Giáo án môn Đại số Khối 8 - Tiết 34: Biển đổi các biểu thức hữu tỉ giá trị của phân thức (Bản 2 cột)

TIẾT 34 §9. BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ
 GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
I- MỤC TIÊU:
Hiểu thực chất biểu thức hữu tỉ là biểu thức chứa các phép toán cộng trừ nhân chia các phân thức đại số.
Rèn luyện cho học sinh những kỹ năng thực hiện các phép toán trên các phân thức đại số 
Học sinh biết cách tìm điều kiện của biến để giá trị của biểu phân thức được xác định
II- CHUẨN BỊ:
Sgk , phấn màu, máy tính máy tính, các kiến thức liên quan 
III- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1) Kiểm tra bài cũ: Hai phân thức gọi là nghịch đảo của nhau khi nào? Viết dạng tổng quát? Nêu quy tắc phép chia các phân thức đại số.
	Áp dụng: Làm bài 44 Sgk/ 54
2) Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
Cho các biểu thức sau: 
biểu thức nào là phân thức, biểu thức nào biểu thị phép toán gì trên các phân thức?
Gviên giới thiệu biểu thức hữu tỉ.
Hãy cho vài ví dụ về biểu thức hữu tỉ 
Ta đã biết trong tập hợp các phân thức đại số có các phép toán: cộng, trừ, nhân, chia. Áp dụng quy tắc các phép toán đó ta có thể biến đổi một biểu thức hữu tỉ thành một phân thức
Cho hsinh làm ví dụ 1 Sgk/ 56: Biến đổi biểu thức thành phân thức
Gviên hướng dẫn hsinh làm bài
Hsinh ghi bài vào vở
Cho hsinh làm bài ?1 Sgk/ 56
Gọi một hsinh nêu cách làm rồi lên bảng giải
Cả lớp làm vào vở sau đó theo dõi nhận xét
Cho phân thức Tính giá trị của phân thức tại x = 2; x = 0
Vậy điều kiện để giá trị của phân thức được xác định là gì?
Cho hsinh đọc giá trị phân thức ở Sgk/ 56
Khi nào phải tìm điều kiện xác định của phân thức?
Điều kiện xác định của phân thức là gì?
Cho hsinh làm ví dụ 2 Sgk/ 56
Gviên hướng dẫn hsinh làm bài
Hsinh ghi bài vào vở
Cho hsinh làm ?2 Sgk/ 57 theo nhóm đã phân công
Gọi đại diện một nhóm lên trình bày các nhóm khác theo dõi nhận xét
NỘI DUNG GHI BẢNG
1) Biểu thức hữu tỉ:
Mỗi biểu thức là một phân thức hoặc biểu thị một dãy phép toán: cộng, trừ, nhân, chia trên phân thức được gọi là biểu thức hữu tỉ.
 Ví dụ: 2x2 – 5 ; là các biểu thức hữu tỉ
2) Biến đổi một biểu thức hữu tỉ thành một phân thức: 
Ví dụ: Biến đổi biểu thức sau thành phân thức
 3) Giá trị của biểu thức phân:
Điều kiện để giá trị của phân thức được xác định là điều kiện của biến để giá trị tương ứng của mẫu thức khác 
Ví dụ: Cho phân thức 
a) Tìm điều kiện của x để giá trị phân thức được xác định
Phân thức được xác định khi x ( x – 3) ¹ 0
 Û x¹ 0 và x – 3 ¹ 0 Û x¹ 0 và x ¹ 3.
b) Tính giá trị của phân thức tại x =2004
 ( với x ¹ 0, x ¹ 3 )
Với x = 2004 thì 
c)Tìm x để giá trị của phân thức bằng 1 
Ta có ( với x¹0, x¹3)
Û x = 3 không thỏa điều kiện x¹ 3.
Vậy không tìm được x để giá trị phân thức bằng 1.
Cho hsinh làm bài 46 Sgk/ 57: Biến đổi mỗi phân thức sau thành một phân thức đại số
a) b)
Hsinh tự thảo luận với nhau để giải bài
Gọi một hsinh lên bảng trình bày, cả lớp theo dõi nhận xét và sửa sai
Từ đó nêu cách giải
Cho hsinh làm bài 47 Sgk/ 57: Với giá trị nào của x thì giá trị của mỗi phân thức sau xác định
a) b) 
Gọi hai hsinh lên bảng giải
Hsinh còn lại làm vào vở rồi theo dõi nhận xét
Cho hsinh làm bài 48 Sgk/ 58: Cho phân thức 
a) Với giá trị nào của x thì giá trị của phân thức được xác định?
b) Rút gọn phân thức.
c) Tìm giá trị của x để giá trị phân thức bằng 1
d) Có giá trị nào của x để giá trị phân thức bằng 0 hay không?
4) Luyện tập:
Bài 46 Sgk/ 57
a)
b)Bài 47 Sgk/ 57
a) Phân thức được xác định khi 2x + 4 ¹ 0 
 Û x ¹ -2 
b) Phân thức được xác định khi - 1 ¹ 0 
 Û x ¹ 1 và x ¹ - 1 
Bài 48 Sgk/ 58
a) Phân thức được xác định khi x+ 2 ¹ 0 
 Û x ¹ - 2
b) Rút gọn 
c) Ta có ( x ¹ -2 ) 
 Û x + 2 = 1
 Û x = -1
d) Ta có ( x ¹ -2 )
 Û x+2 = 0 Û x = -2 (loại) 
Vậy không tìm được x để giá trị phân thức bằng 0.
3) Củng cố:
Biểu thức hữu tỉ là biểu thức như thế nào? 
Nhờ đâu ta có thể biến đổi một biểu thức hữu tỉ thành một phân thức.
Điều kiện để giá trị của phân thức được xác định là gì?
Làm bài 46; 47; 48 Sgk/ 57; 58
4) Hướng dẫn về nhà:
Hsinh cần nhớ: Khi làm tính trên các phân thức không cần tìm điều kiện của biến mà cần hiểu rằng cá phân thức luôn xác định. Nhưng khi làm các bài toán liên quan đến giá trị phân thức thì trước hết phải tìm điều kiện của biến để giá trị phân thức xác định, đối chiếu giá trị của biến đề bài cho hoặc tìm được xem giá trị đó có thỏa mãn điều kiện hay không? Nếu thỏa mãn thì nhận, không thỏa mãn thì loại
Làm bài 50; 51; 54 Sgk/ 58; 59
Ôn tập các phương pháp phân tích đa thức thành nhân tử, ước của số nguyên
Tiết sau học “Luyện tập”
RÚT KINH NGHIỆM: ............................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
TIẾT 35 LUYỆN TẬP
I- MỤC TIÊU:
Rèn luyện cho học sinh những kỹ năng thực hiện các phép toán trên các phân thức đại số 
Học sinh biết cách tìm điều kiện của biến để giá trị của biểu phân thức được xác định
II- CHUẨN BỊ:
Sgk , phấn màu, máy tính máy tính, các kiến thức liên quan 
III- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1) Kiểm tra bài cũ: Biểu thức hữu tỉ là biểu thức như thế nào? Điều kiện để giá trị của phân thức được xác định là gì?
	Áp dụng: Làm bài 54 Sgk/ 59
3) Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
Cho hsinh làm bài 50 Sgk/ 58: Thực hiện các phép tính
a) 
b) 
Gọi hai hsinh lên sửa bài cả lớp theo dõi nhận xét và sửa (nếu có)
Cho hsinh làm bài 51 Sgk/ 58: Làm các phép tính sau
a) 
b) 
Gọi hai hsinh lên sửa bài cả lớp theo dõi nhận xét và sửa (nếu có)
Cho hsinh làm bài 52 Sgk/ 58: Chứng tỏ rằng với x 0 và x a (a là số nguyên) giá trị biểu thức là một số chẵn
Cho hsinh nêu cách làm
Gọi một hsinh lên bảng trình bày, hsinh cả lớp làm vào vở
Nhận xét và sửa sai nếu có
Cho hsinh làm bài 53 Sgk/ 58: 
a) Biến đổi mỗi phân thức sau thành một phân thức đại số
b) Em hãy dự đoán kết qủa của phép biến đổi biểu thức thành phân thức đại số và kiểm tra lại dự đoán đó.
NỘI DUNG GHI BẢNG
Bài 50 Sgk/ 58
a)
b)
Bài 51 Sgk/ 58
a)
b) 
Bài 52 Sgk/ 58 
Bài 53 Sgk/ 58
a) 
b)
Cho hsinh làm bài 55 Sgk/ 58: Cho phân thức
a) Với giá trị nào của x thì giá trị của phân thức được xác định
b) Chứng tỏ phân thức rút gọn của phân thức đã cho là 
c) Để tính giá trị của phân thức đã cho tại x = 2 và tại x = -1, bạn thắng đã làm như sau: 
 + Với x = 2 phân thức đã cho có giá trị là: 3
 + Với x = -1 phân thức đã cho có giá trị là: 0
Em có đồng ý không? Nếu không, em hãy chỉ ra chỗ mà em cho là sai.
Theo em, với những giá trị nào của biến thì có thể tính được giá trị của phân thứcđã cho bằng cách tính giá trị của phân thức rút gọn.
Bài 55 Sgk/ 59
a) Phân thức được xác định khi
 ¹ 0 Û x ¹ ± 1
b) Chứng tỏ 
Ta có 
c) Đồng ý với x = 2 phân thức đã cho có giá trị là: 3
 Không đồng ý với x= -1 vì không thỏa điều kiện 
x ¹ ± 1
 Với những giá trị của biến làm cho phân thức xác định có thể tính được giá trị của phân thức đã cho bằng cách tính giá trị của phân thức rút gọn 
3) Củng cố: 
Bổ sung thêm câu hỏi cho bài 55 Sgk/ 59
d) Tìm giá trị của x để giá trị của biểu thức bằng 5
e) Tìm giá trị nguyên của x để giá trị của biểu thức là một số nguyên
4) Hướng dẫn về nhà: 
Xem lại các dạng bài tập đã giải
Làm bài 56 Sgk/ 59
Xem và ôn lại lý thuyết chương I 
Tiết sau học “Ôân tập HK I”
Mang theo máy tính bỏ túi.
RÚT KINH NGHIỆM: ............................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................