Giáo án dạy học Ngữ văn 8 - Tuần 9

Tiết 33 : Hai cây phong
 Ai-Ma-Tốp.
A, Mục tiêu cần đạt: 
1.Kiến thức:
- HS đọc, nắm được những nét chính về nội dung văn bản. Phát hiện trong văn bản hai mạch kể ít nhiều phân biệt, lồng vào nhau dựa trên các đại từ nhân xưng khác nhau của người kể chuyện.
2.Kĩ năng:
- Học sinh có kỹ năng đọc, tìm hiểu mạch kể chuyện.
3.Thái độ:
- Học sinh có thái độ yêu thiên nhiên kính trọng người thầy.
B, Đồ dùng dạy học:
- Giáo viên: giáo án, tranh.
- Học sinh: vở soạn bài.
C,Phương pháp: Thảo luận,thuyết trình,bình luận.
D,Tổ chức giờ học:
1, ổn định tổ chức: (1p) /32
2, Kiểm tra đầu giờ:(3p)
Truyện “Chiếc lá cuối cùng” có nghệ thuật đặc sắc gì? Qua truyện em có suy nghĩ gì về tình cảm của những người nghèo trong xã hội Mĩ thời bấy giờ?
- Nghệ thuật đảo ngược tình huống hai lần gây bất ngờ và hứng thú cho người đọc.
- Tình cảm của những người nghèo trong xã hội Mĩ : yêu thương, chăm lo, đùm bọc, dám hi sinh cả tính mạng mình để cứu sống người khác.
3, Bài mới:
Khởi động:
Mục tiêu:
Thời gian:
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
Cư-rơ-giê-xtan là một nước cộng hoà ở vùng Trung á thuộc Liên Xô trước đây. Đây là một đất nước tươi đẹp có núi đồi và thảo nguyên trùng điệp, có những áng mây lơ lửng, diệu kì. Nhà văn Ai-ma-tốp là nhà văn nổi tiếng của đất nước này với tác phẩm “Người thầy đầu tiên” mà hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu một đoạn trích trong đó.
Hoạt động 1: Đọc - hiểu văn bản.
Mục tiêu:
Thời gian:
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
Bước 1: HDHS đọc – thảo luận chú thích.
GV hướng dẫ đọc: giọng kể, chú ý các từ ngữ miêu tả.
GV đọc mẫu, Hs đọc, nhận xét.
Theo dõi chú thích sao (SGK-99).
Nêu vài nét về tác giả, tác phẩm?
Ông là một kỹ sư nông nghiệp, vì yêu quê hương và có tâm hồn nhạy cảm nên từ 1985 ông chuyển sang nghề viết văn và trở thành nhà văn nổi tiếng.
Tác phẩm tiêu biểu: Gia0li-mi-a, Núi đồi và thảo nguyên, Người thầy đầu tiên, Cây phong non trim khăn đỏ, Mắt lạc đà, Vĩnh biệt Gun-xa-rư, Con tàu trắng, Một ngày dài hơn thế kỉ
Từng được giải thưởng Lê-nin.
Giải thích các từ “thảo nguyên”, “hải đăng”?
“hải đăng” -> từ Hán Việt đã học ở lớp 6.
Bước 2: Tìm bố cục.
Tóm tắt nội dung - SGK.
Bước 3: Tìm hiểu văn bản
Căn cứ vào đại từ nhân xưng “tôi”. “chúng tôi” trong truyện hãy xác định hai mạch kể lồng vào nhau trong văn bản?
Trong mạch xưng “tôi” người kể chuyện giới thiệu về mình như thế nào? Theo em, “tôi” có phải là nhà văn không?
- Người kể giới thiệu mình là hoạ sĩ, đứng ở hiện tại để kể chuyện nên xảm xúc về hai cây phong trong lòng người kể từ hiện tại trở về quá khứ -> tạo thành mạch kể thứ hai.Không nhất thiết là nhà văn -> nói chính xác là nhà văn hoá thân vào nhân vật “tôi” đẻ kể chuyện.. 
Trong mạch kể xưng ”chúng tôi” người kể là ai? Tại sao lại xưng như vậy?
- Người kể vẫn là “tôi” nhưng lại nhân danh cả bọn con trai ngày trước và hồi ấy người kể cũng là một cậu bé trong bọn nhằm khắc hoạ thêm vẻ dẹp của tuổi thơ gắn bó với hai cây phong..
-> nghệ thuật kẻ chuyện hết sức độc đáo.
Mối quan hệ của hai mạch kể? Tác dụng?
Vì sao có thể nói mạch kể chuyện của người kể xưng “tôi” quan trọng hơn?
- Dựa độ dài văn bản của hai mạch kể, “tôi” có cả ở hai mạch kể.
Đọc “ Vào năm học cuối cùng.”- 98.
Trong mạch kể xưng “chúng tôi” cái gì làm cho bọn trẻ ngây ngất? Theo em phần này có thể chia thành mấy đoạn nhỏ?
- Chia hai đoạn nhỏ: Đoạn trên liên quan đến hai cây phong, đoạn dưới là thế giới đẹp đẽ mở ra trước mắt bọn trẻ. Phần này thu hút bọn trẻ làm chúng ngây ngất.
Tìm những chi tiết miêu tả hai cây phong?
Em nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của người kể?
- Phác thảo đôi nét, từ láy, nhân hoá
Lại có hình ảnh đàn chim chao đi chao lại làm nền-> sống động.
Quan sát tranh (SGK-97), kết hợp với các chi tiết miêu tả trên, em hãy nhận xét về bức tranh hai cây phong?
I, Đọc – thảo luận chú thích.
1, Đọc 
2, Thảo luận chú thích.
a, Tác giả: Ai-ma-tốp (11/12/1928) là nhà văn lớn của Cư-rơ-gư-xtan (thuộc Liên Xô trước đây).
b,Tác phẩm: 
Văn bản là phần đầu của truyện “Người thầy đâu tiên”.
c, Từ khó (SGK).
II,Bố cục:
III, Tìm hiểu văn bản.
1, Hai mạch kể lồng ghép trong văn bản.
- Người kể chuyện xưng “tôi” (từ đầu...”chiếc gương thần xanh” và “tôi lắng nghe”... đến hết).
- Người kể xưng “chúng tôi” ( từ “vào năm học cuối cùng”... “biêng biếc kia”).
- Hai mạch kể bổ sung cho nhau diễn tả những tình cảm, những kỉ niệm nhất là thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên tươi đẹp.
2, Hai cây phong và kí ức tuổi thơ,
a, Hình ảnh hai cây phong
- Hai cây phong khổng lồ.
- Nghiêng ngả đung đưa chào mời 
- Bóng rậm mát rượi, tiếng lá xào xạc dịu hiền
- Cành cao ngất, ngang tầm chim bay
* Chỉ bằng một đôi ba nét phác thảo của một nghệ sĩ, hình ảnh hai cây phong hiện lên với đường nét, mầu sắc pha lẫn âm thanh thật tuyệt diệu, có hồn , rất gắn bó với bọn trẻ..
4.Củng cố-dặn dò: (3p)
Hai mạch kể lồng ghép trong văn bản như thế nào?
- Học bài, trả lời các câu hỏi còn lại trong SGK. Xem các bài tập phần luyện tập.
....................................................
S: 15/10/09
G:17/10/09
Tiết 34: Hai cây phong (tiếp)
 ( Ai- ma- tốp)
A, Mục tiêu cần đạt:
1.Kiến thức:
- HS hiểu được ngòi bút đậm chất hội hoạ của tác giả khi miêu tả hai cây phong và nguyên nhân khiến hai cây phong gây xúc động cho người kể chuyện.
2.Kĩ năng:
- Học sinh có kỹ năng phân tích, tìm hiểu tác phẩm nghệ thuật.
3.Thái độ:
- Học sinh có tình yêu thiên nhiên, cảnh vật, quý trọng, nâng niu những kỷ niệm thời thơ ấu.
B, Đồ dùng dạy học:
- Giáo viên: giáo án.
- Học sinh: vở soạn bài.
C, Phương pháp: Gợi mở,thuyết trình,bình luận.
D.Tổ chức giờ học:
1, ổn định tổ chức: (1p) /32
2, Kiểm tra đầu giờ:(3p)
Nêu hai mạch kể lồng ghép trong văn bản?
- Mạch kể người kể chuyện xưng “tôi”
- Mạch kể người kể chuyện xưng “chúng tôi”.
3, Bài mới:
Khởi động:
Mục tiêu:Móc nối kiến thức cũ với kiến thớc mới.
Thời gian:2p
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
Giờ trước chúng ta đã tìm hiểu hai mạch kể của văn bản, để hiểu rõ hơn về nội dung văn bản và tình cảm của người kể chuyện chúng ta sẽ học tiết hôm nay.
Hoạt động 1: Đọc hiểu văn bản.(tiếp)
Mục tiêu:Hiểu hình ảnh hai cây phong và h/a người thầy.
Thời gian:26p
Đồ dùng dạy học: Tranh ảnh.
Cách tiến hành:
Đọc thầm “ Đất rộng bao la”- 89.
Những hình ảnh nào hiện ra trước mắt bọn trẻ khi ngồi trên cành phong?
Em nhận xét gì về cảnh sắc ấy?
- Không gian rộng, cảnh vật lung linh huyền ảo, lấp lánh sắc màu.
Em hình dung bức tranh thiên nhiên đó như thế nào?
Tại sao có thể nói người kể chuyện đã miêu tả hai cây phong và quang cảnh nơi đây đậm chất hội hoạ?
- Vì bức tranh có cảnh vật, âm thanh, lại như được tô màu sinh động.
Trong đoạn văn tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào?
- Kể xen lẫn tả.
Đọc các đoạn người kể xưng “tôi”.
Nguyên nhân nào khiến hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động cho người kể chuyện?
Thảo luận tổ 5 phút.
Báo cáo.
GV kết luận.
* Gv thấy Đuy-sen chính là người thầy đầu tiên của cô bé An-tư-nai cách đây 40 năm mà gần đây người kể mới biết. Thầy đã đem hai cây phong này trồng trên đồi cùng An-tư-nai và gửi gắm ở hai cây phong non ước mơ, hi vọng những đứa trẻ nghèo khổ, thất học sẽ lớn lên trở thành người hữu ích.
Tại sao nói hai cây phong trong đoạn kể xen tả này được miêu tả hết sức sống động như hai con người và không chỉ thông qua sự quan sát của người hoạ sĩ?
- nghiêng ngả thân cây, lay động lá cành, xô gãy, tỉa trụi lá
- tiếng lá reo, tiếng rì rao theo những cung bậc
- chúng có tiếng nói riêng, hẳn có tâm hồn riêng, thì thầm thiết tha nồng thắm, có khi im bặt một thoáng rồi khắp lá cành lại thở dài một loạt như tiếc thương người nào
Người kể đã sử dụng biên pháp nhệ thuật gì? Tác dụng?
- Nhân hoá, sinh động hơn.
II, Tìm hiểu văn bản.
1, Hai mạch kể lồng ghép trong văn bản.
2, Hai cây phong và kí ức tuổi thơ,
a. Hình ảnh hai cây phong.
b, Hình ảnh thế giới mở ra trước mắt bọn trẻ. 
- Thảo nguyên hoang vu
- Làn sương mờ đục 
- Dòng sông lấp lánh
- Nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên.
- Chân trời xa thẳm biêng biếc...
-Những chuồng ngựa bé tí teo.
* Đó là những bức tranh thiên nhiên rộng lớn, huyền ảo, đầy đường nét, mầu sắc làm tăng chất bí ẩn, quyến rũ của những miền đất lạ.
3, Hai cây phong và thầy Đuy- sen.
- Hai cây phong gắn với tình yêu quê hương da diết.
- Gắn bó với kỉ niệm xa xưa của tuổi học trò.
- Là nhân chứng về câu chuyện cảm động về thầy Đuy-sen.
- Hai cây phong trong đoạn này được miêu tả sống động hơn, âm thanh chiếm vị trí khá lớn.
- Hai cây phong còn được tả bằng trí tưởng tượng phong phú , bằng tâm hồn của người nghệ sĩ. 
* Hai cây phong được nhân cách hoá cao độ, hết sức sinh động.
Hoạt động 2: Hướng dẫn tổng kết.
Mục tiêu: Khắc sâu nghệ thuật và nội dung của văn bản.
 Thời gian:3p
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
Qua đoạn trích em nhận xét gì về ngòi bút miêu tả của tác giả? Em hiểu gì về tình cảm của người viết đối với quê hương?
HS đọc ghi nhớ 2 em.
GV chốt.
III, Ghi nhớ (SGK).
Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập
Mục tiêu: Tái hiện lại tác phẩm.
Thời gian: 7p
Đồ dùng dạy học: SGK
Cách tiến hành:
HS nêu đoạn văn và lí do thích đoạn văn đó?
Học thuộc đoạn văn.
IV, Luyện tập.
Chọn một đoạn trong bài mà em thích nhất, nói rõ lí do và học thuộc đoạn văn đó.
HS có thể chọn 1 trong 2 đoạn sau:
- “Trong làng tôi... ngọn lửa bốc cháy rừng rực”.
- “Vào năm học mới...không gian bao la và ánh sáng”.
4.Củng cố-dặn dò: (3p)
Đoạn trích cho em hiểu gì về tình cảm của người viết đối với quê hương?
- Học ghi nhớ, nội dung phân tích.
- Chuẩn bị: ôn kĩ văn tự sự, xem các bài văn mẫu về văn tự sự. Luyện viết bài văn để làm bài 2 tiết tại lớp.
...........................................................
Ngày soạn : 19/10/09
Ngày giảng: 21/10/09 
Tiết 35+36 Viết bài tập làm văn số 2
 (văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm).
A, Mục tiêu cần đạt:
- Vận dụng kiến thức về văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm để kể lại một sự viếc, một lỗi lầm theo ngôi thứ nhất,với các trình tự hợp lí, chi tiết truyện chặt chẽ.
- Hình thức: sạch sẽ, câu văn rõ ràng, đúng ngữ pháp, lời văn trong sáng...
- Bồi dưỡng tình cảm tốt đẹp cho học sinh, biết nhận ra lỗi lầm và có ý thức sửa chữa.
B.Đồ dùng dạy học:
- Giáo viên: đề
- Học sinh: ôn kiểu bài văn tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm.
C, Phương pháp:
D.Tổ chức giờ học:
1, ổn định tổ chức: /32
2, Kiểm tra đầu giờ: vở viết TLV
3, Bài mới:
Khởi động :
Mục tiêu: Nhấn mạnh vai trò của giờ kiểm tra.
Thời gian:1p
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
GV: Chép đề.
Kể về một lần mắc khuyết điểm khiến bố mẹ buồn?
I, Dàn ý + thang điểm.
1, Mở bài: (2 điểm).
Giới thiệu về lần mắc lỗi của em: là lỗi gì, xày ra bao giờ, mắc lỗi với ai?
2, Thân bài (6 điểm).Kể diễn biến sự việc.
- Nguyên nhân mắc lỗi: do mải chơi, do đua đòi bạn bè...
- Cụ thể quá trình mắc lỗi: nói dối mẹ lấy tiền đi chơi; lấy trộm tiền của mẹ; nói dối thầy cô giáo; quay cóp bài; lấy đồ dùng của bạn...
- Các yếu tố miêu tả, biểu cảm: 
+ Miêu tả hành động, cử chỉ, nét mặt của cha mẹ, thầy cô trước lỗi lầm của mình..
+ Biểu cảm: suy nghĩ, dây dứt về lỗi lầm đó.
3, Kết bài: (2 điểm).
- Lời hứa quyết tâm sủa chữa khuyết điểm.
II, Yêu cầu và cách tính điểm:
1. Điểm 9, 10: 
- HS vận dụng lí thuyết kể về lỗi lầm của mình có nguyên nhân, diễn biến, đỉnh điểm và kết thúc rõ ràng. 
- Câu chuyện hay, sâu sắc và có ý nghĩa giáo dục.
- Bố cục mạch lạc, từ sự việc làm nổi bật ý nghĩa, rút ra bài học cho bản thân và nêu quyết tâm sửa chữa khuyết điểm.
- Trình bày sạch sẽ, nội dung phù hợp, lời văn trong sáng, có các yếu tố miêu tả và biểu cảm thích hợp.
- Diễn đạt mạch lạc, có sử dụng các biện pháp nghệ thuật làm nổi bật nội dung, lời văn truyền cảm.
2, Điểm 8, 9:
- Đảm bảo tương đối tốt các yêu cầu trên song còn vi phạm vài lỗi về diễn đạt, dùng từ, đặt câu.
3, Điểm 5,6: Đảm bảo nội dung theo dàn ý nhưng chưa sâu.
- Diễn đạt chưa hay đôi chỗ lủng củng, còn sai lỗi chính tả.
- Câu chuyện chưa thật hấp dẫn và có sức thuyết phục.
4, Điểm 3,4:
- Không rõ bố cục, nội dung còn sơ sài.
- Mắc cá lỗi khác như: diễn đạt , đặt câu, chính tả...
5, Điểm 1,2:
Mắc các lỗi như ở điểm 3, 4 nhưng trầm trọng hơn.
6, Điểm 0:Không làm bài.
4.Củng cố-dặn dò:Học lý thuyết văn tự sự kêt hợp miêu tả, biểu cảm. Luyện làm bài văn hoàn chỉnh.
Soạn: Nói quá: đọc kĩ bài, trả lời câu hỏi SGK.