Giáo án chuẩn KTKN môn Ngữ văn 8 - Tuần 16

Ngµy so¹n: 26 . 11 . 2010 TiÕt 61 Bµi 16 
Ngµy gi¶ng: 8A: 29 . 11
 8B: 29 . 11 
 ThuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc
A - Môc tiªu cÇn ®¹t
1. KiÕn thøc:
- Nắm được kỹ năng và vận dụng để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học.
- Sự đa dạng của đối tượng được giới thiệu trong văn bản thuyết minh.
- Việc vận kq quan sát, tìm hiểu về một số tác phẩm cùng thể loại để làm bài văn thuyết minh về một thể loại văn học.
2. KÜ n¨ng: 
- Quan sát đặc điểm hình thức của một thể loại văn học.
- Tìm ý, lập dàn ý cho bài văn thuyết minh về một thể loại văn học.
- Hiểu và cảm thụ được giá trị nghệ thuật của thể loại văn học đó.
- Tạo lập được một văn bản thuyết minh về một thể loại văn học có đọ dài 300 chữ.
3. Th¸i ®é: 
- Gi¸o dôc ý thøc viÕt bµi ®óng thÓ lo¹i, ph­¬ng ph¸p.
B - ChuÈn bÞ 
- GV: h­íng dÉn HS so¹n bµi , thiÕt kÕ bµi d¹y , chuÈn bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc cÇn thiÕt 
- HS : So¹n bµi theo yªu cÇu cña SGK vµ nh÷ng huíng dÉn cña GV.
C. Kỹ năng sống cần đạt trong bài.
- HS có kỹ năng giao tiếp, tìm kiếm và xử lý thông tin. Có óc tư duy sáng tạo. 
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc
1. æn ®Þnh líp:	8A: ....................................................
8B : ......................................................
2 - KiÓm tra : 
 ? Muèn thuyÕt minh ®­îc mét thí ®å dïng em cÇn lµm thÕ nµo?
3 - Bµi míi:
H§1: Giíi thiÖu bµi míi.
 Giê tr­íc c¸c em ®· ®­îc t×m hiÓu bµi thuyÕt minh mét thø ®å dïng, ®Ó thuyÕt minh ®­îc c¸c em ph¶i t×m hiÓu cÊu t¹o, ®Æc ®iÓm, c«ng dông... cña ®å dïng ®ã. VËy khi muèn thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc chóng ta cÇn ph¶i lµm thÕ nµo? Bµi häc h«m nay xÏ gióp c¸c em gi¶i ®¸p nh­ng th¾c m¾c ®ã.
H§2: T×m hiÓu đặc điểm một thể loại văn học.
- Môc tiªu : Gióp hs hiÓu
 + Sù ®a d¹ng cña ®èi t­îng ®­îc giíi thiÖu thuyÕt minh.
 + VËn dông kÕt qña quan s¸t, t×m hiÓu vÒ mét sè tp v¨n häc ®Ó lµm bµi v¨n thuyÕt minh.
- Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, t¸i hiÖn nªu v®, h® nhãm.
- Kü thuËt: §éng n·o 
- Thêi gian: 25’
Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
Néi dung cÇn ®¹t
- Yªu cÇu HS ®äc kü vµ t×m hiÓu kü yªu cÇu cña ®Ò.
- §Ó kh¶o s¸t ®Æc ®iÓm vÒ h×nh thøc cña thÓ th¬ “ ThÊt ng«n b¸t có”. §äc kü bµi th¬ “ Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c” tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK.
=> Gv cung cÊp b¶ng phô ghi hai bµi th¬ Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c vµ §Ëp ®¸ ë C«n L«n.
- GV : H­íng dÉn hs t×m hiÓu vb VNNQ§CT.
? Bµi th¬ cã mÊy c©u ? Mçi c©u cã mÊy ch÷ ? Cã thÓ tuú tiÖn thªm bít ®­îc kh«ng ?
- Bµi th¬ cã 8 c©u, mçi c©u cã 7 ch÷, ®ã lµ quy ®Þnh b¾t buéc, kh«ng thÓ thªm, bít.
? Bè côc cña bµi th¬ gåm mÊy phÇn ? Tªn cña tõng phÇn lµ g× ? 
Bè côc gåm 4 phÇn : ®Ò, thùc, luËn, kÕt.
? H·y kh¶o s¸t s¾p xÕp tiÕng b»ng, tr¾c ë c©u th¬ råi rót ra quy luËt chung? (TiÕng b»ng gåm thanh huyÒn vµ thanh ngang; tiÕng tr¾c gåm thanh s¾c, ng·, hái, nÆng)
 Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng
 VÉn lµ hµo kiÖt vÉn phong l­u
 T B B T T B B 
 Ch¹y mái ch©n th× h·y ë tï
 T T B B T T B
 §· kh¸ch kh«ng nhµ trong bèn bÓ
 T T B B B B T
 L¹i ng­êi cã téi gi÷a n¨m ch©u..
 T B T T T B B
® Tõ quan s¸t s¾p xÕp tiÕng B, T ë c¸c c©u th¬ ta rót ra quy luËt chÆt chÏ sau:
 + C¸c tiÕng ®øng ë vÞ trÝ 1,3 ,5 cã thÓ tiÕng b»ng hoÆc tr¾c (nhÊt , tam, ngò bÊt luËn).
 + C¸c tiÕng ®øng ë vÞ trÝ 2, 4, 6 th× ph¶i tu©n theo quy t¾c lu©n phiªn : B-T-B hoÆc T-B-T ngay ë c©u tiÕp theo (nhÞ, tø, lôc ph©n minh)
 NÕu bµi th¬ nµo mµ kh«ng thùc hiÖn ®óng nh­ vËy gäi lµ thÊt luËt.
?Nh÷ng dßng th¬ nµo trong bµi th­êng ®­îc ®èi nhau.
 - C©u thùc, c©u luËn ®èi nhau c¶ vÒ thanh, vµ ®èi nhau vÒ ý.
? VÒ niªm (dÝnh nhau) HS kh¶o s¸t c¸c thanh cña c¸c tiÕng ë c¸c c©u th¬ ?
- GV gi¶ng: Qua kh¶o s¸t ta thÊy c¸c cÆp c©u ë mçi bµi (cã 4 cÆp c©u gäi lµ liªn)
 + TiÕng thø 2 c©u 2(liªn trªn) cïng thanh víi tiÕng thø 2 c©u 3 (liªn d­íi).
 + TiÕng thø 2 c©u 4 cïng thanh víi tiÕng thø 2 c©u 5.
 + TiÕng thø 2 c©u 6 cïng thanh víi tiÕng thø 2 c©u 7.
 + TiÕng thø 2 c©u 8 cïng thanh víi tiÕng thø 2 c©u 1.
=> Nh­ vËy lµ niªm ( Dïng ®Ó dÝnh kÕt c¸c cÆp c©u víi nhau) còng cã nhµ th¬ v× nhu cÇu biÓu hiÖn mµ cè t×nh bá qua quy t¾c nµy, gäi lµ thÊt niªn ( VD: Bµi “Hoµng h¹c l©u” cña Th«i HiÖu).
? VÉn cã vÇn b»ng vµ vÇn tr¾c. H·y cho biÕt nh÷ng tiÕng nµo hiÖp vÇn víi nhau trong tõng bµi th¬, nã n»m ë nh÷ng c©u nµo trong bµi vµ ë vÞ trÝ nµo trong dßng th¬?
- Gieo vÇn: Th«ng th­êng chØ cã 1 vÇn (®éc vËn), vÇn nµy lu«n n»m ë cuèi c©u.(cuèc vËn) vµ hiÖp vÇn víi nhau ë c©u 1, 2, 4, 6, 8
+ VÇn “­u” – “©u” hiÖp vÇn ë c¸c c©u 1, 4, 8 ( l­u- ch©u- ®©u)
 + VÇn “ï” hiÖp vÇn ë c©u 2,6 (tï- thï)
? ThÓ th¬ ng¾t nhÞp ntn ?
- Ng¾t nhÞp: 2/ 2/ 3; 4/ 3; 5/ 2; 3/ 4 ... ng¾t nhÞp ®Ó ®¸nh dÊu mét chç ngõng cã nghÜa.
? Qua kh¶o x¸t bµi th¬ trªn em cã nhËn xÐt g× ®Æc ®iÓm thÓ th¬ TNBC§L.
- HS tr¶ lêi, gv kq ®Æc ®iÓm chung cña luËt th¬.
*) Hs dùa vµo dµn ý sgk ®É cung cÊp, c¸c em tù LDY
- Gv gîi ý vÒ mét dµn ý nh­ sau.
- Gv ®äc cho hs nghe mét v¨n b¶n thuyÕt minh vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có ®· chuÈn bÞ - hs nghe vµ häc tËp.
- MB: 
 + Th¬ thÊt ng«n b¸t có lµ mét thÓ th«ng dông trong c¸c thÓ th¬ §­êng luËt, ®­îc c¸c nhµ th¬ ViÖt Nam rÊt yªu chuéng. C¸c nhµ th¬ VN ai còng cã thÓ lµm thÓ th¬ nµy b»ng ch÷ H¸n hoÆc ch÷ N«m.
- TB: 
 + LÇn l­ît nªu c¸c quy t¾c ®· ®· t×m ®­îc qua nhËn xÐt vÒ thÓ th¬.
 + Hµi hoµ, cæ ®iÓn, c©n ®èi, nh¹c ®iÖu trÇm, bæng phong phó song l¹i gß bã v× cã nhiÒu rµng buéc )
- KB:
 + ThÊt ng«n b¸t có lµ mét thÓ th¬ quan träng. NhiÒu bµi th¬ hay ®Òu lµm b»ng thÓ th¬ nµy. Ngµy nay thÓ th¬ nµy vÉn cßn ®­îc ­a chuéng.
? VËy muèn thuyÕt minh ®­îc thÓ lo¹i v¨n häc ta cÇn ph¶i lµm g× ?
- Ph¶i quan s¸t , nhËn xÐt, sau ®ã kh¸i qu¸t thµnh nh÷ng ®Æc ®iÓm.
? Khi nªu c¸c ®Æc ®iÓm ph¶i nªu ntn ?
- §Æc ®iÓm ph¶i tiªu biÓu, quan träng vµ cÇn cã nh÷ng vÝ dô cô thÓ ®Ó lµm s¸ng tá.
- Hs ph¸t biÓu - Gv nhÊn m¹nh.
- §äc kü ®Ò
- Tr¶ lêi c©u hái sgk
- T×m hiÓu bµi th¬
- Nªu bè côc
- T×m hiÓu luËt th¬
- NhËn xÐt
- T×m hiÓu niªm, luËt, ®èi
- T×m vÇn th¬
- T×m hiÓu nhÞp ®iÖu
- NhËn xÐt kq.
- LËp dµn ý
- K. Qu¸t 
- §äc ghi nhí
- L­u ý
I. Tõ quan s¸t ®Õn m« t¶,thuyÕt minh ®Æc ®iÓm mét thÓ lo¹i v¨n häc.
1. Quan s¸t.
a. Đề bài: 
ThuyÕt minh ®Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có.
b. NhËn xÐt.
- Sè c©u, sè tiÕng
- LuËt th¬
- VÒ ®èi
- VÒ niªm
- VÒ vÇn 
- C¸ch ng¾t nhÞp
2. LËp dµn bµi.
- Më bµi: Nªu ®Þnh nghÜa chung vÒ thÓ th¬. 
- Th©n bµi: 
+ThuyÕt minh luËt th¬. 
+ NhËn xÐt vÒ ­u, nh­îc vµ vÞ trÝ cña thÓ th¬ trong th¬ VN
- KÕt bµi: 
+ Gía trị của thể loại này 
*) Ghi nhí:SGK
 H§3: LuyÖn tËp
- Môc tiªu: 
 + X¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng TM trong bµi v¨n TM vÒ TLVH
 + Quan s¸t nx vÒ thÓ lo¹i vh
- Ph­¬ng ph¸p : T¸i hiÖn, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian: 15’
Ho¹t ®éng cña thÇy
HĐ cña trß
Néi dung cÇn ®¹t
 ? H·y thuyÕt minh ®Æc ®iÓm chÝnh cña truyÖn ng¾n trªn c¬ së c¸c truyÖn ng¾n ®ã häc: T«i ®i häc, L·o H¹c, ChiÕc l¸ cuèi cïng.
? ThÕ nµo lµ truyÖn ng¾n
- Gv sö dông c¸c c©u hái gîi ý ®Ó hs t×m ra c¸c ®Æc ®iÓm cña truyÖn ng¾n.
? LËp dµn ý bµi thuyÕt minh ®Æc ®iÓm cña truyÖn ng¾n.
*) Giíi thiÖu c¸c yÕu tè cña truyÖn ng¾n: 
a. Tù sù: - Lµ yÕu tè chÝnh quyÕt ®Þnh cho sù tån t¹i cña mét truyÖn ng¾n
- Gåm sù viÖc chÝnh vµ ng©n vËt chÝnh
VD: - Sù viÖc chÝnh: L·o H¹c gi÷ tµi s¶n cho con trai b»ng mäi gi¸
 - Nh©n vËt chÝnh lµ l·o H¹c
 - Ngoµi ra cã c¸c sù viÖc vµ nh©n vËt phô
VD: Sù viÖc phô: Con trai l·o H¹c bá ®i, l·o H¹c ®èi tho¹i víi cËu vµng, ®èi tho¹i víi «ng Gi¸o, xin b¶ chã, tù tö
- Nh©n vËt phô: «ng Gi¸o, con trai l·o H¹c, Binh T­, vî «ng Gi¸o
b. Miªu t¶, biÓu c¶m, ®¸nh gi¸
- Lµ c¸c yÕu tè bæ trî, gióp cho truyÖn ng¾n sinh ®éng hÊp dÉn
- Th­êng ®an xen vµo c¸c yÕu tè tù sù
c. Bè côc, lêi v¨n, chi tiÕt
- Bè côc chÆt chÏ, hîp lÝ
- Lêi v¨n trong s¸ng, giµu h×nh ¶nh
- Chi tiÕt bÊt ngê ®éc ®¸o
- Nªu yc bµi tËp
- H§N
II. LuyÖn tËp.
1. Bµi 1.
- TruyÖn ng¾n lµ h×nh thøc tù sù lo¹i nhá, truyÖn ng¾n th­êng Ýt nh©n vËt vµ sù kiÖn...
2. Bµi 2: 
- LËp dµn ý
 H§ 4 : Cñng cè:
 - GV nhÊn m¹nh §Ó TM mét thÓ lo¹i vh nãi chung ta cã dµn ý ntn?
 + MB: giíi thiÖu chung vÒ thÓ lo¹i vh cÇn TM
 + TB: tr×nh bµy c¸c ®Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i vh ®ã.
 + KB: vai trß ý nghÜa cña viÖc t×m hiÓu thÓ lo¹i.
H§ 5: H­íng dÉn tù häc 
 - VÒ nhµ häc bµi, «n tËp c¸c thÓ lo¹i v¨n häc ®· häc.
 - Hs vÒ nhµ lÊy c¸c dÉn chøng trong c¸c v¨n b¶n ®Ó minh ho¹ vµ viÕt thµnh bµi thuyÕtminh hoµn chØnh vÒ thÓ lo¹i truyÖn ng¾n.
 - So¹n bµi: " Muèn lµm th»ng Cuéi" .
Ngµy so¹n: 30 . 11 . 2010 TiÕt 62 Bµi 16 
Ngµy gi¶ng: 8A: 1 . 11
 8B: 1 . 12
Muèn lµm th»ng cuéi
(H­íng dÉn ®äc thªm)
A - Môc tiªu cÇn ®¹t
1. KiÕn thøc:
- C¶m nhËn ®­îc t©m sù vµ kh¸t väng cña hån th¬ l·ng m¹n T¶n ®µ.
- ThÊy ®­îc tÝnh chÊt míi mÎ trong mét s¸ng t¸c viÕt theo truyÒn thèng cña T§.
2. KÜ n¨ng: 
- Ph©n tÝch t¸c phÈm.
- Ph¸t hiÖn , so s¸nh, thÊy ®­îc sù ®æi míi trong h×nh thøc thÓ lo¹i v¨n häc truyÒn thèng.
3. Th¸i ®é: 
- T×nh yªu tha thiÕt ®èi víi ®¸t n­íc. Sèng cã tr¸ch nhiÖm.
B - ChuÈn bÞ 
- GV: h­íng dÉn HS so¹n bµi , thiÕt kÕ bµi d¹y , chuÈn bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc cÇn thiÕt 
- HS : So¹n bµi theo yªu cÇu cña SGK vµ nh÷ng huíng dÉn cña GV.
C. Kü n¨ng sèng cÇn gi¸o dôc trong bµi.
- Kü n¨ng tù nhËn thøc, x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ cuéc sèng.
- Cã ãc t­ duy s¸ng t¹o.
D. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc
1. æn ®Þnh líp:	8A:............................................. 
8B :.............................................. 
2 - KiÓm tra : 
 ? §äc thuéc lßng bµi th¬ “§Ëp ®¸ ë C«n L«n” vµ tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ng­êi tï yªu n­íc Phan Ch©u Trinh?
 *§¸p ¸n: 
 - HS ®äc thuéc lßng.
 - Con ng­êi b¶n lÜnh, coi th­êng tï ®µy gian khæ, tin t­ëng m·nh liÖt vµo sù nghiÖp yªu n­íc cña m×nh.
3 - Bµi míi:
H§1: Giíi thiÖu bµi míi.
 Bªn c¹nh bé phËn v¨n th¬ yªu n­íc vµ c¸ch m¹ng l­u truyÒn bÝ mËt ë trong n­íc, n­íc ngoµi, ë trong tï nh­ hai bµi th¬ cña hai cô Phan, trªn v¨n ®µn c«ng khai ë n­íc ta håi ®Çu thÕ kû XX, xuÊt hiÖn nh÷ng t¸c phÈm v¨n s¸ng t¸c theo khuynh h­íng l·ng m¹n, mµ T¶n §µ lµ mét trong nh÷ng c©y bót long lÉy nhÊt. Bµi : “Muèn lµm thµng cuéi” trÝch trong tËp “Khèi t×nh con” (1917) cña «ng ®­îc viÕt theo thÓ th¬ truyÒn thèng thÊt ng«n b¸t có ®­êng luËt, nh­ng ®· chøa ®ùng nhiÒu nÐt míi mÎ tõ c¶m høng ®Õn giäng ®iÖu.
H§2: T×m hiÓu chung.
- Môc tiªu : 
 + N¾m ®­îc nh÷ng nÐt s­ l­îc vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.
- Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, t¸i hiÖn nªu v®, h® nhãm.
- Kü thuËt: §éng n·o 
- Thêi gian: 15’
Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
Néi dung cÇn ®¹t
Gv h­íng dÉn hs ®äc vb
- Chó thÝch: gv cïng hs gi¶i thÝch.
- Hs ®äc phÇn chó thÝch ( * ) sgk
? H·y cung cÊp nh÷ng th«ng tin tiªu biÓu liªn quan ®Õn t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm?
- Tªn thËt lµ NguyÔn Kh¾c HiÕu, quª BÊt B¹t - S¬n T©y.
- Tõng tham gia thi cö song kh«ng ®ç ®¹t nªn ®É chuyÓn sang s¸ng t¸c th¬ chì Quèc ng÷ vµ sím næi tiÕng.
- Lµ t¸c gi¶ cña rÊt nhiÒu thÓ lo¹i, «ng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ t¸c gi¶ g¹ch nèi gi÷a th¬ cæ ®iÓn vµ hiÖn ®¹i.
- Gv cung cÊp ¶nh vµ giíi thiÖu thªm vÒ T¶n §µ qua cuèn " Thi nh©n VN "
- TP: Thuéc tËp th¬ " Khèi t×nh con I "s¸ng t¸c 1917..
*) ThÓ lo¹i
- ThÊt ng«n b¸t có ®­êng luËt
*) Bè côc: 4 phÇn: ®Ò, thùc, luËn, kÕt
- Gv yªu cÇu hs nhËn diÖn thÓ th¬ cña bµi vµ tù rót ra c¸ch ®äc, ng¾t nhÞp cho phï hîp .
- Gv nhËn xÐt vµ ®äc mÉu - Hs ®äc.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu, ng«n ng÷, néi dung bµi th¬.
- T×m hiÓu chó thÝch *
I. T×m hiÓu chung.
1 T¸c gi¶: 
( 1889 - 1939 ) 
2 T¸c phÈm: 
H§2: T×m hiÓu v¨n b¶n.
- Môc tiªu : 
 + C¸i t«i cña T§: Buån ch¸n thùc t¹i, kh¸t väng tho¸t li...
 + Nh­ng t×m tßi ®æi míi thÓ th¬ thÊt ng«n BC§L.
- Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, t¸i hiÖn nªu v®, h® nhãm.
- Kü thuËt: §éng n·o 
- Thêi gian: 15’
Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
Néi dung cÇn ®¹t
- §äc 2 c©u th¬ ®Çu
? Lêi th¬ nãi tíi nçi buån ®ã lµ nçi buån cña ai?
- Buån cña t¸c gi¶- nh©n danh lµ em
? Ngoµi ra cßn cã t×nh c¶m nµo lín h¬n nçi buån
- Ch¸n. V× cuéc sèng trÇn thÕ kh«ng cã niÒm vui nµo cho con ng­êi
? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i buån vµ ch¸n trÇn thÕ ?
- ThÓ hiªn nçi buån sÇu da diÕt trong ®ªm thu khã cã thÓ t©m sù cïng ai.
? Em cã nhËn xÐt g× ng«n ng÷ th¬? T¸c dông?
- Ng«n ng÷, gÞong th¬ nh­ mét tiÕng than, tiÕng thë dµi cÊt lªn tõ mét t©m tr¹ng, mét nçi lßng ch¸n n¶n .
? ChÞ H»ng lµ ai ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i göi g¾m nçi buån víi chÞ ?
- ChÞ H»ng: mÆt tr¨ng, lµ thiªn nhiªn, câi méng. ChØ cã thiªn nhiªn, câi méng míi thÊu hiÓu t©m sù , kh¸t väng cña t¸c gi¶.
? Hai c©u th¬ to¸t lªn ®iÒu g× ?
? NhËn xÐt c¸ch béc lé c¶m xóc cña t¸c gi¶ ë 2 c©u th¬?
- Béc lé trøc tiÕp t©m sù buån ch¸n
*) Hs ®äc 4 c©u th¬ tiÕp.
? T¸c gi¶ muèn lªn cung tr¨ng ®Ó lµm g× vµ lªn b»ng c¸ch nµo ?
- Cã bÇu , b¹n , ®Ó vui cïng giã m©y nªn t¸c gi¶ nhê chÞ H»ng dïng cµnh ®a "nh¾c" lªn cung quÕ lµm th»ng Cuéi sau khi th¨m dß " ®· ai ngåi ®ã chöa ?"
? §iÒu ®ã chøng tá t¸c gi¶ ­íc muèn ®iÒu g× ?
- Qua ®ã chøng tá t¸c gi¶ lu«n ­íc muèn h­íng vÒ c¸i ®Ñp, tho¸t li khái thùc t¹i tÇm th­êng cña trÇn thÕ song vÉn muèn ®­îc sèng ®Ých thùc víi nh÷ng niÒm vui mµ ë câi trÇn «ng kh«ng bao giê t×m thÊy.
? Cã ng­êi nhËn xÐt " T¶n §µ lµ mét hån th¬ ng«ng " . VËy em hiÓu " ng«ng " lµ g× ?
- "Ng«ng" lµ ng­êi cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ, lµm nh÷ng viÖc tr¸i víi lÏ th­êng. Trong v¨n häc lµ c¸ tÝnh kh«ng chÞu Ðp m×nh trong khu«n khæ chËt hÑp cña lÔ nghi phong kiÕn.(NCT, Tó X­¬ng ...)
? Ph©n tÝch c¸i ng«ng ®ã qua 4 c©u th¬ ?
- C¸i "ng«ng" cña T¶n §µ thÓ hiÖn:
C¸ch x­ng h« th©n mËt, xuång x·: em - chÞ.
¦íc muèn: lµm th»ng Cuéi.
L¹m nhËn m×nh lµ tri kØ cña chÞ H»ng.
C¸ch lªn trêi chØ b»ng tõ" nh¾c "
? H·y t×m nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®­îc sö dông trong 4 c©u th¬ ? T¸c dông ?
- NghÖ thuËt : ®iÖp ng÷, cÊu tróc, nãi qu¸, giäng th¬ hãm hØnh, ng«n ng÷ b×nh dÞ ®· gãp phÇn thÓ hiÖn t©m hån th¬ T§µ thËt th¬ méng, t×nh tø, l·ng m¹n, bay bæng.
? Qua 4 c©u th¬ trªn em hiÓu ®­îc kh¸t väng nµo cña t¸c gi¶?
*) Hs ®äc hai c©u th¬ kÕt .
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh ¶nh th¬ trong hai c©u kÕt. 
- H×nh ¶nh th¬ t­ëng t­îng ®Çy bÊt ngê, thËt l·ng m¹n vµ rÊt "ng«ng" ®ã lµ : trong ®ªm trung thu, tr¨ng s¸ng, ®Ñp, mäi ng­êi ®Òu ngÈng ®Çu chiªm ng­ìng tr¨ng th× tg cïng chÞ H»ng tùa vai cïng ng¾m thÕ gian vµ ...c­êi.
? Trong 2 c©u th¬ cã chøa 3 hµnh ®éng ®ã lµ hµnh ®éng nµo.
? T¸c gi¶ c­êi v× lÝ do g× 
- T¸c gi¶ c­êi v×: tho¶ m·n do ®· ®¹t ®­îc kh¸t väng xa l¸nh h¼n ®­îc câi trÇn bôi bÆm, vµ thÓ hiÖn sù mØa mai, khinh bØ câi trÇn giê ®©y chØ cßn "bÐ tÝ".
? Mét thÕ gian nh­ thÕ sÏ quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt nµo cña tiÕng c­êi
- Hoµn toµn l·ng quªn câi ®êi thùc, sèng vÒ câi méng m¬
? C¸i ý ®Þnh mçi n¨m c­êi thÕ gian mét lÇn vµo r»m th¸ng t¸m ®· cho thÊy t©m hån tg tha thiÕt víi câi ®êi thùc hay m¬?
? Em nhËn ra t©m sù g× cña t¸c gi¶ qua ph©n tÝch hai c©u kÕt.
- HS đọc
- Suy nghÜ tr¶ lêi
- NhË xÐt kq
- §äc 4 c©u tiÕp
- Suy nghÜ tr¶ lêi
- Nªu chi tiÕt nt
- §äc 2 c©u kÕt
- Hs béc lé
II. T×m hiÓu v¨n b¶n
1. Hai c©u th¬ ®Çu:
- Khao kh¸t ®­îc sèng víi câi méng, tho¸t li thùc t¹i do ch¸n ghÐt trÇn thÕ
2. Bèn c©u th¬ tiÕp.
- Kh¸t väng chèi tõ cuéc sèng hiÖn t¹i- mơ ước cuéc sèng vui t­¬i tù do cho chÝnh m×nh
3. Hai c©u kÕt.
- Kh¸t khao ®æi thay x· héi theo h­íng tèt ®Ñp tho¶ m·n nhu cÇu sèng cña c¸ nh©n.
 H§3: LuyÖn tËp..
- Môc tiªu: HiÓu s©u s¾c h¬n vÒ néi dung bµi häc.
- Ph­¬ng ph¸p : T¸i hiÖn, nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
- Kü thuËt: §éng n·o
- Thêi gian: 10’ 
Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
Néi dung cÇn ®¹t
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dung, nghÖ thuËt bµi th¬?
? So s¸nh ng«n ng÷, giäng ®iÖu ë bµi th¬ nµy víi bµi th¬ Qua ®Ìo ngang?
- Hs tr×nh bµy.
LuyÖn tËp
 H§ 4 : Cñng cè:
 ? Em hiÓu g× vÒ t©m sù cña t¸c gi¶ qua bµi th¬?
H§ 5: H­íng dÉn tù häc
 - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ch¾c néi dung
 - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp tiÕng viÖt
Ngµy so¹n: TiÕt 63 Bµi 17 
Ngµy gi¶ng: 8A:
 8B:
¤n tËp tiÕng viÖt 
A - Môc tiªu cÇn ®¹t
1. KiÕn thøc:
- HÖ thèng c¸c kiÕn thøc vÒ tõ vùng vµ ng÷ ph¸p ®· häc ë k× I.
2. KÜ n¨ng: 
- VËn dông thuÇn thôc kiÕn thøc TV ®· häc ö k× I ®Ó hiÓu nd, ý nghÜa v¨n b¶n hoÆc t¹o lËp v¨n b¶n.
3. Th¸i ®é: 
- Cã ý thøc «n tËp, cñng cè kiÕn thøc th­êng xuyªn, cËp nhËt.
B - ChuÈn bÞ 
- GV: h­íng dÉn HS so¹n bµi , thiÕt kÕ bµi d¹y , chuÈn bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc cÇn thiÕt 
- HS : So¹n bµi theo yªu cÇu cña SGK vµ nh÷ng huíng dÉn cña GV.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc
1. æn ®Þnh líp:	8A: ................................
8B : ................................
2 - KiÓm tra : (KÕt hîp trong phÇn «n)
3 - Bµi míi:
H§1: Giíi thiÖu bµi míi.
 Bµi «n tËp gióp c¸c em n¾m v÷ng nh÷ng néi dung vÒ tõ vùng vµ ng÷ ph¸p TiÕng ViÖt ®· häc ë häc k× I. NhËn biÕt vµ vËn dông linh ho¹t c¸c kiÕn thøc ®· häc ë HKI vµo viÖc hiÓu vµ t¹o lËp v¨n b¶n.
H§2: T×m hiÓu b¶ng hÖ thèng hãa kiÕn thøc.
- Môc tiªu : 
 + Tõ vùng: CÊp ®é kq cña nghÜa tõ ng÷, tr­êng tõ vùng, tõ t­îng h×nh t­îng thanh, tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi, c¸c bp tu tõ tõ vùng.
 + Ng÷ ph¸p: Trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ, c©u ghÐp.
- Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, t¸i hiÖn nªu v®, h® nhãm.
- Kü thuËt: §éng n·o 
- Thêi gian: 15’
I. LÝ thuyÕt .
- Gv cung cÊp b¶ng phô ghi c¸c kiÕn thøc ®· häc cã thÓ khuyÕt phÇn tªn hoÆc néi dung ®Ó hs quan s¸t vµ ®iÒn .
- Hs quan s¸t vµ ®iÒn nh÷ng « thiÕu.
- Gv nhËn xÐt vµ cho ®iÓm.
STT
Tªn kiÕn thøc
Néi dung
1
CÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ ng÷
- NghÜa cña tõ ng÷ cã thÓ réng hoÆc hÑp nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c.
- Mét tõ ng÷ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nghÜa cña nã bao hµm pvi nghÜa cña tõ nh÷ kh¸c.- Mét tõ ng÷ cã nghÜa hÑp khi pvi nghÜa cña nã bÞ bao hµm trong pvi nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c.
- Mét tõ võa cã nghÜa réng, võa cã nghÜa hÑp.
2
Tr­êng tõ vùng
- Lµ tËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa. 
3
Tõ t­îng h×nh
- Tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, ©m thanh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt.
4
Tõ t­îng thanh
- Tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, con ng­êi. 
5
Tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng
-- Tõ ng÷ chØ sö dông ë mét ®Þa ph­¬ng nhÊt ®Þnh.
6
BiÖt ng÷ x· héi
- Tõ ng÷ chØ ®­îc dïng trong mét tÇng líp x· héi nhÊt ®Þnh
7
Trî tõ
- Nh÷ng tõ chuyªn ®i kÌm mét tõ ng÷ trong c©u ®Ó nhÊn m¹nh hoÆc biÓu thÞ th¸i ®é ®¸nh gi¸ sù vËt, sù viÖc ®­îc nãi ®Õn ë tõ ng÷ ®ã
8
Th¸n tõ
- Tõ dïng ®Ó béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc cña ng­êi nãi hoÆc dïng ®Ó gäi, ®¸p. Th¸n tõ th­êng ®øng ë ®Çu c©u, cã khi ®­îc t¸ch ra thµnh mét c©u ®Æc biÖt.
9
T×nh th¸i tõ
- Lµ nh÷ng tõ ®­îc thªm vµo c©u ®Ó cÊu t¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n vµ ®Ó biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m cña ng­êi nãi.
10
Nãi qu¸
- BiÖn ph¸p tu tõ phãng ®¹i møc ®é, quy m«, tÝnh chÊt cña sù vËt, hiÖn t­îng ®­îc miªu t¶ ®Ó nhÊn m¹nh, g©y Ên t­îng, t¨ng søc biÓu c¶m
11
Nãi gi¶m, nãi tr¸nh
- BiÖn ph¸p tu tõ dïng c¸ch diÔn ®¹t tÕ nhÞ, uyÓn chuyÓn, tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, th« tôc, thiÕu lÞch sù.
12
C©u ghÐp
- Lµ c©u do hai hay nhiÒu côm C - V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. Mçi côm C - V ®­îc gäi lµ mét vÕ.
- Gi÷a c¸c vÕ ®­îc nèi víi nhau bëi 1 qht, 1 cÆp qht, 1 cÆp phã tõ, ®¹i tõ, chØ tõ h« øng hoÆc ng¨n c¸ch b»ng dÊu phÈy.
H§3: LuyÖn tËp.
- Môc tiªu : 
 + Gióp c¸c em cñng cè kiÕn thøc ®· häc.
- Ph­¬ng ph¸p: VÊn ®¸p, t¸i hiÖn nªu v®, h® nhãm.
- Kü thuËt: §éng n·o 
- Thêi gian: 15’
Ho¹t ®éng cña thÇy
H§ cña trß
Néi dung cÇn ®¹t
? H·y ®iÒn tõ ng÷ thÝch hîp vµo « trèng: 
? T×m trong ca dao 2 VD vÒ biÖn ph¸p tu tõ nãi gi¶m nãi tr¸nh hoÆc nãi qu¸?
? §Æt c©u cã dïng tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh, mét c©u cã dïng trî tõ th¸n tõ? 
- Hµ néi b©y giê kh«ng cßn tiÕng chu«ng tµu ®iÖn leng keng.
- Tµ ¸o dµi gãp phÇn lµm cho d¸ng vãc cña ng­êi phô n÷ VN trë nªn th­ít tha h¬n. 
- Trî tõ, th¸n tõ : Cuèn s¸ch hay nh­ vËy mµ chØ 17 000 ® µ?
? §äc ®o¹n trÝch vµ x¸c ®Þnh c©u ghÐp?
- C©u 1 lµ c©u ghÐp. Cã thÓ t¸ch thµnh 3 c©u ®¬n song mèi liªn hÖ , sù liªn tôc cña 3 sù viÖc kh«ng ®­îc thÓ hiÖn râ b»ng khi gép thµnh c©u ghÐp.
- Nªu yc bµi tËp
- H§N
- Hs lªn b¶ng ®Æt c©u
- Nªu yc suy nghÜ tr¶ lêi
II. LuyÖn tËp.
Bµi 1:
TruyÖn d©n gian: truyÒn thuyÕt, truyÖn cæ tÝch, truyÖn ngô ng«n, truyÖn c­êi.
- Tõ ng÷ chung: truyÖn d©n gian.
Bµi 2
- BiÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸: 
TiÕng ®ån cha mÑ em hiÒn, C¾n c¬m kh«ng vì, c¾n tiÒn vì ®«i.
- BiÖn ph¸p tu tõ nãi gi¶m, nãi tr¸nh:
Dßng s«ng bªn lë bªn båi,	 Cha mÑ em lë anh håi biÕt ch­a.
Bµi 3: 
Bµi 4(b). 
Bµi 5( c): X¸c ®Þnh c©u ghÐp vµ c¸ch nèi c¸c vÕ c©u trong ®o¹n trÝch?
- C©u 1, 3 lµ c©u ghÐp.
- Trong c¶ hai c©u ghÐp, c¸c vÕ c©u ®Òu ®­îc nèi víi nhau b»ng qht: còng nh­, bëi v×.
 H§ 4 : Cñng cè:
? Khi nãi, viÕt ,em th­êng sö dông c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc ®É häc nµo ?
H§ 5: H­íng dÉn tù häc
- VÒ nhµ häc bµi , tËp viÕt c¸c ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc ®· häc.
- ChuÈn bÞ kiÕn thøc ®Ó giê sau tr¶ bµi.