Giáo án Ngữ văn 8 tiết 75: Ông đồ (Vũ Đình Liên)

Tuaàn 19 : 	 Ngaøy soaïn : 26/12/2010
Tieát 75 : 	 Ngaøy daïy : 29/12/2010
OÂNG ÑOÀ
(Vuõ Ñình Lieân)
A.Möùc ñoä caàn ñaït : 
- Biết đọc-hiểu một tác phẩm thơ lãng mạng để bổ sung thêm kiến thức về tác giả, tác phẩm của phong trào thơ mới.
- Thấy được một số biểu hiện của sự đổi mới vế thể loại, đề tài, ngôn ngữ, bút pháp nghệ thuật lãng mạn.
- Hiểu được những cảm xúc lãng mạn của tác giả trong bài thơ.
B.Troïng taâm kieán thöùc, kyõ naêng : 	
 1.Kieán thöùc : 
- Sự thay đổi trong đời sống xã hội và sự tiếc nuối của nhà thơ đối với những giá trị có văn hóa cổ truyền của dân tộc đang dẩn bị mai một.
- Lối viết bình dị mà gợi cảm của nhà thơ trong bài thơ.
 2.Kyõ naêng :
- Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn.
- Đọc diễn cảm tác phẩm.
- Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm.
 3.Thaùi ñoä : quí trọng nét đẹp văn hóa của dân tộc.
C.Phöông phaùp : Ñoïc saùng taïo, thuyeát trình, dieãn giaûng, bình giaûng, thaûo luaän nhoùm, neâu vaán ñeà,  
D.Tieán trình leân lôùp :
 1.OÅn ñònh : GV oån ñònh neàn neáp bình thöôøng .
 2.Kieåm tra : Đọc thuộc lòng bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ ? Nêu ý nghĩa của bài thơ ?
 3.Baøi môùi :
	* Giôùi thieäu baøi : Töø ñaàu theá kæ XX, neàn Haùn hoïc vaø chöõ nho ngaøy caøng maát vò theá quan troïng trong ñôøi soáng Vaên hoùa Vieät Nam. Nhöng töø khi cheá ñoä thi cöû phong kieán bò baõi boû, chöõ nho khoâng coøn ñöôïc troïng. Töø ñoù oâng ñoà chæ coøn laø caùi di tích tieàu tuïy ñaùng thöông cho 1 thôøi taøn. Nhaø thô Vuõ Ñình Lieân (1913 – 1996) 1 trong nhöõng nhaø thô laõng maïn ñaàu tieân ôû nöôùc ta laø nhaø giaùo, nhaø nghieân cöùu, dòch thuaät vaên hoùa ñaõ saùng taùc: OÂng Ñoà (1936) laø baøi thô noåi tieáng cuûa oâng.
	* Tieán trình hoaït ñoäng : 
Hoaït ñoäng 1 : GV cho HS đọc phần chú thích nêu những ý chính nói về Vũ Đình Liên. GV nhấn mạnh lại một lần để khắc sâu.
Hoaït ñoäng 2 : 
- GV hướng dẫn cho HS đọc bài thơ và gọi học sinh đọc.
- Tìm hiểu một số từ khó.
? Bài thơ thuộc thể thơ gì ? (5 chữ )
? Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần?
Chia làm 3 phần:
- Phần I: (2 khổ đầu) hình ảnh ông đồ thời đắc ý.
- Phần II: (2 khổ tiếp) : hình ảnh ông đồ thời tàn.
- Phần III: (khổ cuối) : Tình cảm của tác giả.
-Ñoïc khoå 1 :
? Ông đồ thường xuất hiện ở đâu? Trong thời gian nào? Làm việc gì?
-Xuất hiện khi xuân về tết đến.Ông đồ bày “mực tàu, giấy đỏ” của mình ở rìa phố nơi đông người qua lại.
? Em có nhận xét gì về thái độ của mọi người xung quanh đối với ông đồ?
-Moïi ngöôøi ñeán thueâ vieát raát ñoâng, taám taéc khen taøi vieát chöõ cuûa oâng.
? Vị trí của ông đồ đối với mọi người xung quanh là như thế nào?
-Ông là hình ảnh không thể thiếu và làm nên nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc.
? Neùt taøi hoa ñöôïctheå hieän qua nhöõng töø ngöõ, hình aûnh naøo ?
? Tác giả sử dụng nghệ thuật gì ở đây? 
? Neùt chöõ aáy ñaõ taïo cho oâng ñoà moät ñòa vò nhö theá naøo trong maét ngöôøi ñôøi ? (quyù troïng vaø meán moä) .
(?) Hai khoå thô vöøa phaân tích cho ta thaáy oâng ñoà töøng coù moät cuoäc soáng nhö theá naøo ? (haïnh phuùc) . 
? Địa điểm xuất hiện nhân vật và cảnh vật trong khổ thơ 3,4 có gì thay đổi không?
 Thời gian vẫn là mùa xuân.
Nhân vật và cảnh vật cũng như cũ.
? Điều gì đã thay đổi?
Vắng dần những người thuê viết.
? Lúc này ông đồ vẫn còn là trung tâm và sự ngưỡng một nữa không? Chi tiết nào thể hiện điều đó?
Qua đường không ai hay, lá vàng rơi trên giấy.
 Hai câu thơ “ giấy đỏ buồn không thắm, mực động trong nghiên sầu” là câu thơ tả cảnh hay tả tình ? Vì sao?
Mượn cảnh tả tình, nỗi buồn của ông đồ đã lan sang những vật vô tri. Ta có câu “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.
Tác giả đã dùng nghệ thuật gì để diễn tả nỗi buồm thời tàn của ông đồ?
-Ñoïc khoå thô cuoái :
? Caùch môû ñaàu vaø keát thuùc thô coù gì ñaëc bieät ? Taâm tö nhaø thô theå hieän qua baøi thô nhö theá naøo ?
- GV choát :
Môû ñaàu vaø keát thuùc theo kieåu keát caáu ñaàu cuoái töông öùng (moãi naêm .laïi thaáy oâng ñoà; naêm nay hoa ñaøo ôû  khoâng thaáy oâng ñoà xöa). Khoå thô coù caùi töù “caûnh cuõ ngöôøi ñaâu”. Hai caâu cuoái laø lôøi töï vaán noåi nieàm thöông tieác khaéc khoaûi oâng ñoà .Nhaø thô caûm thöông chaân thaønh tröôùc soá phaän baát haïnh cuûa oâng ñoà 
? Nêu ý nghĩa văn bản ?
Hoaït ñoäng 3 : gọi HS đọc ghi nhớ sgk/10.
I.Giới thiệu chung :
1.Taùc giaû : Vuõ Ñình Lieân (1913 – 1996) laø một trong nhöõng nhaø thô lôùn lớp ñaàu tieân cuûa phong traøo thô môùi. Thơ ông mang nặng lòng thương người và niềm hoài cổ .
2.Taùc phaåm : Ông Đồ là bài thơ tiêu biểu nhất trong sự nghiệp sáng tác của Vũ Đình Liên.
II.Ñoïc – hieåu vaên baûn :
1.Ñoïc –tìm hieåu töø khoù :
2.Tìm hiểu văn bản :
* Thể thơ : 5 chữ 
* Bố cục : 3 phần.
a.Hình ảnh ông đồ thời đắc ý : (khổ 1 và 2).
-OÂng ñoà xuaát hieän luùc saép teát, beân phoá ñeå vieát thueâ caâu ñoái teát với khung cảnh mùa xuân tươi tắn, sinh động, tưng bừng, náo nhiệt.
-Moïi ngöôøi ñeán thueâ vieát raát ñoâng, taám taéc khen taøi vieát chöõ cuûa oâng. Ông là hình ảnh không thể thiếu và làm nên nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc ngày tết.
-Hoa tay thaûo nhöõng neùt – nhö phöôïng múa rồng bay.
-> So saùnh, neùt chöõ mang veû ñeïp phoùng khoaùng, bay boång, sinh ñoäng vaø cao quí.
=> Troïng duïng chöõ Haùn vaø tuïc chôi (chöõ) caâu ñoái.
b.Hình aûnh oâng ñoà thôøi tàn : 
-Thời gian tuần hoàn, mùa xuân trở lại vẫn hoa đào và phố xưa, vaãn hình aûnh oâng ñoà nhöng khaùch vaéng daàn, oâng ñoà bò laõng.
 Giaáy ñoû buoàn khoâng thaém 
Möïc ñoïng trong nghieân saàu.
-> Ngheä thuaät nhaân hoùa, taû caûnh nguï tình .
c.Tình cảm của tác giả :
-Thöông tieác, khaéc khoaûi tröôùc vieäc vaéng boùng oâng ñoà; đồng cảm với nỗi lòng tê tái của ông đồ .
-Tiếc thương cho một thời đại văn hóa đã đi qua .
-Nieàm hoaøi coå cuûa taùc giaû. 
d.Ý nghĩa văn bản :
 Khắc họa hình ảnh Ông Đồ, nhà thơ thể hiện nỗi tiếc nuối cho những văn hóa cổ truyền của dân tộc đang bị tàn phai.
3.Tổng kết : Ghi nhớ: sgk/10.
III.Höôùng daãn tự học : 
Hoïc thuoäc lòng baøi thô.
Đọc kĩ, nhớ được một số đoạn trong bài thơ, tìm hiểu sâu mộtvài chi tiết biểu cảm trong bài thơ.
Tìm một số bài viết hoặc sưu tầm một số tranh ảnh về văn hóa truyền thống.
Soaïn baøi : “Caâu nghi vaán”.
E.Ruùt kinh nghieäm :