Giáo án Đại số Lớp 8 - Tiết 34, Bài 9: Biến đổi các biểu thức hữu tỉ. Giá trị của phân thức - Đặng Trường Giang

	Soaïn:12 / 12 / 2009
Tuaàn : 16
Tieát : 32
	Giaûng:14 / 12 / 2009
§9. BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ
GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC
I.MỤC TIÊU.
Kiến thức.	- HS có khái niệm về biểu thức hữu tỉ, biết rằng mỗi phân thức và mỗi đa thức đều là những phân thức hữu tỉ.
HS biết cách biểu diễn một biểu thức hữu tỉ dưới dạng một dãy những phép toán trên những phân thức và hiểu rằng biến đổi một biểu thức hữu tỉ là thực hiện các phép toán trong biểu thức để biến nó thành một phân thức đại số.
Kỹ năng.	- HS có kỹ năng thực hiện thàmh thạo các phép toán trên các phân thức đại số. vững tính chất cơ bản của phân thức.
HS biết cách tìm điều kiện của biến để giá trị của phân thức được xác định.
GDHS.	Rèn luyện tính chính xác, nhanh nhẹn, cẩn thận.
II.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS.
1. Giáo viên.	Soạn giáo án thông qua các tài liệu tham khảo. Bảng phụ, phấn màu.
2. Học sinh. 	Ôn tập lại các phép toán cộng, trừ, nhân, chia, rút gọn phân thức được xác định.
	Đọc bài trước và soạn các ? trong sgk. Bảng nhóm.
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
3.1. (2’)Ổn định tổ chức.	Kiểm tra sĩ số và đồ dùng học tập của HS.
3.2. (5’)Kiểm tra bài cũ. 
3.3. Bài mới.
NVĐ: 
TL
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung kiến thức
5’
Hoạt động 1.Tiếp cận định nghĩa.
Cho các biểu thức sau:
(?) Em hãy cho biết các biểu thức trên, biểu thức nào là phân thức?
(?) Biểu thức nào biểu thị phép toán trên phân thức? Đó là các phép toán gì?
Lưu ý: Một số, một đa thức được coi là một phân thức.
Giới thiệu: Mỗi biểu thức là một phân thức hoặc biểu thị một dãy các phép toán: cộng, trừ , nhân và chia trên những phân thức là những biểu thức hữu tỉ.
YCHS tự lấy 2 ví dụ về biểu thức hữu tỉ.
Các biểu thức:
là các phân thức.
Biểu thức: là phép cộng hai phân thức.
Biểu thức: là dãy tính gồm phép cộng và phép chia thực hiện trên các phân thức.
HS lên bảng lấy ví dụ.
§9. BIẾN ĐỔI CÁC BIỂU THỨC HỮU TỈ
GIÁ TRỊ CỦA PHÂN THỨC.
1. Biểu thức hữu tỉ.
Mỗi biểu thức trên là một phân thức hoặc biểu thị một dãy các phép toán cộng, trừ, nhân, chia phân thức. Những biểu thức như thế gọi là biểu thức hữu tỷ.
10’
Hoạt động 2.Biến đổi một biểu thức hữu tỉ thành một phân thức.
Ta đã biết trong tập hợp các phân thức đại số có các phép toán: cộng, trừ, nhân và chia. Áp dụng quy tắc các phép toán đó ta có thể biến đổi một biểu thức hữu tỉ thành một phân thức.
Treo bảng phụ và yêu cầu HS đọc và giải thích rõ các bước sgk thực hiện.
Treo bảng phụ đề bài ?1 
Hướng dẫn: 
(?) Hãy viết phép chia theo hàng ngang?
(?) Ta thực hiện dãy tính theo thứ tự nào?
HS: đọc ví dụ và giải thích rõ các bước thực hiện.
HS: lên bảng trình bày.
2.Biến đổi một biểu thức hữu tỷ thành một phân thức. Nhờ các quy tắc của các phép toán cộng, trừ, nhân, chia các phân thức ta có thể biến đổi một biểu thức hữu tỷ thành một phân thức.
Ví dụ1. (sgk)
?1 
10’
Hoạt động 3. Giá trị của phân thức.
Cho phân thức . Tính giá trị của phân thức tại 
GV: giới thiệu
Khi làm tính trên các phân thức ta chỉ việc thực hiện theo các quy tắc của các phép toán, không cần quan tâm đến giá trị của biến. Nhưng khi làm bài toán liên quan đến giá trị của phân thức thì trước hết phải tìm điều kiện của biến để giá trị tương ứng của mẫu khác 0. Đó chính là điều kiện để giá trị của phân thức được xác định.
(?) Vậy điều kiện để giá trị của phân thức được xác định là gì?
Treo bảng phụ và yêu cầu HS đọc ví dụ 2 và giải thích rõ các bước sgk thực hiện. 
(?) Điều kiện xác định của phân thức là gì?
Treo bảng phụ đề bài ?2 
Hướng dẫn: 
(?) phân thức được xác định khi nào?
(?) x = 1 000 000 có thỏa mãn điều kiện xác định của phân thức không?
(?) Vậy để tính giá trị của phân thức tại x = 1 000 000 ta nên làm thế nào?
(?) Tương tự, tại x = 1?
HS: Tại x = 2 thì .
Tại x = 0 thì phép chia không thực hiện được, do đó giá trị của phân thức không xác định.
(-) Phân thức được xác định với những giá trị của biến để giá trị tương ứng của mẫu khác 0.
HS: đọc và giải thích rõ các bước sgk thực hiện.
(-) Điều kiện xác định của phân thức là điều kiện của biến để mẫu thức khác 0.
a) Phân thức được xác định 
 x2 + x ¹ 0
 x (x + 1) ¹ 0
 x ¹ 0 và x ¹ - 1
b) Ta có:
s x = 1000000 thoả mãn điều kiện xác định, khi đó giá trị phân thức bằng 
s x = -1 không thoả mãn điều kiện xác định. vậy với x = -1 giá trị phân thức không xác định. 
3. Giá trị của phân thức
Khi làm những bài toán liên quan đến giá trị của phân thức thì trước hết phải tìm điều kiện xác định của phân thức, đó là điều kiện của biến để giá trị tương ứng của mẫu thức khác 0.
Ví dụ 2. Sgk.
?2 
10’
Hoạt động 4.Luyện tập – Củng cố 
GV: tổ chức HS hoạt động nhóm.
Nhóm 1, 2. Câu a)
Nhóm 3, 4. Câu b)
Nhóm 5, 6. Câu c)
Hướng dẫn: 
(?) khi nào giá trị của phân thức xác định?
(?) Tích khác không khi nào?
Treo bảng phụ đề bài 
(?) Với điều kiện nào của x thì giá trị của phân thức được xác định?
s x = 2005 có thoả mãn điều kiện xác định của phân thức không?
(?) hãy rút gọn phân thức.
s Để tính giá trị cỉa phân thức tại x = 2005 ta làm thế nào?
(?) Tìm giá trị của x để giá trị của phân thức bằng 1?
(?) Có giá trị nào của x để giá trị của phân thức bằng 0 hay không?
Hoạt động nhóm, trao đổi nhóm, nhận xét đánh giá. Đại diện nhóm trình bày.
a) Giá trị của phân thức xác định khi và chỉ khi
b) Giá trị của phân thức xác định khi và chỉ khi
c) Giá trị của phân thức xác định khi và chỉ khi
Một HS đại diện lên bảng trình bày.
a) Giá trị của phân thức xác định khi và chỉ khi
b) 
HS thực hiện : 2005 + 2 = 2007
c)Để giá trị của phân thức bằng 1 thì x + 2 = 1 x = -1 ( thỏa mãn điều kiện). Vậy với x = - 1 thì giá trị của phân thức bằng 1.
d) Ta thấy x + 2 = 0 x = -2 (không thỏa mãn điều kiện). Vậy không có giá trị nào của x để phân thức bằng 0.
Bài 47/57
Với giá trị nào của x thì giá trị mỗi phân thức sau được xác định?
Bài 48/58.
Cho phân thức
3.4.(3’) Hướng dẫn về nhà.
- Cần nhớ: khi làm tính trên các phân thức không cần tìm điều kiện của biến, mà cần hiểu rằng: các phân thức đã cho là xác định. Nhưng khi làm những bài toán liên quan đến giá trị phân thức thì trước hết phải tìm điều kiện của biến để giá trị phân thức xác định, đối chiếu giá trị của biến để bài cho hoặc tìm được xem có thoả mãn điều kiện không, nếu thoả mãn thì nhân, không thì loại.
- Giải bài tập về nhà: 46, 49, 50, 51, 53 SGK.
 Chuẩn bị tiết sau. Ôn tập các phương pháp phân tích đa thức thành nhân tử, ước của số nguyên.
IV-RÚT KINH NGHIỆM: