Giáo án dự thi giáo viên giỏi cấp huyện môn Ngữ văn 6 tiết 107: Các thành phần chính của câu

Ngµy so¹n: 10.03.2012 TiÕt 107
Ngµy gi¶ng :15.03.2012 CAÙC THAØNH PHAÀN CHÍNH CUÛA CAÂU
A. Môc tiªu cÇn ®¹t
- N¾m ®­îc khái niệm thµnh phÇn chÝnh cña c©u.
- Biết vận dụng kiến thức trên để nói, viết câu đúng cấu tạo.
B. Kiến thực trọng tâm.
1. Kiến thức:
- C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u.
- Phân biệt thành phần chính và thành phần phụ.
2.Kỉ năng:
-xác định được chủ ngữ và vị ngữ của câu
-Đặt câu có chủ ngữ, vị ngữ phù hợp với yêu cầu cho trước.
3. Thái độ: GDHS khi giao tiếp phải sử dụng câu đúng cấu tạo
C. ChuÈn bÞ:
- GV: B¶ng phô ghi bµi tËp, phiếu học tập 
- HS: ChuÈn bÞ bµi.
D. Các PPDH và KTDH chính.
1.PPDH: giải quyết vấn đề, vấn đáp, th¶o luËn nhãm
2.KTDH: §éng n·o , trình bày một phút, th¶o luËn nhãm 
E. C¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. æn ®Þnh tæ chøc líp
2. KiÓm tra bµi cò: Kết hợp bài mới.
* Ho¹t ®éng 1: 
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
* Ho¹t ®éng 2: Giúp HS ph©n biÖt thµnh phÇn chÝnh víi thµnh phÇn phô cña c©u.
H. Nh¾c l¹i tªn c¸c thµnh phÇn c©u ®· häc ë bËc tiÓu häc ? ( Chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ )
 HS ®äc bµi tËp 2 (SGK- 92) và nêu lên yêu cầu.
H: Tìm các thành phần câu nói trên trong các câu sau: Ch¼ng bao l©u, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. ( Tô Hoài )
 - HS xác định, bổ sung, Gv nhận xét.
 - Gv tổ chức HS trao đổi theo cặp câu hỏi 3 sgk/t92
Nội dung thảo luận: Thö bá lÇn l­ît tõng thµnh phÇn c©u nói trên rồi rút ra nhận xét.
GV cung cấp bảng phụ.
 Gợi ý: H: Bá tr¹ng ng÷ trong c©u trªn, cã ¶nh h­ëng ®Õn nghÜa cña c©u kh«ng? Nghĩa của câu có thay đổi không ?
->Tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. 
 ( Ch¼ng bao l©u. (T/ng÷ ) -> bá ®­îc - vÒ c¬ b¶n ý nghÜa cña c©u kh«ng thay ®æi ) .
 H: Bá thµnh phÇn chñ ng÷ th× nh­ thÕ nµo? 
-> Ch¼ng bao l©u, đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
( Bá T«i ( CN ) ®i ta kh«ng hiÓu hµnh ®éng, tÝnh chÊt nãi ®Õn lµ cña ai ) .
H: Bá thµnh phÇn vÞ ng÷ th× nh­ thÕ nµo? 
-> Ch¼ng bao l©u, tôi. 
( Bá ®· trë thµnh ...( VN) ®i ta kh«ng hiÓu nh©n vËt ®­îc nãi ®Õn trong c©u cã nh÷ng hµnh ®éng, tÝnh chÊt nµo. )
GV lấy thêm ví dụ và phân tích thêm.
S¸ng mai, chóng em sẽ ®i lao ®éng.
 TN CN VN
 ( Nếu bỏ TP T/ngữ thì nội dung thông báo về cơ bản vẫn không thay đổi còn bỏ CN thì ta không biết được hành động đi lao động là của ai, bỏ VN ta cũng không biết nhân vật được nói đến có những hành động nào ?) .
H: Qua phân tích các ví dụ, em thấy thµnh phÇn nào bắt buộc phải cã mÆt ®Ó cÊu t¹o c©u hoµn chØnh và diễn đạt một ý trọn vẹn. Thành phần nào không bắt buộc ?
Gv:Nhưng nếu có TP trạng ngữ nó giúp ta xác định được không gian, thời gian, phương tiện, cách thức  trong câu. Sau này các em sẽ được tìm hiểu kỉ hơn về thành phần phụ trạng ngữ ) 
GV: Nh­ chóng ta võa nãi thµnh phÇn chÝnh lµ thµnh phÇn kh«ng thÓ l­îc bá vµ b¾t buéc ph¶i cã mÆt trong c©u để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt một ý tương đối trọn vẹn nh­ng trong 1 sè hoµn c¶nh nãi năng cụ thể th× thµnh phÇn nµy l¹i bÞ l­îc bá.
VD: - Anh vÒ h«m nµo?
 CN VN
 - H«m qua.
V× vËy trong một số trường hợp chúng ta phải đặt vào hoàn c¶nh nãi n¨ng cụ thể thì mới hiểu đúng nghĩa của câu. Tuy nhiên trong khi giao tiếp tốt nhất ta nên sử dụng những câu đủ thành phần. Như thế mới diễn đạt đầy đủ ý nghĩa. 
 HS ®äc ghi nhí - GV chèt kiÕn thøc.
- GV yêu cầu HS xác định các thành phần câu trong các ví dụ sau
- HS bổ sung - GVKL.
I. Ph©n biÖt thµnh phÇn chÝnh víi thµnh phÇn phô cña c©u.
1.VD.
a. Ch¼ng bao l©u, tôi / đã trở thành 
 TN CN 
một chàng dế thanh niên cường tráng.
VN
2. NhËn xÐt
- CN -VN bắt buộc phải cã mÆt ®Ó cÊu t¹o c©u hoµn chØnh và diễn đạt một ý trọn vẹn => Thµnh phÇn chÝnh.
- TN thì không bắt buộc => Thành phần phụ
* Ghi nhí 1 (SGK- 92)
Ví dụ:
a. Mặt trời đang lên.
 CN VN
b. An sắp đến trường.
 CN VN
* Ho¹t ®éng 2: Các thành phần chính của câu :
HS ®äc l¹i câu vừa phân tích ở phần I .
H. VN kÕt hîp víi tõ nµo ®øng tr­íc ? Tõ ®ã thuéc tõ lo¹i nµo ?
( VN có thể kết hợi với từ đã, đang, sẽ , sắp đứng trước, từ đã, đang, sẽ, sắp thuộc từ loại phó từ chỉ thời gian )
H. Thế nào là phó từ ? ( phó từ là những từ chuyên đi kèm với ĐT, TT để bổ sung ý nghĩa cho ĐT, TT)
H: Vị ngữ trả lời cho những câu hỏi như thế nào ? 
 ( H·y ®Æt c©u hái ®Ó tr¶ lêi cho VN ở các VD trên ? )
 Gv xuống tận nơi để hướng dẫn.
H: Qua ví dụ trên, em thấy vị ngữ có đặc điểm gì ?
( Khả năng két hợp; Trả lời cho câu hỏi nào? Đứng ở vị trí nào trong câu )
Gv: Tuy nhiên trong một số trường hợp VN đứng trước CN: Lom khom dưới núi tiều vài chú.
 VN CN
-> Theo ý đồ nghệ thuật của tác giả...
HS ®äc các ví dụ a, b, c sgk/t92.93
Gv cung cấp bằng phiếu học tập.
 Cho HS thảo luận nhóm.
a. Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi,
 VN1(CĐT)
 xem hoàng hôn xuống. ( Tô Hoài )
 VN2(CĐT)
b. Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào,
 VN1(CĐT) VN2
 đông vui, tấp nập. ( Đoàn Giỏi ) 
 VN3 VN4 ( TT) 
c. Cây Tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam
 VN ( CDT)
 []. Tre, nứa, mai, vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau. VN (CĐT)
 ( Thép Mới)
Nội dung thảo luận: 
1. H·y ®Æt c©u hái ®Ó t×m VN cña 3 c©u trªn ? 
2. Cho biết VN có cấu tạo là từ hay cụm từ ? Nếu VN là từ thì thuộc từ loại nào? Nếu là cụm từ thì thuộc cụm từ loại nào ?
3.Mỗi câu có thể có mấy vị ngữ ?
H. Qua ph©n tÝch bµi tËp em rót ra nhËn xÐt g× vÒ cấu tạo của VN trong c©u?
- HS khái quát, bổ sung - GV chèt kiÕn thøc.
 - HS ®äc ghi nhí.
II. Các thành phần chính của câu.
Vị ngữ.
 a. Đặc điểm của vị ngữ.
 */ Xét ví dụ.
*/ Nhận xét: 
- VÞ ng÷ có khả năng kÕt hîp víi phã tõ (®·, sẽ, đang, sắp) chỉ quan hệ thời gian.
- VN tr¶ lêi cho c©u hái: làm gì ? lµm sao? như thÕ nµo? hoặc là gì ?
- Thường đứng sau chủ ngữ.
b. Cấu tạo của vị ngữ.
*/ Xét ví dụ:
a: VN lµ hai côm ®/tõ.
b: VN lµ mét côm ®éng tõ vµ ba t/tõ.
c: VN lµ mét CDT(c©u 1), 
 C§T(c©u 2)
* / NhËn xÐt: 
-VN là một từ: ĐT, TT hoặc DT
-VN là một cụm từ: CĐT, CTT hoặc CDT
- Có thể có một hoặc nhiều VN
 * Ghi nhí 2: (SGK- 93)
* Hoạt động 3: Luỵên tập, củng cố.
- HS ®äc bµi tËp 1- Nªu yªu cÇu.
* Yªu cÇu: Hãy đặt câu hỏi để xác định VN, xÐt cÊu t¹o cña chóng ?
Câu
CN ( cấu tạo)
VN( cấu tạo)
1
đã trở thành...cường tráng. (CĐT)
2
mẫn bóng. (TT)
3
cứ cứng dần và nhọn hoắt. (2CTT)
4
co cẳng ....vào ngọn cỏ. ( 2CĐT)
5
gẩy rạp ....qua. ( CĐT)
III. LuyÖn tËp.
Bµi 1: Tìm thành phần vị ngữ trong trong bài tập và cho biét cấu tạo của vị ngữ.
- HS ®äc bµi tËp 2- Nªu yªu cÇu.
- HS lên bảng làm độc lập – HS khác làm vào vở.
- HS nhận xét, bổ sung - GV chốt lại ý đúng.
 a. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái: Lµm g×?
 Gîi ý: KÓ vÒ mét viÖc tèt em hoÆc b¹n em míi lµm ®­îc.
b. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái ntn?
 Gîi ý: T¶ h×nh d¸ng hoÆc tÝnh t×nh ®¸ng yªu cña b¹n em.
c. Mét c©u cã VN tr¶ lêi cho c©u hái : Lµ g×?
 Gîi ý: §Ó giíi thiÖu nh©n vËt.
- HS ®äc bµi tËp 3- Nªu yªu cÇu.
Điền chữ đúng ( Đ), chữ sai (S) vào cuối các câu sau:
1. TN là thành phần phụ của câu có thể lược bỏ. Đ
2.VN là thành phần chính của câu. Đ
3.Các từ gạch chân là VN
 Lom khom dưới núi tiều vài chú S
 Lác đác bên sông chợ mấy nhà. Đ
4.Thành phần VN trong câu có cấu tạo là một cụm TT.
a. Hà Nội là thủ đô của nước ta. S
b. Tiếng việt chúng ta rất giàu Đ
* Gi¸o viªn hÖ thèng bµi gi¶ng bằng sơ đồ tư duy.
Bµi 2: §Æt c©u theo c¸c yªu cÇu:
a. Trên đường đến trường, tôi đã dắt một bà cụ qua đường.
 VN
a. Nguyên Sa vừa đẹp người lại vừa đẹp nết. VN1 VN2
c. Thach Sanh là em kết nghĩa của Lí Thông. VN
Bµi 3: 
4. Hướng dẫn về nhà :
- Häc thuộc ghi nhí
- ChuÈn bÞ bµi “ TËp lµm th¬ 5 ch÷.
Ruùt kinh nghieäm: .........................
----------˜&™--------
. Học tập chăm chỉ là nhiệm vụ của học sinh
b. Khiêm tốn là một đức tính
Ngaøy soaïn: 01/03/2012 Tieát 102
Ngaøy daïy :05 /03/2012 Vaên baûn : NÖÔÙC ÑAÏI VIEÄT TA ( TT )
 	 (TrÝch: B×nh Ng« ®¹i c¸o - NguyÔn Tr·i)	 
A. Môc tiêu cần đạt:
- Bổ sung kiến thức về văn nghị luận trung đại
-Thấy được chức năng , yêu cầu nội dung và hình thức của một bài cáo.
-Năm được đặc điểm nội dung và hình thức của đoạn trích.
1.KiÕn thøc: - Sơ giản về thÓ c¸o.
 - Hoµn c¶nh lịch sử liªn quan ®Õn ra ®êi cña v¨n b¶n.
 - Néi dung t­ t­ëng tiÕn bé cña Nguyễn Trãi vÒ ®/n d©n téc.
 - §Æc ®iÓm v¨n chÝnh luËn cña BN§C ë mét ®o¹n trÝch.
2.KÜ n¨ng: -§äc-hiÓu mét văn bản viÕt theo thÓ c¸o.
 -NhËn ra, thÊy ®­îc ®Æc ®iÓm cña kiÓu Nghị luận trung ®¹i trong mét vb cô thÓ.
3.Thái độ : Giáo dục học sinh biết yêu nước, yêu độc lập dân tộc.
- Tích hợp tấm gương đạo đức HCM: Tư tưởng nhân nghĩa, tư tưởng yêu nước và độc lập dân tộc là nguồn gốc tư tưởng HCM.
B. ChuÈn bÞ:
-Tranh ch©n dung NguyÔn Tr·i, tác phẩm viết bằng chữ Hán toµn v¨n bµi "B×nh ng« ®¹i c¸o", bảng phụ...
- Häc sinh so¹n bµi.
C. Các PPDH và KTDH chính.
- Trình bày 1 phút, Gợi tìm, nêu vấn đề, vấn đáp, thảo luận nhóm, kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật động não, kĩ thuật giao nhiệm vụ
D. TiÕn tr×nh lªn líp:
	1. æn ®Þnh t/c:
2. KiÓm tra bµi cò: kết hợp bài mới
3. Bµi míi:
* Ho¹t ®éng 1: 
Hoạt động của thầy - trò
Nội dung
Ho¹t ®éng 3 :Hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản.
Gv: * Nh©n nghÜa lµ nguyªn lý c¬ b¶n lµm nÒn t¶ng ®Ó triÓn khai toµn bé néi dung bµi c¸o. TÊt c¶ nh÷ng néi dung ®­îc ph¸t triÓn vÒ sau ®Òu xung quanh nguyªn lý nµy.
 - Nh©n nghÜa lµ kh¸i niÖm cu¶ nho gi¸o nãi vÒ ®¹o lý lµ t×nh th­¬ng gi÷a con ng­êi víi nhau. Nền tảng của đạo đức nho giáo là tam cương ngũ thường .
- Trong quan hệ đạo đức của người xưa, chữ nhân có nội dung rất rộng, mà cốt lõi của nhân là thương người, là sự tương thân, tương ái giữa con người với con người. Đối với bậc vua chúa, nhân là trọng dân, đối với dân phải khoan dung, nhân ái, không được thực hiện chính trị hà khắc bạo ngược với dân.
- Còn nghĩa là cái phải làm của con người, là hành động hợp với lẽ phải, với đạo lí.
Như vậy Nhân nghĩa hiểu chung lµ lòng th­¬ng ng­êi, là đạo lí, là lẽ phải cần làm trong quan hệ giữa người với người. 
* Cũng dùng khái niệm nhân nghĩa, nhưng cốt lõi tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi là yên dân và trừ bạo. Nguyễn Trãi không nói chung chung, mà xác định rõ ràng: Mục đích cuối cùng của nhân nghĩa là yên dân . Dân mà tác giả nói đến là nhân dân Đại Việt - tầng lớp đông đảo nhất trong xã hội, những người chân lấm tay bùn, một nắng hai sương chỉ biết làm ăn lo toan nghèo đói. Yên dân là làm cho dân được yên ổn, được an hưởng thái bình, hạnh phúc. Muốn yên dân thì phải tiêu diệt mọi thế lực bạo tàn. Đặt trong hoàn cảnh Nguyễn Trãi viết Bình ngô đại cáo là giặc Minh xâm lược bạo tàn và quân điếu phạt chính là nghĩa quân Lam Sơn .
Như vậy với Nguyễn Trãi nhân nghĩa gắn liền với yêu nước chống xâm lược. Nhân nghĩa không chỉ trong quan hệ giữa người với người mà còn có trong quan hệ giữa dân tộc với dân  ...  nước và độc lập dân tộc là nguồn gốc tư tưởng HCM: Nh©n nghÜa g¾n liÒn víi yªu n­íc, độc lập dân tộc chèng x©m l­îc.
Sau khi nêu lên nguyên lí nhân nghĩa với hai câu văn biền ngẫu, cấu trúc sóng đôi, vừa ngắn gọn vừa chắc khỏe, mở ra một âm hưởng hùng tráng, mạnh mẽ. Nguyễn Trãi đã khẳng định chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt. Vậy chân lí ấy được tác giả chứng minh bằng những yếu tố nào? Chúng ta cùng tìm hiểu phần tiếp theo.
Häc sinh ®äc 8 c©u th¬ tiÕp theo.
H: §Ó kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn, ®éc lËp cña d©n téc §¹i ViÖt, t¸c gi¶ ®· dùa vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? ( neàn vaên hieán, cöông vöïc laõnh thoå , phong tuïc taäp quaùn, lòch söû, cheá ñoä....)
H: Đieàu ñoù ñöôïc theå hieän qua chi tieát naøo?
Gv: Bao trùm lên tất cả là một nền văn hiến, truyền thống lịch sử lâu đời: Voán xöng neàn vaên hieán ñaõ laâu. Văn hiến, truyền thống lịch sư là cái gốc, là cốt lõi của một quốc gia độc lập. Núi sông có thể chuyển dời, chính trị có thể thay đổi từ triều đại này sang triều đại khác, chính trị có thể lúc mạnh lúc yếu nhưng nền văn hiến, truyến thống lịch sử thì mãi mãi trường tồn.
H: Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ của tác giả ?
( Söû duïng töø ngöõ chæ söï vónh haèng veà thôøi gian, có tính chất hiển nhiên theo thi phaùp vaên hoïc trung ñaïi)
H: Qua đó tác giả muốn khẳng định điều gì ?
H: Tiếp tục chứng minh cho chân lí về sự tồn tại độc lập chủ quyền cña d©n téc §¹i ViÖt được t¸c gi¶ thể hiện qua chi tiết nào nữa ? 
Gv: Nghiã là gì ? Nghĩa là ranh giới được phân định 1 cách rõ ràng, nước nào có biên cương, lãnh thổ của nước đó, theo cách nói của Lý Thường Kiệt ‘’ Rành rành định phận tai sách trời’’ và phong tục tập quán mỗi nơi cũng mỗi khác
H: Em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ của tác giả ở hai câu này?
H: Qua đó tác giả muốn khẳng định điều gì ?
H: Yếu tố tiếp theo để kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn, ®éc lËp dân tộc được tác giả thể hiện qua chi tiết nào nữa ?
Gv: Ở đây tác giả không nói chung chung mà đưa ra dẫn chứng rất cụ thể, xác thực. Bên kia có Haùn Ñöôøng, Toáng, Nguyeân thì bên này có Trieäu, Ñinh, Lí, Traàn mỗi bên xưng đế một phương, tự mình xây dựng nền độc lập, không phụ thuộc mà cũng chẳng liên quan với nhau.
H: Nét nỗi bật nhất về nghệ thuật ở đây là gì ?
Gv: Sử dụng từ ngữ hiển nhiên, so sánh giữa ta với Trung Quốc, đối nhau trong từng cặp triều đại Bắc- Nam, liệt kê các triều đại trong lịch sử: Triệu, Đinh ....với Hán, Đường ...., dẫn chững xác thực, cụ thể.
H: Qua đó tác giả muốn khẳng định điều gì ?
Gv: Đây là yếu tố mới, khẳng định một đất nước có nhiều đại diện tiêu biểu, những con người ưu tú làm rạng danh cho dân tộc, cho đất nước Đại việt.
H: Em có nhận xét gì về nghệ thuật mà tác giả sử dụng ở đoạn này ? Qua đó tác giả muốn khẳng định điều gì ?
 ( Giọng văn ? lí lẽ ? lối diễn đạt ? cách dùng từ ? các biện pháp nghệ thuật ? )
( ® Giọng văn hùng hồn, đỉnh đạc. Lí lẽ sắc bén, đanh thép, lối diễn đạt sóng đôi, cân xứng của những câu văn biền ngẫu, dùng nhiều từ ngữ mang tính hiển nhiên, so sánh , liệt kê, đối => khẳng định độc lập, chủ quyền và ca ngợi tầm vóc lịch sử lớn lao của Đại Việt ).
Câu hỏi trao đổi : Coù yù kieán cho raèng “ Nước đại Việt ta” laø söï phaùt trieån, tieáp noái yù thöùc daân toäc ôû baøi “Nam Quốc Sơn Hà ”. Haõy phaân tích xem nhöõng yeáu toá naøo ñöôïc tieáp noái vaø yeáu toá naøo ñöôïc phaùt trieån ?
HS tự do trao đổi – HS phát biểu ý kiến, bổ sung.
GV nhận xét và chốt lại ý chính :
 Năm 1077, Lí Thường Kiệt đã viết bài thơ “Nam quốc sơn hà” đây được coi là “ bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên” của đất nước ta, thì gần 400 năm sau, “Bình Ngô đại cáo” được coi là “ bản tuyên ngôn độc lập thứ hai” đã ra đời.
- Nếu như trong “Nam quốc sơn hà” Lí Thường Kiệt mới chỉ khẳng đinh chủ quyền và lãnh thổ của dân tộc thì ở “Bình ngô đại cáo” quan niệm về chủ quyền của dân tộc đã có sự tiến bộ rất nhiều : có nền văn hiếu lâu đời, có lãnh thổ núi sông bờ cõi, có thuần phong mĩ tục, có nề độc lập trải qua nhiểu thời đại, có nhân tài hào kiệt.
 Và hơn thế nữa, nếu trong “NQSH”. LTK cho rằng chủ quyền là do “Sách trời”, do thần linh, thì đến bây giờ N.Trãi đã khẳng định: Nó là do sức mạnh dân tộc, dựa trên tư tưởng nhân nghĩa.
- Töø “ñeá” ñöôïc LTK duøng trong NQSH nay ñöôïc Nguyeãn Traõi neâu ra trong BNÑC.
- Đặc biệt ông đưa yếu tố văn hiến lên hàng đầu, đó là yếu tố cơ bản nhất để xác định dân tộc. Nhất là trong hoàn cảnh bọn phong kiến phương bắc luôn tìm mọi cách để phủ nhận nền văn hiến nước Nam để từ đó phủ định cả tư cách độc lập của dân tộc ta.)
2. Ch©n lý vÒ sù tån t¹i ®éc lËp có chñ quyÒn cña d©n téc §¹i ViÖt:
 “Nhö nöôùc Ñaïi Vieät ta töø tröôùc
 Voán xöng neàn vaên hieán ñaõ laâu,” 
-> Töø ngöõ hiển nhiên. 
=> Söï toàn taïi một nền văn hiến laâu ñôøi cuûa daân toäc ñaïi Vieät.
 “ Nuùi soâng bôø coõi ñaõ chia 
 Phong tuïc Bắc Nam cuõng khaùc”
-> Töø ngöõ hiển nhiên. 
=> Khaúng ñònh chuû quyeàn, laõnh thoå, söï khaùc bieät veà phong tuïc, taäp quaùn.
-“Töø Trieäu, Ñinh, Lí, Traàn bao ñôøi xaây neàn ñoäc laäp .
Cuøng Haùn Ñöôøn , Toán , Nguyeân moãi beân xöng ñeá moät phöông”
-> Từ ngữ hiển nhiên, so sánh, đối lập, liệt kê, dẫn chứng xác thực.
=> Söï khaùc bieät veà lòch söû vaø cheá ñoä.
-> söï ngang baèng ñoäc laäp của Ñaïi Vieät vôùi caùc nöôùc khaùc.
Tuy mạnh yếu nhiều lúc khăc nhau
Song hào kiệt đời nào cũng có.
=> Có nhân tài hào kiệt.
® Giọng văn hùng hồn, Lí lẽ sắc bén, lối diễn đạt sóng đôi, cân xứng của những câu văn biền ngẫu, dùng nhiều từ hiển nhiên, so sánh , liệt kê, đối lập.
 => khẳng định độc lập, chủ quyền và ca ngợi tầm vóc lịch sử lớn lao của Đại Việt. 
Gv: Khi nhân nghÜa g¾n víi yªu n­íc chèng x©m l­îc th× b¶o vÖ ®éc lËp cña ®Êt n­íc chÝnh lµ b¶o vÖ nh©n nghÜa vµ cã b¶o vÖ ®­îc n­íc th× míi b¶o vÖ ®­îc d©n. NguyÔn Tr·i ®· ph¶n ¸nh 1 c¶nh hoµn chØnh quan niÖm vÒ quèc gia d©n téc. Ông ®· ph¸t hiÖn v¨n hiÕn, truyÒn thèng lÞch sö lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh d©n téc.Và để minh chứng rõ hơn độc lập chủ quyền của dân tộc ta là do sức mạnh chính nghĩa, N/Trãi đã kể ra một loạt những chứng cứ lich sử thật tiêu biểu. Điều này được thể hiện ở phần tiếp theo. Chúng ta cùng tìm hiểu.
 Häc sinh ®äc ®o¹n "VËy nªn... cßn ghi"
H: C¸c chøng cí nµy ®­îc ghi l¹i trong lêi nµo ? 
H:Em có biết : Lưu Cung- Triệu Tiết- Toa đô- Ô mã là ai không ? ( xem chú thích:9.10.12)
Gv: Như vậy, chúng ta thấy thất bại của kẻ phản nhân nghĩa thật là thê thảm. Sự thất bại không ai giống ai mà tên thì thất bại, tên thì tiêu vong, tên thì bặt sống, tên thì bị giết tươi.
- Những cái tên ấy lập bao kì tích ấy là ai? Những cái tên mà Triệu Tiết- Toa đô- Ô mã.. . chỉ cần nghe thấy cũng đã khiếp sợ. Đó là Lý Thường Kiệt, Ngô Quyền, Lê Lợi... Phía sau họ là bao tướng tài khác. Họ đã gắn kết sức mạnh nhân dân thành một khối đoàn kết dân tộc, sẵn sàng đập tan cả những đạo quân hùng mạnh, khét tiếng khắp nơi lúc bấy giờ. Họ chính là nhân tài hào kiệt nước Nam. Người đã góp công lớn xây dựng nền văn hiến dân tộc.
H: T¸c gi¶ dÉn ra sù kiÖn lÞch sö trªn nh»m môc ®Ých g×?
H: Hai câu cuối của trích đoạn này tiếp tục khẳng định với chúng ta điều gì?
( Tiếp tục khẳng định độc lập của nước ta và tự hào về truyền thống đấu tranh vẻ vang được ghi lại đầy đủ trong sử sách nước ta ) .
H: Em có nhận xét gì về những dãn chứng của tác giả ?
3. Søc m¹nh cña nh©n nghÜa vµ ®éc lËp chñ quyÒn cña §¹i ViÖt 
 + L­u cung- thÊt b¹i
 + TriÖu TiÕt - tiªu vong
 +..b¾t sèng Toa §«
 + ..giÕt t­¬i ¤ M·.
=> Khẳng định sự thÊt b¹i cña chiÕn tranh phi nghÜa. Sù th¾ng lîi cña chiÕn tranh chÝnh nghÜa
ViÖc x­a xem xÐt
Chøng cí cßn ghi
=> độc lập của nước ta, tự hào về truyền thống đấu tranh vẻ vang được ghi lại đầy đủ trong sử sách .
-> DÉn chøng tõ thùc tÕ lÞch sö, tiªu biÓu , chän läc, chÝnh x¸c, giäng ch©m biÕm, khinh bØ => Kh¼ng ®Þnh nước Đại Việt tồn tại là hiển nhiên, như 1 chân lí khách quan.
Gv: NguyÔn Tr·i lÊy sù thËt lÞch sö ®Ó chøng minh cho ch©n lý. §ã chÝnh lµ søc m¹nh cña nh©n nghÜa vµ ch©n lý ®éc lËp chñ quyÒn. NÕu bµi SNNN chØ c¶nh b¸o th× ë ®©y lµ dÉn chøng cô thÓ sinh ®éng kh¼ng ®Þnh thÊt b¹i cña kẻ xâm lược. Khi chóng cè t×nh tham lam, thÝch bµnh tr­íng, ®i ng­îc l¹i víi ch©n lý hiÓn nhiªn th× chØ chuèc lÊy thËt b¹i nÆng nÒ.
Ho¹t ®éng 4 : Hướng dẫn tổng kết.
H : Từ nội dung VB “Nước Đại Việt ta”, em hiểu được điều gì về tác giả Nguyễn Trãi? 
-> Yêu nước. Có tư tưởng nhân nghĩa, tiến bộ. Giàu tình cảm và lòng tự hào dân tộc ..
.H:Qua tìm hiểu, em đã nắm bắt được điều gì về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích?
 (LËp luËn chÆt chÏ, kÕt hîp víi gi÷a lü lÏ vµ dÉn chøng, giµu dÉn chøng lÞch sö, giäng ®iÖu hïng hån, sö dông c©u v¨n biÒn ngÉu, nhÞp nhµng c©n xøng 
§o¹n trÝch “ B×nh Ng« ®¹i c¸o” như mét b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp kh¼ng ®Þnh truyÒn thèng v¨n hiÕn, truyÒn thèng lÞch sö, nÒn ®éc lËp l©u ®êi. KÎ x©m l­îc lµ ph¶n nh©n nghÜa nhÊt ®Þnh thÊt b¹i)
Häc sinh ®äc ghi nhí.
HS thảo luận nhóm: Câu hỏi 5- sgk/t69
* Lí lẽ: Đoạn trích : Nước Đại Việt ta thể hiện sự kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và thực tiễn . Phần lí lẽ được thể hiện ở hai câu thơ đầu: 
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân.
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.
Những kẻ đi ngược lại chân lí đó là những kẻ tham tàn, bạo ngược tất yếu sẽ bị trừng trị thích đáng.
* Thực tiễn: Để c/m cho chân lí ấy Nguyễn Trãi đã đưa ra những dẫn chứng xác thực bằng cả lịch sử phát triển của Đại Việt, bằng sự thất bại của bạo tàn.
Lưu Cung tham công nên thất bại
Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong
Toa Đô, Ô mã những tướng của quân Mông-Nguyên xâm lược nước ta kẻ thì bị bắt, kẻ thì bị tiêu diệt .
4. Tæng kÕt : * Ghi nhí
a. Nghệ thuật.
b. Ý nghĩa của văn bản.
* Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn luyeän taäp, củng cố.
H: Có ý kiến cho rằng : ‘’ Nước Đại Việt ta’’ là 1 áng thiên cổ hùng văn tràn đầy lòng tự hào dân tộc. Bằng hiểu biết của mình em hãy chứng minh cho nhận định trên ?
Gợi ý: Nguyễn Trãi đã cho kẻ thù biết dân tộc Đại việt là một đất nước độc lập có văn hiến lâu đời, lãnh thổ riêng, phong tục riêng, lịch sử riêng, chế độ, chủ quyền riêng, nhân tài hào kiệt
HS ñaõ thöïc hieän ôû treân HS traû lôøi caâu hoûi soá 6 SGK/ 69) .
 Gv cung cấp bảng phụ cho HS so sánh 
Chế độ, chủ quyền riêng
Lịch sử riêng
SỨC MẠNH CỦA NHÂN NGHĨA, SỨC MẠNH CỦA ĐỘC LẬP DÂN TỘC
Văn hiến lâu đời
Lãnh thổ riêng
Phong tục riêng
NGUYÊN LÝ NHÂN NGHĨA
Yên dân
(để bảo vệ đất nước để ) 
Trừ bạo 
(Giặc Minh xâm lược)
CHÂN LÝ VỀ SỰ TỒN TẠI ĐỘC LẬP CÓ CHỦ QUYỀN CỦA DÂN TỘC ĐẠI VIỆT
4.Hướng dẫn tự học ở nhà : 
-Toùm taét nhöõng thaønh coâng veà ngheä thuaät vaø giaù trò tö töôûng : Bình Ngoâ ñaïi caùo.
-Hoïc thuoäc ñoaïn trích .Naém ñöôïc ND vaø NT.
Soaïn baøi tieáp theo: Ôn tập về luận điểm.
Rút kinh nghiệm
.
----------˜&™----------