I. Mục tiêu
- Củng cố cách ghi và ý nghĩa của CTHH; khái niệm hóa trị và quy tắc hóa trị.
- Rèn luyện các kĩ năng : tíh hóa trị của nguyên tố; lập được CTHH hợp chất khi biết hóa trị các nguyên tố hoặc nhóm nguyên tử.
II. Chuẩn bị :
1. Gv : Baûng phuï.
2. Hs : Oân taäp laïi kieán thöùc ñaõ hoïc .
III. Tieán trình baøi giaûng
1. OÅn ñònh : điểm danh
2. Kieåm tra baøi cuõ : ( Loàng vaøo baøi môùi )
3. Baøi môùi : SGK.
Tuần 8 NS : 27 – 9 - 2012 Tiết 15 ND : 05 – 10 - 2012 BAØI LUYEÄN TAÄP 2 I. Muïc tieâu - Củng cố cách ghi và ý nghĩa của CTHH; khái niệm hóa trị và quy tắc hóa trị. - Rèn luyện các kĩ năng : tíh hóa trị của nguyên tố; lập được CTHH hợp chất khi biết hóa trị các nguyên tố hoặc nhóm nguyên tử. II. Chuẩn bị : 1. Gv : Baûng phuï. 2. Hs : Oân taäp laïi kieán thöùc ñaõ hoïc . III. Tieán trình baøi giaûng 1. OÅn ñònh : điểm danh 2. Kieåm tra baøi cuõ : ( Loàng vaøo baøi môùi ) 3. Baøi môùi : SGK. Hoaït ñoäng 1: KIEÁN THÖÙC CAÀN NHÔÙ Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh - Yeâu caàu hs nhaéc laïi moät soá khaùi nieäm cô baûn : 1. Coâng thöùc chung cuûa ñôn chaát hôïp chaát ? YÙù nghóa cuûa coâng thöùc hoaù hoïc? 2. Hoaù trò laø gì ? 3. Quy taéc hoaù trò ? - Nhận xét, chốt đáp án. I. Kiến Thức cần nhớ. - Nhaéc laïi khaùi nieäm cô baûn. - Nhận xét, bổ sung, ghi bài. * Công thức chung của đơn chất : + A đối với KL và 1 số PK. + An đối với 1 số PK. n thường bằng 2. * Công thức chung của hợp chất : AxBy hoặc AxByCz * Ý nghĩa của CTHH : + Cho biết nguyên tố tạo nên chất + Số nguyên tử mỗi nguyên tố trong 1 phân tử chất + Phân tử khối của chất. - Hoaù trò laø soá bieåu thò khaû naêng lieân keát cuûa nguyeân toá naøy vôùi nguyeân toá khaùc. - Nêu và ghi lại QTHT : Trong CTHH, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia. Hoaït ñoäng 2: LUYÖÄN TËÄP Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh - Treo baûng phuï BT1: Laäp coâng thöùc hoaù hoïc cuûa caùc chaát tạo bởi : 1/ Na (I) và O 5/ Na (I) và (SO4) (II) 2/ Al (III) và O 6/ Cu (II) và (NO3) (I) 3/ C (IV) và H 7/ Ca (II) và (PO4) (III) 4/ S (II) và H 8/ Cu (II) và (SO4) (II). - Nhận xét, chốt đáp án. BT2: (SGK) - Từ CT XO X có hóa trị mấy ? - Từ CT YH3 Y hóa trị mấy ? - Vậy, dựa vào hóa trị chọn CT phù hợp. BT1:(SGK) BT 4 : Nêu ý nghĩa của CTHH lập được ở BT 1 ( ý 1 và ý 5) - Nhận xét, chốt Đ.A. II. Luyeän taäp - QS BT, TLN 6’, trình bày đáp án trên bảng phụ, nhận xét giữa các nhóm, ghi bài giải. + Nhóm chẵn làm câu : 1, 3, 5, 6. + Nhóm lẻ làm câu : 2, 4, 7, 8. 1/ Na2O 2/ Al2O3 3/ CH4 4/ H2S 5/ Na2SO4 6/ Cu(NO3)2 7/ Ca3(PO4)2 8/ CuSO4. BT2: Töø coâng thöùc hôïp chaát ta coù XO → X hoaù trò II YH3 → Y hoaù trò III XY → x.II = y.III → → x = 3, y = 2. - Vậy CTHH đúng là X3Y2. (D) BT1: 4 HS lên bảng giải BT : HS 1/ CTHH Cu(OH)2. - Giả sử : Cu (a) - Theo QTHT ta có : a.1 = I.2 a = II. Vậy, Cu (II). - Tương tự các đáp án là : HS 2 : P (V) HS 3 : Si (IV) HS 4 : Fe (III) - Lớp nhận xét và sưa bài vào vở. - 2 HS lên bảng làm BT : HS 1 : CTHH Na2O có ý nghĩa : + HỢp chất do Na và O tạo nên. + Trong 1 phân tử chất có : 2 Na và 1 O + PTK hợp chất : 2.23 + 16 = 62 (đvC) HS 2 : CTHH Na2SO4 + HỢp chất do Na, S và O tạo nên. + Trong 1 phân tử chất có : 2 Na , 1S, 4 O + PTK hợp chất : 2.23 + 32 + 4.16 = 142 - Nhận xét, sửa BT vào vở. 4. Cuûng coá : - Lưu ý HS các lỗi mắc phải trong quá trình giải BT và trả lời câu hỏi lí thuyết, cách khắc phục các lỗi này. 5. Daën doø : OÂn taäp laïi caùc kieán thöùc ñaõ hoïc chuaån bò kieåm tra 45 phuùt. Tuần 9 NS : 05 – 10 -2012 Tiêt 17 ND :12 – 10 -2012 Chöông II. PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC Baøi 12 SÖÏ BIEÁN ÑOÅI C HAÁT I. Muïc tieâu Hoïc sinh bieát ñöôïc : - HTVL laø hieän töôïng trong ñoù khoâng coù söï bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc . - HTHH laø hieän töôïng trong ñoù coù söï bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc . - Quan saùt ñöôïc moät soá hieän töôïng cuï theå, ruùt ra nhaän xeùt veà HTVL vaø HTHH - Phaân bieät ñöôïc hieän töôïng vaät lyù vaø hieän töôïng hoùa hoïc . II. Chuẩn bị. 1. Giaùo vieân Duïng cuï : Coác thuyû tinh, oáng nghieäm, nam chaâm, keïp, ñeøn coàn, đũa thủy tinh,... Hoaù chaát : Ñöôøng, nöôùc, muoái aên, boät saét, boät löu huyønh. 2. Hoïc sinh : Chuaån bò baøi môùi III. Tieán trình baøi giaûng 1. OÅn ñònh : điểm danh 2.Kieåm tra baøi cuõ: không kiểm tra. 3. Baøi môùi : SGK Hoaït ñoäng 1: HIÖN TÖÔÏNG VËT LÍ Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh - Hãy quan saùt hình 2.1 SGK .45 - Nöôùc coù theå toàn taïi ôû maáy traïng thaùi ? - ÔÛ caùc traïng thaùi ñoù coù söï thay ñoåi veà chaát khoâng ? - Tieán haønh laøm TN : hoaø tan muoái vaøo nöôùc. - Ñun cạn oáng nghieäm nöôùc muoái baèng ñeøn coàn. - Nhaän xeùt ntn về keát quaû TN ? - Ghi laïi sô ñoà bieán ñoåi ? - Thí nghieäm coù söï thay ñoåi veà chaát khoâng? - Ñoù laø nhöõng hieän töôïng vaät lí Hieän töôïng vaät lí laø gì ? - Nhận xét, chốt KT. - Hãy lấy các VD về hiện tượng vật lí. - Nhận xét, chốt đáp án. I . Hieän töôïng vaät lyù - Quan saùt hình. - 3 trang thái : R, L, K. - Chæ coù söï bieán ñoåi traïng thaùi, khoâng coù söï bieán ñoåi chaát. - QS hieän töôïng, nhaän xeùt , ruùt ra nhaän xeùt . - Muối ăn rắn tan trong nước muối khan (rắn) Muoái aên (r) dung dòch muoái(l) Muoái aên (r) - Quaù trình treân chæ coù söï thay ñoåi traïng thaùi, khoâng coù söï bieán ñoái chaát - Nhận xét và ghi bài : Hiện tượng biến đổi chất mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu, được gọi là HTVL. - VD : HS lấy VD Hoïat ñoäng 2: HIÖN TÖÔÏNG HOAÙ HOÏC Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh - Laøm thí nghieäm : + Troän ñeàu boät Fe vaø S theo tỷ lệ ms : mFe = 32 : 56 → chia 2 phaàn. + P1: Ñöa nam chaâm laïi gaàn + P2: Cho vaøo oáng nghieäm ñun noùng, ñöa nam chaâm laïi gaàn. + Quan saùt, nhaän xeùt hieän töôïng xaûy ra ntn ? + Hãy giaûi thích hieän töôïng . - Laøm TN 2 : Cho ñöôøng vaøo oáng nghieäm → ñun noùng - Hai TN treân coù phaûi hieän töôïng vaät lí ? vì sao ? - 2 HT trên là HTHH, HTHH là gì ? - Hãy lấy các VD cho hiện tượng hóa học. - Döïa vaøo ñaâu ñeå phaân bieät HTVL vaø HTHH ? - Nhaän xeùt, choát Đ.A II. Hieän töôïng hóa học - Quan saùt, nhaän xeùt hieän töôïng : + P1: Saét bò nam chaâm huùt + P2: Khi ñun noùng hoãn hôïp noùng ñoû → maøu xaùm ñen, khoâng bò nam chaâm huùt. + Giải thích : P1 : sắt bị nam châm hút vì sắt có từ tính. P2 : Nam châm không hút chất trong ống nghiệm 2 sau phản ứng trong ON ko còn sắt có sự biến đổi từ Fe thành chất khác. - Quan saùt, nhaän xeùt hieän töôïng : Ñöôøng ñun noùng → chaáùt maøu ñen, thaønh oáng coù nöôùc - Coù söï sinh ra chaát môùi coù tính chaát khaùc chaát ban ñaàu → không phải HTVL. - Ruùt ra KL : Hiện tượng chất biến đổi có tạo ra chất khác, gọi là hiện tượng hóa học . - VD : VD do HS tự lấy. - Phân biệt : + HTVL : không sinh ra chất mới. + HTHH : có sinh ra chất mới. 4. Cuûng coá : Caâu 1. Hieän töôïng naøo sau ñaây laø hieän töôïng vaät lyù, hoaù hoïc. Hieän töôïng Vaät lyù Hoaù hoïc 1. Ñun nöôùc thaáy hôi nöôùc bay ra khe hôû cuûa noài. x 2. Ñeå thanh saét trong khoâng khí laâu ngaøy bò gæ . x 3. Thoåi hôi thôû vaøo coác nöôùc voâi trong thaáy vaån ñuïc . x 4. Ñun ñöôøng thaønh than . x 5. EÙp muøn cöa thaønh vaùn eùp . x 6. Phôi nöôùc bieån thaønh muoái. x Caâu 2 : Nhöõng hiện tượng naøo sau ñaây laø HTVL, HTHH ? a. Giuõa moät ñinh saét thaønh maït saét (1). Hòa tan maït saét trong oáng nghieäm ñöïng axit clohidric, thu ñöôïc saét clorua vaø khí hidro(2). b. Cho moät ít ñöôøng vaøo oáng nghieäm ñöïng nöôùc, khuaáy cho ñöôøng tan heát ta ñöôïc nöôùc ñöôøng (1) .Ñun soâi nöôùc ñöôøng treân ngoïn löûa ñeøn coàn, nöôùc bay hôi heát , tieáp tuïc ñun ta ñöôïc chaát raén maøu ñen vaø chaát khí thoaùt ra (2), khí naøy laøm ñuïc nöôùc voâi trong (3) Ñaùp aùn : a. (1) Laø HTVLù (2) HTHH b. (1) Laø HTVL (2) HTHH (3) HTHH 5. Daën doø : - Hoïc baøi cuõ . - Laøm baøi 1, 2, 3 trang 47. - Xem baøi 13 “ Phaûn öùng hoùa hoïc “ vôùi caùc noäi dung I, II. ----------------------- & ----------------------- Tuần 9 NS : 06 – 10 - 2012 Tiết 18 ND: 17 – 10 -2012 PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC . (P I + P II ) I. Muïc tieâu Hs bieát ñöôïc : - Phaûn öùng hoùa hoïc laø quaù trình bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc . - Quan saùt thí nghieäm, hình veõ hoaëc hình aûnh cuï theå, ruùt ra ñöôïc nhaän xeùt PƯHH - Vieát ñöôïc phöông trình hoùa hoïc baèng chöõ ñeå bieåu dieãn phaûn öùng hoùa hoïc . - Xaùc ñònh ñöôïc chaát phaûn öùng vaø saûn phaåm . II. Chuẩn bị : 1. Giaùo vieân : Tranh vẽ 2.5 SGK, bảng BT. 2.Hoïc sinh : hoïc baøi cuõ vaø chuaån bò baøi môùi . III. Tieán trình baøi giaûng 1. OÅn ñònh : điểm danh 2. Kieåm tra baøi cuõ : HS 1 : Theá naøo laø hieän töôïng vaäy lyù, hieän töôïng hoaù hoïc, neâu ví duï ? HS 2 : Laøm baøi taäp 2 sgk / 47 . Ñaùp aùn : HS 1: - HTVL laø hieän töôïng trong ñoù khoâng coù söï bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc + VD - HTHH laø hieän töôïng trong ñoù coù söï bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc + VD Caâu 2 : + a, c laø hieän töôïng hoùa hoïc + b, d laø hieän töôïng vaät lyù 3. Baøi môùi : SGK. Hoaït ñoäng 1: TÌM HIEÅU ÑÒNH NGHÓA PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh - Giới thiệu KN PƯHH. - Hãy lấy các VD đã học có sự biến đổi chất này thành chất khác ? - Giới thiệu : nhöõng chaát bò bieán ñoåi ñöôïc goïi laø chaát tham gia hay chaát phaûn öùng. Nhöõng chaát sinh ra ñöôïc goïi laø saûn phaåm hay chaát taïo thaønh. - Nêu cách viết PT chữ của PƯ HH, cách đọc phản ứng. VD : Saét + Löu huyønh " Saét (II)sunfua. BT 1. Haõy chæ ra chaát tham gia,ø saûn phaåm trong caùc phaûn öùng hoaù hoïc và đọc các PƯ sau: Cacbon + Oxi " Cacbonic. Hidro + Oxi " Nöôùc. Nhoâm + Clo " Nhoâm clorua. Natri + Nöôùc " Natri hidroxit + Hidro. - Mời đại diện 4 nhóm đọc các PƯ. - Nhận xét, chốt Đ.A. - Qua VD cây nến cháy trong PƯ HH, lượng chất PƯ giảm dần, lượng sản phẩm tăng dần. I . Ñònh nghóa - Nghe và ghi bài : Phaûn öùng hoaù hoïc laø quaù trình bieán ñoåi chaát naøy thaønh chaát khaùc. - Nêu các VD, qua đó xác định chất ban đầu bị biến đổi trong PƯ và chất mới sinh ra trong PƯ. - Nghe và ghi bài : + Chaát bò bieán ñoåi ñöôïc goïi laø chaát tham gia hay chaát phaûn öùng. + Chaát sinh ra ñöôïc goïi laø saûn phaåm hay chaát taïo thaønh. VD : Qua trình sắt và lưu huỳnh biến đổi thành sắt (II) sunfua là phản ứng hóa học. + Chaát bò bieán ñoåi :ø saét , löu huyønh + Chaát sinh ra : Saét (II) sunfua. - Nghe và ghi nhớ, ghi bài : Saét + Löu huyønh " Saét (II)sunfua - TLN 6’, hoaøn thaønh baûng, 1 ñaïi dieän nhoùm chöõa baûng. Lôùp boå sung. PÖ Chaát tham gia Saûn phaåm a) Cacbon, oxi Cacbonic b) Oxi, hiñro Nöôùc c) Nhoâm, Clo Nhoâm clorua d) Natri, nöôùc. Natri hidroxit, Hidro. - 4 hoïc sinh ñoïc caùc phaûn öùng. - Các nhóm nhận xét lẫn nhau. Hoaït ñoâng 2: DIEÃN BIEÁN CUÛA PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh - Chất cấu tạo từ các phân tử, khi các chất PƯ với ... ong PƯ HH, chỉ có LK giữa các nguyên tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác. - QS tranh. - Sau PƯ, nguyên tử KL liên kết với nguyên tử nguyên tố khác. 4. Cuûng coá : câu 1. Nêu định nghĩa PƯHH. Câu 2. Nêu diễn biến của PƯHH (bản chất của PƯHH) Câu 3. Hãy xác định chất PƯ, chất SP trong 2 PƯ của phần đọc thêm, đọc các PƯ. Caâu 4: Ghi laïi phöông trình chöõ cuûa PƯHH trong caùc hieän töôïng moâ taû döôùi ñaây : a. löu huyønh hoùa hôïp vôùi khí oxi taïo ra khí sunfurơ coù muøi haéc . b. Nöôùc bò phaân huûy sinh ra khí hidro vaø khí oxi . c. Khi nung, ñaù voâi bò phaân huûy sinh ra voâi soáng (canxi oxit) vaø khí cacbonic. Ñaùp aùn : a . Löu huyønh + Khí oxi Khí sunfurơ b. Nöôùc Khí hidro + Khí oxi . c . Ñaù voâi canxi oxit + Khí cacbonic. Đọc các PƯHH trên. 5. Daën doø : - Hoïc baøi cuõ . - Laøm baøi taäp 1, 2, 3 , 4 sgk / 50 , 51 . ----------------------- & ----------------------- Tuần 10 NS : 11- 10 - 2012 Tiết 19 ND : 15 – 10 -2012 PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC (Phaàn III + IV ) I. Muïc tieâu Hs bieát ñöôïc : - Đeå xaûy ra phaûn öùng hoùa hoïc, caùc chaát phaûn öùng phaûi tieáp xuùc vôùi nhau, hoaëc caàn theâm theâm nhieät ñoä cao, aùp suaát cao hay chaát tieáp xuùc . - Đeå nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra, döïa vaøo moät soá daáu hieäu coù chaát môùi taïo thaønh maø ta quan saùt ñöôïc nhö thay ñoåi maøu saéc, taïo keát tuûa, khí thoaùt ra . - Quan saùt thí nghieäm, hình veõ hoaëc hình aûnh cuï theå, ruùt ra ñöôïc nhaän xeùt ñieàu kieän vaø daáu hieäu ñeå nhaän bieát coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra II. Chuẩn bị : 1. Giaùo vieân : Duïng cuï : OÁng nghieäm, keïp oáng nghieäm. Hoùa chaát : Fe, Zn, ddNa2SO4, dd BaCl2, dd CuSùO4, dd HCl 2.Hoïc sinh : Laøm baøi taäp vaø chuaån bò baøi môùi . III. Tieán trình baøi giaûng 1. OÅn ñònh : điểm danh 2. Kieåm tra baøi cuõ : Caâu 1: Phaûn öùng hoaù hoïc laø gì ? Caùch ghi, caùch ñoïc phaûn öùng hoaù hoïc ? Caâu 2 : HS laøm baøi 4 / 50 sgk . Ñaùp aùn : Caâu 1: Phaûn öùng hoaù hoïc laø quaù trình bieán ñoåi töø chaát naøy thaønh chaát khaùc. Cách ghi : tên chất PƯ tên chất sản phẩm. Cách đọc : + Dấu mũi tên ( ) đọc là tạo ra/ tạo thành + Dấu cộng (+) trước mũi tên : tác dụng với/ PƯ với. + Dấu cộng (+) sau mũi tên : và. Caâu 2 : Tröôùc khi chaùy parafin ôû theå raén coøn khi chaùy ôû theå hôi, caùc phaân töû parafin phaûn öùng vôùi caùc phaân töû khí oxi . 3. Baøi môùi : SGK Hoaït ñoäng 1: ÑIEÀU KIÖN XAÛY RA PHAÛN ÖÙNG HOAÙ HOÏC Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh - Tiến hành TN : + Cho 1 mảnh kẽm vào dung dịch HCl → quan sát. + Cho 4 – 5 mảnh kẽm vào dd HCl QS + Cho 1 mảnh kẽm đặt cạnh 1 ON chứa dd HCl quan sát. - Muốn phản ứng hoá học xảy ra, nhất thiết phải có điều kiện gì ? - Hãy lấy các VD trong thực tiễn giúp cho PƯHH xảy ra nhanh hơn ? - Hãy trình bày cách làm cho 1 cục than cháy ? - Vậy, để 1 PƯHH xảy ra có thể cần thêm điều kiện gì ? - Sau khi than cháy, cần hải tiếp tục đốt ko ? - Pư giữa Zn và dd HCl cần đun nóng ko ? điều kiện đun nóng có bắt buộc với tất cả các PƯHH ko ? - Quá trình chuyển hoá từ tinh bột sang rượu cần điều kiện gì ? - Men rượu là chất xúc tác. giới thiêu về vai trò của chất xúc tác. - Chất xúc tác là chất kích thích cho phản ứng xảy ra nhanh hơn nhưng không biến đổi sau khi phản ứng kết thúc → Phản ứng hoá học xảy ra cần những điều kiện gì ? - Nhận xét, chốt kết KT. III.Điều kiện xảy ra phản ứng hóa học - QS TN. + Có bọt khí. Miếng kẽm nhỏ dần. + Tương tự TH1, PƯ xảy ra nhanh hơn. + Ko có PƯHH xảy ra. - Các chất phản ứng được tiếp xúc với nhau. bề mặt tiếp xúc càng lớn phản ứng xảy ra càng nhanh. - Lấy các VD thực tiễn như chẻ củi, đập nhỏ than, tạo lỗ trong các cục than tổ ong,.. - Đốt than làm cho than cháy. - Một số phản ứng muốn xảy ra được phải đun nóng đến 1 nhiệt độ thích hợp. - Ko - Ko - Một số PƯHH muốn duy trì cần tiếp tục đun nóng, 1 số ko cần; 1 số ko cần đun nóng. - Cần dùng men rượu. - Nghe và ghi bài : Một số phản ứng cần có mặt chất xúc tác. - Tổng hợp rút ra kết luận : Phaûn öùng xaûy ra ñöôïc khi caùc chaát Pư tieáp xuùc vôùi nhau, coù tröôøng hôïp caàn ñun noùng, coù tröôøng hôïp caàn chaát xuùc taùc Hoạt động 2 : Lµm thÕ nµo ®Ó nhËn biÕt ph¶n øng ho¸ häc x¶y ra Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh - Hãy nêu bản chất PƯHH ? - Dựa vào bản chất của PƯHH để xác định có PƯHH xảy ra. Chất mới sẽ có TC khác với chất cũ. - Làm thí nghiệm: TN 1- Cho 1 giọt dung dịch BaCl2 vào dung dịch Na2SO4. TN 2- Cho 1 dây sắt vào dung dịch CuSO4. - Quan sát → Rút ra nhận xét ? - Yêu cầu hs thảo luận câu hỏi 5’ : - Làm thế nào để nhận biết được có phản ứng hoá học xảy ra ? - Dựa vào dấu hiệu nào để biết có chất mới xuất hiện ? - Giới thiệu : phát sáng và tỏa nhiệt có thể là dấu hiệu của PƯHH . IV. Làm thế nào để nhận biết phản ứng hóa học xảy ra . - Làm biến đổi chất này thành chất khác. - Nghe giới thiệu và ghi nhớ. - QS trạng thái, màu sắc tác chất trước pư và sau pư, hiện tượng xảy ra, kết quả thu được. - TN 1: có chất không tan màu trắng. - TN 2: Trên dây sắt có 1 lớp kim loại màu đỏ bám vào (Cu). - TLN, đại diện trình bày, lớp bổ sung : + Nhận biết pư xảy ra dựa vào dấu hiệu có chất mới tạo thành. + Dấu hiệu nhận biết : Màu sắc, mùi vị Trạng thái. Phát sáng Toả nhiệt 4. Cuûng coá : Moät laù ñoàng maøu ñoû, khi bò nung noùng trong KK, treân beà maët laù ñoàng coù phuû moät lôùp maøu ñen. Biết khi nung trong KK, Cu tác dụng với oxi tạo đồng (II) oxit. Haõy chæ ra daáu hieäu nhaän bieát coù phaûn öùng xaûy ra và ghi phöông trình chöõ cuûa PƯ. Ñaùp aùn : - Daáu hieäu : taïo moät lôùp maøu ñen – sự thay đổi màu sắc chöùng toû coù phaûn öùng hoùa hoïc xaûy ra. - PT chữ : Ñoàng + oxi Ñoàng (II) oxit . 5. Daën doø : - Làm bài tập 5, 6 sgk / 51 - Hoïc baøi cuõ, soaïn tröôùc baøi 14 - Mỗi nhóm chuaån bò : Que ñoùm, oáng huùt để tiết sau thực hành . ----------------------- & ----------------------- Tuần 10 NS : 12 – 10 -2012 Tiết 20 ND : 19 – 10 -2012 BAØI THÖÏC HAØNH 3 PHẢN ỨNG HÓA HỌC VÀ DẤU HIỆU CỦA PHẢN ỨNG HÓA HỌC I . Muïc tieâu Biết được : Mục đích và các bước tiến hành TN, kĩ thuật thực hiện 1 số TN : - HTVL : sự thay đổi trạng thái của KMnO4. - HTHH : đá vôi sủi bọt trong axit, đường bị hóa than. - Söû duïng hoùa chaát , duïng cuï ñeå tieán haønh ñöôïc thaønh coâng, an toaøn caùc thí nghieäm neâu treân . - Quan saùt, moâ taû, giaûi thích ñöôïc caùc hieän töôïng hoùa hoïc . - Vieát töôøng trình hoùa hoïc . II. Chuẩn bị : 1 . Giaùo vieân : * Dụng cụ : - Giá ống nghiệm, ống thuỷ tinh, ống hút. - Ống nghiệm đánh số 1 - 5, ống nghiệm 1-3 đựng nước, 4-5 đựng nước vôi trong. - Kẹp gỗ, đèn cồn, diêm, đóm . * Hoùa chaát : Nöôùc, KMnO4, dd Ca(OH)2, dd NaOH, dd Na2CO3 . 2. Hoïc sinh : Hoïc baøi cuõ vaø chuaån bò que ñoùm, nöôùc voâi trong, oáng huùt III. Tieán trình baøi giaûng 1. OÅn ñònh : điểm danh 2. Kieåm tra baøi cuõ : ( Kieåm tra söï chuaån bò cuûa hs ) 3. Baøi môùi : SGK Hoaït ñoäng 1 : TIEÁN HAØNH THÍ NGHIEÄM Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh - Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. - Nêu mục tiêu của bài thực hành. - Các bước tiến hành TN 1 + 2 ? - Các bước tiến hành của buổi thực hành ? - Giới thiệu và làm mẫu 1 số thao tác : + Rót chất lỏng vào ON. + Hòa tan chất rắn vào ON có chứa nước. + Lắc ON. + Đun nóng ON. + Thổi hơi thở vào chất lỏng trong ON qua ống thủy tinh. + Đưa tàn đóm lên miệng ON. - Giao DC và HC cho 4 nhóm. - Hỗ trợ các nhóm thực hiện TN. - hãy nêu kết quả TN. + ON 1 : hiện tượng ? + ON 2 : hiện tượng ? - Tại sao tàn đóm bùng cháy ? - Hiện tượng tàn đóm không cháy nữa nói nên điều gì ? Vì sao ta ngừng đun ? - Khi nung nóng ON2 đã xảy ra HTHH ? Vì sao ? - Ở 2 ON, đã có những biến đổi nào ? - Giao DC, HC cho 4 nhóm. - Hỗ trợ các nhóm thao tác. - Hãy nêu kết quả TN ? - ON nào có PƯ HH xảy ra ? Vsao ? - Trong hơi thở có khí nào làm đục nước vôi trong ? - Hãy viết PT chữ của phản ứng ? (Cho biết tên của sản phẩm theo phần tường trình). - Hãy viết Pt chữ cho Pư ở ON 6. - Các nhóm trình bày sự chuẩn bị - Nghe giới thiệu. - Nêu các bước tiến hành theo SGK. - QS và ghi nhớ cách thao tác. - Nhận DC và HC, kiểm tra số lượng DC và hóa chất, tiến hành TN. 1 - Thí nghiệm 1: Hoà tan và đun nóng Kalipemanganat - Chia lượng thuốc tím có sẵn làm 2 phần. - Phần 1(1/3) : Cho vào nước đựng trong ống nghiệm 1 lắc nhẹ cho tan. - Phần 2 (2/3) : Bỏ vào ống nghiệm 2. + Đun nóng. + Đưa tàn đóm vào thử → đun đến khi tàn đóm ko cháy nữa. + Đổ nước vào ống nghiệm 2 lắc kỹ. * Kết quả - ON 1: Chất rắn tan hết tạo thành dung dịch màu tím HTVL - ON 2: + Tàn đóm bùng cháy + Chất rắn không tan hết (còn lại 1 phần rắn lắng xuống đáy ống nghiệm). - ON2 sinh ra khí oxi khi nung. - ON2 không sinh ra oxi nữa. Ngừng đun vì Pư đã kết thúc. - HTHH vì có sinh ra chất mới : oxi và chất ko tan trong nước (thuốc tím tan trong nước) * Có 3 biến đổi ở 2 ON : - Quá trình hòa tan thuốc tím ON1 là HTVL. - Quá trình đun nóng thuốc tím ở ON 2 là HTHH vì có chất mới tạo thành. - Quá trình hòa tan 1 phần chất rắn ở ON 2 là HTVL. 2- Thí nghiệm 2: Thực hiện phản ứng với canxi hidroxit - Nhận DC, HC và tiến hành TN. - Trường hợp a : + Duøng oáng thuûy tinh hình chöõ L thoåi hôi thôû laàn löôït vaøo oáng nghieäm (3) ñöïng nöôùc caát vaø oáng nghieäm (4) ñöïng nöôùc voâi trong. + QS hieän töôïng xaûy ra 2 oáng nghieäm . - Trường hợp b : + Nhỏ thêm từ từ dd Na2CO3 vào ON 5 chứa nước và ON 6 chứa dd nước vôi trong. + QS hiện tượng xảy ra ở 2 ON. - Trường hợp a : + ON3 : nước vẫn trong. + ON 4 : xuất hiện vẩn đục trong dần. - ON 3 ko có PƯ HH xảy ra. - ON 4có PƯ HH xảy ra vì có xuất hiện chất mới là chất ko tan. - Khí trong hơi thở làm đục nước vôi trong là khí cacbonic. - Dựa vào chất PƯ và SP, 1 HS lên viết PT chữ của Pư : Cacbonic + Canxi hidroxit canxi cacbonat + nước. - Trường hợp b : + ON 5 chất lỏng ko màu. Ko có Pư xảy ra + ON6 : xuất hiện chất ko tan, trắng có Pư xảy ra. + Pt chữ : Natri cacbonat+canxi hidroxit canxi cacbonat + natri hidroxit Hoaït ñoäng 2 : THU HOAÏCH Hoaït ñoäng cuûa Giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa Hoïc sinh - Cho HS laøm baøi thu hoaïch theo maãu - Laøm baøi thu hoaïch theo maãu. 4.Cuûng coá : - Thu doïn duïng cuï veä sinh phoøng hoïc. - Nhaän xeùt yù thöùc caùc nhoùm giôø thöïc haønh - Nhaän xeùt keát quaû töøng nhoùm, nhaéc nhôû caùc nhoùm laøm chöa toát 5. Daën doø : - Hoïc baøi cuõ , hoaøn thaønh baûn töôøng trình , tieát sau noäp laáy ñieåm kieåm tra 15’ - Soaïn tröôùc baøi 15 vôùi noäi dung “Ñònh luaät baûo toaøn khoái löôïng “ ----------------------- & -----------------------
Tài liệu đính kèm: