Giáo án lớp Sinh học khối 8 - Tiết 9: Cấu tạo và tính chất của cơ

Tuần :	Tiết :
Bài 9 :	CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ 
I . MỤC TIÊU :
	1 . Kiến thức :
Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ .
Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ .
	2 . Kỹ năng :
Quan sát hình 
	3 . Thái độ :
Hiểu tại sao phải rèn luyện thân thể , tập thể dục giữa giờ . 
II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
	1 . Giáo viên :
Tranh vẽ các mô hình 9.1 à 9.4 
Nếu có thể thì : 
Tranh vẽ (mô hình) cơ thể người 
Búa y tế 
Ếch , dung dịch sinh lý 0,65% NaCl , cần ghi , bút ghi , trụ ghi giá treo , nguồn điện 6V 
	2 . Học sinh :
Xem lại kiền thức cung phản xạ .
III . HOẠT ĐỘNG DẠY và HỌC :
	1 . ổn định lớp :
	2 . Kiểm tra bài cũ :
Hãy nêu cấu tạo và chức năng của từng thành phần trong cấu tạo Xương dài ?
Thành phần hoá học của xương có ý nghĩa như thế nào đối với chức năng của xương ?
Nhờ đâu Xương dài ra và lớn lên về bề ngang ?
	3 . Bài mới :
Cơ bám vào xương , co cơ làm xương cử động . Vì vậy gọi là cơ xương . Vậy cơ có cầu tạo và tính chất như thế nào ? Ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay :
CẤU TẠO và TÍNH CHẤT CỦA CƠ
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG HS
BÀI GHI
Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ 
Mục tiêu : Hs trình bày được đặc điểm cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ .
Tiến hành :
Gv yêu cầu HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi :
Bắp cơ có cấu tạo như thế nào ?
Tơ cơ có cấu tạo ra sao ? 
Kết luận : Bài ghi 
Hoạt động 2 : Tìm hiểu tính chất của cơ .
Mục tiêu : Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ .
Tiến hành :
GV treo tranh H 9.2 , mô tả cách bố trí thí nghiệm 
Khi bị kích thích thì cơ phản ứng lại bằng cách nào ?
Giải thích cơ chế của sự co cơ ?
GV yêu cầu từng nhóm thực hiện thí nghiệm phản xạ đầu gối .
GV treo tranh phản xạ đầu gối , hỏi :
Giải thích cơ chế thần kinh ở phản xạ đầu gối ?
Nhận xét và giải thích sự thay đổi độ lớn của bắp cơ trước cánh tay khi gập cẳng tay .
Gv chốt lại : Khi có 1 kích thích tác động vào cơ quan thụ cảm trên cơ thể sẽ làm xuất hiện xung thần kinh theo dây hướng tâm về trung ương thần kinh . Trung ương thần kinh phát lệnh theo dây li tâm tới cơ làm cơ co . Khi cơ co , các tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày làm cho đĩa sáng ngắn lại , đĩa tối dày lên do đó bắp cơ co ngắn lại và to về bề ngang . 
Tính chất của cơ là gì ?
Cơ co khi nào ?
Kết luận : bài ghi .
Hoạt động 3 : Tìm hiểu ý nghĩa của hoạt động co cơ .
Mục tiêu : Nêu được ý nghĩa của sự co cơ .
Tiến hành : 
Gv treo tranh H 9.4 yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi :
Em hãy cho biết sự co cơ có tác dụng gì ?
Thử phân tích sự phối hợp hoạt động co , dãn giữa cơ 2 đầu ( cơ gấp ) và cơ 3 đầu ( cơ duỗi ) ở 2 cánh tay .
Gv hoàn chỉnh kiến thức : Sự sắp xếp các cơ trên cơ thể thường tạo thành từng cặp đối kháng . Cơ này kéo xương về 1 phía thì cơ kia kéo về phía ngược lại 
VD : Cơ nhị đầu ở cách tay co thì gập cẳng tay về phía trước , cơ tam đầu co thì duỗi thẳng tay ra . Cơ co làm xương cử động dẫn tới sự vận động của cơ thể . Trong sự vận động của cơ thể có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ : Cơ này co thì cơ kia dãn và ngược lại . Thực ra, đó là sự phối hợp nhiều nhóm cơ 
Kết luận : bài ghi .
HS đọc thông tin quan sát hình 9.1 , thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi .
Đại diện nhóm trình bày , nhóm khác bổ sung 
HS quan sát tranh , đọc thông tin , trả lời câu hỏi .
Các nhóm thực hiện , nhóm khác nhận xét bổ sung .
HS quan sát trả lời câu hỏi 
Đại diện nhóm trả lời và bổ sung 
HS quan sát tranh hình 9.4 và tiến hành làm bài tập ở mục III bằng cách thảo luận nhóm .
Đại diện nhóm trình bày và nhóm khác nhận xét . 
I . Cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ :
Bắp cơ gốm nhiều bó cơ hợp lại , bó cơ gốm nhiều TB cơ bọc trong màng liên kết. Tế bào cơ có nhiều sợi tơ dày và tơ cơ mảnh .
II . Tính chất của cơ :
Tính chất của cơ là co và dãn 
Khi tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày làm tế bào cơ ngắn lại , đó là sư co cơ .
Sự co cơ là do hệ thần kinh điều khiển , thực hiện bằng con đường phản xạ .
III . Ý nghĩa của hoạt động co cơ :
Co cơ làm xương cử động dẫn đến sự vận động của cơ thể .
IV . CỦNG CỐ :
Mô tả cấu tạo của tế bào cơ 
Thực hiện phản xạ đầu gối và giải thích cơ chế của phản xạ .
V . DẶN DÒ :
Học bài 
Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .
Chuẩn bị bài : “ Hoạt động của cơ “