Giáo án Đại số lớp 7 tiết 39: Đồ thị của hàm số y = ax (a khác 0)

Ngày soạn: 6/12/2010
Tiết 39
Ngày giảng:9/12/2010
Đ7. Đồ thị của hàm số y = ax (a ạ 0)
1. Mục tiêu 
 1.1: Kiến thức 
- Biết khái niệm đồ thị hàm số
- Biết dạng của đồ thị của hàm số y = ax (a 0). 
 1.2. Kỹ năng
- Vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax (a 0). 
 1.3. Thái độ 
- Thấy được ý nghĩa của đồ thị trong thực tế và trong nghiên cứu hàm số.
2. Chuẩn bị 
- Giáo viên: SGK, giáo án. Thước thẳng, bảng phụ
- Học sinh: Chuẩn bị bài như yêu cầu tiết trước. 
3. Phương pháp
 - Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, 
4. Tiến trình dạy học
 4.1. ổn định 
- Lớp trưởng điểm danh báo cáo sĩ số .
 4.2. Kiểm tra bài cũ
Vẽ một hệ trục tọa độ? Xác định hai điểm có tọa độ (1;2), (2;4)?
 4.3. Bài mới 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: Tìm hiểu đồ thị hàm số
GV: Cho học sinh làm ?1
HS: Hai học sinh lên bảng, một HS làm câu a, một HS lên xác định các cặp điểm trên hệ trục tọa độ đã vẽ trong phần kiểm tra bài cũ
- GV: Đánh tên các điểm lần lượt là M, N, P, Q, R
Các điểm M, N, P, Q, R biểu diễn các cặp số của hàm số y = f(x). Tập hợp các điểm đó gọi là đồ thị của hàm số y = f(x) đã cho.
? Thế nào là đồ thị của hàm số y = f(x)?
HS: Nêu định nghĩa đồ thị hàm số, 2-3 học sinh nêu lại định nghĩa
- Cho HS làm ví dụ 1 và khẳng định lại cách vẽ đồ thị hàm số.
- HS: Làm ví dụ 1: 
- Vẽ hệ trục toạ độ Oxy
- Đồ thị hàm số y = f(x) đã cho gồm năm điểm điểm M, N, P, Q, R như trong hình vẽ.
- Các cặp số (-2;-4); (-1;-2); (0;0); 	(1;2); (2;4);
1. Đồ thị hàm số là gì
?1 a) (-2 ; 3) ; (-1 ; 2) ; (0 ; -1) ;
 (0,5 ; -1) ; (1,5 ; -2) 
Kết luận : Đồ thị hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;y) trên mặt phẳng toạ độ.
Ví dụ 1: SGK
Hoạt động 2: Tìm hiểu đồ thị hàm số y = ax (a 0)
- GV: Cho hàm số y = 2x
? Biến x nhận bao nhiêu giá trị?
HS: Biến x nhận rất nhiều giá trị
GV: Như vậy ta rất khó liệt kê hết các điểm thuộc đồ thị hàm số
GV: Cho học sinh làm ?2
HS: Một học sinh làm a,b một học sinh khác lên làm phần c
GV: giới thiệu đường thẳng đi qua năm điểm đó là đồ thị của hàm số y = 2x
? Đồ thị của hàm số y = ax (a0) là đường thẳng như thế nào?
HS: Đồ thị của hàm số y = ax (a0) là một đường thẳng đi qua gốc toạ độ.
- GV: Vậy để vẽ được đồ thị hàm số y = ax ta cần biết mấy điểm thuộc đồ thị?
HS: Chỉ cần xác định 1 điểm khác điểm O(0 ; 0)
- GV: Tại sao chỉ cần xác định thêm 1 điểm?
 HS: Vì đường thắng luôn đi qua điểm O(0 ; 0)
GV: Từ đó cho HS nêu cách vẽ.
- Cho HS làm ?4
HS: Thảo luận theo bàn làm bài sau đó đứng tại chỗ trả lời câu hỏi
GV: Cho học sinh nhận xét sau đó giáo viên nêu nội dung nhận xét
HS: 2 -3 học sinh đọc nội dung nhận xét
GV: Cho học sinh nghiên cứu ví dụ 2
HS: Nghiên cứu ví dụ 2
-?Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = -1,5x.
HS: + Vẽ hệ trục toạ độ Oxy
+ Với x = 2 ta được y = 3, điểm A(-2;3) thuộc đths y = -1,5x. vậy đường thẳng OA là đồ thị của hàm số đã cho.
GV: Cho học sinh làm bài 39/SGKa,b
HS: Một học sinh lên bảng vẽ trục tọa độ sau đó hai học sinh lên bảng vẽ hai đồ thị, dưới lớp làm vào vở
GV: Theo dõi hướng dẫn học sinh làm bài sau đó cho học sinh nhận xét
2. Đồ thị hàm số y = ax (a0)
?2: 
(-2;4); (-1;2); (0;0); (1;2); (2;4)
 c. Các điểm còn lại cũng nằm trên đường thẳng trên
Đồ thị của hàm số y = ax (a0) là một đường thẳng đi qua gốc toạ độ.
?3: Để vẽ được đồ thị hàm số y = ax ta cần biết một điểm khác điểm O(0;0) thuộc đồ thị hàm số 
?4:
A(2;1)
Đường thẳng OA là đồ thị của hàm số y = 0,5x vì O(0;0) và A(2;1) đều thuộc đồ thị hàm số
* Nhận xét: (SGK)
Ví dụ 2: Vẽ đồ thị của hàm số:
 y = -1,5x.
O 
A 
Bài 39/ SGK
 4.4: Củng cố 
Đồ thị của hàm số là gì?
Đồ thị của hàm số y = ax (a 0) là gì?
- Là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;y) trên mặt phẳng tọa độ.
-Là đường thẳng đi qua gốc tọa độ.
4.5: Hướng dẫn về nhà 
- Học kỹ lý thuyết trong vở ghi lẫn SGK
- Làm các bài tập 40, 41, 42, 43 trang 71+72 SGK
5. Rút kinh nghiệm
************************
Ngày soạn:
Tiết 40
Ngày giảng:
Luyện tập
1. Mục tiêu 
 1.1. Kiến thức 
- Củng cố khái niệm đồ thị của hàm số, đồ thị của hàm số y =ax (a 0)
 1.2. Kỹ năng
- Rèn luyện kỹ năng vẽ đồ thị của hàm số y = ax (a 0). Biết kiểm tra điểm thuộc đồ thị, điểm không thuộc đồ thị của hàm số. Biết xác định hệ số a khi biết đồ thị của hàm số
 1.3. Thái độ
- Thấy được ý nghĩa của đồ thị trong thực tế và trong nghiên cứu hàm số.
2. Chuẩn bị 
- Giáo viên: SGK, giáo án. Thước thẳng, bảng phụ
- Học sinh: SGK, thước thẳng, học va chuẩn bị bài
3. Phương pháp
- Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm, luyện tập
4. Tiến trình dạy học
 4.1. ổn định 
- Lớp trưởng điểm danh báo cáo sĩ số .
 4.2. Kiểm tra bài cũ
Đồ thị của hàm số y =f(x) là gì?
?Đồ thị của hàm số y =ax (a 0) là gì?
Bài 40/SGK
- Là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;y) trên mặt phẳng tọa độ
- Là đường thẳng đi qua gốc tọa độ
Bài 40:
a.Với a > 0 đồ thị hàm số nằm ở góc phần tư thứ nhất và thứ 3
ba
b. Với a < 0 đồ thị hàm số nằm ở góc phần tư hai nhất và thứ tư
 4.3. Bài mới 
Hoạt độngcủa thầy và trò
Nội dung ghi bảng
GV: Hướng dẫn HS cách làm.
Cho hàm số y = f(x)
Nếu điểm M(x0;y0) thuộc đồ thị của hàm số y = f(x) thì y0 = f(x0). Và ngược lại.
- GV: Vậy đối với bài toán trên ta phải làm như thế nào?
-HS: Thay toạ độ của điểm A vào công thức : y = -3x
với x = nếu y = 1 thì kết luận A thuộc đồ thị của hàm số y = -3x và ngược lại.
 - GV: Làm tương tự đối với điểm B; C(0;0).
 HS: Một học sinh lên bảng làm bài, dưới lớp làm vào vở sau đó nhận xét
-GV: Theo dõi học sinh làm bài và nhận xét sau đó kết luận cho học sinh ghi vở
Bài 41 : SGK/72
Những điểm nào sau đây thuộc đồ thị hàm số y = -3x
A
Thay x = vào y = -3x 
=> y = -3. = 1
vậy điểm Athuộc đồ thị hàm số y = -3x điểm Bkhông thuộc đồ thị hàm số y = -3x 
+) Thay x = 0 vào y = -3x 
=> y = -3. 0 = 0
vậy điểm C(0;0) thuộc đồ thị hàm số y = -3x
- GV: Hướng dẫn HS giải toán
- GV: Muốn tìm được hệ số a ta phải biết 1 điểm thuộc đồ thị của hàm số. Đó là điểm nào?
HS: Điểm A(2;1)
GV: Thay x = 2 ; y = 1 vào công thức y = ax => a.
? Muốn đánh dấu điểm có hoành độ ta làm như thế nào?
HS: Thay hoành độ vào hàm số để tìm tung độ sau đó đánh dấu trên đồ thị
GV: gọi 3 học sinh lên bảng
HS: Một HS lên bảng làm phần a sau đó hai học sinh đồng thời lên bảng làm phần b,c 
GV: Theo dõi học sinh làm bài sau đó cho học sinh dưới lớp nhận xét
Bài 42 : SGK/72
a) Theo hình vẽ điểm A(2;1) thuộc đồ thị hàm số y = ax
thay x = 2 ; y = 1 vào công thức 
ta có : 1 = a.2 => a = 1:2 = 0,5
b) Điểm B
c) Điểm C(-2;-1)
- GV: Hướng dẫn học sinh .
? Bằng đồ thị hãy tìm f(2)?
HS: Tại điểm có hoành độ là 2 kẻ đường thẳng vuông góc với Ox cắt đồ thị tại A
- Từ A kẻ đường thẳng vuông góc với Oy cắt Oy tại đâu thì đó chính là y khi x = 2.
- GV: Bằng đồ thị hãy tìm giá trị của x khi y = -1?
HS: Tại điểm có tung độ là -1 kẻ đường thẳng vuông góc với Oy cắt đồ thị tại B
- Từ B kẻ đường thẳng vuông góc với Ox cắt Ox tại đâu thì đó chính là x khi y = -1.
GV: Cho học sinh hoạt động nhóm làm bài
HS: Hoạt động nhóm làm bài sau đó cử đại diện nhóm trình bày bài, các nhóm nhận xét chéo nhau
GV: Theo dõi học sinh làm bài sau đó kết luận cho học sinh ghi vở
Bài 44 : SGK/73
Vẽ đồ thị hàm số y = f(x) = -0,5x
o
A 
a) f(2) = -1 ; f(-2) = 1
 f(4) = -2 ; f(0) = 0
b) 
y
-1
0
2.5
x
2
0
-5
c) Nếu y dương thì x âm
 Nếu y âm thì x dương.
 4.4: Củng cố 
? Nêu cách tìm hàm số khi biết giá trị của biến và ngược lại?
 4.5: Hướng dẫn về nhà 
- Học lại lý thuyết về đồ thị hàm số trong vở ghi lẫn SGK
	- Làm tiếp các bài tập 45, 46, 47 trang 74 SGK.
5. Rút kinh nghiệm
*********************************