Tiết 9 Văn bản
Tức nước vỡ bờ
Trích: Tắt đèn - Ngô Tất Tố
I. Mục tiêu cần đạt:
- Biết đọc – hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện hiện đại .
- Thấy được bút pháp hiện thực trong nghệ thuật viết truyện của nhà văn Ngô Tất Tố.
- Hiểu được cảnh ngộ cơ cực của người nông dân trong xã hội tàn ác, bất nhân dưới chế độ cũ ; thấy được sức phản kháng mãnh liệt, tiềm tàng trong những người nông dân hiền lành và quy luật của cuộc sống : có áp bức – có đấu tranh .
* Trong tâm:
1. Kiến thức :
- Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” .
- Giá trị hiện thực và nhân đạo qua một đoạn trích trong tác phẩm “Tắt đèn” .
- Thành công của nhà văn trong việc tạo tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện và xây dựng nhân vật .
2. Kĩ năng :
- Tóm tắt văn bản truyện .
- Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự viết theo huynh hướng hiện thực .
Ngµy so¹n: 26/8/2011 Ngµy d¹y: 29/08/2011 TiÕt 9 V¨n b¶n Tøc níc vì bê TrÝch: T¾t ®Ìn - Ng« TÊt Tè I. Môc tiªu cÇn ®¹t: - Biết đọc – hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện hiện đại . - Thấy được bút pháp hiện thực trong nghệ thuật viết truyện của nhà văn Ngô Tất Tố. - Hiểu được cảnh ngộ cơ cực của người nông dân trong xã hội tàn ác, bất nhân dưới chế độ cũ ; thấy được sức phản kháng mãnh liệt, tiềm tàng trong những người nông dân hiền lành và quy luật của cuộc sống : có áp bức – có đấu tranh . * Troïng taâm: 1. Kiến thức : Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” . Giá trị hiện thực và nhân đạo qua một đoạn trích trong tác phẩm “Tắt đèn” . Thành công của nhà văn trong việc tạo tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện và xây dựng nhân vật . 2. Kĩ năng : - Tóm tắt văn bản truyện . - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự viết theo huynh hướng hiện thực . 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc HS biÕt yªu th¬ng, c¶m th«ng quý träng con ngêi n«ng d©n l¬ng thiÖn. Cã th¸i ®é yªu ghÐt r¹ch rßi: Yªu lÏ ph¶i, c¨m ghÐt c¸i ¸c, c¸i tµn nhÉn. II. ChuÈn bÞ: 1/ GV: SGK, nghiªn cøu tµi liÖu liªn quan, so¹n gi¸o ¸n ,ảnh t.giả. 2/ HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. OÅn ñònh toå chöùc: Kieåm tra só soá 2. KiÓm tra bµi cuõ: - Phaân tích taâm traïng cuûa beù Hoàng khi naèm trong loøng meï. 3. Bµi míi: Trong tù nhiªn cã quy luËt ®· ®îc kh¸i qu¸t thµnh c©u tôc ng÷, còng cã quy luËt " Cã ¸p bøc cã dÊu tranh" Quy luËt nµy ®îc thÓ hiÖn kh¸ râ trong ®o¹n trÝch " Tøc níc vì bê" cña Ng« TÊt Tè. Chóng ta cïng t×m hiÓu quy luËt ®ã thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong v¨n b¶n. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung bµi häc - GV höôùng daãn hoïc sinh ñoïc ñoaïn trích “Töùc nöôùc vôõ bôø”: - Giaùo vieân ñoïc maãu cho hoïc sinh ñoïc. (Löu yù ñoïc chính xaùc, coù saéc thaùi bieåu caûm, chuù yù ñoïc ngoân ngöõ ñoái thoaïi cuûa caùc nhaân vaät) - Cho hoïc sinh ñoïc chuù thích SGK. (Giaùo vieân chuù yù theâm moät soá chuù thích ít quen thuoäc vôùi caùc em: söu, cai leä, xaùi, löïc ñieàn, haàu caän) -Yeâu caàu HS: +Ñoïc chuù thích * ? Cho bieát ñoâi neùt veà taùc giaû Ngoâ Taát Toá? (Hoïc sinh toùm taét döïa vaøo SGK) - Giaùo vieân coù theå cho hoïc sinh xem aûnh chaân dung Ngoâ Taát Toá vaø taùc phaåm Taét ñeøn. (OÂng xuaát thaân trong moät gia ñình nhaø Nho goác noâng daân, laø moät ngöôøi uyeân baùc trong nhieàu lónh vöïc: nhaø baùo, nhaø vaên, nhaø dòch thuaät, nhaø pheâ bình, nghieân cöùu Ngoâ Taát Toá ñöôïc ñaùnh giaù laø nhaø vaên tieâu bieåu cuûa doøng vaên hoïc hieän thöïc vôùi nhieàu taùc phaåm xuaát saéc. Vôùi Taét ñeøn oâng ñöôïc meänh danh laø nhaø vaên cuûa noâng daân, “Taét ñeøn laø moät aùng vaên hoaøn toaøn phuïng söï daân queâ”(Vuõ Troïng Phuïng). ? Neâu vò trí ñoaïn trích? * “Tắt đèn” (1937) là một bức tranh thu nhỏ của nông thôn Việt Nam trước cách mạng, đồng thời là bản án đanh thép đối với xã hội phong kiến thực dân tàn bạo ăn thịt người. Bên cạnh đó tác phẩm còn có giá trị nhân đạo với việc xây dựng thành công nhân vật chị Dậu - một hình tượng chân thực đẹp đẽ về người phụ nữ nông thôn với những phẩm chất tốt đẹp. Cần cù, tần tảo, giàu long thương người, dũng cảm chống lại bọn cường hào áp bức * “Tức nước vở bờ” : Chương 18, của tác phẩm => được đánh giá là một trong những đoạn trích tiêu biểu cho chủ đề của tác phẩm ? Em haõy cho bieát tröôùc ñoaïn trích naøy taùc giaû ñaõ keå veà vieäc gì? - Giaùo vieân: daãn vaøo ñoaïn trích: Chò Daäu ñaõ phaûi baùn caû ñöùa con gaùi baûy tuoåi, con choù caùi vaø ñaøn choù con cuøng gaùnh khoai lang maø vaãn khoâng sao chaïy ñuû suaát söu cho chuù Hôïi ñaõ maát töø naêm ngoaùi. Vì vaäy anh Daäu ñaõ bò boïn cai leä vaø ngöôøi nhaø lyù tröôûng baét troùi ngoaøi ñình.Ñeâm ñeán, anh bò caûm, bò ngaát neân boïn lyù dòch ñaønh thaû taïm anh veà .Maõi sau anh môùi ñöôïc cöùu tænh. Saùng hoâm sau, baø laõo haøng xoùm toát buïng cho vay taïm ít bô gaïo ñeå chò Daäu naáu chaùo cho choàng vaø luõ con ñang ñoùi. ? Noäi dung chính cuûa ñoaïn trích laø gì? Chò Daäu chaêm soùc choàng vöøa tænh laïi, boïn tay sai ñeán ñoøi söu vaø ñinh baét troùi anh Daäu, chò ñaõ choáng traû laïi. ? Theo em đoạn trích có thể được chia thành mấy phần ? ? Nội dung từng phần là gì? - GV giôùi thieäu: Toaøn boä noäi dung ñoaïn trích keå chuyeän buoåi saùng ôû nhaø chò Daäu khi anh Daäu vöøa tænh laïi chò Daäu vöøa thöông vöøa lo laéng cho choàng vöøa hoài hoäp chôø ñôn boïn nhaø lí tröôûng keùo ñeán thuùc söu dieãn ra trong khoâng khí caêng thaúng. Qua ñaây thaáy ñöôïc tình caûnh gia ñình chò Daäu nhö theá naøo? Muïc ñích duy nhaát cuûa chò giôø ñaây laø gì ? Caùc em vaøo tìm hieåu VB ? Môû ñaàu tg giôùi thieäu gia caûnh chò Daäu ntn ? ? Hoàn cảnh này cho thấy chị Dậu đang ở tình thế nào? GV: Môû ñaàu ñoaïn trích laø khoâng khí ngoät ngaït,caêng thaúng cuûa moät laøng queâ ñang vaøo ñôït thu thueá. XH ñöông thôøi coù moät thöù thueá raát daõ man - ñoù laø thueá thaân - Moät thöù thueá ñaùnh vaøo daân ñinh.Gia ñình chò Daäu laø naïn nhaân cuûa thö thueá naøy. ? Chị Dậu chăm sóc anh Dậu ra sao? ? Hình dung về chị Dậu từ những cö chØ đó? ? Từ hoàn cảnh nhà chị Dậu (Chỉ có bát gạo hàng xóm cho để chăm sóc anh Dậu bị ốm yếu, bị hành hạ giữa vụ sưu thuế) gợi cho em suy nghĩ gì về tình cảnh của người nhân dân nghèo trong xã hội cũ và phẩm chất tốt đẹp của họ? - Cực kì nghèo khổ, cuộc sống không có lối thoát, giàu tình cảm, sức chịu đựng dẻo dai ? Khi kể về sự việc chị Dậu chăm sóc chồng giữa vị sưu thuế, tác giả đã dùng bpnt gì? - Nghệ thuật tương phản: ? Em hãy chỉ ra phép tương phản này? Hình ảnh tần tảo, dịu hiền, tình cảm gia đình làng xóm ân cần, ấm ấp không khí căng thẳng đe doạ của tiếng trống, tù và, thúc thuế ở đầu làng ? Nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó? Nổi bật tình cảnh khốn quẫn của người nhân dân nghèo dưới ách áp bức bóc lột của chế độ phong kiến tàn nhẫn, phong cách tôt đẹp của chị Dậu G/v chuyển ý : Cảnh buổi sang ở nhà chị Dậu được coi như thế “tức nước đàu tiên” được tác giả xây dựng và dồn tụ. Qua đó đã thấy chị Dậu yêu thương, lo lắng cho chồng mình như thế nào? Chính tình thương yêu này sẽ quuyết định phần lớn thái độ và hành động của chị ở đoạn tiếp theo ? Cai lệ đại diện cho tầng lớp XH nào trong chế độ thực dân nửa phong kiến? - Giai cấp thống trị ? Cai lệ là chức danh gì? - Teân tay sai chuyeân nghieäp ? Nghề của hắn là gì? + Đánh trói người với một sự thành thạo và say mê ? Tên cai lệ có mặt ở làng Đông Xá với vai trò gì? Xông vào nhà anh Dậu với ý định gì? + Đánh, bắt những người thiếu thuế + Bắt, trói anh Dậu theo lệnh quan ? Vì sao hắn chỉ là một tên tay sai mạt hạng, nhưng lại có quyền đánh trói người vô tội vạ như vậy? - Hắn sẵn sàng gây tội ác mà không trùn tay, vì hắn đại diện nhân danh phép nước để hoạt động GV: Vì haén laø teân tay sai chuyeân nghieäp laø coâng cuï baèng “saét” ñaéc löïc cuûa caùi traät töï xaõ hoäi taøn baïo luùc baáy giôø .Haén nhaân “pheùp nöôùc”,ñaïi dieän cho “nhaø nöôùc” ñeå haønh ñoäng.Do ñoù haén saün saøng gaây toäi aùc maø khoâng bò ngaên chaën,khoâng chuøng tay. ? Ngòi bút hiện thực của Ngô Tất Tố đã khắc hoạ hình ảnh cai lệ bằng những chi tiết điển hình nào? (Ngôn ngữ, cử chỉ, thái độ, hành động?) - Ngôn ngữ : Quat, hét, chửi, mắng - Cử chỉ, hành động : Sầm sập tiến vào, trợn mắt, giật phắt, tát, đanh, sấn đến, nhảy vào - Thái độ : + Bỏ ngoài tai lời van xin + Không mảy may động long + Bát trói anh Dậu (dù đau ốm) ? Qua đó nhận xét nghệ thuật khắc hoạ nhân vật cuả tác giả? => Kết hợp chi tiết điển hình về lời nói, hành động, thái độ, ? Có thể hiểu gì về bản chất xã hội cũ từ hình ảnh cai lệ này? - Một xã hội bất công, không còn nhân tính, có thể gieo hoạ xuống người dân lương thiện bất cứ lúc nào, một xã hội tồn tại trên cơ sở của lý lẽ hành động bạo ngược G/v chuyển ý bằng tiểu kết. Chỉ trong một đoan văn ngắn, nhưng nhân vật cai lệ được khắc hoạ hết sức nổi bật, sống động, có giá trị điển hình rõ rệt. Không chỉ định hình cho tầng lớp tay sai thống trị, mà còn là hiện thân của trật tự xã hội phong kiến đương thời Từ tình thế của anh Dậu ở phần một ta thấy tính mạng anh Dậu phụ thuộc vào sự đối phó của chị. Vậy chị đã đối phó bằng cách nào? ? Chị Dậu đại diện cho tầng lớp nào trong xã hội phong kiến? ? Khi anh Daäu bò chuùng ñem veà traû cho chò Daäu, anh Daäu ñang trong tình traïng nhö theá naøo? ? Chuùng ñeán baét anh trong hoaøn caûnh nhö theá naøo? - Anh Daäu vöøa caát baùt chaùo leân mieäng ?Trong côn nguy khoán chò Daäu ñaõ coù nhöõng lôøi noùi, cöû chæ gì ñeå ñoái phoù vôùi boïn chuùng? - Chò runvan chuùng - Chò xaùm maët laïi - Chò nhòn nhuïc chaïy laïi ñôõ laáy van xin haén “Chaùu oâng” ? Em coù nhaän xeùt gì veà caùch xöng hoâ cuûa chò Daäu? ? Chò ñaõ coù nhöõng haønh ñoäng nhö theá naøo ñeå baûo veä choàng? - Chò lieàu maïng cöï laïi “Choàng toâi haønh haï” - Chò nghieán hai haøm raêng Maøy xem - Chò tuùm coå teân cai leä aán duùi ra cöûa - Chò ñu ñaåy ? Qua đoạn trích, theo em vì sao mà chị Dậu có sức mạnh lạ lùng khi quật ngã hai tên tay sai như vậy - Vì : + Sức mạnh của long căm hờn, mà cái gốc là lòng yêu thương (sức mạnh của long yêu thương) – yêu chồng hơn cả bản thân mình - bản chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam + Chứng minh quy luật của xã hội : Có áp bức, có đấu tranh, con giun xéo lắm cũng quằn, tức nước thì vỡ bờ ? Đoạn trích đã cho em thấy được những tính cách nào ở nhân vật chị Dậu? GV: Câu nói “Thà chịu được” => chị không chịu sống cúi đầu, mặc cho kẻ khác chà đạp. Hành động tuy chỉ là bộc phát, căn bản chưa giải quyết được gì => bế tắc nhưng có thể tin rằng khi có ánh sang cách mạng rọi tới, chị sẽ là người tiên phong trong cuộc đấu tranh ấy. Chị Dậu đã trở thành một trong những điển hình văn học, đẹp, khoẻ, hiếm hoi trong văn hoc Việt Nam trước cách mạng tháng 8 mà tác giả đã sử dụng bằng tấm long đồng cảm với người dân nghèo ở quê hương mình. ? Qua baøi naøy em coù nhaän thöùc gì veà XH noâng thoân VN tröôùc CM veà ngöôøi noâng daân ñaëc bieät laø ngöôøi phuï nöõ ? ? Em hieåu nhö theá naøo veà nhan ñeà “Töùc nöôùc vôõ bôø”?. Theo em caùch ñaët teân nhö vaäy coù thoûa ñaùng khoâng ? ? Noäi dung ñoaïn trích theå hieän ñieàu gì? - Vaïch traàn boä maët taøn aùc, baát nhaân cuûa xaõ hoäi thöïc daân nöûa phong kieán ñöông thôøi; xaõ hoäi aáy ñaõ ñaåy ngöôøi noâng daân vaøo tình caûnh voâ cuøng cöïc khoå, khieán hoï phaûi lieàu maïng choáng laïi. - Veû ñeïp taâm hoàn cuûa ngöôøi phuï nöõ noâng daân, vöøa giaøu tình yeâu thöông vöøa coù söùc soáng tieàm taøng maïnh meõ. ? Veà ngheä thuaät keå chuyeän vaø mieâu taû nhaân vaät ñoaïn trích coù nhöõng ñieåm gì ñaëc saéc? - Khaéc hoaï ... raû lôøi caùc caâu hoûi ôû cuoái ñoaïn - Tìm töø ngöõ chuû ñeà vaø caâu chuû ñeà cuûa vaên baûn. Hoïc baøi :Boá cuïc vaên baûn. Ngµy so¹n: 26/8/2011 Ngµy d¹y: 29/8/2011 TiÕt 10 X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Hieåu ñöôïc khaùi nieäm “ñoaïn vaên”, töø ngöõ chuû ñeà, caâu chuû ñeà, quan heä giöõa caùc caâu trong ñoaïn vaên vaø caùch trình baøy noäi dung trong ñoaïn vaên. - Vận dụng kiến thức đã học vieát ñöôïc ñoaïn theo yêu cầu . * Troïng taâm: 1. Kiến thức : Khái niệm đoạn văn, từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong một đoạn văn . 2. Kĩ năng : - Nhận biết được từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong một đoạn văn đã cho . - Hình thành chủ đề, viết các từ ngữ và câu chủ đề, viết các câu liền mạch theo chủ đề và quan hệ nhất định . - Trình bày một đoạn văn theo kiểu quy nạp, diễn dịch, song hành, tổng hợp . II. ChuÈn bÞ: 1/ GV: Nghiªn cøu tµi liÖu vµ so¹n gi¸o ¸n. 2/ HS:Häc bµi cò, xem tríc bµi míi. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. OÅn ñònh toå chöùc: Kieåm tra só soá. 2. Baøi cuõ: ? Thế nào là bố cục vb? ( Là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề ) ? Bố cục vb gồm mâý phần ? Nêu nhiệm vụ từng phần ? 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung bµi häc - GV goïi HS ñoïc vaên baûn “Ngoâ Taát Toá” vaø taùc phaåm “Taét ñeøn” vaø traû lôøi caùc caâu hoûi. ? Vaên baûn treân goàm coù maáy yù? Moãi yù ñöôïc vieát thaønh maáy ñoaïn vaên? Ý 1: G/T T/gỉa NTTố và một số tác phẩm chính Ý 2:G/T N/D TPhẩm Tắt đèn và N/V chị dậu ? Em döïa vaøo daáu hieäu, hình thöùc naøo ñeå nhaän bieát ñoaïn vaên? ? Qua phaân tích noäi dung vaø hình thöùc cuûa ñoaïn vaên em haõy cho bieát theá naøo laø ñoaïn vaên ? - GV : toång hôïp nhaán maïnh yù. Moät vaên baûn ñöôïc vieát hoaøn chænh laø nhôø söï keát noái giöõa caùc ñoaïn vaên. Ñoaïn vaên laø ñôn vò tröïc tieáp taïo neân vaên baûn .Daáu hieäu nhaän bieát ñoaïn vaên laø baét ñaàu töø choã vieát hoa luøi ñaàu doøng ñeán choã chaám xuoáng doøng. Moãi ñoaïn vaên trình baøy moät yù töông ñoái hoaøn chænh. Ñoaïn vaên laø ñôn vò treân caâu, coù vai troø quan troïng trong vieäc taïo laäp vaên baûn. ? Töø ngöõ naøo coù taùc duïng duy trì ñoái töôïng trong ñoaïn vaên (töø ngöõ chuû ñeà)? -Ñoaïn vaên 1 coù töø ngöõ chuû ñeà laø “NTT”.Caùc töø ñöôïc nhaéc laïi:OÂng-moät nhaø vaên-moät nhaø nho. => Duy trì ñoái töôïng. ? Ñoïc ñoaïn thöù hai cuûa vaên baûn vaø tìm caâu then choát cuûa ñoaïn vaên (caâu chuû ñeà) Vì sao em bieát ño ùlaø caâu chuû ñeà ? ? Töø nhöõng nhaän thöùc treân , em hieåu töø ngöõ chuû ñeà vaø caâu chuû ñeà laø gì? Chuùng ñoùng vai troø gì trong vaên baûn? (Töø ngöõ chuû ñeà thöôøng duøng laøm ñeà muïc hoaëc ñöôïc laëp nhieàu laàn baèng caùc ñaïi töø, caùc töø ñoàng nghóa nhaèm duy trì ñoái töôïng caàn noùi ñeán trong ñoaïn vaên. Caâu chuû ñeà thöôøng coù vai troø ñònh höôùng veà noäi dung cho caû ñoaïn vaên vì vaäy khi moät vaên baûn coù nhieàu ñoaïn vaên thì chæ caàn nhaët ra caùc caâu chuû ñeà gheùp laïi vôùi nhau chuùng ta seõ coù vaên baûn hoaøn chænh) ? Noäi dung ñoaïn vaên coù theå ñöôïc trình baøy baèng nhieàu caùch khaùc nhau. Haõy phaân tích vaø so saùnh caùch trình baøy treân yù cuûa hai ñoaïn vaên trong vaên baûn neâu treân? ? Ñoaïn 1 coù caâu chuû ñeà khoâng ? Yeáu toá naøo duy trì ñoái töôïng trong ñoaïn vaên? Quan heä yù nghóa giöõa caùc caâu trong ñoaïn vaên nhö theá naøo? ? Noäi dung cuûa ñoaïn vaên ñöôïc trieån khai theo trình töï naøo? ? Caâu chuû ñeà cuûa ñoaïn thöù hai ñaët ôû vò trí naøo? YÙ cuûa ñoaïn vaên naøy ñöôïc trieån khai theo trình töï naøo? - Ñoïc ñoaïn vaên b (tr 35 SGK). ? Ñoaïn vaên coù caâu chuû ñeà khoâng? Neáu coù ôû vò trí naøo? ? Noäi dung cuûa ñoaïn vaên ñöôïc trình baøy theo trình töï naøo? - GV choát:Trong moät ñoaïn vaên thöôøng coù moät caâu mang noäi dung khaùi quaùt ,lôøi leõ ngaén goïn-goïi laø caâu .Caâu chuû ñeà thöôøng ñöùng ôû ñaàu ñoaïn hoaëc cöoái ñoaïn.Ñoaïn vaên coù caâu chuû ñeà ñöùng ôû ñaàu ñoaïn thì ñoaïn vaên ñoù ñöôïc vieát theo caùch dieãn dòch,ôû cuoái ñoaïn thì vieát theo caùch qui naïp,khoâng coù caâu chuû ñeà thì vieát theo caùch song haønh. ? Coù maáy caùch trình baøy ñoaïn vaên? - H/s rút ra ghi nhớ HĐ3: LUYỆN TẬP Baøi 1: Cho hoïc sinh ñoïc yeâu caàu baøi taäp vaø traû lôøi theo yeâu caàu baøi taäp. Cho hoïc sinh hoaït ñoäng theo nhoùm cöû ñaïi dieän leân trình baøy. Baøi 2: Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp - Gôïi yù: + Xem laïi kieán thöùc veà caùch trình baøy noäi dung trong moät ñoaïn vaên + Ñoïc kó vaên baûn vaø trao ñoåi,suy nghó,traû lôøi. - Nhaän xeùt phaàn trình baøy cuûa hs - Söûa baøi vaø ñöa ñaùp aùn. Baøi 3, 4 höôùng daãn hoïc sinh veà nhaø laøm. I. ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n? 1. Bµi tËp: ñoaïn vaên SGK 2. Nhaän xeùt - 2 yù, moãi yù ñöôïc vieát thaønh moät ñoaïn - Dấu hiệu nhận biết đoạn văn : + Có ý chủ đề + Bắt đầu bằng việc viết hoa và thụt đầu dòng + Kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng - Ñoaïn vaên laø ñôn vò tröïc tieáp taïo neân vaên baûn. Hình thöùc: vieát hoa, ND : thöôøng bieåu ñaït moät yù hoaøn chænh II. Töø ngöõ vaø caâu trong ñoaïn vaên: 1. Töø ngöõ chuû ñeà vaø caâu chuû ñeà: a. Bµi tËp: SGK b. Nhaän xeùt - Töø : Ngoâ Taát Toá - Taét ñeøn - Caâu : Taét ñeøn laø taùc phaåm tieâu bieåu nhaát cuûa NTT- caâu mang yù khaùi quaùt cuûa caû ñoaïn vaên, thöôøng ôû vò trí ñaàu ñoaïn. 2. Caùch trình baøy noäi dung trong moät ñoaïn vaên: - Ñoaïn 1 muïc 1 khoâng coù caâu chuû ñeà caùc yù ñöôïc trình baøy caùc caâu bình ñaúng. => Đoạn văn song hành - Ñoaïn 2 coù caâu chuû ñeà – caùc caâu phía sau cuï theå hoaù yù chính caâu ñaàu ñoaïn. => Đoạn văn diễn dịch - Ñoaïn b coù caâu chuû ñeà ôû cuoái ñoaïn, caùc caâu phía tröôùc cuï theå hoaù cho yù caâu cuoái => Đoạn văn quy nạp * Ghi nhí: SGK III. Luyện tập : Baøi 1 Vaên baûn coù 2 yù, moãi yù ñöôïc dieãn ñaït thaønh 1 ñoaïn. Baøi 2 a. Dieãn dòch b. Song haønh. c. Song haønh. Baøi 3 Cho caâu chuû ñeà: Lòch söû ta ñaõ coù nhieàu cuoäc khaùng chieán vó ñaïi chöùng toû tinh thaàn yeâu nöôùc cuûa daân toäc ta + Khôûi nghóa Hai Baø Tröng + Chieán thaéng Ngoâ Quyeàn. + Chieán thaéng nhaø Traàn. + Chieán thaéng cuûa Leâ Lôïi. + Khaùng chieán choáng Phaùp, Myõ thaønh coâng. Thay ñoåi caâu chuû ñeà ôû ñaàu vaø cuoái ñoaïn. Tröôùc caâu chuû ñeà thöôøng coù caùc töø: Vì vaäy, cho neân, toùm laïi, do ñoù Baøi 4 Thaát baïi laø meï thaønh coâng , coù leõ trong thôøi kyø lòch söû döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc gian khoå cuûa oâng cha ta ñaõ töøng chòu nhieàu cay ñaéng thaát baïi; nhöõng thaát baïi aáy ñaõ trôû thaønh baøi hoïc kinh nghieäm baèng mauù vaø nöùôc maét. Khoâng coù thaønh coâng naøo maø khoâng traû giaù baèng moà hoâi vaø nöôùc maét 4. Cñng cè: - Theá naøo laø ñoaïn vaên ? - Töø ngöõ chuû ñeâ laø töø nhö theá naøo ? - Theá naøo laø caâu chuû ñeà ? - Coù maáy loaïi trình baøy noäi dung trong 1 ñoaïn vaên ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Veà nhaø hoïc baøi, laøm baøi taäp -Xem laïi caùc kieåu vaên baûn töï söï: +Caùch keå ngöôøi +Caùch keå nhöõng caûm xuùc trong taâm hoàn +Caùch vieát moät baøi vaên hoaøn chænh. - Chuaån bò tieát sau laøm baøi vieát soá 1 – vaên töï söï. Ngµy so¹n: 06/9/2011 Ngµy d¹y: 09/9/2011 TiÕt 11 - 12 ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 v¨n tù sù I. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc: - ¤n tËp l¹i kiÓu bµi v¨n tù sù ®· häc ë líp 6. §ång thêi biÕt kÕt hîp víi kiÓu bµi biÓu c¶m ®· häc líp 7. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n, ®o¹n v¨n, viÕt c©u, kÜ n¨ng diÔn ®¹t m¹ch l¹c, tr«i ch¶y. 3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc, ®éc lËp suy nghÜ. II. ChuÈn bÞ: 1/ GV:So¹n bµi: Ra ®Ò, ®¸p ¸n, biÓu ®iÓm. 2/ HS: Xem l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n tù sù, vë viÕt III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. OÅn ñònh toå chöùc: 2. Kieåm tra baøi môùi: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS 3. Bµi míi: Ñeà baøi : Haõy keå laïi kæ nieäm laàn ñaàu tieân đi học cuûa em . I. YEÂU CAÀU - OÂn laïi caùch vieát baøi vaên töï söï, chuù yù taû ngöôøi, keå vieäc, keå nhöõng caûm xuùc trong taâm hoàn mình. - Luyeän taäp vieát baøi vaên vaø ñoaïn vaên. 1/ Xaùc ñònh ngoâi keå: thöù nhaát, thöù hai, thöù ba. 2/ Xaùc ñònh trình töï keå: + Theo trình töï khoâng gian, thôøi gian. + Theo dieãn bieán cuûa söï vieäc. + Theo dieãn bieán cuûa taâm traïng. (Coù theå keát hôïp keå baèng caùc thuû phaùp ñoàng hieän) 3/ Xaùc ñònh caáu truùc cuûa vaên baûn(3 phaàn) döï ñònh phaân ñoaïn (soá löôïng ñoaïn vaên cho moãi phaàn ) vaø caùch trình baøy cho moãi ñoaïn vaên. 4/ Thöïc hieän 4 böôùc taïo vaên baûn ñaõ hoïc ôû lôùp 7 chuù troïng böôùc laäp ñeà cöông. * Daøn yù: a/ Môû baøi: (1,5ñ) - Giôùi thieäu hoaøn caûnh taùc ñoäng ñeå nhaân vaät toâi nhôù laïi nhöõng kæ nieäm laàn ñaàu tieân đi học. - Caûm nghó chung cuûa em veà kyû nieäm aáy. b/ Thaân baøi: (7ñ) - Keå theo dieãn bieán taâm traïng naùo nöùc, bôõ ngôõ, môùi meû, thoâng qua hoài töôûng (töø hieän taïi nhôù veà quaù khöù). + Taâm traïng cuûa ñeâm tröôùc ngaøy ñeán tröôøng. + Taâm traïng tröôùc luùc ñeán tröôøng. + Taâm traïng treân ñöôøng ñeán tröôøng. + Taâm traïng luùc ôû tröôøng. + Taâm traïng khi rôøi tay ngöôøi thaân vaø ôû trong lôùp. * Löu yù: caùc yù chính phaûi ñöôïc döïng thaønh ñoaïn roõ raøng, maïch laïc coù söû duïng caùc phöông tieän lieân keát. c/ Keát baøi: (1,5ñ) - AÁn töôïng cuûa nhaân vaät toâi laàn ñaàu kæ nieäm laàn ñaàu tieân vaøo lôùp saùu - YÙ nghóa cuûa vieäc ñi hoïc. - Suy nghó, mô öôùc cuûa em veà ngaøy mai. II. THANG ÑIEÅM - Ñieåm 9 - 10: Trình baøy saïch ñeïp, boá cuïc roõ raøng, dieãn ñaït troâi chaûy coù haøm xuùc, gaây aán töôïng cho ngöôøi ñoïc noåi baät yù nghóa. - Ñieåm 7 - 8: Boá cuïc ñaày ñuû, dieãn ñaït töông ñoái troâi chaûy, coù haøm xuùc nhöng chöa cao, noåi baät yù nghóa. - Ñieåm 5 - 6: Trình baøy töông ñoái roõ raøng, bieát dieãn ñaït nhöng chöa troâi chaûy, coøn sai chính taû. - Ñieåm 3 - 4: Dieãn ñaït luûng cuûng, vuïng veà, sai nhieàu chính taû, chöa noåi roõ yù baøi laøm. - Ñieåm 1 - 2: Sai chính taû, laïc ñeà, boá cuïc khoâng roõ raøng. - Nhaéc nhôû hs laøm baøi theo gôïi yù. - Chöõ vieát,chính taû - Baøi vieát phaûi ñuû boá cuïc 3 phaàn. - Thu baøi cuûa hs - Kieåm tra laïi soá löôïng baøi. 4. Cñng cè: GV thu bài và nhận xét giờ KT. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Veà nhaø laøm daøn baøi vaøo taäp baøi soaïn ñeå chuaån bò cho tieát traû baøi. - Ruùt ra nhöõng yù coøn thieáu soùt ñeå xaây döïng daøn yù hoaøn chænh hôn. Soaïn baøi: LAÕO HAÏC - Ñoïc kó vaên baûn - Ñoïc kó chuù thích * vaø caùc chuù thích cuoái vaên baûn - Tìm caùc yù chính veà tg,tp - Ñoïc kó vaø traû lôøi caùc caâu hoûi phaàn ñoïc hieåu vaên baûn. Hoïc baøi Töùc nöôùc vôõ bôø theo daën doø tieát 9 ***********************************
Tài liệu đính kèm: