Giáo án Đại số 9 - GV: Nguyễn Tấn Thế Hoàng - Tiết 26: Luyện tập

Tuần: 13	Tiết: 26
Gv: Tạ chí Hồng Vân
Soạn: 28 - 11 - 2006
§4: LUYỆN TẬP
MỤC TIÊU: Giúp học sinh: 
Biết tìm giá trị của tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau.
Ôn tập kỹ năng vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất. 
CHUẨN BỊ: 
Giáo viên: - Thước thẳng, phấn màu, bảng phụ: bảng phụ: vẽ sẵn hình 2 trang 66 Sgk.
Học sinh: - Thước thẳng có chia khoảng,thuộc lý thuyết về vị trí của hai đồ thị
CÁC HOẠT ĐỘÂNG:
TG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐÔÏNG CỦA HS
GHI BẢNG
10’
7’
10’
15’
HĐ1: Kiểm tra bài cũ
 Cho hai đường thẳng y = ax + b và 
y = a’x + b’ (với a ¹ 0 và a’¹ 0). 
F HS1: - Nêu điều kiện để hai đường thẳng song song , trùng nhau.
- Làm bài tập 22 trang 55 Sgk.
F HS2: - Nêu điều kiện để hai đường thẳng cắt nhau.
- Làm bài tập 21 trang 54 Sgk.
HĐ2: Luyện tập
F Làm bài tập 23 trang 55 Sgk.
- Gọi HS lên bảng thực hiện
Ä Gv chốt: Điểm thuộc đồ thị hàm số thì toạ độ của điểm đó phải thoả mãn công thức của hàm số (nghĩa là thay vào hàm số ta phải có 2 vế phải bằng nhau) chính nhờ điều này mà ta xác định được hệ số hoặc tham số khi biết toạ độ của điểm thuộc đồ thị.
F Làm bài tập 24 trang 55 Sgk.
- Trước hết ta cần có điều kiện gì không ? vì sao?
- Gv tổ chức cho HS hoạt động nhóm 
Ä Gv chốt lại các điều kiện về vị trí của 2 đường thẳng.
F Làm bài tập 25 trang 55 Sgk.
a) Hãy nêu cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất ?
Ä Gv chốt lại cách vẽ đồ thị qua 2 bước: 
  Xác định 2 điểm tuỳ ý thuộc đồ thị
(hoặc 2 điểm nằm trên 2 trục toạ độ) sao cho dễ vẽ
‚ Vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm đã xác định ở bằng trị số
- Gọi HS thực hiện trên bảng
b) Yêu cầu HS vẽ đường thẳng y = 1 lên mặt phẳng toạ độ và xác định 2 điểm M, N
- Các em có nhận xét gì về toạ độ của điểm M, N ?
- Vậy muốn tìm giao điểm M, N của hai đồ thị em thực hiện như thế nào?
- Gọi lần lượt 2 HS lên bảng làm
Ä Gv chốt: Giao điểm của 2 đường thẳng phải có toạ độ thoả mãn phương trình của 2 đường thẳng, các em cần ghi nhớ điều này để giải toán
- 2 HS cùng lên bảng trả bài
® Cả lớp theo dõi và nhận xét 
- 1 HS đọc đề toán 
- 1 HS lên bảng giải
® Cả lớp cùng giải và nêu nhận xét 
- Cần có điều kiện là:
2m + 1 ¹ 0 để hàm số đã cho là hàm số bậc nhất 
® HS tìm điều kiện và trả lời 
- Học sinh hoạt động theo 8 nhóm 
+ 3 nhóm làm câu a
+ 3 nhóm làm câu b
+ 2 nhóm làm câu c
® Đại diện 3 nhóm thực hiện từng câu
- 1 HS nhắc lại cách vẽ
- 1 HS lên bảng thực hiện 
O
M
N
-1,5
-3
2
x
y
1
® Cả lớp cùng làm rồi nhận xét 
- Tung độ các điểm M và N bằng 1 vì M và N đều thuộc đường thẳng y = 1
- Ta thay tung độ của điểm M vào hàm số 
y = x + 2 để xác định hoành độ của điểm M, và ta thay tung độ của điểm N vào hàm số 
y = -x + 2 để xác định hoành độ của điểm N
Tiết 26 : LUYỆN TẬP
1) Bài 23: (trang 55 Sgk)
 Hàm số : y = 2x + b 
a) Đồ thị của hàm số cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng – 3 
 Û b = - 3
b) Đồ thị hàm số đi qua điểm 
A(1 ; 5) Þ x = 1 và y = 5 thay vào hàm số ta có:
 5 = 2 + b Þ b = 3
2) Bài 24 : y = 2x + 3k 
 và y = (2m + 1) x + 2k - 3
 Điều kiện: m ¹ - 
a) Hai đường thẳng cắt nhau 
 	Û a ¹ a’ 
 Û 2m + 1 ¹ 2 
 Û m ¹ 
 Vậy m ¹ - và m ¹ 
b) Hai đường thẳng song song 
 Û a = a’ và b ¹ b’
*/ a = a’ Û m = 
*/ b ¹ b’ Û 3k ¹ 2k – 3 
 Û k ¹ - 3
 Vậy : m = và k ¹ - 3
c) Hai đường thẳng trùng nhau 
 Û a = a’ và b ¹ b’
*/ a = a’ Û m = 
*/ b = b’ Û k = - 3
 Vậy: m = và k = - 3
3) Bài 25: a) Vẽ đồ thị 2 hàm số:
 y = x + 2 và y = -x + 2 
b) Tìm toạ đôï M:
Thay y = 1 vào hàm số y =x + 2 
 ta có: x + 2 = 1 
 Û x = = - 1,5
 Vậy ta có: M( - 1,5 ; 1)
*/ Tìm toạ độ N:
Thay y = 1 vào hàm số y= -x +2 
 ta có = 1 
 Û x = 
 Vậy ta có: N( ; 1)
3’
HĐ4: HDVN	 - Ôn tập đồ thị hàm số bậc nhất , điều kiện để hai đường thẳng cắt nhau, song song , trùng nhau. - Xem lại các bài tập đã giải
- Làm bài tập: 26 trang 55 Sgk, bài tập: 21, 22, 24 trang 60 SBT
- Hướng dẫn bài 26: Giao điểm nằm trên đường thẳng y = 2x – 1 và có hoành độ bằng 2 nên ta thay vào hàm số này để xác định tung độ của giao điểm, mặt khác giao điểm này cũng nằm trên đường thẳng y = ax – 4 nên thay toạ độ giao điểm vào hàm số này là ta xác định được hệ số a.
- Đọc trước bài hệ số góc của đường thẳng trang 55 Sgk 
? Rút kinh nghiệm cho năm học sau: 
ĐỀ KIỂM TRA 15 PHÚT
Câu 1: (4 điểm) Cho 2 đường thẳng: (d) : y = ax + b (a ¹ 0). và (d’) : y = a’x + b’ (a’ ¹ 0).
	Nêu điều kiện để d và d’ song song, trùng nhau, cắt nhau, cắt nhau tại một điểm trên trục tung.
Câu 2: (6 điểm) Cho hàm số y = -2x + 3
 	a) Vẽ đồ thị hàm số.
	b) Tìm m để ĐTHS y = -2x + 3 song song với đường thẳng y = (5 – 3m).x + m – 2
ĐÁP ÁN
Câu 1: (4 điểm) 
d // d’ Û a = a’ và b ¹ b’	(1 đ)
d º d’ Û a = a’ và b = b’	(1 đ)
d I d’ Û a ¹ a’ 	(1 đ)
d I d’ Û a ¹ a’ và b = b’	(1 đ)
Câu 2: (6 điểm) 	
a) - Lập bảng trị số đúng	(1,5 đ)
	 - Vẽ đúng 2 điểm 	(1 đ)
	 - Vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm 	(0,5 đ)
b) - Nêu đúng điều kiện: 
	5 – 3m = - 2 và m – 2 ¹ 3	(1 đ)
 - Tính đúng: m = và m ¹ 5	(1 đ)
 - Trả lời: m = thì // 	(1 đ)