Giáo án Ngữ văn lớp 8 tiết 43: Câu ghép

Ngày soạn: 31 / 11 / 2012
Ngày dạy: 3 / 11/ 2012
Tiết 43:
CÂU GHÉP
 I. Mục tiêu cần đạt. 
 1. Kiến thức: Sau tiết học HS nắm được:
 - Đặc điểm của câu ghép.
 - Cách nối các vế câu ghép
 2. Kỹ năng: 
 - Phân biệt câu ghép với câu đơn và câu mở rộng thành phần .
 - Sử dụng câu ghép phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp .
 - Nối được các vế của câu ghép theo yêu cầu.
3. Thái độ: Gi¸o dôc häc sinh sö dông câu ghép cho phù hợp. 
 * Tích hợp: C¸c kiÓu c©u ®· häc.
 * Trọng tâm: Luyện tập.
 II. Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài.
 1.Ra quyết định: nhận ra và biết sử dụng câu ghép theo mục đích giao tiếp cụ thể.
 2.Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ, ý tưởng trao đổi về đặc điểm, cách sử dụng câu ghép.
III. Các phương pháp kỹ thuật dạy học tích cực có thể sử dụng 
 1. Động não: suy nghĩ, phân tích các ví dụ để rút ra những bài học thiết thực về giữ gìn sự trong sáng trong sử dụng câu ghép.
 2. Phân tích các tình huống mẫu để hiểu cách dùng câu ghép.
 3.Thực hành có hướng dẫn: tạo lập câu ghép.
IV. Chuẩn bị:
1.Giáo viên: Bảng phụ.
2.Học sinh: Xem trước bài.
 V. Tiến trình giờ dạy:
 1. Ổn định lớp: ( 1’ )
 2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
 CH : Nãi gi¶m nãi tr¸nh lµ g× ? Cho vÝ dô ?
 3. Bài mới.
 a. GTB: (1’) Đưa sơ đò KWL yêu cầu HS điền -> dẫn vào bài.
 b. Tổ chức các hoạt động dạy học:
Hoạt động của GV và HS
TG
Nội dung chính
* HĐ 1: HDHS tìm hiểu nội dung bài học
GV. Gọi HS đọc ví dụ SGK.
G.Treo bảng phụ ghi các câu in đâm. 
? T×m c¸c côm C-V trong nh÷ng c©u in ®Ëm . Ph©n tÝch cÊu t¹o ?
- C1.T«i // quªn thÕ nµo ®ươc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng/n¶y në trong lßng t«i nh­ mÊy cµnh hoa t­¬i/mØm c­êi gi÷a bÇu trêi quang ®·ng.
G. Câu cã 2 côm C-V nhá lµm phô ng÷ cho ®éng tõ quªn vµ n¶y në
 + Côm1: Bæ ng÷ cho §T quªn(C¶m gi¸c..lßng t«i) 
 + Côm 2: Bæ ng÷ cho §T n¶y në( mÊy cµnh ...®·ng) 
- C2 .Buæi mai h«m Êy, mét buæi mai ®Çy s­¬ng thu vµ giã l¹nh, mÑ t«i / ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®g dµi vµ hÑp. 
 - C3-C¶nh vËt xung quanh t«i / ®Òu thay ®æi, v× chÝnh lßng t«i / ®ang cã sù thay ®æi lín: h«m nay t«i / ®i häc. 
?Tr×nh bµy kÕt qu¶ ph©n tÝch ë trªn b¶ng theo mÉu?
 Kiểu cấu tạo câu
Câu cụ thể
Câu có 1 cụm C-V
Câu 2
Câu có 2 hay nhiều cụm C-V
Cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn.
Câu 1
Các cụm C-V không bao chứa nhau.
câu 3
 GV chèt: C©u cã c¸c côm C-V không bao chøa nhau lµ c©u ghÐp.
? Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u ghÐp?
 ?Mçi côm C-V trong c©u ghÐp ®­îc goi lµ mét vÕ c©u. VËy, c©u 3 trong Vd trªn cã mÊy vÕ ?
G. Gọi HS đọc ghi nhớ 1. 
? Quan s¸t ®o¹n I.1, cho biÕt : §o¹n trÝch cã mÊy c©u? – 7 c©u. 
?Em h·y ®¸nh sè thø tù tõ c©u 1 ®Õn c©u 7
? Ngoµi nh÷ng c©u in ®Ëm, trong ®o¹n trÝch cßn cã nh÷ng c©u nµo lµ c©u ghÐp?
C©u 1 vµ c©u 3 
? Xác định các vế của những câu ghép trên?
 - C©u1: H»ng n¨m cø vµo cuèi thu, l¸ ngoµi ®ương / rông nhiÒu vµ trªn kh«ng cã nh÷ng ®¸m m©y bµng b¹c, lßng t«i / l¹i n¸o nøc những kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu tr­êng. 
-C©u3: Nh÷ng ý t­ëng Êy t«i / ch­a lÇn nµo ghi lªn giÊy, v× håi Êy t«i / ch­a biÕt ghi vµ ngµy nay t«i / kh«ng nhí hÕt
? Trong mçi c©u ghÐp, c¸c vÕ ®­îc nèi víi nhau b»ng c¸ch nµo?
 Gv ®­a ra mét sè c©u ghÐp ®­îc nèi víi nhau b»ng cÆp quan hÖ tõ ,b»ng cÆp tõ h« øng:
* Mét sè c¸ch nèi kh¸c:
a. Khi hai ng­êi lªn trªn g¸c th× Gi«n - xi ®ang ngñ.(O-Hen-ri)
->Nèi b»ng cÆp qh tõ Khi-th×.
b. Trêi cµng m­a, ®­êng cµng tr¬n.
->Nèi b»ng qht tăng tiến càng.
c. N­íc s«ng d©ng lªn bao nhiªu, ®åi nói cao lªn bÊy nhiªu.
->V1 nèi V2 b»ng cÆp ®¹i tõ h« øng ''bao nhiªu" , "Êy nhiªu"
? Quan s¸t nh÷ng Vd trªn, em thÊy : nh÷ng c©u ghÐp cßn ®­îc nèi víi nhau b»ng c¸ch nµo?
? Nh­ vËy, qua viÖc t×m hiÓu trªn, em h·y cho biÕt; cã bao nhiªu c¸ch nèi c¸c vÕ trong c©u ghÐp? §ã lµ nh÷ng c¸ch nµo? 
G. Gọi Hs ®äc ghi nhí 2
* HĐ 2: HDHS làm bài tập
G. Gọi HS ®äc – nªu yªu cÇu BT 1
G. Chia lớp làm 4 nhóm- mỗi nhóm 1 phần thảo luận
- Gäi HS tr×nh bµy nhËn xÐt.
G. Gọi HS ®äc, nªu yªu cÇu BT 2,3
G. Gọi HS lên bảng đặt câu-> Chuyển.
G. Gọi HS đọc- xác định yêu cầu.
G. Gọi HS lên bảng đặt câu..
G. Gọi Hs ®äc – Nªu yªu cÇu BT 5
G. Hướng dẫn Hs viết đoạn văn.
18’
22’
I. Bài học.
1.Đặc điểm của câu ghép.
 a.Ví dụ: 
- Câu 1:->Cã 3 côm C- V: cã 2 côm c-v nhá n»m trong 1 côm C-V lín –> §©y lµ c©u cã thµnh phÇn më réng b»ng côm c-v.
- Câu 2:-> Cã 1 côm C-V – §©y lµ c©u ®¬n
- Câu 3:->Cã 3 côm C-V kh«ng bao chøa nhau, mçi côm t¹o thµnh 1 vÕ c©u – §©y lµ c©u ghÐp.
b. Ghi nhớ - SGK T112.
2.Cách nối các vế trong câu ghép.
 a. Ví dụ :
- Câu 1 : các vế nèi với nhau bằng quan hÖ tõ và, dấu phẩy.
- Câu 3 : các vế nèi với nhau bằng quan hÖ tõ và, vì
b. Ghi nhớ 2.
II. Lyện tập.
1.Bài 1. 
a-U van DÇn, u l¹y DÇn!
 ->nèi=dÊu phÈy
- ChÞ con cã ®i, u míi cã tiÒn nép s­u, thÇy DÇn / míi ®c vÒ víi DÇn chø .
->nèi=cÆp phã tõ cã-míi.
- S¸ng ngµy người ta ®¸nh trãi thÇy DÇn nh­ thÕ, DÇn cã th­¬ng kh«ng.
 ->nèi=dÊu phÈy 
- NÕu DÇn kh«ng bu«ng chÞ ra, chèc n÷a «ng lÝ vµo ®©y, «ng Êy trãi nèt c¶ u, trãi nèt c¶ DÇn n÷a ®Êy.
->Nèi=cÆp chØ tõ Êy-®Êy.
b-C« t«i/ ch­a døt, cæ häng t«i/ ®· nghÑn ø khãc kh«ng ra tiÕng
 ->Nèi=cÆp phã tõ ch­a-®·.
- Gi¸ n cæ tôc ®· ®Çy ®o¹ mÑ t«i / lµ 1 vËt nh­ hßn ®¸...., t«i / quyÕt vå ngay lÊy mµ ... míi th«i. 
->nèi=qh tõ.
c-T«i / l¹i im lÆng cói ®Çu xuèng ®Êt: lßng t«i / cµng th¾t l¹i, khoÐ m¾t t«i / ®· cay cay
 ->nèi=dÊu 2 chÊm vµ dÊu phÈy. 
d-H¾n / lµm nghÒ ¨n trém nªn vèn kh«ng ­a l·o H¹c bëi v× l·o / l­¬ng thiÖn qu¸.
 ->nèi=qh tõ bëi v×.
 2.Bài 2,3. Đặt câu-> chuyển thành câu ghép khác.
 a. V× trêi m­a to nªn ®­êng rÊt tr¬n.
->Trêi m­a to nªn ®­êng rÊt tr¬n.
->§­êng rÊt tr¬n v× trêi m­a to.
b. NÕu Nam ch¨m häc th× nã sÏ thi ®ç.
-> Nam ch¨m häc th× nã sÏ thi ®ç.
à Nã sÏ thi ®ç nÕu ch¨m häc
c. Tuy ë nhµ kh¸ xa nh­ng B¾c vÉn ®i häc rÊt ®óng giê.
->Nhµ ë kh¸ xa nhưng B¾c vÉn ®i häc rÊt ®óng giê.
à B¾c ®i häc rÊt ®óng giê tuy nhµ ë kh¸ xa.
d. Kh«ng nh÷ng Nam häc giái mµ cßn rÊt khÐo tay.
->Nam học giỏi mà còn rất khéo tay.
->Nam rất khéo tay mà lại rất khéo tay.
 3. Bài 4. Đặt câu. 
a. Nã võa ®­îc ®iÓm kh¸ ®· huªnh hoang.
b. Nã lÊy c¸i g× ë ®©u lµ cÊt vµo ®Êy mét c¸ch nghiªm chØnh.
c. Nã cµng cè c·i cµng ®á mÆt lóng tóng.
4. Bài tập5 : Viết đoạn văn 
 4. Củng cố: (2’): Kh¸i qu¸t néi dung bµi häc bằng sơ đồ tư duy.
 5. H­íng dÉn về nhµ: (1’):
 + Học bài cũ và làm bài tập
 + Chuẩn bị bài: Câu ghép ( Tiếp)