Giáo án Đại số Lớp 8 - Tuần 23, Tiết 47+48

 Ngày soạn: Tuần: 23 
Ngày dạy: Tiết: 47
 §5. PHƯƠNG TRÌNH CHỨA ẨN Ở MẪU ( tiết 1)
 I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: HS biết điều kiện xác định của một pt.HS biết giải pt chứa ẩn ở mẫu:
 HS hiểu thông qua ví dụ mở đầu
 2. Kĩ năng: HS thực hiện được cách tìm ĐKXĐ của pt chứa ẩn ở mẫu và nắm vững 
 quy tắc giải pt chứa ẩn ở mẫu:
 + Tìm ĐKXĐ
 + Quy đồng mẫu và khử mẫu
 + Giải pt vừa nhận được
 + Kết luận
 HS thực hiện thành thạo các bước giải pt
 3. Thái độ: HS có thói quen làm việc khoa học.
 Rèn cho hs tính cách Cẩn thận khi phân tích, trình bày và tính toán.
 4. Năng lực, phẩm chất:
 * Năng lực: HS được rèn năng lực tính toán, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác , chủ 
 động sáng tạo 
 * Phẩm chất: Tự tin, tự chủ, tự lập.
 II. CHUẨN BỊ:
 - GV: Các dạng bài tập, phấn màu, máy tính bỏ túi.
 - HS: Ôn tập quy tắc nhân, chia các phân thức, máy tính bỏ túi.
 III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
 1. Ổn định tổ chức: 
 2. Kiểm tra bài cũ: ( 5 phút)
 HS1: Viết dạng tổng quát của phương trình bậc nhất một ẩn? Công thức tìm nghiệm?
 Áp dụng: Giải phương trình 8x – 3 = 5x+12.
 HS2: Viết dạng tổng quát của phương trình tích? Cách giải phương trình tích?
 Áp dụng giải phương trình : (3x-1)(x2+2) = (3x-1)(7x-10).
 Đáp án: 
 1/ a) Phương trình ax + b = 0 (a 0) được giải như sau:
 ax + b = 0 ax b
 b
 x 
 a
 b) Giải phương trình 8x – 3 = 5x+12. Kết quả: x = 5.
 2/ a) Để giải phương trình tích ta áp dụng công thức: 
 A(x).B(x)=0 A(x)=0 hoặc B(x)=0.
 1 
 b) Giải phương trình : (3x-1)(x2+2) = (3x-1)(7x-10). Kết quả: S ;3;4
 3 
 3. Bài mới: 
 Hoạt động của Thầy Hoạt động của trò Nội dung
 Hoạt động 1: Hoạt động khởi động: ( 10 phút)
 Tổ chức trò chơi truyền quà. GV đưa hộp quà có chứa câu hỏi cả lớp cùng hát một 
bài. Bạn nào cầm cuối cùng bạn đó trả lời câu hỏi trong hộp quà:
 1 1
 x = 1 có phải là nghiệm của phương trình x 1 hay không? Vì sao? 
 x 1 x 1
 GV giới thiệu ví dụ mở HS quan sát ví dụ mở đầu. 1. Ví dụ mở đầu: 
đầu SGK/19 . (SGK, 19)
 GV yêu cầu HS trả lời ?1 HS trả lời ?1 ?
 Ví dụ này cho ta thấy các x=1 không phải là nghiệm 
phương trình có chứa ẩn ở của phương trình vì tại x= 1 
mẫu thì các phép biến đổi giá trị của phân thức 1
thường dùng để giải phương x 1
trình có thể cho các giá trị không xác định.
của ẩn không phải là 
nghiệm của phương trình 
nghĩa là phương trình mới 
nhận được không tương HS lắng nghe.
đương với phương trình đã 
cho .
Một yếu tố đặc biệt quan 
trọng trong việc giải các 
phương tình chứa ẩn ở mẫu 
là phải đưa ra một mức 
chuẩn để xác định nghiệm 
của phương trình .Đó là 
điều kiện xác định của 
phương tình .Vậy điều kiện 
xác định của phương trình 
là gì ,ta vào phần 2
 Hoạt động 2: Hoạt động tìm tòi tiếp nhận kiến thức ( 25 phút)
 Kiến thức 1: Tìm điều kiện xác định của phương trình 
 Mục tiêu: Giúp HS hiểu và biết cách tìm điều kiện của pt
 GV nhận xét , bổ sung và Các nhóm tự nghiên cứu 2. Tìm điều kiện xác định 
đưa kết luận lên bảng phụ . mục 2 trong 3’ và trả lời của phương trình Yêu cầu HS làm ?2 . câu hỏi :điều kiện xác ĐKXĐ của phương trình là 
 GV lưu ý HS có thể lựa định của phương trình là điều kiện của ẩn để tất cả các 
 chọn các cách trình bày gì ? mẫu trong phương trình đều 
 khác nhau khi tìm ĐKXĐ HS làm ?2 khác 0.
 của phương trình .Trong Ví dụ 1: (SGK, 20)
 thực hành GPT ta chỉ yêu ?2 Tìm điều kiện xác định 
 cầu kết luận điều kiên của của mỗi phương trình:
 x x 4
 ẩn còn các bước trung gian a. 
 có thể bỏ qua . HS tiếp thu. x 1 x 1
 Ta đi vào nội dung chính Vì x-1 0 x 1
 của bài học hôm nay đó là Và x+1 0 x -1 nên 
 :Tìm cách giải phương trình ĐKXĐ: x 1 và x -1
 chứa ẩn ở mẫu . 3 2x 1
 b. x
 x 2 x 2
 ĐKXĐ : x-2 0 hay x 2
 Kiến thức 2: Cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu 
 Mục tiêu: Nắm được cách giải pt chứa ẩn ở mẫu
 GV treo bảng phụ ghi sẵn 3. Cách giải phương trình 
 lời giải ví dụ 2 chứa ẩn ở mẫu:
 GV nêu các câu hỏi: HS các nhóm nghiên cứu Ví dụ 2: (SGK, 20)
 -Nêu ĐKXĐ của phương ví dụ 2 SGK. Cách giải phương trình 
 trình. chứa ẩn ở mẫu:
 -Chỉ ra bước quy đồng mẫu Bước1: Tìm điều kiện xác 
 hai vế của phương trình và định của phương trình .
 khử mẫu. Bước2 : Quy đồng mẫu hai 
 -Phương trình chứa ẩn ở HS trả lời. vế của phương trình rồi khử 
 mẫu và phương trình đã khử mẫu.
 mẫu có tương đương với Bước3 : Giải phương trình 
 nhau hay không? ( GV lưu HS trình bày. vừa nhận được 
 ý HS: ta dùng kí hiệu ). Bước4: Kết luận nghiệm (là 
 GV yêu cầu HS nêu các các giá trị của ẩn thoả mãn 
 bước tiếp theo. HS ghi bài. ĐKXĐ của phương trình). 
 GV nhận xét , bổ sung
 GV đưa kết luận lên bảng 
 phụ .
 Lưu ý:(SGK) 
 4. Hướng dẫn: ( 3 phút)
 - Nắm vững cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu.
 - Xem và làm lại các ví dụ và BT đã giải. Làm Làm BT 27( sgk, 22)
 - Xem tiếp mục 4.
 IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ: ( 2 phút)
 Nêu các bước giải phương trình chứa ẩn ở mẫu? Điều kiện xác định của một phương 
trình là gì ?
 V. RÚT KINH NGHIỆM: 
Ngày soạn: Tuần: 23 
Ngày dạy: Tiết: 48
 §5. PHƯƠNG TRÌNH CHỨA ẨN Ở MẪU (tt)
 I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: HS biết các bước giải pt chứa ẩn ở mẫu thức. HS hiểu pt chứa ẩn ở mẫu 
thức
 2. Kĩ năng: HS thực hiện được rèn kĩ năng giải pt chứa ẩn ở mẫu thức. HS thực hiện 
 thành thạo các bước giải pt
 3. Thái độ: HS có thói quen làm việc cẩn thận, chính xác khi giải pt chứa ẩn ở mẫu 
 thức. Rèn cho hs tính cách Cẩn thận khi phân tích, trình bày và tính toán.
 4. Năng lực, phẩm chất:
 * Năng lực: HS được rèn năng lực tính toán, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác , chủ 
 động sáng tạo 
 * Phẩm chất: Tự tin, tự chủ, tự lập.
 II. CHUẨN BỊ:
 - GV: Các dạng bài tập, phấn màu, máy tính bỏ túi.
 - HS: Ôn tập quy tắc nhân, chia các phân thức, máy tính bỏ túi.
 III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
 1. Ổn định tổ chức: 
 2. Kiểm tra bài cũ: ( 5 phút)
 Nêu cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu. Làm BT 27a (SGK,22).
 Đáp án: * Cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu:
 Bước1: Tìm điều kiện xác định của phương trình .
 Bước2 : Quy đồng mẫu hai vế của phương trình rồi khử mẫu.
 Bước3 : Giải phương trình vừa nhận được 
 Bước4: Kết luận nghiệm (là các giá trị của ẩn thoả mãn ĐKXĐ của phương trình). 
 2x 5
 * BT 27a: Giải phương trình 3. Kết quả: S 20
 x 5
 3. Bài mới: 
 Hoạt động 1: Hoạt động khởi động( 2 phút)
 Tổ chức trò chơi truyền quà. GV đưa hộp quà có chứa câu hỏi cả lớp cùng hát một bài. 
Bạn nào cầm cuối cùng bạn đó trả lời câu hỏi trong hộp quà:
 x x 4
 Điều kiện xác định của pt: 
 x 1 x 1 x 1 0 x 1
 HS: ĐKXĐ: 
 x 1 0 x 1
 Hoạt động 2: Hoạt động tìm tòi tiếp nhận kiến thức ( 18 phút) 
 Hoạt động của Thầy Hoạt động của trò Nội dung
 Kiến thức 1: Áp dụng 
 Mục tiêu: Củng cố cách giải pt chứa ẩn ở mẫu
 GV lần lượt đưa các bài 4.Áp dụng :
tập lên bảng và yêu cầu HS lên bảng làm từng Ví dụ 3: (SGK, 21)
từng HS làm từng bước . bước. ?3. Giải các phương trình sau: 
 x x 4
 a. 
 x 1 x 1
Yêu cầu HS nhắc lại các ĐKXĐ: x 1 và x -1 ĐKXĐ: x 1 và x -1
 x x 4
bước quy đồng mẫu thức . Ta có : 
 QĐ và khử mẫu: x 1 x 1
 x(x 1) (x 4)(x 1)
 x(x+1) = (x+4)(x-1) 
 Giải PT : x = 2 (x 1)(x 1) (x 1)(x 1)
 Từ đó ta có phương trình:
 KL: thoả mãn ĐKXĐ x(x+1) = (x+4)(x-1)
 2 2
 x + x = x +3x –4
 Vậy tập nghiệm của 2x-4 =0
Hướng dẫn HS làm câu b phương tình là : S = 2. x = 2 thoả mãn ĐKXĐ 
tương tự Vậy tập nghiệm của phương 
 tình là : S = 2
 3 2x 1
 b. x
 HS làm câu b tương tự x 2 x 2
 ĐKXĐ : x 2
 3 (2x 1) x(x 2)
 x 2 x 2
 3 = (2x-1) – x(x-2)
 3 = 2x – 1 – x2 + 2x 
 x2 – 4x + 4 = 0 
 (x-2)2 = 0
 x = 2 không thoả mãn 
 ĐKXĐ
 Vậy phương trình đã cho vô 
 nghiệm .
 Hoạt động 3: Luyện tập ( 10 phút)
Bài tập 29 HS quan sát, trả lời. BT29 .Cả hai lời giải đều sai vì 
GV hướng dẫn HS trình đã khử mẫu mà không chú ý 
bày. HS ghi bài. đến điều kiện xác định . ĐKXĐ 
Bài 28(a,d) trang 22 : x 5 do đó x=5 bị loại. Vậy 
-GV nêu BT 28a, d và gọi -2 học sinh lên bảng thực phương trình đã cho vô nghiệm 
đồng thời 2 HS. hiện. Bài 28 trang 22 : 2x 1 1
 a) 1 
 x 1 x 1
 GV nhận xét. -HS nhận xét. ĐKXĐ : x 1
 2x-1+x-1 =1
 GV yêu cầu HS nhắc lại 3x=-3
 quy trình giải HS nhắc lại quy trình giải, x=-1 (thoả ĐKXĐ)
 ghi bài. Vậy : S= 1
 x 3 x 2
 d) 2
 x 1 x
 ĐKXĐ : x 0 ; x -1
 (x+3)x+(x+1)(x-2)=0
 x2+3x+x2-2x+x-2-2x2-2x=0
 -2=0 (vô lý).
 Vậy phương trình đã cho vô 
 nghiệm .
 4. Hướng dẫn: ( 1 phút)
 - Chuẩn bị các 30,31,32 ,tiết sau luyện tập .
 - Học và xem lại các dạng phương trình đã học và cách giải từng dạng phương trình.
 IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ : ( 9 phút)
 - Nêu sự khác nhau giữa giải phương trình chứa ẩn ở mẫu và phương trình bậc nhất một 
 ẩn
 GV: Yêu cầu HS làm bài tập 28(Sgk - 22)
 * Bài 28 (SGK - 22): 
 1 1
 c, x x2 ĐKXĐ: x 0
 x x2
 x3 x x4 1
 x2 x2
 x3 +x = x4 +1
 (x-1)2(x2 +x+1)= 0
 x – 1 = 0 x=1(TM ĐKXĐ)
 1 3
 (Vì x2 +x+1= ( x+ )2 > 0 với mọi x)
 2 4
 V. RÚT KINH NGHIỆM:
 . 
 Ký duyệt