Giáo án Lịch sử 6 tuần 21: Từ sau Trưng Vương đến trước Lý Nam Đế giữa thế kỷ I – giữa thế kỷ VI

Tuần: 21
Tiết: 21
Ngày soạn: 8/01/2011
Ngày dạy: 13/01/2011
Bài 18: TỪ SAU TRƯNG VƯƠNG ĐẾN TRƯỚC LÝ NAM ĐẾ
GIỮA THẾ KỶ I – GIỮA THẾ KỶ VI
I. Mục Tiêu: Qua bài học sinh cần nắm:
1.Kiến thức:
- Từ sau thất bại của Trưng Vương, phong kiến Trung Quốc đã thi hành nhiều biện pháp hiểm độc nhằm biến nước ta thành một bộ phận của Trung Quốc, từ việc tổ chức, sắp đặt bộ máy, cai trị đến việc bắt dân ta theo phong tục và luật Hán, chính sách đồng hoá được thực hiện triệt để ở mọi phương diện
- Chính sách cai trị bóc lột tàn bạo của các triều đại phong kiến Trung Quốc nhằm không chỉ xâm chiếm nước ta lâu dài mà còn muốn xoá bỏ sự tồn tại của dân tộc ta.
- Nhân dân ta đã không ngừng đấu tranh để thoát khỏi tai hoạ đó.
2.Kĩ năng
- Biết phân tích , đánh giá những thủ đoạn cai trị của phong kiến phương Bắc
- Tìm nguyên nhân vì sao dân ta không ngừng đấu tranh chống ách áp bức của phong kiến phương Bắc.
II. Thiết bị dạy học:
- Lược đồ: Âu Lạc thế kỷ I – III.
III. Hoạt động trên lớp:
1. Ổn định: Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Kiểm tra bài cũ: 
H: Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán của nhân dân ta (42 – 43)?
3. Giới thiệu bài mới: 
4. Các hoạt động:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội Dung
Hoạt động 1: chế độ cai trị hà khắc của phong kiến Trung Quốc, nhân dân ta phải chịu mọi áp lực nặng nề
Bước 1: Giáo viên treo lược đồ Âu Lạc thế kỉ I – III
- Giáo viên trình bày cho học sinh thấy rõ những vùng đất của Châu Giao
Bước 2: Giáo viên yêu cầu học sinh đọc phần 1 sách giáo khoa
H: Thế kỷ I Châu Giao gồm những vùng đất nào?
+ Gồm 6 quận của TQ (Quảng Châu – TQ ngày nay) và 3 quận Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam.
H: Đầu thế kỉ III chính sách cai trị của phong kiến TQ đối với nước ta có gì thay đổi?
H: Miền đất Âu Lạc trước đây bao gồm những quận nào của Châu Giao?
(Âu Lạc cũ gồm Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam)
H: Sau cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng nhà Hán đã có sự thay đổi gì trong chính sách cai trị?
(Học sinh trả lời, giáo viên củng cố lại)
+ Trước khởi nghĩa Hai Bà Trưng đứng đầu huyện là lạc tướng, thế kỷ III huyện lệnh là người Hán
H: Em có nhận xét gì về sự thay đổi này?
+ Người Hán cai trị thắt chặt hơn bộ máy cai trị đối với nhân dân ta
H: Chính sách cai trị của nhà Hán trong thời kỳ này như thế nào? 
(Học sinh trả lời, giáo viên củng cố, ghi bảng )
H: Tại sao nhà Hán lại thu nhiều thứ thuế đặc biệt là thuế muối và sắt?
GV: Chúng thu nhiều loại thuế để bóc lột nhân dân ta
+ Đánh thuế muối chúng sẽ bóc lột được nhiều hơn vì mọi người đều phải dùng muối, thuế sắt vì công cụ sản xuất, vũ khí đều làm từ sắt
H: Em có nhận xét gì về chính sách bóc lột của bọn đô hộ?
+ Với sự bóc lột như vậy chúng đã hạn chế được sự phát triển kinh tế nước ta và hạn chế sự chống đối của dân ta để dễ bề thống trị
Bước 3: Giáo viên gọi học sinh đọc phần 3 sách giáo khoa để học sinh thấy chính sách bóc lột của nhà Hán.
H: Vì sao nhà Hán tiếp tục thi hành chủ trương đưa người Hán sang ở nước ta?
Hoạt động 2: Chính sách cai trị và bóc lột của nhà Hán. Nhưng tình hình kinh tế văn hoá của nước ta vẫn phát triển.
Bước 1: Học sinh hoạt động theo nhóm
- Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm.
 Nhóm 1: Vì sao nhà Hán lại giữ độc quyền về sắt? Dù bị hạn chế nhưng nghề rèn sắt ở Giao Châu vẫn phát triển? Vì sao? Chứng minh?
 Nhóm 2: Em hãy cho biết những chi tiết chứng tỏ nền nông nghiệp ở Giao Châu vẫn phát triển?
 Nhóm 3: Ngoài nghề nông người Giao Châu còn biết làm nghề gì khác? Cho ví dụ để chứng tỏ sự phát triển của những nghề này?
 Nhóm 4: Những sản phẩm nông nghiệp và thủ công nghiệp đã đạt đến trình độ như thế nào?
(thương nghiệp trong thời kỳ này phát triển ra sao?)
* Giáo viên: những sản phẩm nông nghiệp và thủ công nghiệp đã trở thành những cống phẩm (những hàng tốt, đẹp cống cho phong kiến TQ, thương nghiệp khá phát triển)
Bước 2: Các nhóm trình bày kết quả thảo luận, gọi các nhóm nhận xét chéo, giáo viên chuẩn xác lại kiến thức và ghi bảng.
1) Chế độ cai trị của triều đại phương Bắc đối với nước ta từ thế kỷ I đến thể kỷ VI
- Thế kỷ I Giao Châu gồm 9 quận
- Thế kỷ III nhà Ngô tách Châu Giao thành Quảng Châu (TQ) và Châu Giao (Âu Lạc cũ)
- Nhà Hán trực tiếp nắm quyền tới cấp huyện, huyện lệnh là người Hán
- Nhân dân ta phải đóng nhiều thứ thuế, nhất là thuế muối và sắt.
- Dân ta hàng năm phải cống nạp các sản vật quý, bắt cả thợ kéo về nước.
- Đưa người Hán sang Châu Giao sinh sống, “đồng hoá” nhân dân ta.
 Biến nước ta thành quận huyện TQ
2) Tình hình kinh tế nước ta từ thế kỷ I đến thể kỷ VI có gì thay đổi?
- Nghề sắt phát triển rèn ra các công cụ sản xuất và vũ khí để bảo vệ đất nước
- Từ thế kỷ I Giao Châu đã biết dùng trâu bò để cày bừa, có đê phòng lụt, biết cấy lúa 2 vụ, trồng nhiều cây ăn quả
- Thủ công nghệp: nghề rèn sắt làm gốm, tráng men, vẽ trang trí trên đồ gốm à sản phẩm gốm ngày càng nhiều chủng loại
+ Nghề dệt phát triển 
- Xuất hiện các chợ làng, các chợ lớn như Long Biên, Luy Lâu để trao đổi hàng hoá
- Chính quyền đô hộ, nắm độc quyền ngoại thương.
 IV) Đánh giá: Giáo viên dùng phiếu học tập
* Chính quyền đô hộ bóc lột nhân dân ta bằng cách nào? (khoanh tròn vào ý đúng)
Bắt nhân ta phải nộp nhiều thứ thuế	c) Dân ta phải nộp cống
Dân ta phải chịu lao dịch	d) Cả 3 ý đều đúng
* Vì sao nhà Hán phải nắm độc quyền và kiểm soát đồ sắt gắt gao?
Sắt là kim loại quý hiếm
Công cụ bằng sắt sử dụng trong sản xuất và chiến đấu có hiệu quả hơn.
Hạn chế sự phát triển sx ở Châu Giao và hạn chế sự chống đối của nhân dân
Câu b và c đúng
Cả a, b và c đều đúng
V) Hoạt động nối tiếp:
- Học bài, trả lời câu hỏi cuối bài. Làm bài tập trong sách bài tập
- Tìm hiểu vì sao chế độ thống trị hà khắc của nhà Hán mà nền kinh tế, văn hóa của ta vẫn phát triển?