Giáo án Ngữ văn 8 tiết 33, 34 bài 9: Văn bản: Hai cây phong (Trích "Người thầy đầu tiên" ) Ai- Ma- tốp

TUẦN 9 NGỮ VĂN BÀI 9
 Kết quả cần đạt
- Hiểu rõ hai cây phong trong văn bản này được miêu tả bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ với tâm hồn đầy xúc động của người kể chuyện.
 - Biết cách vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự, kết hợp với miêu tả và biểu cảm, rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày.
Ngày soạn: ......................... Ngày dạy: .. Dạy lớp 8B
	 Ngày dạy: .. Dạy lớp 8C
TIẾT 33 VĂN BẢN
HAI CÂY PHONG
(Trích "Người thầy đầu tiên" )
Ai- ma- tốp
1. Mục tiêu: Giúp HS:
a) Về kiến thức: - Thấy được tình yêu quê hương da diết và tình cảm gắn bó với cây phong của người kể chuyện.
- Thấy được ngòi bút miêu tả sinh động đậm chất hội hoạ của tác giả, phát hiện được trong văn bản "Hai cây phong" có hai mạch kể ít nhiều phân biệt lồng vào nhau, dựa trên các đại từ nhân xưng khác nhau của người kể chuyện.
b) Về kĩ năng: Biết cách phân tích đoạn trích văn học nước ngoài theo đúng yêu cầu.
c) Về thái độ: Giáo dục HS tình yêu sự gắn bó với quê hương đất nước.
2. Chuẩn bị của GV và HS:
a) Chuẩn bị của GV: SGK.SGV, đồ dùng dạy học- nghiên cứu soạn giáo án.
b) Chuẩn bị của HS: SGK, vở ghi, Học bài cũ, đọc và soạn bài theo SGK.
3. Tiến trình bài dạy:
	* Ổn định tổ chức: Sĩ số 8B: ..
	Sĩ số 8C: .
a) Kiểm tra bài cũ (3’): Kiểm tra miệng.
Câu hỏi: Tại sao chiếc lá cuối cùng cụ Bơ-men vẽ lại được coi là kiệt tác?
Đáp án: Đó là kiệt tác của cụ Bơ- men vì:
- Trước hết chiếc lá được vẽ giống y như thật ngay cả những hoạ sĩ cũng không nhận ra. (3 đ)
- Chiếc lá đã đem lại sự sống và niềm hy vọng cho Giôn- xi. (3 đ)
- Chiếc lá không chỉ được vẽ bằng bút lông, bột màu mà vẽ bằng cả tình thương yêu của cụ Bơ- men. (4 đ)
* Vào bài (1’): Đất nước Cư-rơ-gư-xtan thuộc vùng Trung Á, trước đây thuộc một bang của Liên Xô, nay là nước Cộng hoà độc lập, Cư-rơ-gư-xtan là một đất nước tươi đẹp, êm đềm có núi đồi và thảo nguyên mênh mông. Nơi ấy là quê hương của nhà văn ưu tú Ai-ma-tốp, ông nổi tiếng khắp nước Nga Xô Viết với những tác phẩm văn học đặc sắc. Tiết học hôm nay, chúng ta tìm hiểu văn bản Hai cây phong trích tác phẩm Người thầy đầu tiên của ông.
b) Dạy nội dung bài mới:
I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG (19’) 
1. Vài nét về tác giả, tác phẩm
GV: Gọi HS đọc chú thích * SGK.
?TB: Nêu những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm?
Ghi: - Ai-ma-tốp (1928) là nhà văn nổi tiếng của Cư-rơ-gư-xtan một nước cộng hoà ở Trung Á. Ông có nhiều tác phẩm được đánh giá cao, một số tác phẩm rất quen thuộc với bạn đọc Việt Nam.
 - Văn bản "Hai cây phong" là phần đầu truyện "Người thầy đầu tiên" tác phẩm được tặng Giải thưởng Lê-nin.
GV: Ai-ma-tốp xuất thân trong một gia đình viên chức. Năm 1953, ông tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp, trở thành cán bộ kĩ thuật chăn nuôi. Vì rất yêu quê hương và có tâm hồn nhạy cảm nên từ 1958, ông chuyển sang nghề viết văn và trở thành nhà văn nổi tiếng với nhiều tác phẩm có giá trị. Ông được dư luận đánh giá cao ngay từ những tác phẩm đầu tay Gia-mi-li-a (1958); Núi đồi và thảo nguyên (1961); được giải thưởng Lê-nin gồm ba truyện: Người thầy đầu tiên; Cây phong non trùm khăn đỏ; Mắt lạc đà... Ông còn viết nhiều tác phẩm nổi tiếng khác như : Vĩnh biệt Gun- xa-cư (1966) Con tàu trắng ( 1970), Và một ngày dài hơn một thế kỉ (1980).... Ai-ma-tốp viết văn bằng tiếng mẹ đẻ và tiếng Nga.
2. Đọc văn bản
GV: Gọi HS đọc phần tóm tắt nội dung câu chuyện.
GV: Nêu yêu cầu đọc: đọc với giọng truyền cảm, sâu lắng, nhấn giọng ở những từ ngữ miêu tả hai cây phong, miêu tả vẻ đẹp của quê hương qua con mắt nhân vật tôi và đám trẻ làng Ku-ku-rêu.
GV: Đọc từ đầu đến “thân thuộc ấy”. Gọi 2 HS đọc tiếp đến hết. Gọi HS nhận xét, GV nhận xét uốn nắn.
GV: Gọi HS giải thích 2 từ: thảo nguyên; hải đăng. Cho HS đọc thầm những chú thích còn lại.
?G: Hãy tóm tắt đoạn trích “Hai cây phong”?
HS: Thuở thơ ấu, “tôi” thường cùng chúng bạn chơi trên đồi có hai cây phong lớn, tận hưởng niềm vui của tuổi thơ là phá tổ chim. Cũng từ trên cành phong cao “tôi” và các bạn đã phát hiện ra quê hương mình thật là đẹp, chứa nhiều bí ẩn khiến “chúng tôi” ngây ngất. Khi trưởng thành, mặc dù đã hiểu được bí mật của hai cây phong chỉ là chân lí giản đơn nhưng mỗi lần về quê, nhân vật "tôi" đều có tâm trạng "hướng về" mong sao được nhìn thấy, được say sưa ngây ngất với những kỉ niệm của tuổi học trò. Đặc biệt là được ngắm nhìn hai cây phong, những nhân chứng xúc động về thầy Đuy-sen. Chính thầy đã mang hai cây phong về và cùng cô bé An-tư-nai trồng trên đồi, gửi gắm bao nhiêu những mơ ước, hi vọng vào lũ trẻ nghèo khổ, thất học như An-tư-nai sau này lớn lên được mở mang tầm kiến thức và trở thành người có ích.
?TB: Văn bản sử dụng những phương thức biểu đạt nào?
HS: Tự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảm.
?KH: Căn cứ vào đại từ nhân xưng "tôi, chúng tôi" của người kể chuyện, hãy xác định hai mạch kể phân biệt lồng vào nhau trong văn bản?
HS: Người kể xưng "chúng tôi" bắt đầu từ “vào năm học cuối cùng” đến “xa thẳm biêng biếc kia". Người kể xưng “tôi” phần còn lại từ đầu bài văn cho đến "chiếc gương thần xanh", và từ "tôi lắng nghe” đến hết. Điều này cho thấy, văn bản gồm hai mạch kể, ít nhiều phân biệt và lồng vào nhau.
?TB: Nhân vật người kể chuyện có vị trí như thế nào trong từng mạch kể ấy?
 	HS: Trong mạch kể xưng “tôi”, “tôi” là người kể chuyện, người ấy tự giới thiệu mình là hoạ sĩ. Trong mạch kể xưng “chúng tôi” vẫn là người kể chuyện trên, nhưng lại kể nhân danh cả “bọn con trai” ngày trước, và hồi ấy người kể chuyện cũng là một đứa trẻ trong bọn.
?KH: Trong hai mạch kể, mạch kể nào là quan trọng hơn? Vì sao?
HS: Căn cứ vào độ dài văn bản của hai mạch kể, vào cái thế bao bọc của mạch kể này đối với mạch kể kia thì mạch kể xưng "tôi" quan trọng hơn.
?KH: Tác giả lồng ghép hai mạch kể như vậy có tác dụng gì?
HS: Hai mạch kể bổ sung cho nhau, diễn tả được những tình cảm, cảm xúc vừa riêng vừa chung, đồng thời cho thấy tình yêu thiên nhiên và làng quê là tình cảm sâu sắc rộng lớn của cả một thế hệ.
GV: Chúng ta sẽ đi phân tích đoạn trích theo hai mạch kể của người kể chuyện.
II. PHÂN TÍCH 
GV: Trước hết, chúng ta sẽ phân tích hình ảnh hai cây phong trong mạch kể xưng chúng tôi.
1. Hai cây phong và kí ức tuổi thơ (25’)
?TB: Tìm những chi tiết miêu tả hai cây phong trong kí ức tuổi thơ của tác giả?
Ghi:- Cứ mỗi lần chúng tôi reo hò, hai cây phong khổng lồ lại nghiêng ngả đung đưa như muốn chào mời [...] đến với bóng râm mát rượi và tiếng lá xào xạc dịu hiền. Và chúng tôi công kênh nhau bám vào các mắt mấu và cành cây trèo lên cao, từ trên những cành cao ngất vụt mở ra trước mắt chúng tôi cả một thế giới đẹp đẽ vô ngần. 
?KH: Nhận xét đoạn văn và chỉ rõ nghệ thuật được sử dụng trong đoạn?
HS: Đoạn văn kể kết hợp tả, dùng lối so sánh độc đáo, sử dụng từ ngữ giàu sức gợi (gợi âm thanh, hình ảnh) khiến cho hình ảnh hai cây phong cùng những cảnh vật quanh nó hiện lên thật gần gũi, sinh động, đáng yêu.
?KH: Cách tả trên khiến cho thấy hai cây phong và cảnh vật quanh nó hiện ra như thế nào?
HS: Trong mạch kể xen lẫn tả này, hai cây phong tuy chỉ được phác hoạ đôi ba nét, nhưng đúng là những nét phác thảo của một hoạ sĩ. Hai cây phong “khổng lồ” với các “mắt mấu”, các “cành cao ngất, cao đến ngang tầm cánh chim bay”, với “bóng râm mát rượi”, với động tác “nghiêng ngả đung đưa như muốn chào mời”. Lại thêm “có hàng đàn chim.. chao đi chao lại” bên trên tô điểm cho bức phác hoạ ấy nét vui tươi độc đáo chỉ có ở tâm hồn trẻ thơ.
?TB: Cảm nhận của em về hình ảnh hai cây phong và những đứa trẻ qua đoạn văn này?
HS: Hai cây phong như những người bạn lớn vô cùng thân thiết và gắn bó với lũ trẻ trong làng. Còn bọn trẻ như những lũ chim non ngây thơ, nghịch ngợm, chơi đùa mà không biết mệt, không biết chán dưới gốc và trên cành cây phong như tô điểm thêm cho bức tranh vẻ sinh động đáng yêu. Hai cây phong là người bạn thân thiết gắn bó với những kỉ niệm tuổi thơ của nhân vật "tôi ", của bạn bè cùng trang lứa với “tôi”.
Ghi:- Hai cây phong là những người bạn vô cùng thân thiết gắn bó với tuổi thơ của những đứa trẻ làng Ku-ku-rêu.
?TB: Nhưng điều gì mới thực sự làm cho cả người kể chuyện lẫn bọn trẻ ngây ngất?
Ghi: - Đất rộng bao la làm chúng tôi sửng sốt, dải thảo nguyên hoang vu mất hút trong làn sương mờ đục. Những dòng sông lấp lánh tận chân trời như những sợi chỉ bạc mỏng manh [] những miền đất bí ẩn đầy sức quyến rũ lẩn sau chân trời xa thẳm biêng biếc.
?KH: Chỉ ra nghệ thuật miêu tả của tác giả trong đoạn văn?
HS: Đoạn văn kể xen lẫn tả, biểu cảm, cách so sánh độc đáo sử dụng ngôn từ giàu sức gợi, cách miêu tả cả gần lẫn xa, cả bao quát và chi tiết. Tác giả đã vẽ lên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, một không gian mênh mông và bát ngát, một thế giới vừa lạ vừa quen đối với những đứa trẻ mà nếu đứng dưới gốc cây phong hay trên cánh đồng cỏ bao la sẽ không nhìn thấy được.
 ?KG: Trình bày cảm nhận của em về hình ảnh của thế giới mới lạ qua cái nhìn của bọn trẻ?
HS: Đó là thế giới của không gian bao la, ánh sáng tràn ngập khi bọn trẻ trèo lên cây phong và lên đến cành cao nhất, cao ngang tầm cánh chim bay. Lúc ấy, như có phép màu nhiệm thần thông bỗng vụt mở ra trước mắt chúng điều kì diệu mà lần đầu tiên chúng mới thấy. Đất trời đẹp quá, bao la quá khiến cho lũ trẻ đều nín thở và ngồi lặng đi trên cành cây mà quên mất cả tổ chim và chim. Bức tranh thiên nhiên bao la vô cùng tận đã chinh phục chúng hoàn toàn và choán hết tâm hồn chúng. Chuồng ngựa nông trang “rộng lớn nhất thế gian” chỉ còn là một căn nhà xép bình thường; dải đất thảo nguyên hoang vu phía sau làng mất hút trong làn sương mờ đục và bao nhiêu vùng đất, con sôngmà lũ trẻ trước đây chưa từng biết đến và chưa từng nghe thấy đã hiện ra trước mắt chúng.
?G: Tại sao có thể nói: Người kể chuyện đã miêu tả hai cây phong và quanh cảnh ở nơi đây bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ?
HS: Vì dưới con mắt hoạ sĩ của người kể chuyện, bức tranh thiên nhiên vừa có đường nét, màu sắc, ánh sáng, độ cao, bề rộng: "Với chân trời xa thẳm, thảo nguyên hoang vu, dòng sông lấp lánh, làn sương mờ đục và lọt thỏm giữa không gian bao la ấy là chuồng ngựa của nông trang, trông bé tí tẹo". Bức tranh ấy được tô màu "nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên", "làn sương mờ đục...những dòng sông lấp lánh...như những sợi chỉ bạc" càng làm tăng thêm chất bí ẩn đầy sức quyến rũ của những miền đất lạ.
GV: Bức tranh thiên nhiên ấy còn được mở rộng bằng những suy nghĩ của bọn trẻ và tiếng thì thầm của lá cây. Bọn trẻ nghĩ rằng: “Đã phải là nơi tận cùng thế giới chưa? Hay phía sau hãy còn có những bầu trời, những đám mây, những đồng cỏ và sông ngòi như thế này? Trong khi lá cây thì thầm to nhỏ về những miền đất đầy bí ẩn, đầy sức quyến rũ lẩn phía sau chân trời xanh biếc kia?” Rõ ràng việc kể xen với tả đã khiến cho bức tranh thiên nhiên thêm màu sắc, đường nét và độ cao lại có cả tâm hồn và chất chứa bao nhiêu kỉ niệm và tình người trong đó. Tuổi thơ với sự ham hiểu biết, khám phá, lần đầu được nhìn ngắm toàn cảnh quê hương trong tư thế từ trên cao đầy thú vị, mà hai cây phong là ghế ngồi, là bệ đỡ cho những ước mơ và khát vọng trong tâm hồn những đứa trẻ làng Ku- ku-rêu.
?TB: Qua phân tích, em cảm nhận như thế nào về hình ảnh hai cây phong ở đoạn văn tiếp theo này?
Ghi: Hai cây phong là nơi tiếp sức cho trẻ thơ mở rộng tầm hiểu biết, khám phá thế giới.
c) Củng cố, luyện tập (2’):
	?: Nêu nghệ thuật cơ bản thể hiện qua phần đã phân tích? 
HS: Đoạn văn kể kết hợp tả, dùng lối so sánh độc đáo, sử dụng từ ngữ giàu sức gợi (gợi âm thanh, hình ảnh) khiến cho hình ảnh hai cây phong cùng những cảnh vật quanh nó hiện lên thật gần gũi, sinh động, đáng yêu. Không chỉ có vậy, tác giả còn chọn vị trí đặc biệt để miêu tả cả gần lẫn xa, cả bao quát và chi tiết, từ đó vẽ lên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, một không gian mênh mông và bát ngát, một thế giới vừa lạ vừa quen đối với những đứa trẻ mà nếu đứng dưới gốc cây phong hay trên cánh đồng cỏ bao la sẽ không nhìn thấy được.
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’):
 - Học thuộc phần tác giả, tác phẩm, nắm nghệ thuật và nội dung phần đã phân tích.
 	------------------------------------------- 
Ngày soạn: ......................... Ngày dạy: .. Dạy lớp 8B
	 Ngày dạy: .. Dạy lớp 8C
TIẾT 33 VĂN BẢN
HAI CÂY PHONG
(Trích "Người thầy đầu tiên" )
Ai- ma- tốp
1. Mục tiêu: Tiếp tục giúp HS:
a) Về kiến thức: - Thấy được tình yêu quê hương da diết và tình cảm gắn bó với cây phong của người kể chuyện.
- Thấy được ngòi bút miêu tả sinh động đậm chất hội hoạ của tác giả, phát hiện được trong văn bản "Hai cây phong" có hai mạch kể ít nhiều phân biệt lồng vào nhau, dựa trên các đại từ nhân xưng khác nhau của người kể chuyện.
b) Về kĩ năng: Biết cách phân tích đoạn trích văn học nước ngoài theo đúng yêu cầu.
c) Về thái độ: Giáo dục HS tình yêu sự gắn bó với quê hương đất nước.
2. Chuẩn bị của GV và HS:
a) Chuẩn bị của GV: SGK.SGV, đồ dùng dạy học- nghiên cứu soạn giáo án.
b) Chuẩn bị của HS: SGK, vở ghi, Học bài cũ, đọc và soạn bài theo SGK.
3. Tiến trình bài dạy:
	* Ổn định tổ chức: Sĩ số 8B: ..
	Sĩ số 8C: .
a) Kiểm tra bài cũ (3’): Kiểm tra miệng.
	Câu hỏi: Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Ai-ma-tốp và văn bản Hai cây phong?
	Đáp án: - Ai- ma- tốp (1928) là nhà văn nổi tiếng của Cư-rơ-gư-xtan một nước cộng hoà ở Trung Á. Ông có nhiều tác phẩm được đánh giá cao, một số tác phẩm rất quen thuộc với bạn đọc Việt Nam. (6 đ)
 - Văn bản "Hai cây phong" là phần đầu truyện "Người thầy đầu tiên" tác phẩm được tặng Giải thưởng Lê-nin. (4 đ)
b) Dạy nội dung bài mới: 
* Vào bài (1’): Tiết học trước qua mạch kể xưng “chúng tôi”, chúng ta đã thấy được sự gắn bó thân thiết của hai cây phong với tuổi thơ của nhân vật “tôi”. Tiết học này, ta tiếp tục đi tìm hiểu về hai cây phong trong mạch kể thứ hai người kể chuyện xưng “tôi” để hiểu sâu sắc hơn nội dung đoạn trích.
GV: Gọi HS đọc lại toàn bộ đoạn trích.
2. Hai cây phong và thầy Đuyn-sen (30')
GV: Gọi HS đọc từ đầu đến “chiếc gương thần xanh" và “tôi lắng nghe” hết.
?TB: Phần đầu đoạn trích, hai cây phong được giới thiệu như thế nào, tình cảm của người kể dành cho chúng ra sao?
Ghi: - Phía trên làng tôi, giữa một ngọn đồi có hai cây phong lớn.
- Dù ai đi từ phía nào đến làng Ku- ku-rêu cũng đều trông thấy hai cây phong đó trước tiên, chúng luôn hiện ra trước mắt hệt như những ngọn hải đăng đặt trên núi.
- Mỗi lần về quê [...] Tôi đều có bổn phận đầu tiên là từ xa đưa mắt tìm hai cây phong thân thuộc ấy. Mong sao chóng về tới làng mà đến với hai cây phong đứng dưới gốc cây để nghe mãi tiếng lá reo cho đến khi say sưa ngây ngất. 
?KH: Cách giới thiệu của tác giả có gì đặc biệt?
HS: Tác giả vừa kể chuyện vừa miêu tả và dùng cách so sánh độc đáo.
?KG: Hình ảnh so sánh hai cây phong như những ngọn hải đăng đặt trên núi có giá trị như thế nào?
HS: Hải đăng là ngọn đèn biển thường dựng ở mũi đất hoặc trên một hòn đảo để hướng dẫn tàu thuyền đi lại ngoài khơi hoặc ra vào bến cảng. Còn hai cây phong được tác giả miêu tả như những ngọn hải đăng đặt trên núi chúng cũng làm nhiệm vụ chỉ lối dẫn đường cho biết bao con người của làng Ku-ku-rêu hướng về, tìm về quê hương. Nghệ thuật so sánh của nhà văn hết sức có ý nghĩa.
?TB: Trong những lời văn trên nhân vật tôi đã bộc lộ tình cảm gì?
HS: Bộc lộ tình cảm gần gũi, yêu quý hai cây phong dường như hình ảnh chúng luôn hiện hữu trong tâm trí của nhân vật tôi. Việc nhìn hai cây phong sau bao ngày xa cách là một nhu cầu tình cảm không thể thiếu của một con người gắn bó với quê hương, yêu quê hương tha thiết. Hai cây phong trong suy nghĩ của nhân vật tôi đã trở thành biểu tượng của quê hương. 
?KH: Có thể thấy hai cây phong chiếm vị trí như thế nào trong lòng người kể?
HS: Hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc trong lòng người kể chuyện. Hai cây phong làm cho người kể “say sưa ngây ngất” và khơi nguồn cảm hứng cho người kể chuyện. Độ dài của mạch kể này đã nói lên điều đó. Một nguyên nhân nữa là hai cây phong gắn với tình yêu quê hương da diết. Hai cây phong gắn với kỉ niệm xa xưa ở tuổi học trò “tuổi trẻ của chúng tôi đã để lại nơi ấy, bên cạnh chúng như mảnh vỡ của chiếc gương thần xanh”.
?TB: Tiếp đó, dưới con mắt của nhân vật "tôi”- người hoạ sĩ, hình ảnh của hai cây phong hiện lên như thế nào?
 Ghi:- Hai cây phong có tiếng nói riêng, có tâm hồn riêng chan chứa những lời ru êm dịu. Dù tới đây lúc nào chúng cũng vẫn nghiêng ngả thân cây lay động lá cành, không ngớt tiếng rì rào theo nhiều cung bậc khác nhau. 
- Có khi...như một làn sóng thuỷ triều có khi như thì thầm...cất tiếng thở dài, như thương tiếc người nào và khi mây đen kéo đến...hai cây phong nghiêng ngả tấm thân dẻo dai và reo như một ngọn lửa bốc cháy rừng rực.
?KH: Nhận xét cách tả của tác giả qua những chi tiết này?
HS: Hai cây phong được miêu tả hết sức sống động bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ, bằng nghệ thuật nhân hoá, so sánh độc đáo, các từ ngữ giàu sức gợi tả khiến chúng giống như những con người có sức sống kiên cường, có tâm hồn nhạy cảm. 
?KH: Cách tả đó đem lại cho em cảm nhận gì?
HS: Cách tả đó tạo nên bức tranh tuyệt vời về hai cây phong. Hai cây phong hiện lên với thân hình cao lớn hiên ngang, với đường nét lá cành uyển chuyển, với sức sống mãnh liệt trước bão táp mưa dông, nhất là với tiếng reo đa thanh diệu kì dường như chúng mang cả tâm hồn của con người vùng thảo nguyên. Hai cây phong được miêu tả bằng cả trí tưởng tượng, bằng cả tâm hồn nghệ sĩ, hai cây phong được nhân cách hoá cao độ rất sống động. Đó là hình ảnh của quê hương cũng là biểu tượng cho sức sống mạnh mẽ mà dẻo dai, kiêu hùng bất khuất mà dịu dàng thân thương của những con người nơi đây. 
Ghi: Hai cây phong cao lớn, hiên ngang là hình ảnh và biểu tượng của quê hương.
GV: Đây là đoạn văn hay nhất, giàu hình tượng và biểu cảm nhất nói về hai cây phong, thể hiện một sự tưởng tượng kì diệu, phong phú, bằng tất cả tình yêu nồng hậu đối với hoa cỏ, cây lá của tác giả, cao hơn là tình yêu quê hương đất nước.
GV: Gọi HS đọc đoạn cuối "tôi lắng nghe” đến hết.
?TB: Trong đoạn cuối này câu văn nào gây sự chú ý với người đọc chúng ta?
Ghi: - Quả đồi có hai cây phong ấy, không biết vì sao ở làng tôi họ gọi là “Trường Đuy-sen”.
?KG: Em hãy tìm câu trả lời cho câu văn đó?
HS: Hai cây phong là nhân chứng của câu chuyện hết sức xúc động về thầy Đuy-sen người thầy đầu tiên của cô bé An-tư-nai gần 40 năm về trước mà người kể gần đây mới biết. Thầy Đuy-sen là người đã nhen lên ngọn lửa tri thức đầu tiên cho các em nhỏ thất học ở làng Ku-ku-rêu. Chính thầy đã đem hai cây phong về trồng trên quả đồi cao này cùng với cô bé An-tư-nai và thầy đã gửi gắm ở hai cây phong non ước mơ, hi vọng những đứa trẻ nghèo khổ, thất học như An-tư-nai sau này lớn lên sẽ được mở mang kiến thức trở thành những người hữu ích. Câu văn cuối bài là tâm niệm của người hoạ sĩ khi gặp lại hai cây phong, được sống lại tuổi thơ để rồi nhớ tới và biết ơn lớp người đi trước đã mở đường và gieo trồng những hạt giống cho tương lai, giáo dục tri thức con người. Từ sự cảm nhận vẻ đẹp của hai cây phong, người hoạ sĩ đã kể về những kỉ niệm tuổi thơ và nhắn nhủ mọi người đừng quên cội nguồn, gốc rễ phải biết nhớ ơn những người đi trước.
?TB: Vậy, ở đoạn cuối bài người viết muốn nói với chúng ta điều gì?
Ghi: Hai cây phong là câu chuyện xúc động về thầy Đuy-sen.
?TB: Khái quát những thành công lớn về nghệ thuật và nội dung của đoạn trích "Hai cây phong"?
III.TỔNG KẾT – GHI NHỚ (5’)
Ghi: - Sử dụng thành công biện pháp so sánh, nhân hoá. Hai cây phong được miêu tả hết sức sinh động bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ.
- Qua đoạn trích người kể chuyện truyền cho chúng ta tình yêu quê hương da diết và sự xúc động vì đấy là hai cây phong gắn với thầy Đuy-sen, người đã vun trồng ước mơ, hi vọng cho các thế hệ học trò.
GV: Gọi HS đọc ghi nhớ SGK. T. 101.
c) Củng cố, luyện tập (2’):
	?: Đoạn trích sử dụng những mạch kể nào? Mạch kể nào là quan trọng hơn? Tác dụng của việc sử dụng hai mạch kể lồng ghép nhau trong văn bản?
HS: Đoạn trích sử dụng hai mạch kể lồng ghép vào nhau đó là mạch kể xưng chúng tôi và mạch kể xưng tôi. Căn cứ vào độ dài văn bản của hai mạch kể, vào cái thế bao bọc của mạch kể này đối với mạch kể kia thì mạch kể xưng "tôi" quan trọng hơn. Hai mạch kể bổ sung cho nhau, diễn tả được những tình cảm, cảm xúc vừa riêng vừa chung, đồng thời cho thấy tình yêu thiên nhiên và làng quê là tình cảm sâu sắc rộng lớn của cả một thế hệ.
c) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà ( 1’)
- Học thuộc ghi nhớ, học tập cách viết bài văn tự sự kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm. Ôn tập kiến thức văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm để tiết sau viết bài tập làm văn số 2.
- Soạn Nói quá. Yêu cầu về nhà: Đọc, tìm hiểu kĩ các ví dụ và câu hỏi trong mục I của bài mới sau đó trả lời các câu hỏi vào vở soạn.