Giáo án Ngữ văn 8 tuần 10 - Trường THCS Phúc Sơn

Ngày giảng: 
8a................/................/2011
8b................/.............../2011
8b................/.............../2011
Tiết 39 
 ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
 - Sự giống nhau và khácc nhau cơ bản của truyện kí đã học về các phương diện thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung, nghệ thuật.
 - Những nét độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản .
 - Đặc điểm của nhân vật trong các tác phẩm tryuện. 
2 . Kĩ năng:
 - Khái quát, hệ thống hoá và nhận xét về tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể .
 - Cảm thụ nét riêng, độc đáo của tác phẩm đã học.
3. Thái độ:
 - Nghiêm túc và có ý thức tổng hợp kiến thức.
II. CHUẨN BỊ.
- Giáo viên: Hướng dẫn và kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh đã trả lời các câu hỏi ôn tập trong SGK 
- Học sinh: Trả lời các câu hỏi trong bài ôn tập trang 104 SGK 
III.TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC.
1.ổn định lớp : 
2. Kiểm tra bài cũ :
- Kiểm tra lại một lần nữa sự chuẩn bị của học sinh 
3. Bài mới. 
 - Giới thiệu bài: Phân biệt truyện kí hiện đại với truyện kí trung đại( Dế Mèn phiêu lưu kí, Một thứ quà của lúa non : cốm ,Sống chết mặc bay với Mẹ hiền dạy con,...)
1. Câu 1: (18') Lập bảng thống kê những văn bản truyện kí Việt Nam đã học từ đầu năm theo mẫu:
- Giáo viên yêu cầu học sinh trình bày phần chuẩn bị theo từng văn bản theo các mục trong mẫu hoặc theo từng mục.
- Giáo viên gọi học sinh khác nhận xét (theo chú ý trong SGK)
- Giáo viên bổ sung, sửa chữa, ghi lên bảng.
Hoạt động 1 : I. Nội dung
- GV kiểm tra chuẩn bị của HS 1. Lập bảng ôn tập
- HS trao đổi nhóm 2 bạn, lên bảng điền 
theo yêu cầu từng mục
Văn bản
Thể loại
PT biểu đạt
Nội dung
Nghệ thuật
Trong lòng mẹ - Nguyên Hồng
Hồi kí (Trích) 
1940
Tự sự xen trữ tình
Nỗi đau của chú bé mồ côi và tình yêu thương mẹ của chú bé
- So sánh
- Hồi ký chân thực, trữ tình, tha thiết
Tức nước vỡ bờ – Ngô Tất Tố
Tiểu thuyết
1939
Tự sự
Chế độ tàn ác bất nhân và ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông dân
- Khắc hoạ NV và miêu tả một cách chân thực, sinh động
Lão Hạc – Nam Cao
Truyện ngắn (trích) 
1943
Tự sự xen trữ tình
Số phận bi thảm của người nông dân cùng khổ và phẩm chất cao đẹp ở họ
- Khắc hoạ tâm lý NV
- Kể chuyện tự nhiên, linh hoạt, chân thực, đậm chất kí, trữ tình.
Tôi đi học – Thanh Tịnh
Truyện ngắn
1941
Tự sự xen trữ tình
Những kỷ niệm trong sáng ngày đầu tiên đi học
- Tự sự +miêu tả+biểu cảm
- Hình ảnh so sánh mới mẻ gợi cảm
Hoạt động 2 :
- Thảo luận nhóm
- Nêu những điểm giống và khác nhau về ND và NT của ba VD đã học?
BT : Trong mỗi VB trên, em thích đoạn văn, nv nào nhất?
Yêu cầu :
- Dạng bài cảm thụ văn học
- HS trình bày được lí do thích
2. Điểm giống và khác nhau về ND và NT
a. Giống nhau :
- Văn tự sự, truyện ký hiện đại (1930 – 1945)
- Lấy đề tài con người, cuộc sống, đi sâu vào miêu tả số phận cực khổ của những con người bị vùi dập.
- Đều chan chứa tinh thần nhân đạo.
- Có lối viết chân thực gắn với đời sống sinh động.
* Khác nhau :
Chủ yếu như câu 1, khắc sâu về đề tài, nghệ thuật (cảm xúc tuôn trào - nghệ thuật tương phản qua ngôn ngữ, cử chỉ, hành động - diễn biến tâm lí sâu sắc, giọng văn trầm buồn)
II. Luyện tập
Gợi ý :
1. Các nhân vật
- Bé Hồng
- Chị Dậu
- Lão Hạc
2. Các đoạn văn :
- Cảm giác của Hồng khi được ngồi trong lòng mẹ.
- Chị Dậu đánh nhau với cai lệ và người nhà Lí trưởng.
- Đoạn miêu tả nỗi đau của lão Hạc khi 
bán chó Vàng.
4. Củng cố: 
? Nhắc lại tên các văn bản truyện kí Việt Nam hiện đại đã học ở lớp 8
? Đặc điểm của dòng văn học hiện thực Việt Nam trước Cách mạng tháng 8
5. Hướng dẫn học ở nhà: 
- Ôn tập chuẩn bị kiểm tra 45'
- Giải thích thành ngữ ''tức nước vỡ bờ'' - thành ngữ này đã được chọn làm nhan đề văn bản có thoả đáng không? Vì sao.
- Viết một kết truyện khác cho truyện ngắn ''Lão Hạc''
- Soạn văn bản ''Thông tin ngày trái đất năm 2000''
.
Ngày giảng: 
8a................/................/2011
8b................/.............../2011
8b................/.............../2011
Tiết 40 
THÔNG TIN NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiên thức:
- Mối nguy hại đến môi trường sống và sức khoẻ con người của thói quen dùng túi ni lông.
- Tính khả thi trong những đề xuất được tác giả trình bày.
- việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ, hợp lí đã tạo nên tính thuyết phục của bài văn.
2. Kĩ năng: 
 -Tích hợp với phần Tập làm văn tập viết bài văn thuyết minh.
 - Đọc – hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết . 
3Thái độ:có ý thức bảo vệ môi trường.
II. CHUẨN BỊ.
- Giáo viên: Tìm hiểu nguồn gốc của bản thông tin: Văn bản được soạn thảo dựa trên bức thông điệp của 13 cơ quan nhà nước và tổ chức phi chính phủ phát ngày 22-4-2000, năm lần đầu tiên VN tham gia Ngày trái đất.
- Học sinh: Tìm hiểu tình hình dùng bao ni lông trong thôn xóm của mình.
III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC.
1.ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ :
-Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của học sinh.
-G/v nhận xét sự chuẩn bị bài ở nhà của học sinh.
3.Bài mới:
- Giới thiệu về vấn đề bảo vệ môi trường - xử lí nước thải.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
Ho¹t ®éng 1 :
-HS ®äc : Chó ý giäng ®iÖu, phÇn sau cña VB. V× vËy, chóng ta cÇn ph¶i nhÊn m¹nh rµnh rät tõng ®Ò nghÞ?
-T×m hiÓu chó thÝch
Ho¹t ®éng 2 :
- Ph©n tÝch bè côc v¨n b¶n (c©u 1)
1. Tõ ®Çu ® Chñ ®Ò mét ngµy kh«ng sö dông bao b× nilon – nguyªn nh©n ra ®êi cña b¶n th«ng ®iÖp.
2. TiÕp ® « nhiÔm nghiªm träng ®èi víi m«i tr­êng : T¸c h¹i vµ gi¶i ph¸p.
3. Cßn l¹i : Lêi kªu gäi.
® §©y lµ VB nhËt dông.
- YÕu tè nhËt dông cña VB nµy ®­îc biÓu hiÖn ë vÊn ®Ò nµo cña XH?
+ B¶o vÖ sù trong s¹ch cña m«i tr­êng tr¸i ®Êt.
Ho¹t ®éng 3 :
- PhÇn më ®Çu cña VB th«ng tin nh÷ng sù kiÖn nµo?
+ Ngµy 22/4 hµng n¨m gäi lµ ngµy tr¸i ®Êt mang chñ ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng.
+ 141 n­íc tham gia
+ N¨m 2000 VN tham gia víi chñ ®Ò 
+ Mét ngµy kh«ng sö dông bao b× nil«ng
- VB nµy n»hm thuyÕt minh cho sù kiÖn nµo?
+ Mét ngµy kh«ng sö dông bao b× ni l«ng
- NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy c¸c sù kiÖn? 
+ ThuyÕt minh b»ng sè liÖu cô thÓ; ®i tõ th«ng tin kh¸i qu¸t ® th«ng tin cô thÓ.
® Qua phÇn më bµi ta thÊy ®­îc thÕ giíi quan t©m ®Õn vÊn ®Ò BVMT tr¸i ®Êt, vµ VN còng hµnh ®éng thÓ hiÖn sù quan t©m nµy.
- HS th¶o luËn c©u hái 2 (SGK), néi dung c¬ b¶n 
+ TÝnh kh«ng ph©n huû cña pla- xtÝc 
+ T¸c h¹i : LÉn vµo ®Êt, c¶n trë qu¸ tr×nh ST cña c¸c loµi TV; lµm t¾c c¸c ®­êng dÉn n­íc th¶i; t¾c nghÏn cèng r·nh muçi ph¸t sinh; g©y truyÒn dÞch bÖnh; lµm chÕt c¸c SV khi chóng nuèt ph¶i.
- Nguyªn nh©n kh¸c :
+ Lµm mÊt mÜ quan
+ Sinh ra c¸c chÊt ®éc h¹i
+ Ng¨n c¶n qu¸ tr×nh hÊp thô nhiÖt vµ trao ®æi ®é Èm trong c¸c bao ch×m lÊp r¸c.
+ Lµm « nhiÔm thùc phÈm g©y ung th­ phæi
+ KhÝ ®éc th¶i ra khi ®èt g©y ngé ®éc ung th­, dÞ tËt bÈm sinh, dÞ tËt bÈm sinh cho trÎ em.
- Ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh cña ®o¹n v¨n? 
+ Võa mang tÝnh khoa häc, võa mang tÝnh thùc tiÔn s¸ng râ, ng¾n gän, dÔ hiÓu, dÔ nhí.
- Tr­íc khi cã ®­îc th«ng tin nµy, em hiÓu g× vÒ t¸c h¹i cña viÖc dïng bao b× ni l«ng?
+ ¤ nhiÔm m«i tr­êng, ph¸t sinh bÖnh hiÓm ngÌo, cã thÓ g©y chÕt ng­êi)
* HS ®äc nh÷ng gi¶i ph¸p
- Nh÷ng gi¶i ph¸p ®ã tËp trung vµo nh÷ng ®iÒu chÝnh nµo cÇn ghi nhí?
-Theo em, nh÷ng biÖn ph¸p ®ã cã ®­îc thùc hiÖn kh«ng? Muèn thùc hiÖn ph¶i cã ®iÒu kiÖn g×? C¸c biÖn ph¸p Êy ®· gi¶i quyÕt triÖt ®Ó tËn gèc vÊn ®Ò ch­a? V× sao?
+BiÖn ph¸p hîp lý cã kh¶ n¨ng thùc thi ®ßi hái cã ý thøc tù gi¸c, hiÓu ®­îc tÝnh nghiªm träng cña vÊn ®Ò.
+BiÖn ph¸p ch­a triÖt ®Ó v× mét gia ®×nh sö dông mét bao ni l«ng/ 1 ngµy ® c¶ n­íc 25 triÖu/ 1ngµy vµ 9 tØ/ 1 n¨m.
-T¸c gi¶ ®· kÕt thóc b¶ng th«ng tin nµy b»ng lêi lÏ ntn?
-HS trao ®æi c©u hái 3 (SGK)
-Qua VB nµy ®em l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt míi mÎ nµo vÒ mét ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng?
-HS ®äc to ghi nhí (SGK)
Ho¹t ®éng 4 : LuyÖn tËp cñng cè
Em cã dù ®Þnh g× ®­a th«ng tin nµy vµo cuéc sèng?
I. §äc – t×m hiÓu chó thÝch 
II. Bè côc v¨n b¶n
3 phÇn
III. Ph©n tÝch VB 
1. NguyÖn nh©n ra ®êi b¶n th«ng ®iÖp
- Lêi th«ng b¸o trùc tiÕp ng¾n gän, dÔ hiÓu, dÔ nhí
2. T¸c h¹i vµ nh÷ng gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò sö dông bao b× ni – l«ng
* T¸c h¹i
- KÕt hîp liÖt kª vµ ph©n tÝch c¬ së thùc tÕ vµ khoa häc cña t¸c h¹i
* Gi¶i ph¸p :
- H¹n chÕ tèi ®a dïng bao ni l«ng
- Th«ng b¸o cho mäi ng­êi hiÓm ho¹ cña viÖc lµm dông dïng bao ni l«ng.
3. Lêi kªu gäi
- KhÈn thiÕt xuÊt ph¸t tõ tr¸ch nhiÖm chung ®èi víi toµn nh©n lo¹i vµ mçi con ng­êi.
- Yªu cÇu kiÕn nghÞ võa søc, cô thÓ.
III.Tæng kÕt 
Ghi nhí (SGK)
4. Cñng cè: 
? Nh¾c l¹i ghi nhí cña bµi.
5. H­íng dÉn häc ë nhµ: 
- ¤n tËp truyÖn kÝ VN hiÖn ®¹i chuÈn bÞ cho kiÓm tra v¨n häc 45'
- N¾m ®­îc néi dung bµi häc; so¹n '' nói giảm, nói tránh”
Ngày giảng: 
8a................/................/2011
8b................/.............../2011
8b................/.............../2011
TiÕt 41
 TiÕng viÖt: Nãi gi¶m, nãi tr¸nh
I. Môc tiªu cÇn ®¹t
1.KiÕn thøc :
Gióp HS:
	- HiÓu thÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m, nãi tr¸nh trong 
 ng«n ng÷ ®êi th­êng vµ t¸c phÈm v¨n häc.
2.Kü n¨ng:
 - RÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch vµ sö dôngtrong c¶m thô v¨n häc vµ giao tiÕp.
3.Th¸i ®é:
	- Cã ý thøc vËn dông biÖn ph¸p nãi gi¶m, nãi tr¸nh trong cuéc sèng hµng ngµy 
 cho phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp.
II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS
 - GV: + SGK, SGV
- HS: §äc vµ t×m hiÓu bµi
III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc
	1. Tæ chøc
2. KiÓm tra: 
ThÕ nµo lµ nãi qu¸? T¸c dông cña nãi qu¸? §äc mét c©u ca dao , thµnh ng÷ cã sö dông biÖn ph¸p nãi qu¸.
3. Bµi míi:
* Giíi thiÖu bµi
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
H§1. T×m hiÓu thÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m, nãi tr¸nh
- HS ®äc vÝ dô 1
- Gv: Nh÷ng tõ in ®Ëm trong VD trªn cã nghÜa lµ g×?
- Gv: T¹i sao ng­êi viÕt l¹i dïng c¸ch ®ã?
- HS ®äc vÝ dô 2
- Gv: V× sao trong ®o¹n v¨n t¸c gi¶ dïng tõ “bÇu s÷a” mµ kh«ng dïng tõ kh¸c?
- GV: Nh÷ng c¸ch nãi nh­ thÕ ®­îc gäi lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh.
- Gv: Em hiÓu thÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh?
- Gv: Nãi gi¶m, nãi tr¸nh cã t¸c dông g×?
- HS : ®äc ghi nhí ( SGK T. 108 )
H§2. H­íng dÉn luyÖn tËp
- HS :®äc yªu cÇu bµi tËp 1
- GV :treo b¶ng phô
- HS: t×m tõ phï hîp ®Ó ®iÒn
- NhËn xÐt
- HS :®äc yªu cÇu bµi tËp 2
- HS :chän c©u cã sö dông biÖn ph¸p nãi gi¶m, nãi tr¸nh
- HS :®äc yªu cÇu bµi tËp 3
- HS :®Æt c©u
- HS: tr×nh bµy
- NhËn xÐt
- HS th¶o luËn : Trong tr­êng hîp nµo th× kh«ng nªn nãi gi¶m, nãi tr¸nh?
- §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy
- NhËn xÐt- kÕt luËn.
I. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m, nãi tr¸nh.
* VÝ dô1 
- “§i gÆp cô C¸c m¸c, Lª- nin vµ c¸c vÞ c¸ch m¹ng ®µn anh kh¸c”
- “§i”
- “Ch¼ng cßn”
-> ChØ c¸i chÕt
=> PhÇn nµo gi¶m nhÑ, tr¸nh ®i sù ®au buån
* VÝ dô2 
-> Tr¸nh th« tôc, g©y c­êi
* Ghi nhí ( SGK )
II LuyÖn tËp
Bµi tËp 1 ( T.108 )
- LÇn l­ît c¸c tõ cÇn ®iÒn: 
a. ®i nghØ
b. chia tay
c. cã tuæi
d. ®i b­íc n÷a
Bµi tËp 2 (T. 109 )
C¸c c©u cã sö dông biÖn ph¸p nãi gi¶m, nãi tr¸nh:
a2, b2, c1, d1, e2
Bµi tËp 3 (T. 109)
Bµi tËp 4 ( T. 109 )
Tr­êng hîp cÇn gãp ý th¼ng th¾n kh«ng nªn nãi gi¶m, nãi tr¸nh 
4. Cñng cè: 
	- ThÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh?
	- T¸c dông cña nãi gi¶m, nãi tr¸nh?
5. H­íng dÉn häc ë nhµ:
	- Häc bµi theo ghi nhí SGK.
 - Lµm tËp cßn l¹i theo yªu cÇu SGK. 
	- ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp phÇn truyÖn kÝ chuÈn bÞ giê sau kiÓm tra 1 tiÕt.