Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 84: Ôn tập về văn bản thuyết minh – Trường ThCS Nà Nhạn

Soạn ngày: /1/2012 
Dạy ngày: /1/2012 
Tiết 84: Ôn tập về văn bản thuyết minh
I. Mục tiêu bài dạy :
Qua bài học ,học sinh nắm được 
 1.Kiến thức: - khái niệm về văn bản thuyết minh, các phương pháp thuyết minh, yêu cầu cơ bản khi làm văn thuyết minh.
-Sự phong phú đa dạng về đối tượng cần giới thiệu trong vb thuyết minh.
 2.Kĩ năng: .- Khái quát ,hệ thống những kiến thức đã học 
-Đọc –hiểu yêu cầu đề bài văn thuyết minh.
-Quan sát đối tượng cần thuyết minh.
-Lập dàn ý , viết đoạn văn và bài văn thuyết minh
3.Thái độ: - Ý thức tự giác ôn tập .
II.Yêu cầu của bài dạy : 
1. Về kiến thức của học sinh.
a. Kiến thức về công nghệ thông tin.
b. Kiến thức chung về môn học : khái niệm về văn bản thuyết minh, các phương pháp thuyết minh, yêu cầu cơ bản khi làm văn thuyết minh.
2.Về thiết bị , đồ dùng dạy học 
a. Trang thiết bị .đồ dùng dạy học liên quan đến CNTT.
- Sử dụng phần mềm Power Point
b. Trang thiết bị khác/Đồ dùng dạy học khác: bảng phụ học sinh.
III. Chuẩn bị cho bài giảng
1. Chuẩn bị của giáo viên: Chuẩn bị một số đề văn thuyết minh
- Bài giảng Power Point
2. Chuẩn bị của học sinh : chuẩn bị theo câu hỏi SGK
- Đọc trước bài , tập trả lời câu hỏi SGK
IV. Nội dung và tiến trình bài giảng
1. Tổ chức lớp (1’)
Sĩ số lớp:
2. Kiểm tra bài cũ: (4’) ? Nêu những yêu cầu và bố cục văn bản thuyết minh một danh lam thắng cảnh?
3. Giảng bài mới (35’)
a. Giới thiệu, dẫn nhập (2’)
b. Nội dung bài mới (38’)
Hoạt động của thầy
H đ của trò
 Nội dung cần đạt
? Thuyết minh là kiểu văn bản như thế nào? 
?Nó có vai trò gì trong đời sống của con người?
? văn bản thuyết minh có điểm gì khác so với văn bản tự sự, miêu tả và biểu cảm?
? Muốn làm tốt bài văn thuyết minh cần chuẩn bị những gì?
? Bài văn thuyết minh phải làm nổi bật điều gì?
? Những phương pháp thuyết minh nào được chú ý vận dụng?
?Các kiểu bài thuyết minh đã học ?
: Gọi H/s nêu yêu cầu của bài tập
Hs độc lập trả lời
Hs so sánh
Hs thảo luận trình bày
Hs xác định
Hs thảo luận trình bày
Trả lời 
Nêu yêu cầu bài tập 
I. lý thuyết:
- Thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời .
- Nhằm cung cấp cho người đọc (nghe) tri thức( kiến thức) về đặc điểm tính chất nguyên nhân, ý nghĩa của các hiện tượng, sự vật trong tự nhiên xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu gải thích.
- Vì: là kiểu văn bản cung cấp tri thức cho người đọc nên trong văn bản thuyết minh mọi tri thức đều phải khách quan, xác thực, đáng tin cậy, lời văn phải rõ ràng chặt chẽ, vừa đủ dễ hiểu, giản dị và hấp dẫn., ít yếu tố miêu tả và biểu cảm .
- Muốn làm bài văn thuyết minh cần phải chuẩn bị những yêu cầu sau :
+ Học tập nghiên cứu tích luỹ tri thức bằng nhiều biện pháp gián tiếp, trực tiếp để nắm vững sâu sắc đối tượng.
+ Lập dàn ý, bố cục, chọn ví dụ số liệu.
+ Viết bài văn thuyết minh, sửa chữa hoàn chỉnh .
->Bài thuyết minh cần làm nổi bật từng phần, từng vấn đề, đặc điểm của đối tượng.
Nếu là văn thuyết minh 1 phương pháp thì cần theo 3 bước:
- Chuẩn bị vật liệu
- Quy trình làm
- Kết quả thành phẩm
*Các phương pháp thuyết minh.
+Nêu định nghĩa.
+ Liệt kê.
+ Nêu ví dụ.
+ Dùng số liệu.
+ So sánh đối chiếu.
+ Phân loại phân tích
* Các kiểu bài văn thuyết minh đã học 
- Thuyết minh một thứ đồ dùng, động vật, thực vật..
- Thuyết minh một thể loại
- Thuyết minh một phương pháp 
- Thuyết minh một danh lam thắng cảnh 
* Bố cục: 3 phần
A. Mở bài : Giới thiệu về đối tượng 
B. Thân bài 
Trình bày đặc điểm, cấu tạo của đối tượng
C. kết bài
Suy nghĩ về vai trò của đối tượng 
II. Luyện tập.
1. Bài tập 1: Nêu cách lập ý và đàn ý cho các đề bài sau
a. Giới thiệu đồ dùng trong học tập hoặc 
sinh hoạt 
* Lập ý:
- Tên đồ dùng, hình dáng, kích thước, mầu sắc, cấu tạo, công dụngcủa đồ dùng, những điều cần lưu ý khi sử dụng đồ dùng.
* Dàn ý chung:
+ Mở bài: Khái quát tên đồ dùng và công dụng
GV hướng dẫn học sinh làm bài
? Dàn ý 1 bài văn gồm mấy phần ?
? Tập viết đoạn văn theo hai đề bài trên?
GV: Khái quát lại nội dung bài học
H/s thảo luận trình bày
Hs độc lập l
làm bài
Hs độc lập làm bài
Tập viết đoạn văn .
Của nó.
+ Thân bài: Hình dáng, chất liệu, kích thước , mầu sắc, cấu tạo các bộ phận, cách sử dụng...
+ Kết bài: Những điều cần lưu ý khi lựa chọn để mua, khi sử dụng, khi gặp sự cố.
b. Giới thiệu một danh lam thắng cảnh ở quê em.
* Lập ý:
 - Tên danh lam thắng cảnh, khái quát vị trí và ý nghĩa đối với quê hương, cấu trúc, quá trình hình thành, xây dựng, tu bổ, đặc điểm nổi bật, thần tích, phong tục tập quán, lễ hội...
* Dàn ý:
+ Mở bài: Vị trí ý nghĩa văn hoá, lịch sử xã hội của danh lam đối với quê hương, đất nước.
+ Thân bài: Vị trí địa lý quá trình hình thành phát triển địa hình, tu tạo trong quá trình lịch sử cho đến ngày nay.
quy mô cấu trúc từng khối, từng mặt, từng phần.
- Sơ lược thần tích.
- Hiện vật trưng bầy thờ cúng.
- Phong tục, lễ hội.
+ Kết bài: Thái độ tình cảm với danh lam.
2.Bài tập 2
 + Thuýêt minh về chiếc khẩu trang chống bụi:
 Từ 3 năm nay, khi tôi chuyển lên học ở trường THCS cách nhà 5km, phải đi học bằng xe đạp, tôi phải liên tục dùng chiếc khẩu trang chống bụi. Mới dùng chưa quen thấy cũng phiền toái, nhưng ít lâu sau thì mỗi lần lên xe mà chưa bịt khẩu trang là cứ thấy thiếu thiếu, chưa yên tâm thế nào( đoạn mở bài)
+ Giới thiệu một sản phẩm, một trò chơi mang bản sắc Việt Nam ( thả diều)
Chiều mùa hè nồm nam cơn gió thổi, trên đê làng em bao giờ cũng nhộn nhịp từ trẻ con đến người lớn , cả đến ông bà già, ai ai cũng ham mê thú chơi thả diều Nhưng làm diều như thế nào? để có một con diều cho ra hồn góp vui cùng chúng bạn , cùng dân làng, thì cũng mất công đòi hỏi phải khéo tay nhiều lắm.( thân bài)
 V. Nguồn tài liệu tham khảo
- Sách giáo khoa Ngữ Văn 8 Nguyễn Khắc Phi (Tổng chủ biên )
– Nhà xuất bản Giáo dục - Năm 2010
- Sách giáo viên Ngữ văn 8 Nguyễn Khắc Phi (Tổng chủ biên )
 – Nhà xuất bản Giáo dục - 2010
- Phần mềm soạn giảng Power Point.
VI. Phân tích lợi ích của việc ứng dụng CNTT cho bài dạy
- Tiết kiệm thời gian cho giáo viên và học sinh trên lớp, 
- Học sinh hứng thú tham gia vào tiết học.