Giáo án Đại số Lớp 8 - Tiết 48: Phương trình chứa ẩn ở mẫu - Năm học 2011-2012 (Bản 3 cột)

Tuần 23 Ngày soạn: 13/01/2012
Tiết: 48	 Ngày dạy: 17/01/2012
PHƯƠNG TRÌNH CHỨA ẨN Ở MẪU
I. MỤC TIÊU :
 1. Kiến thức : HS nắm vững : Khái niệm điều kiện xác định của 1 phương trình - cách giải 1 phương trình có kèm điều kiện xác định (cụ thể là phương trình có ẩn ở mẫu)
 2. Kĩ năng : Nâng cao các kĩ năng : tìm điều kiện để giá trị một phân thức được xác định - biến đổi phương trình - các cách giải các dạng phương trình.
 3. Thái độ : Cẩn thận, chính xác. 
II. CHUẨN BỊ : Bài tâp, giáo án, bảng phụ, kiến thức cũ. 
III. PHƯƠNG PHÁP : Hỏi đáp, diễn giảng, thảo luận.
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Ổn định tổ chức và kiểm tra bài củ (7’)
- Ổn định lớp.
- Kiểm tra bài củ:
+ Đối với một biểu thức hữu tỉ
Hoạt động 2: Ví dụ mở đầu (5’)
- Đặt vấn đề.
- Hãy giải phương trình :
x+=1- ?
 + Bằng cách làm quen thuộc, chuyển các biểu thức chứa ẩn về 1 vế rồi giải ?
 + x=1 có là nghiệm của pt không ? Vì sao?
- PT đã cho và pt nhận được sau khi biến đổi có tương đương không ? Vì sao ?
 Như vậy khi biến đổi pt mà làm mất mẫu chứa ẩn thì pt nhận có thể không tương đương với pt đã cho. 
- Vì vậy khi gặp pt chứa ẩn ở mẫu thì ta phải chú ý đến yếu tố đặc biệt là : điều kiện xác định của phương trình.
- HS thử giải
- Không. Vì khi thay x=1 vào pt thì phân thức vô nghĩa.
- Không. Vì không cùng tập nghiệm.
- Lắng nghe.
1. Ví dụ mở đầu : SGK/19
Hoạt động 3: Tìm điều kiện xác định của một phương trình (10’)
- Tìm điều kiện xác định của 1 phương trình.
- Với pt chứa ẩn ở mẫu, các giá trị của ẩn mà làm ít nhất 1 mẫu thức bằng 0 thì chắc chắn không là nghiệm của pt. Để ghi nhớ, ta thường đặt điều kiện cho ẩn để tất cả các mẫu trong pt đều khác 0. Và gọi đó là điều kiện xác định của pt.
- Cách tìm ĐKXĐ của pt như trong ví dụ 1/20 (SGK)
 + Cho HS đọc ví dụ 1’-2’
 + Cách 1 : Cho các mẫu bằng 0 - giải - kết luận là các giá trị khác các giá trị vừa tìm.
 + Cách 2 : Cho các mẫu khác 0 - giải - kết luận là các giá trị vừa tìm.
- Áp dụng : làm [?2].
- Lắng nghe.
- Lắng nghe.
- HS tự đọc ví dụ.
- HS làm tương tự.
2. Tìm điều kiện xác định của 1 phương trình :
 ĐKXĐ (của phương trình) là : điều kiện của ẩn để tất cả các mẫu của phương trình đều khác 0.
[?2] Tìm ĐKXĐ của :
a. =
Ta thấy x-10 khi x1
 x+10 khi x-1
Vậy ĐKXĐ của pt đã cho là : x1 và x-1
b. =-x
Vì x-2=0 x=2
Nên : ĐKXĐ của pt đã cho là : x2.
Hoạt động 4: Giải phương trình chứa ẩn ở mẫu (20’)
- Giải phương trình chứa ẩn ở mẫu:
Xét ví dụ (ví dụ 2/20 - SGK)
 + Tìm ĐKXĐ của pt ?
 + Qui đồng mẫu 2 vế ? Khử mẫu 2 vế thu được pt nào ?
 (Vì sao ở đây không dùng dấu tương đương ?)
 + Giải pt nhận được ?
 + Kiểm tra các nghiệm có thỏa mãn ĐKXĐ ?Kết luận?
- Giải pt chứa ẩn ở mẫu, ta theo các bước thế nào ? (Nêu cụ thể từng bước ?)
- HS làm từng bước theo yêu cầu GV.
- Vì pt nhận được có thể không tương đương với pt đã cho.
- HS nêu lại qui trình giải.
3. Giải phương trình chứa ẩn ở mẫu: 
 Ví dụ : Giải phương trình :
=
 + ĐKXĐ : x0 và x2
 + Qui đồng mẫu 2 vế và khử mẫu :
=
Suy ra : 2(x+2)(x-2)=x(2x+3)
 + Giải pt nhận được :
2(x+2)(x-2)=x(2x+3)
2(x2-4)=2x2+3x2x2-8=2x2+3x
2x2-2x2-3x=8-3x=8 x=-8/3 (thõa mãn)
 + Vậy pt có tập nghiệm : S={-8/3}
Hoạt động 5: Củng cố và dặn dò (3’)
* Củng cố: nhắc lại kiến thức đã sử dụng trong bài.
* Dặn dò: 
- Học bài theo Sgk, xem lại bài tập đã giải.
- Với pt chứa ẩn ở mẫu, vì sao khi giải phải tìm ĐKXĐ của pt ?
- Tìm ĐKXĐ của pt như thế nào ?
- Giải pt chứa ẩn ở mẫu thường theo các bước nào ?
- Xem trước phần áp dụng và các bài tập.
- Lắng nghe.
- Lắng nghe.