Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 10: Xây dựng đoạn trong văn bản - Năm học 2006-2007 - Dương Thị Thảo Trang

Ngày soạn:17/9/06
Tiết 10: XÂY DỰNG ĐOẠN TRONG VĂN BẢN
A Mục tiêu:* Giúp học sinh:
1. Kiến thức:Hiểu được khái niệm đoạn văn, từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ các câu trong đoạn văn và cách trình bày nội dung đoạn văn
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết đoạn văn.
3. Giáo dục học sinh có ý thức trong việc tạo lập văn bản
B Chuẩn bị :
1. Giáo viên: Soạn bài, bảng phụ, xem thêm sách bài tập
2. Học sinh: Học bài cũ, đọc sách, tìm hiểu bài theo câu hỏi gợi ý.
C Tiến trình lên lớp:
I. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số(1P)
II. Bài cũ : (5p)Gọi học sinh làm bài tập 3 ra về nhà.GV nhận xét cho điểm.
III Bài mới:
1.Hoạt động 1:(1p) Khởi động
Muốn có một bài viết hoàn chỉnh, mạch lạc thì điều quan trọng trước nhất là phải biết viết một đoạn văn hoàn chỉnh. Vậy thế nào là đoạn văn và cách xây dựng đoạn văn như thế nào bài học hôm nay sẽ giúp các em rõ.
2. Triển khai bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 2:(10 p) Tìm hiểu đoạn văn 
GV gọi 1hs đọc ví dụ và câu hỏi 1,2
Hs làm việc độc lập, đứng tại chỗ trả lời, lớp nhận xét, gv bổ sung.
GV: Từ việc tìm hiểu ví dụ trên em hiểu thế nào là đoạn văn?
HS làm việc độc lập, trả lời. Lớp nhận xét, Gv bổ sung, hs ghi ý chính .
Hoạt động 3(10p): Tìm hiểu từ ngữ chủ đề, câu chủ đề và cách trình bày đoạn văn.
Gv cho hs đọc lại đoạn văn thứ 1 và nêu yêu cầu câu hỏi a, (sgk)
HS tìm các từ có tác dụng duy trì đối trượng trong đoạn văn.
GV cho hs đọc đoạn văn thứ 2 và nêu câu hỏi b.
Từ các nhận thức trên, em hiểu từ ngữ chủ đề và câu chủ đề là gì?Chúng đóng vai trò gì trong văn bản?
HS trả lời, gv chốt lại.và chuyển sang phần2
GV treo bảng phụ ghi nội dung đoạn văn, gọi hs đọc và nêu yêu cầu mục a
Hs thảo luận nhóm, đại diện nhóm trình bày.
Cho hs đọc đoạn văn b và trả lời câu hỏi, lớp nhận xét, gv bổ sung.
Gọi hs đọc ghi nhớ.
Hoạt động 4(12p): Tổ chức luyện tập
Gv cho hs đọc làm bài tập 1. Hs đứng tại chỗ trả lời. Lớp nhận xét, bổ sung.
GV tổ chức cho hs làm việc theo nhóm
Các nhóm trình bày
GV cho hs luyện tập viết đoạn văn. Gọi 1-2 hs trình bày. Lớp nhận xét, GV sửa chữa
Nội dung kiến thức
I. Thế nào là đoạn văn?
1. Tìm hiểu ví dụ:
- Văn bản gồm 2 ý( 1 ý về tác giả và một ý về tác phẩm Tắt Đèn). 
2. Đoạn văn thường tập trung biểu hiện một ý tương đối hoàn chỉnh, là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng và kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng.
IITừ ngữ và câu trong đoạn văn
1.Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn
a. Từ ngữ chủ đề ở đoạn 1 là Ngô Tất Tố.
b. Câu chủ đề: Tắt Đèn là tác phẩm tiêu biểu nhất của Ngô Tất Tố.
c. Từ ngữ chủ đề là các từ ngữ được dùng làm đề mục hoặc các từ ngữ được lặp đi lặp lại nhiều lần nhằm duy trì đối tượng. Câu chủ đề mang nội dung khái quát, thường đủ hai thành phần chính.
2. Cách trình bày nội dung đoạn văn.
a. Đoạn 1 không có câu chủ đề , các ý được trình bày theo cách song hành; đoạn 2 : có câu chủ đề, cách diễn dịch.
b. Đoạn văn có câu chủ đề, đặt ở cuối đoạn. Cách trình bày ý: quy nạp.
* Ghi nhớ: sgk
III. Luyện tập:
 Bài tập 1: Văn bản có hai ý:
Ý 1: hoàn cảnh thầy đồ được chủ nhà nhờ làm văn tế.
Ý 2: chuyện đọc nhầm văn tế.
Bài tập 2:Cách trình bày nội dung trong đoạn văn
diễn dịch, câu chủ đề đứng ở đầu.
song hành, các câu quan hệ đẳng lập về nghĩa.
Song hành, các câu quan hệ đẳng lập về nghĩa.
Bài tập 3:Từ câu chủ đề: “Mùa hè thật hấp dẫn hãy viết một đoạn văn diễn dịch, rồi đổi thành quy nạp.
	D. Củng cố, dặn dò:(5p)
	* Củng cố:
 -Thế nào là đoạn văn?
	 -Thế nào là từ ngữ chủ đề và câu chủ đề?
	 - Đọc to phần ghi nhớ.
* Dặn dò:
 Học bài , làm tiếp bài tập 3..
 Ôn lại kiến thức đã học về văn tự sự; về chủ đề của văn bản, bố cục, cách xây dựng đoạn văn chuẩn bị viết bài số 1.