Giáo án Ngữ văn 8 tuần 4 - Trường THCS Phúc Sơn

Ngày giảng: 
8a................/................/2012
8b................/................/2012
8c................/................/2012
Tiết 13
LÃO HẠC
 (Nam Cao) 
 I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
 - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm viết theo khuynh hướng hiện thực.
 - Sự thể hiện tinh thần nhân đạo của nhà văn.
 - Tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc hoạ hình tượng nhân vật. 
 2 Tư tưởng: 
 - Giáo dục lòng yêu thương con người.
 3.Kĩ năng:
 - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tắc phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực.
 - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực.
II. CHUẨN BỊ:
 - Thày: ảnh chân dung Nam Cao , tập truyện ngắn Nam Cao ,soạn bài.
 - Trò:tóm tắt truyện ngắn ''Lão Hạc'',soạn trước bài ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC :
1. Ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Từ các nhân vật chị Dậu, anh Dậu, bà lão hàng xóm, em có thể khái quát gì về số phận và phẩm cách của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám ?
-Từ các nhân vật cai lệ , người nhà lý trưởng , khái quát về bản chất của chế độ thực dân nửa phong kiến Việt Nam trước cách mạng tháng Tám?
- Em hiểu gì về nhan đề ''Tức nước vỡ bờ''?
- G/v cho học sinh nhậ xét.G/v nhận xét cho điểm.
3. Bài mới:
- Giới thiệu bài :cho học sinh xem ảnh Nam Cao và tập truyện ngắn của ông .
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
Gäi häc sinh ®äc chó thÝch * trong SGK 
? Nªu vµi nÐt vÒ tiÓu sö cña nhµ v¨n Nam Cao.
?VÞ trÝ cña «ng trong dßng v¨n häc hiÖn thùc 
?Sù nghiÖp s¸ng t¸c cña «ng
?Nªu ®«i nÐt vÒ v¨n b¶n “L·o H¹c”.
- V× sao l·o H¹c ®µnh ph¶i b¸n cËu Vµng?
(T×nh c¶nh : nghÌo, c« ®éc, tóng quÉn)
- V× sao nãi : con Vµng cã vÞ trÝ quan träng trong cuéc ®êi l·o H¹c?
(Vµng – kû vËt duy nhÊt cña con trai, lµ ng­êi b¹n th©n thiÕt cña l·o H¹c)
- Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña l·o H¹c xung quanh viÖc b¸n chã?
+ Qua lêi kÓ 
+ Qua diÔn biÕn trªn khu«n mÆt. C¸c chitiÕt ®ã cã ý nghÜa g×? (diÔn t¶ néi t©m)
+ Nh÷ng lêi nãi cña l·o H¹c víi «ng gi¸o gióp em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña l·o H¹c?
- Qua t©m tr¹ng ®ã, em thÊy l·o H¹c lµ ng­êi ntn?
- T¹i sao l·o H¹c l¹i tö tù b»ng c¸ch ¨n b¶ chã?
(mét ý muèn tù trõng ph¹t ghª gím)
- Em hiÓu ntn vÒ nguyªn nh©n c¸i chÕt cña l·o H¹c?
- Tõ ®ã, em cã suy nghÜ g× vÒ sè phËn ng­êi n«ng d©n? (c¬ cùc, ®¸ng th­¬ng ë nh÷ng n¨m ®en tèi tr­íc CMT8)
+ V× sao cßn tiÒn (30 ®ång), v­ên (3 sµo) mµ l·o H¹c ph¶i t×m ®Õn c¸i chÕt?
+ Qua viÖc l·o H¹c thu xÕp, nhê cËy «ng gi¸o, em cã suy nghÜ g× vÒ tÝnh c¸ch cña l·o.
- Suy nghÜ cña em vÒ NV l·o H¹c?
I. T¸c gi¶, t¸c phÈm :
1. T¸c gi¶:
-Nam Cao(1915-1951)(SGKt45)
-¤ng lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c viÕt vÒ ng­êi n«ng d©n vµ trÝ thøc nghÌo trong x· héi cò.
2. T¸c phÈm :
- Lµ truyÖn ng¾n xuÊt s¾c viÕt vÒ ng­êi n«ng d©n(1943)
II. §äc -hiÓu v¨n b¶n 
1. §äc vµ t×m hiÓu tõ khã:
2. Bè côc:
-PhÇn 1:Nh÷ng viÖc lµm cña l·o H¹c tr­íc khi chÕt.
- PhÇn 2: C¸i chÕt cña l·o H¹c .
3.ThÓ lo¹i : TruyÖn ng¾n .
4. Tãm t¾t
II. Ph©n tÝch
1. NV l·o H¹c
a. T×nh c¶nh :
- NghÌo khæ, c« ®éc, tóng quÉn
b. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña l·o H¹c xung quanh viÖc b¸n “ cËu Vµng ”
- Suy tÝnh, ®¾n ®o nhiÒu l¾m ® viÖc rÊt hÖ träng.
- Câi lßng v« cïng ®au ®ín, xãt xa, ©n
hËn.
- B¨n kho¨n, day døt
* Lµ ng­êi sèng rÊt t×nh nghÜa, thuû chung, trung thùc, th­¬ng con s©u s¾c.
c. C¸i chÕt cña l·o H¹c
- Nguyªn nh©n :
+ §ãi khæ, tóng quÉn
+ Lßng th­¬ng con ©m thÇm
+ Lßng tù träng cao
4. Cñng cè: 
? KÓ tãm t¾t truyÖn ''L·o H¹c''.
? Nªu vµ ph©n tÝch nh÷ng nÐt t©m tr¹ng chÝnh cña l·o H¹c sau khi b¸n con chã.
5. H­íng dÉn häc ë nhµ: 
	- Häc l¹i bµi cò.
- §äc vµ kÓ tãm t¾t l¹i truyÖn “l·o H¹c”. 
- So¹n tiÕp phÇn bµi cßn l¹i cña truyÖn theo c©u hái 
- §äc –HiÓu v¨n b¶n SGK
Ngày giảng: 
8a................/................/2012
8b................/................/2012
8c................/................/2012
Tiết 14 
 LÃO HẠC (Tiếp)
(Nam Cao)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 
1. Kiến thức:
 - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm viết theo khuynh hướng hiện thực.
 - Sự thể hiện tinh thần nhân đạo của nhà văn.
 - Tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc hoạ hình tượng nhân vật. 
 2 Tư tưởng: 
 - Giáo dục lòng yêu thương con người.
 3.Kĩ năng:
 - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tắc phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực.
 - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực.
II. CHUẨN BỊ:
- Thày: Soạn giáo án.
 - Trò:Soạn trước bài ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định tổ chức: 
2 Kiểm tra bài cũ: (kết hợp trong tiết học)
3.Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
-Em thÊy th¸i ®é, t×nh c¶m cña NV “ t«i ” ®èi víi l·o H¹c ntn?
(Khi nghe l·o H¹c kÓ chuyÖn, c¸ch c­ xö, nh÷ng ý nghÜ vÒ t×nh c¶nh, nh©n c¸ch l·o H¹c)
- Em hiÓu thÕ nµo vÒ ý nghÜ cña NV “ t«i ” qua ®o¹n “ Chao «i!  che lÊp mÊt”
- Hai lÇn NV “ t«i ” c¶m thÊy cuéc ®êi ®¸ng buån. §iÒu ®ã cã ý nghÜa g×?
(võa cã gi¸ trÞ tè c¸o s©u s¾c l¹i mang ý nghÜa nh©n ®¹o cao c¶)
- Theo em, c¸i hay cña truyÖn thÓ hiÖn râ nhÊt ë ®iÓm nµo?
+ TruyÖn ®­îc kÓ b»ng lêi cña NV “ t«i ” cã hiÖu qu¶ NT g×?
- C¸ch x©y dùng NV cã g× ®Æc s¾c?
(®o¹n tõ l·o H¹c kÓ chuyÖn lõa cËu Vµng, sù vËt v·, ®au ®ín tr­íc lóc chÕt)
- ViÖc t¹o dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê (chi tiÕt l·o H¹c ¨n b¶ chã) cã t¸c dông g×?
- Qua truyÖn, em nhËn thøc vÒ sè phËn vµ phÈm chÊt cña ng­êi n«ng d©n lao ®éng trong XH cò ntn?
- NV «ng Gi¸o gióp em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶? NÐt ®Æc s¾c vÒ NT cña truyÖn lµ g×?
- §äc ph©n vai
2. Nh©n vËt «ng Gi¸o
- Th«ng c¶m s©u s¾c, kÝnh träng vµ s½n sµng gióp ®ì khi l·o H¹c nhê cËy.
- Th­¬ng yªu ch©n thµnh, t×m c¸ch gióp ®ì ngÇm.
- Lu«n th­¬ng yªu vµ tr©n träng nh÷ng ng­êi lao ®éng nghÌo khæ.
- C¸ch nh×n ng­êi ®óng ®¾n.
* Lµ ng­êi cã tÊm lßng nh©n ®¹o cao c¶
3. NghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶
- KÓ b»ng ng«i thø nhÊt khiÕn c©u chuyÖn trë nªn thËt, xóc ®éng.
- X©y dùng NV sinh ®éng, thÓ hiÖn qua diÔn biÕn t©m tr¹ng, qua cö chØ, ng«n ng÷.
- T¹o dùng t×nh huèng bÊt ngê g©y
høng thó, l«i cuèn.
IV. Tæng kÕt
1. ND :
-Sè phËn ®au th­¬ng vµ phÈm chÊt cao ®Ñp cña ng­êi n«ng d©n trong XH cò.
2. NT :
- Kh¾c ho¹ NV tµi t×nh
- C¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn, hÊp dÉn
V. LuyÖn tËp
4. Cñng cè: 
?C¸i chÕt cña l·o H¹c ®· thÓ hiÖn phÈm chÊt c¸o quý nµo cña ng­êi n«ng d©n bµn cïng tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng 8/1945.
?Em h·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n l·o H¹c.
5. H­íng dÉn häc ë nhµ: 
- N¾m ®­îc néi dung, nghÖ thuËt cña truyÖn, ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt l·o H¹c, nhËn xÐt vÒ t¸c gi¶ Nam Cao
-So¹n v¨n b¶n ''C« bÐ b¸n diªm''
Ngày giảng: 
8a................/................/2012
8b................/................/2012
8c................/................/2012
Tiết 15,16 
 VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 1
 VĂN TỰ SỰ
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT .
1. Kĩ năng:
- Học sinh ôn lại kiểu bài tự sự đã học ở lớp 6, có kết hợp với kiểu bài biểu cảm đã học ở lớp 7: chú ý tả người, kể việc, kể những cảm xúc của tâm hồn mình .
2. Tư tưởng
 Có ý thức làm bài nghiêm túc.
3. Kĩ năng:
-Học sinh luyện tập viết bài văn và đoạn văn 
II. CHUẨN BỊ: 
Thầy:Tham khảo các đề tập làm văn trong SGK , xem lại kiểu bài tự sự , biểu cảm Trò:Ôn lại kiểu bài tự sự , biểu cảm.
III. TIẾN TRÌNH TIẾT KIỂM TRA
1. Ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh
3. Tiến hành viết bài :
1. Đề bài : Em hãy kể lại những kỉ niệm ngày đầu tiên đi học của mình .
2. Yêu cầu cần đạt :
a. Mở bài :
- Nêu lí do nhớ lại ngày tựu trường đầu tiên.
- Ấn tượng sâu đậm về buổi tựu trường.
b. Thân bài :
-Những kỉ niệm có thể kể lại( Những cảm xúc của bản thân khi chuẩn bị đi; Khi đi trên đường đến trường; Khi đứng trên sân trường; Khi xếp hàng cùng các bạn; Khi nhận thày giáo chủ nhiệm; Khi vào lớp; Khi ngồi vào ghế trong lớp học bài đầu tiên.)
-Những kỉ niệm có thể được kể theo trình tự: 
+Thời gian, không gian.
+ Diễn biến tâm trạng.
+ Mỗi kỉ niệm để lại ấn tượng cảm xúc sâu đậm được trình bày thành một đoạn.
c. Kết bài : 
-Kết thúc những kỉ niệm bằng dòng cảm xúc của bản thân về ngày đầu đi học.
3. Biểu điểm: Bài viết đúng thể loại tự sự có kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm nhuần nhuyễn, khéo léo, giàu cảm xúc, văn viết mạch lạc (điểm giỏi).
-Đảm bảo đúng thể loại, có cảm xúc, diễn đạt có chỗ chưa mạch lạc, sai một số lỗi (điểm khá).
-Đúng thể loại ,ít yếu tố cảm xúc, sai nhiều lỗi diễn đạt và chính tả (điểm trung bình).
-Bài làm vụng về, diễn đạt yếu , sai quá nhiều lỗi chính tả(điểm yếu).
4.Thu bài :
Ngày giảng: 
8a................/................/2012
8b................/................/2012
8c................/................/2012
Tiết 17 
LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN 
 TRONG VĂN BẢN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
 - Sự liên kết giữa các đoạn, các phương tiện nliên kết đoạn( từ liên kết và câu nối)
 - Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong quá trình tạo lập văn bản . 
2. Tư tưởng:
 - Nhân biết điều cần thiết phải liên kết đoạn văn.
3. Kỹ năng: 
 - Nhận biết, sử dụng được các câu, các từ có chức năng, tác dụng liên kết các đoạn trong một văn bản .
II. CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: Xem lại bài ''Liên kết trong đoạn văn'' trong SGK Tiếng Việt (cũ) để liên hệ với kiến thức của bài
- Học sinh: đọc trước bài ở nhà và suy nghĩ trả lời câu hỏi trong SGK 
III.TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC:
1. Ổn định lớp: 
2. Kiểm tra bài cũ:
? Thế nào là đoạn văn? Từ ngữ chủ đề? Câu chủ đề.
? Có mấy cách trình bày nội dung trong một đoạn văn ? Nêu đặc điểm từng cách.
? Giải bài tập 4(tr37- SGK); bài tập 5(tr18- SBT)
 3. Bài mới.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1 :
- HS đọc VD 1, 2 (SGK)
- So sánh mối quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trong hai VD (trước và sau khi thêm cụm từ “ Trước đó mấy hôm ”).
- Em có nhận xét gì về tác dụng của cụm từ liên kết? 
- Qua phân tích VD, em thấy việc sử dụng đoạn trong VB có tác dụng gì?
Hoạt động 2 :
- Thảo luận : Chia 4 nhóm. Mỗi nhóm 1 BT
+ BT1a (trả lời câu hỏi)
+ Tìm thêm các từ ngữ chuyển đoạn có tác dụng liệt kê?
+ BT1b
+ Tìm thêm các từ ngữ chuyển đoạn có tác dụng đối lập tương phản?
+ BT1c
+ BT1d
- Đọc VD mục II2/tr.53
- Tìm câu liên kết giữa hai đoạn và cho biết vì sao câu đó có tác dụng liên kết?
- Qua phân tích, ta thấy có thể sử dụng phương tiện liên kết nào để thể hiện quan hệ giữa các đoạn văn?
Hoạt động 3 :
- Cá nhân suy nghĩ, trả lời.
I. Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản
1. VD
(1) :
- Đoạn 1 : tả cảnh ngôi trường hiện tại
- Đoạn 2 : cảm giác về ngôi trường trước đây
® Hai đoạn không có sự gắn kết.
(2) :
- Đầu đoạn 2 thêm cụm từ “ Trước đó mấy hôm ” (đó : phép thế, tạo sự liên kết với đoạn 1)
® tạo sự gắn kết về nội dung
2. Ghi nhớ 1 (SGK)
II. Tách liên kết các đoạn văn trong văn bản
1. Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn
a. Từ ngữ chỉ quan hệ liệt kê : trước hết, đầu tiên, bắt đầu, tiếp theo, sau đó, sau
nữa; một là, hai là
b.Từ ngữ chỉ quan hệ đối lập tương phản : nhưng, song, trái lại, ngược lại, đối lập với
c. Dùng đại từ và các từ ngữ có tác dụng thay thế : đó, này, đây
d. Dùng từ ngữ có tính chất khái quát, tổng kết : tóm lại, nhìn chung, kết luận lại, khái quát lại
2. Dùng câu nối để liên kết các đoạn văn
3. Ghi nhớ 2 (SGK)
III. Luyện tập
Bài 1 :
a. Cụm từ : Nói như vậy ® thay thế cho đoạn 1.
b. Từ : thế mà ® chỉ sự đối lập, tương phản giữa đoạn trước (nóng bức),đoạn sau (rét)
c. Từ : cũng (nối đoạn 2 với đoạn 1), tuy nhiên (nối đoạn 3 với đoạn 2)
Bài 2 :
a. Từ đó
b. Nói tóm lại
c. Tuy nhiên
d. Thật khó trả lời.
4. Củng cố: 
? Nhắc lại các ý chính của bài.
5. Hướng dẫn học ở nhà: 
- Học thuộc ghi nhớ; làm bài tập 3 (tr55- SGK)
- Giáo viên giới thiệu 2 đoạn văn để học sinh tham khảo:
“ Cái đoạn chị Dậu đánh nhau với tên cai lệ là một đoạn tuyệt khéo. Giả sử vì quá yêu nhân vật của mình mà tác giả để cho chị Dậu đánh phủ đầu tên cai lệ chẳng hạn thì câu chuyện sẽ giảm đi sức thuyết phục rất nhiều. Đằng này chị Dậu đã cố gắng nhẫn nhịn hết mức, chỉ đến khi chị không thể cam tâm nhìn chồng đau ốm mà vẫn bị tên cai lệ nhẫn tâm hành hạ thì chị mới vùng lên. Chị đã chiến đấu và chiến thắng bằng sức mạnh của lòng căm thù sâu sắc.
Miêu tả khách quan và chân thực cái đoạn chị Dậu đánh nhau với tên cai lệ như vậy, tác giả đã khẳng định tính đúng đắn của quy luật tức nước vỡ bờ. Đó là cái tài của ngòi bút Ngô Tất Tố. Nhưng gốc của cái tài ấy lại là cái tâm ngời sáng của ông khi ông đặc biệt nâng niu trân trọng những suy nghĩ và hành động của người nông dân tuy nghèo nhưng không hèn, có thể bị cường quyền ức hiếp nhưng không bao giờ chịu khuất phục.”
- Xem trước bài ''Tóm tắt văn bản tự sự''