Giáo án môn Sinh học lớp 6 năm 2009 - Tiết 61: Vi khuẩn

Ngày soạn: 12/04/2009
Ngày dạy: 15/04/2009
Chương X: Vi khuẩn- Nấm - Địa y
Tiết 61: Vi khuẩn
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
Khi học xong bài này HS:
- Phân biệt được các dạng vi khuẩn trong tự nhiên.
- Nắm được những đặc điểm chính của vi khuẩn về: kích thước, cấu tạo, dinh dưỡng, phân bố.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích.
3. Thái độ
- Giáo dục lòng yêu thích môn học.
II. PHƯƠNG TIệN DạY HọC
- Tranh phóng to các dạng vi khuẩn (Hình 50.1)
III. TIếN TRìNH TIếT DạY
1. ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
- Các biện pháp bảo vệ sự đa dạng của thực vật?
3. Bài mới
I: Tìm hiểu một số đặc điểm của vi khuẩn
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
a. Hình dạng
- Cho HS quan sát tranh các dạng vi khuẩn " vi khuẩn có những hình dạng nào?
- HS có thể gọi vi khuẩn hình tròn, hình ngoằn ngoèo.
- GV chỉnh lại cách gọi tên cho chính xác.
- GV lưu ý dạng vi khuẩn sống thành tập đoàn tuy liên kết với nhau nhưng mỗi vi khuẩn vẫn là một đơn vị sống độc lập.
b. Kích thước
- GV cung cấp thông tin: vi khuẩn có kích thước rất nhỏ.
( Một vài phần nghìn mm) phải quan sát dưới kính hiển vi có độ phóng đại lớn.
c. Cấu tạo
- Cho HS đọc thông tin phần cấu tạo SGK và trả lời câu hỏi:
+ Nêu cấu tạo tế bào vi khuẩn?
+ So sánh với tế bào thực vật?
- GV gọi 1 HS phát biểu, chốt lại kiến thức đúng.
- Gọi 1-2 HS nhắc lại hình dạng, cấu tạo, kích thước của vi khuẩn.
- GV cung cấp thêm thông tin một số vi khuẩn có roi nên có thể di chuyển được.
- HS hoạt động cá nhân, quan sát tranh, gọi tên từng dạng.
- 1-2 HS phát biểu.
+ Vi khuẩn có nhiều hình dạng khác nhau như: hình cầu, hình que, hình dấu phẩy, hình xoắn.
- HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức.
- HS tự nghiên cứu thông tin và trả lời câu hỏi:
+ Nêu cấu tạo tế bào vi khuẩn:
Vách tế bào
Chất tế bào
Chưa có nhân hoàn chỉnh.
- Vi khuẩn khác tế bào thực vật: không có diệp lục và chưa có nhân hoàn chỉnh.
Tiểu kết:
- Vi khuẩn là những sinh vật rất nhỏ bé, hình dạng khác nhau và cấu tạo đơn giản (chưa có nhân hoàn chỉnh).
II: Tìm hiểu cách dinh dưỡng của vi khuẩn
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
- Yêu cầu HS đọc thông tin SGK, GV nêu vấn đề: Vi khuẩn không có diệp lục vậy nó sống bằng cách nào?
- Có thể HS phát biểu lộn xộn, GV tổng kết lại.
- Giải thích cách dinh dưỡng của vi khuẩn:
+ Dị dưỡng (chủ yếu)
+ Tự dưỡng ( một số ít)
- Yêu cầu HS phân biệt hai cách dị dưỡng là: hoại sinh và kí sinh.
- GV cho lớp thảo luận " GV bổ sung, sửa chữa những sai sót
- Chốt lại cách dinh dưỡng của vi khuẩn.
- HS đọc kĩ thông tin và trả lời được vấn đề dinh dưỡng của vi khuẩn.
- Gọi 1-2 HS phát biểu 
(Dị dưỡng: sống bằng chất hữu cơ có sẵn)
- HS thảo luận " phân biệt hoại sinh với kí sinh.
- 1-2 HS phát biểu, lớp bổ sung.
+ Hoại sinh: sống bằng chất hữu cơ có sẵn trong xác động, thực vật đang phân huỷ.
+ Kí sinh: sống nhờ trên cơ thể sống khác.
Tiểu kết:
- Vi khuẩn dinh dưỡng bằng cách dị dưỡng (hoại sinh hoặc kí sinh). Trừ một số có khả năng tự dưỡng.
III: Phân bố và số lượng
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS
- Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi:
Nhận xét về sự phân bố vi khuẩn trong tự nhiên?
- GV bổ sung, tổng kết lại.
- GV cung cấp thông tin: vi khuẩn sinh sản bằng cách phân đôi. Nếu gặp điều kiện thuận lợi chúng sinh sản rất nhanh.
- GV mở rộng thêm: khi điều kiện bất lợi (khó khăn về thức ăn và nhiệt độ), vi khuẩn kết bào xác.
- GV giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân.
- HS đọc thông tin SGK, tự rút ra nhận xét.
- 1-2 HS phát biểu, các HS khác nhận xét bổ sung.
- HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức.
Tiểu kết:
- Trong tự nhiên nơi nào cũng có vi khuẩn: trong đất, trong nước, trong không khí và trong cơ thể sinh vật.
4. Củng cố
- GV củng cố lại nội dung bài.
- Yêu cầu HS nhắc lại hình dạng, cấu tạo và cách di chuyển của vi khuẩn.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
Rút kinh nghiệm: .......................................................
....................................................................................
....................................................................................