Giáo án Ngữ văn khối 8 tuần 7

TUẦN 7 : Ngày soạn : 24/09/2011 
TIẾT 25+26 :	 Ngày dạy : 27/09/2011
ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ
(Trích : Đôn-Ki-hô-tê)
 A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT .
 - Cảm nhận đúng về cách xây dựng các hình tượng các nhân vật này trong đoạn trích.
 - Biết cách đưa các yếu tố miêu tả, biểu cảm vào bài văn tự sự.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ .
 1. Kiến thức :
 - Đặc điểm thể loại truyện với nhân vật sự kiện, qua 1 đoạn trích trong tác phẩm Đôn Ki-hô-tê.
 - Ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ Xéc-van-tet đã góp vào văn học nhân loại : Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô-pan-xa.
 2. Kỹ năng : 
 - Nắm bắt diễn biến của các sự kiện trong đoạn trích.
 - Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách mỗi nhân vật được miêu tả trong đoạn trích.
 3. Thái độ : 
 - Lắng nghe chăm chỉ .
 C. PHƯƠNG PHÁP .
 - Vấn đáp, đọc diễn cảm, giảng bình, nêu vấn đề, đọc thảo luận nhóm.
 D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC .
 1. Ổn định: 
 2. Bài cũ: ? Những biện pháp nghệ thuật chủ yếu được tác giả An – đéc – xen sử dụng thành công trong truyện cô bé bán diêm là gì ?
 ? Phân tích một vài dẫn chứng để chứng minh 
 - Theo em , tại sao trong 4 lần trước , em bé chỉ đánh một que diêm , nhưng lần cuối cùng em lại liên tục đánh hết tất cả những que diêm còn lại trong bao ?
3.Bài mới : GV giới thiệu bài mới. – Chàng hiệp sĩ và người trợ thủ chủa anh ta, trong cả 3 chuyến đi chu du thiên hạ, để cứu khổ phò nguy, xứng với danh hiệu cao quí,: Hiệp sĩ anh hùng lại chỉ gặp toàn thất bại? Vì sao ông lại xông vào tấn công những cối xay gió như những tên khổng lồ độc ác? Ý nghĩa của chiến công điên rồ này ở đâu?...Một phần những câu hỏi đó sẽ được trả lời trong 2 tiết học ngày hôm nay.
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
 NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu chung tác gải, tác phẩm, thể loại.
? Em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm ? (sgk)
* HOẠT ĐỘNG 2:
GV : Đọc sau đó yêu cầu hs đọc tiếp (Chú ý các câu đối thoại không in xuống dòng của 2 nhân vật chính )
 GV : Nhận xét hs đọc 
? Em hãy kể tóm tắt đoạn trích này theo chuổi các sự việc chính - Giải thích từ khó 
? Hãy cho biết thể loại.
 HS :Suy nghĩ, trả lời.
 GV : Nhận xét, đánh giá.
Phân tích hình tượng hai nhân vật.
 ? Trong đoạn trích này có mấy nhân vật ? ai là nhân vật chính ?
- Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê
 ? Theo dõi nhân vật Đôn Ki – hô – tê trong vb cho biết Vì sao Đôn Ki – hô – tê đánh nhau với cối xay gió ?
 HS : Suy nghĩ, trả lời
 GV : Nhận xét, chốt.
 ? Trận đánh nhau của Đôn Ki – hô-tê đã diễn ra với hậu quả ntn ?
 ? Sau khi đánh nhau với cối xay gió, Đôn Ki- hô-tê có những hành động và ý nghĩ gì ?
- Bẻ một  ăn sáng 
? Nhận xét về các biểu hiện đó của ĐônKi-hô-tê ?
 * ( Hết tiết 25, chuyển tiết 26.)
 ? Điều đó cho thấy Đôn Ki-hô-tê là người ntn?
 ? Em có cảm xúc gì trước các biểu hiện mê muội, hoang tưởng của Đôn Ki – hô-tê ? (Hài hước, buồn cười ).
 HS : Suy nghĩ, trả lời
 GV : Nhận xét, chốt.
 ? Lòng dũng cảm của Đôn Ki-hô-tê biểu hiện như thế nào trong vb ? ( Một mìnhphiêu lưu khác 
 ? Những biểu hiện của tình yêu ?
- Nhiệt tình tâm đủ no rồi
 ? Từ đó tình cách nào của Đôn Ki-hô-tê được bộc 
 ? Đến đây có thể tóm tắt ntn đặc điểm nhan vật Đôn Ki-hô-tê trong sự việc đánh nhau với cối xay gió ?
 ? Cảm nghĩ của em về chàng hiệp sĩ này ?
 HS : Suy nghĩ, thảo luận nhóm 2p, trả lời
 GV : Nhận xét, chốt.
- Giám mã Xan-chô Pan-xa
 ? Theo dõi nhân vật Xan-chô Pan – xa cho biết về việc ĐônKi-hô-tê đánh nhau với cối xay gió , Xan –chô Pan –xa đã có những lời ngăn cản nào ?
- Thưa ngài xay gió 
- Tôi cối xay .
 ? Vì sao Xan – chô pan –xa lại có lời can ngăn đó ?
 ? Xan –chô Pan –xa có những điểm nào trái ngược với Đôn Ki –hô-tê ?( hơi đau là kêu rên , thích ăn uống và biết cách ăn uống, thích ngủ và 
ham ngủ )
? Từ đó đặc điểm tính cách nào của nhân vật Xan-chô pan-xa được bộc lộ ? (luôn tỉnh táo, thực tế, thực dụng )
? Trong cuộc chiến đấu với cối xay gió của chủ mình, Xan –chô pan- xa luôn là người đứng ngoài cuộc. Điều đó cho thấy thêm đặc điểm tính cách của xan-chô pan-xa? (ích kỉ, hèn nhát )
 HS : Suy nghĩ, trả lời cá nhân.
 GV : Nhận xét, chốt.
 ? Đến đây em hiểu gì về toàn bộ tính cách của Xa-chô pan-xa? 
 ? Học qua vb này em hiểu ntn về 2 nhân vật Đôn ki-hô-tê và Xa-chô pan-xa ?(HSTLN)(Hai nhân vật có tình cách trái ngược nhau : Đôn ki-hô-tê hoang tưởng nhưng cao thượng, Xan-chô pan-xa tỉnh táo nhưng tầm thường )
- Câu hỏi vận dụng:
? Với chúng ta, bài học từ 2 tính cách này là gì ? (HSTLN)
- Con người muốn tốt đẹp không được hoang tưởng và thực dụng mà cần tỉnh táo và cao thượng 
 * HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn học sinh tổng kết.
? Nhận xét về biện pháp nghệ thuật nổi bật được sử dụng trong vb này ? ( tương phản)
? Em hiểu gì về nhà văn Xéc-van-tét từ 2 nhân vật nổi tiếng đó của ông ?
 HS : Suy nghĩ, trả lời cá nhân.
 GV : Nhận xét, chốt.
( Sử dụng tiếng cười khôi hài để giễu cợt cái hoang tưởng và tầm thường, đề cao cái thực tế và cao thượng )
* HOẠT ĐỘNG 4: Hướng dẫn tự học.
I.GIỚI THIỆU CHUNG :
1.Tác giả : Xéc-van-tet (1547-1616) là nhà văn Tây Ban Nha. Đã từng là một binh sx bị thương .Ông sống một cược đời cực nhọc, âm thầm cho đến khi công bố bộ tiểu thuyết Đôn-ki-hô-tê.
2.Tác phẩm : Trích trong tiểu thuyết Đôn-ki-hô-tê.
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1.Đọc và tìm hiểu từ khó.
2.Tóm tắt văn bản.
3.Tìm hiểu văn bản.
* Thể lọai : Tiểu thuyết.
* Phương thức biểu đạt.
 - Miêu tả, tự sự
* Đại ý. Kể về những thất bại của Đôn-ki –hô-tê đánh nhau với cối xay gió, Tác giả lên án chế giễu những ước mộng phưu lưu, hão huyền. 
a. Hiệp sĩ Đôn Ki-hô-tê .
 - Đánh nhau với cối xay gió tưởng đó là những gã khổ lồ để quét sạch hết những giống xấu xa.
 * ( Hết tiết 25, chuyển tiết 26.)
 - Bẻ một cành cây khô, rút cái mũi sắt ở chiếc cán gãy lắp vào làm thành ngọn giáo. 
 - Thức suốt đêm không ngủ để nghĩ tới nàng Đuyn-ni-nê-a.
 - Không cần ăn sáng. 
 => Có khát vọng và lí tưởng cao đẹp, cao thượng, dũng cảm nhưng hoang đường, điên rồ. Ngỡ những chiếc cối xay gió là những kẻ thù dị dạng, và đánh nhau với chúng rồi thảm bại.
b.Giám mã Xan-chô Pan-xa.
 - Xan –chô Pan-xa biết rõ là cối xay gió 
 - Hơi đau là kêu rên 
 - Thích ăn uống và biết cách ăn uống 
 - Thích ngủ và ham ngủ 
 - Luôn tỉnh táo, thực tế nhưng thực dụng, tầm thường .
=> Mối quan hệ đối lập, bổ sung cho nhau giữa hai hình tượng Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa.
3.Tổng kết. ghi nhớ sgk
 * Nghệ thuật.
 - Nghệ thuật kể chuyện tô đậm sự tương phản giữa hai hình tượng nhân vật.
 - Có giọng điệu phê phán, hài hước.
 * Ý nghĩa văn bản.
 - Kể câu chuyện về sự thất bại của Đôn Ki-hô-tê dánh nhau với cối xay gió, nhà văn chế giễu lí tưởng hiệp sĩ phưu lưu, hão huyền, phê phán thói thực dụng, thiển cận của con
 người trong đời sống xã hội .
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
* Bài học :
 - Đọc diễn cảm đoạn trích, và đọc kỹ phần chú thích .
 - Ghi lại cảm nhận của em về một chi tiết nghệ thuật. 
 * Bài soạn:
 - Soạn bài tiếp theo. Tình thái từ 
 E. RÚT KINH NGHIỆM
TUẦN 7 : Ngày soạn : 25/09/2011
TIẾT 27 :	 Ngày dạy : 29/09/2011
 TÌNH THÁI TỪ 
 A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT :
 - Hiểu thế nào là tình thái từ.
 - Nhận biết và hiểu tình thá từ trong văn bản.
 - Biết sử dụng tình thái từ phù hợp với tình huống giao tiếp.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ :
 1. Kiến thức :
 - Khái niệm các loại tình thái từ.
 - Cách sử dụng tình thái từ.
 2. Kỹ năng : 
 - Dùng tình thái từ phù hợp với yêu cầu giao tiếp.
 3. Thái độ : 
 - Lắng nghe chăm chỉ .
 C. PHƯƠNG PHÁP 
 - Vấn đáp, nêu vấn đề, thảo luận nhóm.
 D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
 1. Ổn định: 
 2. Bài cũ: Kiểm tra bài cũ : ? Trợ từ là gì ? Thán từ là gì cho vd minh hoạ 
 ? Làm bài tập 5 
 3. Bài mới: GV giới thiệu bài mới. – Tình thái từ có đặc tính ngữ pháp là không có khả năng độc lập tạo thành câu, cũng không làm thành phần biệt lập của câu như thán từ, nhưng tình thái từ có rất nhiều công dụng và nếu sử dụng đúng trong các trường hợp giao tiếp thì sẽ đạt hiệu quả cao. Vậy nó có công dụng ntn và sử dụng ra sao ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó .
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
 NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu chung chức năng và nhiệm vụ của tình thái từ.
 Gọi hs đọc 3 vd a,b,c 
 ? Trong 3 vd a, b, c, nếu lược bỏ các từ in đậm thì ý nghĩa của câu có thay đổi không? Tại sao ?
 - Ở vd a nếu bỏ từ à thì câu này không còn là câu nghi vấn nữa .
 - Ở vd b nếu bỏ từ đi thì câu này không còn là câu cầu khiến nữa. 
 - Ở vd c nếu không có từ thay thì câu cảm thán không tạo lập được. 
GV chốt : Như vậy, có thể thấy rằng à là từ để tạo lập câu nghi vấn, đi là từ để tạo lập câu cầu khiến, thay là từ tạo lập câu cảm thán. 
- Gọi hs đọc vd d 
? Em hãy so sánh 2 vd sau : Em chào cô. 2, Em chào cô ạ. 2 câu giống nhau và khác nhau ở chỗ nào ?
 HS : Suy nghĩ, trả lời cá nhân.
 GV : Nhận xét, chốt.
? Vậy tình thái từ là gì ? Nó có những chức năng nào ?( ghi nhớ sgk )
 * Khi xác định tình thái từ cần chú ý : Tuỳ theo từng trường hợp cụ thể để xét từ mà thuộc từ loại gì , từ mà có thể là trợ từ, có thể là tình thái từ, có thể là quan hệ từ .
VD : Ai mà biết việc ấy (trợ từ ).
 Tôi đã bảo anh rồi mà (tình thái từ ).
 Cậu lo làm mà ăn chứ đừng để đi xin (mà là quan hệ từ ).
 * Bài tập nhanh :
 - Xác định tình thái từ trong câu sau 
+ anh đi đi 
+ Sao mà lắm đến thế cơ chứ ?
+ Chị đã nói thế ư?
 - Tình thái từ : Đi , cơ chứ , ư Gọi hs đọc 4 vd trong phần II
 ? Các tình thái từ in đậm trong các vd đó được dùng trong những hoàn cảnh giao tiếp khác nhau ntn?
 HS : Suy nghĩ, thảo luận nhóm trả lời cá nhân.
 GV : Nhận xét, chốt.
 - Bạn chưa về à ? ( hỏi, thân mật )
 - Thầy mệt ạ? ( hỏi, kính trọng)
 - Bạn giúp tôi một tay nhé ! ( cầu khiến, thân mật)
 - Bác giúp cháu một tay a ! ( cầu khiến, kính trọng )
 - Sử dụng tình thái từ chúng ta cần chú ý điều gì ? ( ghi nhớ sgk )
* HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu phần luyện tập.
 Hs đọc bài tập 1 
? Bài tập 1:Yêu cầu chúng ta điều gì ?
? Nêu yêu cầu của bài tập 2 ?( HSTLN)
Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 3 ( Thi giữa các nhóm với nhau )
 ? Bài tập 4 yêu cầu chúng ta điều gì ?
* HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn tự học.
I. TÌM HIỂU CHUNG :
 1.Chức năng của tình thái từ. 
 a. Vídụ: a,c,c,d/ sgk/80
A? : Tạo câu nghi vấn.
 Đi!: Tạo câu cầu khiến.
Thay!:Tạo câu cảm thán.
A! : Biểu hiện sắc thái tình cảm à tôn trọng, lễ phép.
=> là những từ được thêm vào câu để tạo câu theo mục đích nói và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.
 b.Kết luận: ghi nhớ 1/sgk trang 81
2. Sử dụng tình thái từ.
 a.Ví dụ:
 - Thầy mệt hả? 
 - Thầy mệt ạ? 
 =>Khi nói, viết cần sử dụng tình thái từ 
phù hợp với tình huống giao tiếp nhằm đạt mục đích, hiệu quả cao trong giao tiếp 
 b.Kết luận: Ghi nhớ sgk/ 81
II. LUYỆN TẬP :
Bài tập 1 : Tìm tình thái từ 
- a (-) b (+) c (+) d (-)
- e (+) g (-) h (-) I (+)
Bài tập 2 : Giải thích ý nghĩa của các tình thái từ 
 - Chứ : nghi vấn, dùng trong trường hợp điều muốn hỏi ít nhiều đã khẳng định.
 - Chứ : nhấn mạnh điều vừa khẳng định.
 - Ư : hỏi, với thái độ phân vân.
 - Nhỉ : thái độ thân mật. 
 - Nhé : dặn dò, thái độ thân mật. 
 - Vậy : thái độ miễn cưỡng. 
 - Cơ mà : thái độ thuyết phục.
Bài tập 3 : Gv hướng dẫn cho hs làm 
Bài tập 4 : Đặt câu hỏi có dùng tình thái từ nghi vấn 
 - Thưa thầy, em xin phép hỏi thầy một câu được không ạ?
 - Đằng ấy đã học bài rồi chứ ?
 - Mẹ sắp đi làm phải không ạ?
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
* Bài học :
 - Học thuộc ghi nhớ 
 - Làm hết bài tập còn lại
 - Giải thích ý nghĩa tình thái từ trong một số văn bản tự chọn.
 * Bài soạn:
- Soạn bài tiếp theo “Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm”.
E. RÚT KINH NGHIỆM :
TUẦN 7 : Ngày soạn : 30/09/2011
TIẾT 28 : Ngày dạy : 04/10/2011
 LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ 
 KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
 A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT :
 - Vận dụng kiến thức về các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự, thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả, biểu cảm.
 B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ :
 1. Kiến thức :
 - Sự kết hợp các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự.
 2. Kỹ năng : 
 - Thực hành sử dụng các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong làm văn kể chuyện.
 - Viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 90 chữ.
 3. Thái độ : 
 - Lắng nghe chăm chỉ .
 C. PHƯƠNG PHÁP :
 - Vấn đáp, thảo luận nhóm.
 D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
 1. Ổn định: 
 2. Bài cũ: Kiểm tra bài cũ : ? (Kiểm tra trong tiết luyện tập )
 3. Bài mới: GV giới thiệu bài mới.- ở lớp 6, các em đã làm quen và nhận biết được sự kết hợp, đan xen giữa các yếu tố miêu tả và biểu cảm với kể chuyện trong một vb tự sự, các em đã thấy được vai trò và tác dụng của các yếu tố ấy. Bài học này, chúng ta sẽ đi vào thực hành luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với các yếu tố miêu tả, biểu cảm để củng cố lại những hiểu biết đã học .
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
 NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm 
GV yêu cầu hs tìm hiểu các dữ kiện ỡ mục I, sgk 
 ? Những yếu tố cần thiết để xd đoạn văn tự sự là gì?
- Sự việc : Gồm một hoặc nhiều các hành vi, hành động ..đã xảy ra cần được kể lại một cách rõ ràng, mạch lạc để những người khác cũng được biết .
- Nhân vật chính : Là chủ thể của hành động hoặc là một trong những người chứng kiến sự việcđã xảy ra 
 HS : Suy nghĩ, thảo luận nhóm trả lời cá nhân.
 GV : Nhận xét, chốt.
 ? Vai trò của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong đoạn văn tự sự ?
- Có vai trò làm cho sự việc trở nên dễ hiểu, hấp dẫn và nhân vật chính trở nên gần gũi
? Quy trình xây dựng đoạn văn tự sự gốm mấy bước ? Nhiệm vụ của từng bước là gì ? 
 HS : Suy nghĩ, thảo luận nhóm trả lời cá nhân.
 GV : Nhận xét, chốt.
* Gồm 5 bước 
 ? Viết đoạn văn hoàn chỉnh về đề bài vừa tìm hiểu trên 
* HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu phần luyện tập
 - Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 1 
 - Hs viết đoạn văn sau đó yêu cầu đối chiếu so sánh và rút ra nhận xét 
 - Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 2 
 ? Đoạn văn của Nam Cao đã kết hợp yếu tố miêu tả và biểu cảm ở chổ nào ?
 HS : Suy nghĩ, thảo luận nhóm, lên bảng làm.
 GV : Nhận xét, chốt.
? Những yếu tố miêu tả và biểu cảm đã giúp Nam Cao thể hiện được điều gì ?
* HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn tự học.
I. TÌM HIỂU CHUNG : 
*Từ sự việc và nhân vật đến đoạn văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm 
+ Những yếu tố cần thiết để xd đoạn văn tự sự :
 - Sự việc được kể, ngôi kể, người kể, trình tự kể, nhân vật chính..
 - Các yếu tố miêu tả ( hình ảnh, kích thước, màu sắc) làm cho văn bản sinh động hơn.
 - Các yếu tố biểu cảm: Được sử dụng làm lời văn gợi cảm.
 + 5 bước xây dựng đoạn văn tự sự 
Bước 1 : Lựa chọn các sự việc chính (sự việc có đối tượng là đồ vật )
Bước 2 : Lựa chọn ngối kể ( Ngôi thứ nhất )
Bước 3 : Xác định thứ tự kể 
Bước 4 :Xác định liều lượng các yếu tố miêu tả , biểu cảm để dùng viết đoạn văn tự sự 
Bước 5 : Viết thành đoạn văn 
II. LUYỆN TẬP :
Bài tập 1 Hướng dẫn hs làm
Bài tập 2 :
 - Nụ cười như mếu, mắt lão ầng ầng ậc nước, mặt lão đột nhiên co rúm lại, những vết nhăn xô lại, cái đầu lão ngoẹo về một bên, cái miệng móm mém mếu như con nít. Lão khóc hu hu 
 - Các yếu tố miêu tả, biểu cảm đã khắc sâu vào lòng người đọc một Lão Hạc khốn khổ về hình dáng bên ngoài và đặc biệt là thể hiện được rất sinh động sự đau đớn, quằn quại về tinh thần của một người trong giây phút ân hận, xót xa
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
* Bài học :
 - Học thuộc ghi nhớ 
 - Làm hết bài tập còn lại
 - Rút bài học trong việc viết đoạn văn tự sự sử dụng yếu tố miêu tả, biểu cảm.
 - Viết đoạn văn tự sự đã học.
 * Bài soạn:
 - Soạn bài : -“ Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả biểu cảm”
 - “Chiếc lá cuối cùng ”
E. RÚT KINH NGHIỆM :