Giáo án Ngữ văn 8 chuẩn - Tuần 11

Tuần 11-Tiết 41. 	ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM.
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được.
- Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung, nghệ thuật.
- Những nết độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản.
- Đặc điểm của từng nhân vật trong các tác phẩm truyện.
2. Kĩ năng: 
- Khái quát, hệ thống hoá và nhận xét về tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể.
- Cảm thụ nét riêng, độc đáo của tác phẩm văn học.
3. Thái độ: Có ý thức yêu mến văn học.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ.
2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn
III. Các hoạt động dạy và học:
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra 15’: 
- Lập sơ đồ tư duy bài Lão Hạc.
3. Bài mới:
Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 20’
- Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh.
- Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp.
Tõ ®Çu n¨m ®Õn giê, c¸c em ®· ®­îc häc nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ nµo? (T«i ®i häc, Trong lßng mÑ, Tøc n­íc vì bê, L·o H¹c).
 B©y giê chóng ta sÏ «n tËp hÖ thèng ho¸ l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vÒ 4 v¨n b¶n nµy. 
Bảng thống kê những văn bản truyện kí Việt nam: 
TT
Tªn v¨n b¶n
Tªn t¸c gi¶
ThÕ lo¹i
PT biÓu ®¹t
Néi dung
NghÖ thuËt
1
T«i ®i häc 
Thanh TÞnh 
(1911-1988)
TruyÖn ng¾n 
Miªu t¶ + biÓu c¶m 
- Nh÷ng kû niÖm trong s¸ng vÒ ngµy ®Çu ®­îc ®Õn tr­êng ®i häc 
- Nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh míi mÎ, gîi c¶m 
- KÓ chuyÖn + miªu t¶ + biÓu c¶m
2
Trong lßng mÑ (trÝch “nh÷ng ngµy th¬ Êu”)
Nguyªn Hång 
(1918-1982)
Håi ký 
Tù sù + Miªu t¶ + BiÓu c¶m
- Nçi cay ®¾ng, tïi nôc vµ t/y mÑ m·nh liÖt cña bÐ Hång khi xa mÑ vµ khi ®­îc n»m trong lßng mÑ
- Miªu t¶ c¶m xóc, t©m tr¹ng nång nµn, m·nh liÖt
- Sö dông c¸c h×nh ¶nh so s¸nh liªn t­ëng 
3
Tøc n­íc vì bê (trÝch ch­¬g 13 T/p T¾t §Ìn)
Ng« TÊt Tè 
(1892-1954)
TiÓu thuyÕt 
Tù sù + miªu t¶ + biÓu c¶m
Bé mÆt tµn b¹o cña chÕ ®é PK vµ t×nh c¶nh khèn khæ cu¶ ng­êi n«ng d©n, søc sèng tiÒm tµng cña ng­êi phô n÷ n«ng d©n nghÌo trong XH cò, t×nh c¶m nh©n ®¹o cña nhµ v¨n 
- Kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt th«ng qua cö chØ, lêi nãi, hµnh ®éng.
- BiÖn ph¸p t­¬ng ph¶n ®èi lËp
4
L·o H¹c (trÝch “L·o H¹c”)
Nam Cao 
(1915-1951)
TruyÖn ng¾n 
Tù sù + miªu t¶ + BiÓu c¶m 
- Cuéc sèng kh«n cïng, nh©n c¸ch cao quý cña nh©n vËt L·o H¹c - sè ph¹n ®au th­¬ng vµ phÈm chÊt trong s¸ng cña ng­êi n«ng d©n - niÒm th­¬ng c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi hä.
- Kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt b»ng chi tiÕt ngo¹i h×nh vµ t©m lÝ sinh ®éng.
- KÓ chuyÖn ng«i thø nhÊt, béc lé c¶m nghÜ.
C©u 2: So s¸nh ®Ó thÊy sù gièng nhau vµ kh¸c nhau vÒ néi dung t­ t­ëng cña ba v¨n b¶n ®· häc trong bµi 2, 3, 4?
Gièng nhau:
- ThÓ lo¹i: V¨n b¶n tù sù hiÖn ®¹i.
- Thêi gian ra ®êi: Tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng 8 giai ®o¹n 1930-1945
- §Ò tµi chñ ®Ò: Con ng­êi, ®êi sèng ®­¬ng thêi x· héi. T¸c gi¶ ®i s©u miªu t¶ nh÷ng sè phËn con ng­êi bÞ vïi dËp cùc khæ.
- Gi¸ trÞ tinh thÇn: chan chøa tinh thÇn nh©n ®¹o (yªu th­¬ng, tr©n träng nh÷ng t×nh c¶m phÈm chÊt ®Ñp ®Ï cao quÝ cña con ng­êi. Tè c¸o nh÷ng g× xÊu xa tµn ¸c.
- Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: Bót ph¸p ch©n thùc hiÖn thùc gÇn gòi ®êi sèng, ng«n ng÷ gi¶n dÞ; kÓ chuyÖn miªu t¶ ng­êi, t¶ t©m lÝ cô thÓ hÊp dÉn.
* §ã lµ ®Æc ®iÓm v¨n xu«i hiÖn thùc ViÖt Nam tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng 8, khëi nguån tõ nh÷ng n¨m 20 - ph¸t triÓn m¹nh mÏ n¨m 30 - 40.
§em l¹i nh÷ng tªn tuæi nhµ v¨n vµ t¸c phÈm kiÖt xuÊt: Ph¹m Duy Tèn, NguyÔn C«ng Hoan, Ng« TÊt Tè, Vò Träng Phông
- V¨n häc hiÖn thùc phª ph¸n ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ v¨n häc ViÖt Nam vÒ nhiÒu mÆt ®Ò tµi, chñ ®Ò, thÓ lo¹i x©y dùng nh©n vËt.
Kh¸c nhau:
Yªu cÇu häc sinh lËp b¶ng so s¸nh.
Tªn v¨n b¶n
ThÓ lo¹i
Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t
Néi dung chñ yÕu
§Æc ®iÓm nghÖ thuËt
Trong lßng mÑ (TrÝch tù thuËt – håi kÝ nh÷ng ngµy th¬ Êu
Håi kÝ (§o¹n trÝch)
Tù sù xen lÉn tr÷ t×nh
Nçi ®au cña chó bÐ Hång må c«i vµ t×nh yªu th­¬ng mÑ cña bÐ.
V¨n håi kÝ ch©n thùc tr÷ t×nh thiÕt tha
Tøc n­íc vì bê
Tù sù
- Phª ph¸n chÕ ®é tµn ¸c bÊt nh©n ca ngîi vÎ ®Ñp t©m hån, søc sèng tiÒm tµng cña ng­êi phô n÷
Kh¾c ho¹ nh©n vËt vµ miªu t¶ hiÖn thùc mét c¸ch sinh ®éng ch©n thùc
L·o H¹c trÝch TruyÖn ng¾n
TruyÖn ng¾n
Tù sù xen lÉn tr÷ t×nh
Sè phËn bi th¶m cña ng­êi n«ng d©n cïng khæ vµ nh©n phÈm cao quÝ cña hä
Nh©n vËt ®­îc ®µo s©u t©m lÝ c¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn võa linh ho¹t võa ®Ëm chÊt triÕt lÝ tr÷ t×nh
C©u 3: Trong c¸c v¨n b¶n 2, 3, 4 Trong lßng mÑ, Tøc n­íc vì bê, L·o H¹c. Em thÝch nhÊt nh©n vËt nµo, ®o¹n v¨n nµo, v× sao?
- Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi theo dµn ý:
1. §ã lµ ®o¹n v¨n (nh©n vËt) trong v¨n b¶ncña t¸c gi¶.
2. LÝ do yªu thÝch
a. VÒ néi dung tinh thÇn ?
b. VÒ h×nh thøc nghÖ thuËt?
c. V× lÝ do kh¸c ?
Häc sinh dùa vµo ®o¹n v¨n ®· chuÈn bÞ ë nhµ - tr×nh bµy 
Gi¸o viªn cho häc sinh nhËn xÐt kh¸i qu¸t l¹i.
- Nv chÞ DËu (Tøc n­íc vì bê): Em rÊt c¶m th«ng cho hoµn c¶nh cña chÞ, kh©m phôc sù vïng lªn ph¶n kh¸ng l¹i ¸p bøc bÊt c«ng cña chÞ.
- §o¹n v¨n L·o H¹c kÓ chuyÖn b¸n cËu vµng víi «ng gi¸o: Th­¬ng cho hoµn c¶nh cña l·o H¹c, kÝnh träng l·o - mét con ng­êi nh©n hËu, c¶m ®éng tr­íc t×nh c¶m cña l·o ®èi víi cËu vµng.
- §o¹n v¨n BÐ Hång gÆp mÑ vµ ®­îc ngåi trong lßng mÑ: BÐ Hång ®­îc sèng l¹i nh÷ng gi©y phót sung s­íng, h¹nh phóc khi ë trong lßng mÑ.
Hoạt động 2 -5’. Củng cố: GV cùng HS hệ thống hoá kiến thức bài học bằng cách lập sơ đồ tư duy. Phân tích lời văn tự sự giàu cảm xúc ở một văn bản truyện kí đã học.
Hoạt động 5. -5’- Hướng dẫn học ở nhà:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
GV định hướng nội dung cho HS:
- Học kĩ nội dung. Làm bài tập. 
- Chuẩn bị bài: Thông tin về ngày trái đất năm 2000
Lắng nghe
Phát biểu cảm nghĩ về 1 nhân vật trong TPTK đã học.
* Rút kinh nghiệm:
Tiết 42:Văn bản: THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Giúp HS: 
- Thấy được mói nguy hại đến môi trường sống và sức khoẻ của con người của thói quen dùng túi ni lông.
- Tính khả thi trong đề xuất được tác giả trình bày.
- Việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ, hợp lí đã tạo nên tính thuyết phục của văn bản.
2. Kĩ năng: 
- Tích hợp với phần tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh.
- Đọc- hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết.
3. Thái độ: 
*Gi¸o dôc kĩ năng sống cho học sinh: Nhận biết, vận dụng trong cuộc sống.
* Môi trường: Bảo vệ môi trường.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
- Gi¸o viªn: §äc v¨n b¶n, soạn bài. 
- Häc sinh: Đọc, so¹n bµi theo câu hỏi.
III. Các hoạt động dạy và học:
 1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: (3’)H. Ý nghĩa của văn bản Hai cây phong?
 3. Bài mới:
Hoạt động 1. Giới thiệu bài:
- Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh.
- Phương pháp: Thuyết trình.
- Thời gian: 2’.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
Bao ni l«ng tiÖn lîi biÕt bao! NhÑ, dai, rÎ, gi÷ ®­îc n­íc, l¹i trong suèt ®Ó ng­êi mua cã thÓ quan s¸t hµng ho¸ mµ kh«ng cÇn më xem tói ni l«ng ®¸p øng dÔ dµng nhiÒu yªu cÇu kh¸c nhau cña mäing­êi sö dông. S¶n xuÊt bao ni l«ng so víi bao b× giÊy l¹i rÎ thªm 40% n¨ng l­îng vËy mµ l¹i cã bøc th«ng ®iÖp kªu gäi tÊt c¶ mäi ng­êi kh«ng dïng bao ni l«ng. T¹i sao vËy 
Lắng nghe, cảm nhận
Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm:
- Mục tiêu: HS nắm được những nét khái quát nhất về tác giả và tác phẩm.
- Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, thực hành.
- Thời gian: 10’.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
Em hiÓu g× vÒ nguån gèc (xuÊt xø) cña b¶n th«ng tin nµy?
- §©y cã ph¶i lµ v¨n b¶n nhËt dông kh«ng? V× sao?
+ Ph¶i v× liªn quan ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng 1 vÊn ®Ò liªn quan ®Õn sø mÖnh gi÷ g×n tr¸i ®Êt, ng«i nhµ chung cña chóng ta, phï hîp víi tÊt c¶ mäi ng­êi mµ l¹i cã ý nghÜa rÊt to lín lµ “mét ngµy kh«ng sö dông bao b× ni l«ng”
V¨n b¶n nµy cã thuéc kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh kh«ng? V× sao?
+ V× nã biÓu hiÖn vÊn ®Ò ®ang quan t©m - t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao ni l«ng vµ vÊn ®Ò b¶o vÖ trong s¹ch m«i tr­êng tr¸i ®Êt lµ 1 vÊn ®Ò thêi sù ®ang ®Æt ra trong XH tiªu dïng hiÖn ®¹i.
Nªu bè côc? 3 phÇn 
P1: Tõ ®Çu - “kh«ng sö dông bao ni l«ng”: Sù ra ®êi cña “ngµy tr¸i ®Êt”
P2: TiÕp - “m«i tr­êng”: T¸c h¹i cña viÖc sö dông bao ni l«ng 
P3: Cßn l¹i - lêi ®éng viªn kªu gäi mäi ng­êi.
Đọc bài.
Suy nghĩ, trả lời
Ghi bài
Trả lời, bổ sung.
- Đọc văn bản
- Nhận xét.
Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. 
Ghi bài
I, T×m hiÓu t¸c phÈm 
* Nguån gèc: Lµ v¨n b¶n ®­îc so¹n th¶o dùa trªn bøc th«ng ®iÖp cña 13 c¬ quan nhµ n­íc phi chÝnh phñ ph¸t ®i nh©n ngµy ®Çu tiªn ViÖt Nam tham gia “ngµy tr¸i ®Êt”.
- Lµ VB thuyÕt minh mang tÝnh nhËt dông 
Bè côc: 3 phÇn 
Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản:
- Mục tiêu: HS nắm được những nét nghệ thuật tiêu biểu và nội dung chính của truyện.
- Phương pháp: vấn đáp, phân tích, giảng bình.
- Thời gian: 25’.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
HS Theo dâi phÇn ®Çu cña VB 
- Nh÷ng sù kiÖn nµo ®­îc th«ng b¸o ë phÇn ®Çu v¨n b¶n?
+ Ngµy 22/4 hµng n¨m ®­îc gäi lµ “ngµy tr¸i ®Êt” mang chñ ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng
+ Cã 141 n­íc tham dù 
+ N¨m 2000 ViÖt Nam tham gia víi chñ ®Ò “1 ngµy ni l«ng”
- V¨n b¶n nµy chñ yÕu nh»m TM cho sù kiÖn nµo?
+ Sù kiÖn “1 ngµy ni l«ng”
- H·y nhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy c¸c sù kiÖn ®ã?
+ TM b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ 
+ §i tõ th«ng tin kh¸i qu¸t (réng) - cô thÓ (hÑp)
- Lêi th«ng b¸o trùc tiÕp, ng¾n gãn, dÔ hiÖu, dÔ nhí.
H. Tõ ®ã em thu nhËn ®­îc nh÷ng néi dung quan träng nµo ®­îc nªu trong phÇn ®Çu v¨n b¶n?
- T¸c h¹i cña viÖc sö dông bao ni l«ng ®­îc nãi ®Õn ë ph­¬ng diÖn nµo?
 Hai ph­¬ng diÖn
- Tõ ®ã ph­¬ng diÖn g©y h¹i nµo ®­îc thuyÕt minh
- t¾c ®­êng èng dÉn n­íc, t¨ng kh¶ n¨ng lôt léi, muçi ph¸t triÓn, l©y truyÒn dÞch bÖnh chÕt sinh vËt khi nuèt ph¶i.
¤ nhiÔm thùc phÈm, g©y t¸c h¹i cho n·o, nguyªn nh©n g©y ung th­ phæi.
- KhÝ ®éc: ngÊt n«n ra m¸u, rèi lo¹n chøc n¨ng g©y ung th­.
- H·y x¸c ®Þnh râ ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh cña ®o¹n v¨n: 
KÕt hîp liÖt kª ph©n tÝch t¸c dông cña c¸ch thuyÕt minh nµy?
(KÕ ho¹ch, thùc tiÔn thuyÕt phôc dÔ hiÓu, dÔ nhí)
- Em cã suy nghÜ g× vÒ hiÓm ho¹ sö dông bao ni l«ng.
Häc sinh: V« cïng  « nhiÔm g©y bÖnh chÕt ng­êi 
Häc sinh theo dâi phÇn 2
- C¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ t¸c h¹i cña bao ni l«ng lµ g×?
Theo em biÖn ph¸p nµo h÷u hiÖu nhÊt ? 
Theo dâi phÇn kÕt
- Cã hai kiÕn nghÞ ®­îc nÕu:
 NhiÖm vô cña chóng ta
 Hµnh ®éng
Dùa vµo v¨n b¶n, h·y nªu néi dung hai kiÕn nghÞ nµy?
- T¹i sao nhiÖm vô ®­îc nªu tr­íc hµnh ®éng nªu sau?
Gi¸o viªn: C¸c c©u cÇu khiÕn cuèi v¨n b¶n cã ý nghÜa?
- Em cã suy nghÜ g× vÒ hiÓm ho¹ sö dông bao ni l«ng
häc sinh: V« cïng .« nhiÔm g©y bÖnh chÕt ng­êi
 Häc sinh theo dâi phÇn 2
- C¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ t¸c h¹i cña bao ni l«ng lµ g× ?
Theo em biÖn ph¸p nµo h÷u hiÖu nhÊt ? NhËn thøc cña em ?
V¨n b¶n ®em l¹i cho em hiÓu biÕt g× vÒ viÖc mét ngµy kh«ng dïng?
- Em dù ®Þnh lµm g× ®Ó th«ng tin nµy ®i vµo ®êi sèng biÕn thµnh hµnh ®éng cô thÓ .
BiÖn ph¸p
- H¹n chÕ tèi ®a sö dông.
- Th«ng b¸o cho mäi ng­êi vÒ hiÓm ho¹ sö dông bao ni l«ng víi m«i tr­êng vµ søc khoÎ con ng­êi
Trả lời
Ghi bài
Trả lời, bổ sung.
- Nhận xét.
Suy nghĩ, trả lời
Ghi bài
Thảo luận nhóm.
Trả lời, bổ sung.Ghi bài
Häc sinh ®äc 2 ®o¹n v¨n ®Çu
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Th«ng tin vÒ “ngµy tr¸i ®Êt”:
1. Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt.
- Ngµy 22/4: Ngµy tr¸i ®Êt víi chñ ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng.
- Cã 141 n­íc tham dù
- N¨m 2000 ViÖt Nam tham gia víi chñ ®Ò: Mét ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng
* ThÕ giíi quan t©m ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng.
 ViÖt Nam b»ng hµnh ®éng Mét ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng tá râ sù quan t©m chung nµy
2. T¸c h¹i cña viÖc dïng bao ni l«ng vµ nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông chóng.
- VÊn ®Ò bao ni l«ng cã thÓ g©y nguy h¹i víi m«i tr­êng bëi ®Æc tÝnh kh«ng ph©n huû plaxtic.
* BiÖn ph¸p:
- H¹n chÕ tèi ®a sö dông
- Th«ng b¸o cho mäi ng­êi hiÓu vÒ hiÓm ho¹ cña viÖc l¹m dông bao ni l«ng víi m«i tr­êng vµ søc khoÎ con ng­êi.
3. KiÕn nghÞ vÒ viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng tr¸i ®Êt b»ng hµnh ®éng mét ngµy kh«ng sö dông bao ni l«ng
- NhiÖm vô: B¶o vÖ tr¸i ®Êt khái nguy c¬ « nhiÔm.
- Hµnh ®éng: Mét ngµy kh«ng dïng bao b× ni l«ng
+ NhÊn m¹nh nhiÖm vô to lín: H¹n chÕ dïng bao ni l«ng lµ c«ng viÖc tr­íc m¾t
* Ghi nhớ- SGK.
Hoạt động 4. Củng cố:
- Mục tiêu: HS nắm được nội dung, nghệ thuật.
- Phương pháp: vấn đáp, khái quát hoá.
- Thời gian: 3’.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
H. Cảm nhận của em về văn bản?
Suy nghĩ, phát biểu
Nhận thức về tác dụng của một hành động nhỏ, có tính khả thi trong BVMT.
Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà:
- Mục tiêu: Giúp HS học bài, chuẩn bị bài mới tốt hơn.
- Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề.
- Thời gian: 2’.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
GV định hướng nội dung cho HS:
- Học kĩ nội dung. Làm bài tập. 
- Chuẩn bị bài: Nói giảm, nói tránh.
Lắng nghe
Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về tác hại việc dùng bao bì ni lông, rác thải sinh hoạt làm ô nhiễm môi trường.
* Rút kinh nghiệm:
 Tiết 43. NÓI GIẢM NÓI TRÁNH
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Giúp HS: Nắm được.
- Khái niệm nói giảm nói tránh.
- Tác dụng của biện pháp tu từ nói giảm nói tránh
2. Kĩ năng: Phân biệt nói giảm nói tránh với nói không đúng sự thật.
- Sử dụng nói giảm nói tránh đúng lúc, đúng chỗ để tạo lời nói trang nhã, lịch sự.
3. Thái độ: Có ý thức phê phán những lời nói sai sự thật. Sử dụng đúng. 
4. Giáo dục kĩ năng sống: 
- Ra quyết định sử dụng nói giảm nói tránh.
- Thảo luận chia sẻ ý tưởng dùng nói giảm nói tránh.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ.
2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn
III. Các hoạt động dạy và học:
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: (4’) 
H. Thế nào là nói quá? Cho ví dụ? Bài tập 6.
3. Bài mới:
Hoạt động 1. Giới thiệu bài:
- Mục tiêu: Định hướng, tạo tâm thế cho học sinh.
- Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp.
- Thời gian: 2’.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
B¸c ®· lªn ®­êng theo tæ tiªn
 M¸c- Lª Nin, thÕ giíi ng­êi hiÒn.
 (Tè H÷u)
 Hai c©u th¬ cña Tè H÷u cã sö dông phÐp nãi qu¸ kh«ng? V× sao? (Kh«ng - v× sù vËt ë ®©y kh«ng ®­îc c­êng ®iÖu, phãng ®¹i lªn qu¸ møc b×nh th­êng). Hai c©u th¬ trªn kh«ng sö dông phÐp nãi qu¸ mµ sö dông phÐp nãi gi¶m, nãi tr¸nh. VËy thÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh vµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh cã t¸c dông g×? Bµi häc h«m nay sÏ gióp chóng ta gi¶i ®¸p nh÷ng c©u hái nµy.
Lắng nghe, suy nghĩ.
Hoạt động 2. Tìm hiểu về nói giảm nói tránh, tác dụng của nói giảm, nói tránh. 
- Mục tiêu: HS hiểu được thế nào là Nãi gi¶m, nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m, nãi tr¸nh.
- Phương pháp: Phân tích, thực hành, gợi mở.
- Thời gian: 15’
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
Gi¸o viªn treo b¶ng phô
XÐt vÝ dô 1
- C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch cã ý nghÜa g×?
I. Nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m nãi tr¸nh.
XÐt vÝ dô
T¹i sao l¹i dïng c¸ch diÔn ®¹t ®ã?
VÝ dô 2:
V× sao t¸c gi¶ dïng tõ bÇu s÷a mµ kh«ng dïng tõ ng÷ cïng nghÜa?
Gi¸o viªn treo b¶ng phô
- CËu vµng ®i ®êi .
-> luyÕn tiÕc, xãt xa, mØa mai
- L·o lµm bé ®Êy, thËt ra l·o chØ tÇm ngÇm thÕ nh­ng còng ra phÕt -> gian, tham «ng gi¸o ®¸ng nÓ -> kh«ng nãi to¹c
- Hs ®äc 2 c©u v¨n.
- Em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dung cña 2 c©u v¨n nµy?
- So s¸nh 2 c¸ch nãi trªn, c¸ch nµo nhÑ nhµng, tÕ nhÞ h¬n ®èi víi ng­êi nghe? 
- Gv: c¸ch nãi thø 2 kh«ng trùc tiÕp chØ ra phÈm chÊt l­êi mµ gi¸n tiÕp nãi tíi phÈm chÊt Êy qua c¸ch nãi phñ ®Þnh “kh«ng ®­îc ch¨m chØ l¾m”. Nhê vËy mµ lêi chª cã tÝnh chÊt nhÑ nhµng.
 Nh­ vËy lµ nh÷ng c©u v¨n, c©u th¬ trªn ®· sö dông biÖn ph¸p tu tõ nãi gi¶m, nãi tr¸nh.
- Em hiÓu thÕ nµo lµ biÖn ph¸p tu tõ nãi gi¶m, nãi tr¸nh?
 Häc sinh ®äc ghi nhí
Đọc ví dụ
Suy nghĩ, trả lời, bổ sung.
- Nhận xét.
- Hs ®äc vÝ dô 2.
Suy nghĩ, trả lời
Ghi bài
- Hs ®äc vÝ dô 3.
Suy nghĩ, trả lời
Ghi bài
Hs ®äc ghi nhí.
VÝ dô 1: 
- §i gÆp cô C¸c M¸c – Lª Nin
- §i
- Ch¼ng cßn
-> chÕt
Gi¶m nhÑ tr¸nh sù ®au ®ín.
VÝ dô 2: 
- ¸p mÆt vµo bÇu s÷a
-> tr¸nh th« tôc
VÝ dô 3: 
- Con d¹o nµy l­êi l¾m.
- Con d¹o nµy kh«ng ®­îc ch¨m chØ l¾m.
-> Néi dung ë 2 c©u gÇn gièng nhau, ®Òu cã ý chª. Nh­ng c¸ch 2 nhÑ nhµng h¬n, tÕ nhÞ h¬n.
*Ghi nhí: sgk (108).
Hoạt động 3. Luyện tập.
- Mục tiêu: HS tìm và giải thích ý nghĩa của biện pháp tu từ nói giảm nói tránh quá. Đặt câu có sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh, ví dụ về trường hợp không nên sử dụng nói giảm nói tránh.
 - Phương pháp: Phân tích mẫu, thực hành, hoạt động nhóm. Kĩ thuật động não 
- Thời gian: 20’.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
§iÒn tõ ng÷ nãi gi¶m, nãi tr¸nh. V× sao em ®iÒn?
X¸c ®Þnh c©u nãi gi¶m, nãi tr¸nh, ý nghÜa ?
Häc sinh ®Æt 5 c©u ®¸nh gi¸ c¸c tr­êng hîp kh¸c nhau
Häc sinh x¸c ®Þnh tr­êng hîp nµo kh«ng dïng nãi gi¶m, nãi tr¸nh.
- Gv: Nãi gi¶m, nãi tr¸nh còng nh­ c¸c biÖn ph¸p tu tõ kh¸c ®Òu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ giao tiÕp b»ng ng«n ng÷. Tuy nhiªn ph¶i tuú thuéc vµo t×nh huèng giao tiÕp vµ m® giao tiÕp mµ dïng cho phï hîp. Khi cÇn ph¶i kiªn quyÕt phª ph¸n 1 hiÖn t­îng xÊu trong cuéc sèng th× cã nªn dïng nãi gi¶m, nãi tr¸nh kh«ng?
HS đọc bài tập.
Lắng nghe.
Trả lời, bổ sung.
- Nhận xét.
Ghi bài
Trả lời, bổ sung.
Ghi bài
Hoạt động nhóm.
II. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1
§i nghØ
Chia tay nhau
KhiÕm thÞ
Cã tuæi
§i b­íc n÷a
Bµi tËp 2
 a 2 d1
 b 2 e 2 c 1
Bµi tËp 3:
ChÞ xÊu qu¸ - chÞ cã duyªn ®Êy
Anh giµ qu¸ - anh kh«ng cßn trÎ l¾m
Giäng h¸t chua loÐt 
Giäng h¸t ch­a ®­îc ngät l¾m
CÊm c­êi to – xin c­êi nhá
Anh cót ®i
Cã lÏ ta nªn ®Ó khi kh¸c nãi chuyÖn 
Bµi tËp 4
Phª b×nh b¹n tr­íc líp
Hoạt động 4. Củng cố: - 
- Mục tiêu: HS hiểu thế nào là nói giảm nói tránh và cách sử dụng.
- Phương pháp: vấn đáp, khái quát hoá. 
- Thời gian: 2’.
Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà:
- Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để nhận biết, cách sử dụng phù hợp.
- Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề, gợi mở. 
- Thời gian: 2’.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt
GV định hướng nội dung cho HS:
- Học kĩ nội dung. Làm bài tập. 
- Chuẩn bị bài: Kiểm tra văn. 
Lắng nghe
Phân tích tác dụng của biện pháp nói giảm, nói tránh trong một đoạn văn tự chọn.
* Rút kinh nghiệm: