Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 5: Trong lòng mẹ - Năm học 2006-2007 - Dương Thị Thảo Trang

Ngày soạn:10/9
Tiết 5	 TRONG LÒNG MẸ
	(Trích Những ngày thơ ấu- Nguyên Hồng)
A Mục tiêu:* Giúp học sinh:
1. Kiến thức:-Nắm được những nét chính về tác giả , tác phẩm, thể loại hồi ký- đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng.
 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, phân tích, cảm nhận sức truyền cảm của tác phẩm.
3. Giáo dục học sinh biết quý trọng tình mẫu tử.
B Chuẩn bị :
1. Giáo viên: Soạn bài, Tập hồi ký Những ngày thơ ấu.
2. Học sinh: Đọc sách, tìm hiểu bài theo câu hỏi gợi ý ở sgk.
C Tiến trình lên lớp:
I. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số(1P)
II. Bài cũ : (5p) Tâm trạng của “tôi” trong ngày đầu đi học như thế nào? Vì sao khi bước vào lớp học , “tôi” cảm thấy chưa bao giờ xa mẹ như lúc này?
III Bài mới:
Hoạt động 1:(3p) Khởi động
GV chuyển tiếp ý trên: Tình mẫu tử thật cao đẹp và thiêng liêng phải không các em? Nếu thiếu đi tình cảm đó tâm trạng của con người sẽ như thế nào? Điều đó đã được Nguyên Hồng ghi lại thật chân thực và cảm động qua văn bản trích Trong Lòng mẹ
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 2:(6 p) Tìm hiểu chung
Gv gọi hs đọc phần chú thích về tác giả.
HS nêu vài nét về tg, gv nhấn mạnh mấy điểm về nhà văn Nguyên Hồng.
GV giới thiệu những tác phẩm chính như ở sgk.Giới thiệu thêm về xuất xứ của đoạn trích
Hoạt động 3:(7p) Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu từ khó
Gv hướng dẫn học sinh đọc đúng đặc trưng văn bản hồi kí với tính chất tự truyện nhưng giàu sức truyền cảm. chú ý giọng của từng nhân vật
Gọi 2 hs đọc
Hoạt động 4(15p): Tìm hiểu văn bản.
GV: Hãy chỉ ra bố cục của đoạn trích?
HS trao đổi, đưa ra câu trả lới, gv nhận xét, bổ sung.
Gv cho 1 hs đọc lại phần 1
GV : Qua dòng tự sự ta thấy được hoàn cảnh, cảnh ngộ của chú bé Hồng ntn?
Hs trả lời, lớp nhận xét
( Cảnh ngộ bé Hồng: bố chết, mẹ phải tha phương cầu thực, người thân ghẻ lạnh..)
GV: hình ảnh bà cô xuất hiện và cuộc đối thoại giữa bà cô và bé Hồng diễn ra như thế nào? giọng điệu, cử chỉ, nét mặt của bà cô lúc trò chuyện có gì đáng chú ý?
Hs làm việc độc lập. đứng tại chỗ trả lời 
 Gv; Qua những chi tiết trên, em thấy bà cô là người ntn? 
Hs trả lời, Gv nói thêm: Đó là hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mủ trong xã hội lúc bấy giờ.
Nội dung kiến thức
I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
 1. Tác giả: Tên thật là Nguyễn Nguyên Hồng ( 1918-1982) sinh ở Nam Định, trước cách mạng sống ở xóm lao động nghèo Hải Phòng. Ông được coi là nhà văn của những người lao động cùng khổ.
- Văn xuôi Nguyên Hồng giàu chất trữ tình, dạt dào cảm xúc. Đó là văn của một trái tim nhạy cảm, dễ bị tổn thương, dễ rung động đến cực điểm với nổi đau và niềm hạnh phúc bình dị của con người
2. Tác phẩm chính: sgk
-Những ngày thơ ấu là tập hồi kí viết về tuổi thơ đầy cay đắng của tác giả . Tác phẩm gồm chín chương, Trong lòng mẹ là chương IV của tập hồi kí
II. Đọc và tìm hiểu từ khó.
1 Đọc:
2 Từ khó:sgk 
III. Tìm hiểu văn bản:
1.Bố cục: 2 phần
phần 1: Từ đầu-> người ta hỏi đến chứ.
( cuộc đối thoại giữa bà cô và bé Hồng)
Phần 2: Còn lại( cuộc gặp gỡ bất ngờ với mẹ và cảm giác vui sướng của bé Hồng).
2. Nhân vật bà cô 
Bà cô xuất hiện và diễn biến cuộc đối thoại:
- bà cô “ cười hỏi”( có vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không?)
- bé Hồng nhận ra ý nghĩ cay độc của bà cô, và không trả lời.
- Bà cô mở giọng ngọt ngào , dụ dỗ, thử lòng cậu bé, mẹ làm ăn phát tài, cho tiền tàu xe, vào mà bế em bé)
- mắt bà cô long lanh, tươi cười, cười rất kịch, vỗ vai..
Bé Hồng:cúi đầu im lặng , lòng như thắt lại , cổ họng nghẹn ứ 
-> lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm
	 	D. Củng cố, dặn dò:(5p)
	-khái quát lại từng phần 
- Qua đoạn trích em thấy bà cô là người ntn? Tình cảm của chú bé Hồng đối với mẹ
- Học bài và tìm hiểu phần còn lại