Giáo án môn Vật lý Lớp 9 - Tiết 7: Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn

Tiết:7 
Ngày soạn :7/9/2009
Ngày dạy: 10/9/2009 
Sự PHụ THUộC CủA ĐIệN TRở 
VàO CHIềU DàI DÂY DẫN
A – MụC TIÊU:
Kiến thức:
	+Nhận biết được điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn.
+ Tìm được cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong các yếu tố (chiều dài, tiết diện, vật liệu làm dây dẫn)
Kỹ năng:
+ Suy luận và tiến hành được TN kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài
	3. Thái độ, tình cảm:
	- Bằng thí nghiệm đo được rất thực tế và chính xác làm các em yêu thích môn học.	 
B – CHUẩN Bị :
	* Cả lớp :
+ 1 đoạn dây dẫn bằng đồng có vỏ bọc cách điện, dài 80cm, tiết diện 1mm2.
+ 1 đoạn dây thép dài 50cm, tiết diện 3mm2
+ 1 cuộn dây hợp kim dài 10m, tiết diện 0,1mm2
 * Mỗi nhóm :
+ 1 Ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A
+ 1 Vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V
+ 3 nguồn điện 3V
+ 1 công tắc.
+ 3 dây điện trở có cùng tiết diện và được làm cùng một loại vật liệu: dây thứ nhất dài l (điện trở 4Ôm), dây thứ hai 2l, dây thứ ba 3l. Mỗi dây được quấn quanh một lõi cách điện phẳng, dẹt và dễ xác định số vòng dây.
+ 8 đoạn dây nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30cm 
C: Phương pháp 
Vấn đáp, trực quan, tích cực hoá hoạt động của học sinh
D –Tổ chức dạy học:
	I – ổn định lớp : (1’) Kiểm tra sĩ số hs – Các đồ dùng học tập cá nhân - Nhóm
	II: Khởi động (5phút)
- Mục tiêu 
Học sinh liệt kê được các loại dây dẫn thường dùng trong cuộc sống hnàg ngày
-Dồ dùng dạy học:
 + 1 đoạn dây dẫn bằng đồng có vỏ bọc cách điện, dài 80cm, tiết diện 1mm2.
+ 1 đoạn dây thép dài 50cm, tiết diện 3mm2
+ 1 cuộn dây hợp kim dài 10m, tiết diện 0,1mm2
- Cách tiến hành
G: Hãy cho biết các loại dây dẫn thường dùng để làm gì? Kể tên một số lạo dây dẫn
G: Cho học sinh quan sát một sối loại dây dẫn
III: Các hoạt động chủ yếu
Hoạt động 1: Tìm hiểu điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố
nào(10phút)
- Mục tiêu
	Nhận biết được điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn.
Đồ dùng dạy học:
- Cách tiến hành
Hoạt động của giáo viên
Hoạt đọng của học sinh.
Ghi bảng
+ Yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
. Các dây dẫn có điện trở không? Vì sao?
Gợi ý:
-Nếu đặt vào hai đầu dây dẫn một HĐT thì có dòng điện chạy qua nó không?
-Khi đó dòng điện có cường độ I nào đó hay không?
-Khi đó dây dẫn có điện trở xác định không?
+ Cho HS quan sát H7.1 SGK (nếu có cho HS quan sát trực tiếp các đoạn hay các cuộn dây dẫn). Hỏi: Các cuộn dây này có những điểm nào khác nhau?
+ Yêu cầu HS dự đoán : Điện trở của các dây dẫn này có như nhau không?Nếu có thì các yếu tố nào ảnh hưởng tới điện trở của dây?
+ Yêu cầu HS trả lời : Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào một trong các yếu tố thì phải làm như thế nào?
Gợi ý: Cho HS nhớ lại cách nhận biết sự phụ thuộc của tốc độ bay hơi của một chất lỏng vào các yếu tố...
+ Các nhóm thảo luận trả lời câu hỏi GV
(Có . Vì nếu đặt vào nó một HĐT thì sẽ có dòng điện chạy qua với cường độ xác định nên dây dẫn có điện trở xác định )
+ HS quan sát hình vẽ hoặc quan sát trực tiếp các loại dây khác nhau và nêu dự đoán:
. Các dây dẫn khác nhau ở những yếu tố : chiều dài, tiết diện dây, vật liệu làm dây.
+ Làm việc theo nhóm thảo luận tìm câu trả lời
. Để xác định xem điện trở có phụ thuộc vào chiều dài thì cho 2 dây tiết diện như nhau, làm cùng vật liệu.
I. Xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào một trong những yếu tố khác nhau:
+ Các dây dẫn khác nhau thì có điện trở khác nhau.
+ Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào một trong những yếu tố khác nhau như: chiều dài, tiết diện, vật liệu làm dây dẫn 
Hoạt động 3: Xác định sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn(20phú)t
- Mục tiêu
 Suy luận và tiến hành được TN kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài
- Đồ dùng dạy học: Như phần chuẩn bị của các nhóm
- Cách tiến hành
+ Đề nghị từng nhóm nêu dự đoán theo yêu cầu C1 và ghi lên bảng các dự đoán đó.
+ Cho các nhóm tiến hành TN kiểm tra dự đoán. Theo dõi, giúp đỡ, kiểm tra các mắc mạch điện, cách đọc kết quả đo vào bảng 1 trong từng lần làm TN. 
+ Yêu cầu các nhóm đối chiếu kết quả thu được với dự đoán đã nêu .
+ Đề nghị vài HS nêu kết luận về sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài của dây.
+ GV thông báo công thức để HS áp dụng làm bài tập.
+ HS từng nhóm nêu dự kiến cách làm, thảo luận và nêu dự đoán như yêu cầu C1
(Dự đoán: Dây dài 2l có điện trở là 2R, dây dài 3l có điện trở là 3R) 
+ Từng nhóm tiến hành TN kiểm tra theo mục 2 phần II SGK và đối chiếu kết quả thu được với dự đoán trên và nêu nhận xét.
+ Vài HS nêu kết luận ( R ~ l )
II. Điện trở phụ thuộc vào chiều dài của dây dây dẫn:
1. Dự kiến cách làm:
2. Thí nghiệm kiểm tra.
+ Mắc mạch điện và làm TN như sơ đồ H 7.2a, b, c.
3. Kết luận:
Điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và được làm từ một loại vật liệu tỷ lệ thuận với chiều dài của mỗi dây
Hoạt động 4: Vận dụng- Củng cố- Hướng dẫn về nh à(10phút)
Học sinh sử dụng được kiến thức vừa học để làm các bài tập có liên quan
Đồ dùng:
Cách tiến hành
+ Hướng dẫn HS thực hiện C2:
. Mắc bóng đèn vào mạch bằng dây dẫn dài và dây dẫn ngắn thì trường hợp nào đoạn mạch có điện trở lớn hơn? Lúc đó dòng điện chạy qua như thế nào?
+ Hướng dẫn HS thực hiện C3:
. Điện trở của cuộn dây được tính ntn?
. Dây 4m -> R =2W
 Dây ? m -> R = 20W
+ Hướng dẫn học sinh thực hiện câu C4
+ Cho HS đọc phần: Có thể em chưa biết và tính.
+ Từng HS trả lời C2
(Khi U không đổi, vì R ~ l và I tỷ lệ nghịch với R nên mắc dây dài đèn sáng yếu hơn) 
+ Cá nhân HS trả lời C3
. Dùng hệ thức Đ/l Ôm
. Dùng mối quan hệ tỷ lệ thuận
+ HS lắng nghe và vận dụng tính.
IV. Vận dụng:
+ C2: 
+ C3: 
R= U : I = 20W
C4 :Vì I1= 0,25 I2 nên điện trở của dây dẫn thứ nhất gấp 4 lần dây thứ hai. Do đó l1=4 l 2
* Hướng dẫn: (2’)
+ Đọc thuộc lòng phần ghi nhớ SGK 
+ Về nhà đọc phần “Có thể em chưa biết”
+ Làm bài tập 7.1 – 7.4 (SBT). Nên suy nghĩ giải theo nhiều cách