sinh nỗi buồn. Đó là nỗi buồn của sự xa cách những kỉ niềm tốt lành, đẹp đẽ. Gv: Tại sao cảm xúc đó lại gắn liền với một nỗi buồn da diết ở nhân vật tôi ? Gv: ở đoạn văn miêu tả sự sống của hai cây phong, nhân vật tôi nghe được tiếng nói riêng, tâm hồn riêng chan chứa những lời ca êm dịu của chúng. Điều đó cho thấy nhân vật "tôi" là người như thế nào? - Trí tưởng tượng mãnh liệt. - Tâm hồn nhạy cảm. - Nhất là tình yêu tha thiết, sâu nặng đối với hai cây phong, cũng là đối với vẻ đẹp của làng quê của mình. - Tình yêu quý hai cây phong gắn liền với tình yêu quý người thầy giáo đã trong hai cây phong ấy với ước mơ và hi vọng về sự trưởng thành của trẻ em làng Ku-ru-rêu. - Tình yêu thiên nhiên mở rộng tới tình yêu con người. - Tình yêu tha thiết sâu nặng dành cho thiên nhiên, con người và làng quê. - Tâm hồn trong sáng và giàu xúc cảm cao đẹp. - Tâm hồn ấy mang bản sắc quê hương. Gv: Cái điều nhân vật tôi chưa hề nghĩ đến thời bé: "Ai là người... này. Người vô danh ấy... hi vọng gì?" gợi cho ta hiểu thêm điều gì về nhân vật tôi hiện tại? Gv: Em đọc được điều đáng quý nào trong tâm hồn của nhân vật tôi từ tất cả những biểu hiện đó? Hoạt động 2 II. ý nghĩa văn bản Gv: Đọc văn bản Hai cây phong, em cảm nhận được những vẻ đẹp nào của thiên nhiên và con người phản ánh? - Vẻ đẹp thân thuộc và cao quý của hai cây phong. - Tấm lòng gắn bó tha thiết của con người với cảnh vật nơi quê hương yêu dấu. Thảo luận: Nếu nhân vật tôi mang hình bóng của tác giả Ai-ma-tốp, em sẽ hiểu gì về nhà văn này từ Hai cây phong của ông? - Tâm hồn nhạy cảm với cái đẹp đẽ cao quý. - Tấm lòng quê sâu nặng. - Có tài miêu tả và biểu cảm trong khi kể chuyện. H: Văn bản Hai cây phong, với vẻ đẹp của thiên nhiên và tình người đã thức dậy tình cảm nào trong em? - Học sinh tự bộc lộ. Hoạt động 3 III. Ghi nhớ: SGK E. Củng cố - Dặn dò: - Đọc diễn cảm lại bài. Qua đó, em thấy tình cảm của mình đối với quê hương như thế nào? - Học bài. - Soạn bài Ôn tập truyện ký Việt Nam. TUẦN 9 Viết bài tập làm văn số 2 Tiết thứ 35,36 Ngày soạn: 16/9/09 A. mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. - Rèn luyên các kĩ năng diễn đạt, trình bày, sử dụng đan xen các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm. b. phương pháp: Tự luận. c. chuẩn bị - Thầy: Soạn bài - Trò: Học bài - Chuẩn bị bài làm. d. tiến trình
Tài liệu đính kèm: