Đề thi chọn học sinh giỏi cấp THCS môn Ngữ văn - Phòng GD&ĐT huyện Lục Yên

 Phßng gd&®t huyÖn lôc yªn 
®Ò thi chän häc sinh giái cÊp THCS
N¨m häc: 2011-2012
M«n: Ng÷ V¨n
Thêi gian: 150 phót (kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
Câu 1. (4 điểm)
	Nói về nỗi nhớ gia đình, quê hương của anh bộ đội Cụ Hồ trong những năm dài máu lửa, Chính Hữu đã viết: “ Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”. Em hãy viết đoạn văn ngắn ( 7-10 dòng) phân tích cái hay của câu thơ trên.
Câu 2. (6 điểm)
	Viết bài văn ngắn (không quá một trang giấy thi) nói lên cảm nghĩ của em về nội dung mẩu chuyện sau:
	Gia đình nọ rất quí mến ông lão mù nghèo khổ và rách rưới - người hàng tuần vẫn mang rau đến bán cho họ. Một hôm, ông lão khoe: “Không biết ai đã để trước cửa nhà của tôi một thùng quần áo cũ”. Gia đình biết ông lão cũng thiếu thốn nên rất vui: “Chúc mừng ông! Thật là tuyệt!”. Ông lão mù nói: “Tuyệt thật! Nhưng tuyệt nhất là vừa đúng lúc tôi biết có một gia đình thực sự cần những quần áo đó”.
 (Phỏng theo Những tấm lòng cao cả)
Câu 3. (10 điểm)
Những cảm xúc và suy nghĩ của em về vẻ đẹp nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích.
......................Hết.......................
Phßng gd & ®t huyÖn lôc yªn 
H­íng dÉn chÊm thi chän häc sinh giái cÊp THCS
N¨m häc: 2011-2012
M«n: Ng÷ V¨n
(Thêi gian:150 phót, kh«ng kÓ thêi gian giao ®Ò)
C©u 1: ( 4 ®iÓm)
Yªu cÇu chung:
- ThÝ sinh viÕt ®­îc ®o¹n v¨n hoµn chØnh (7-10 dßng) ph©n tÝch ®­îc nÐt ®Æc s¾c vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña c©u th¬ “GiÕng n­íc gèc ®a nhí ng­êi ra lÝnh”.
- Yªu cÇu diÔn ®¹t l­u lo¸t, m¹ch l¹c, l« gic. Lêi v¨n trong s¸ng, ®óng chÝnh t¶.
 	b. Yªu cÇu cô thÓ:
Thí sinh ph©n tÝch được:
+ Giếng nước, gốc đa là hình ảnh hoán dụ chỉ quê hương, nơi có gia đình, người thân của các anh bộ đội. ( 1 điểm)
+ Phép nhân hóa: Giếng nước, gốc đa giống như con người biết nhớ người ra lính. ( 1 điểm)
+ Làng quê Việt Nam bao đời gắn bó với hình ảnh của cây đa, bến nước, sân đình. “Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính” là cách nói hình ảnh về nỗi nhớ sâu nặng của các anh bộ đội với quê hương, gia đình, người thân. Và ngược lại, quê hương, người thân cũng luôn nhớ tới các anh. ( 2 điểm)
C©u 2: (6 điểm)
a. Yªu cÇu vÒ h×nh thøc:
- ThÝ sinh biÕt c¸ch lµm kiÓu bµi biểu cảm.
- DiÔn ®¹t l­u lo¸t, lời văn trong s¸ng, ®óng chÝnh t¶.
- Kết cấu là bµi v¨n ng¾n.
b. Yªu cÇu vÒ néi dung: 
Bµi viÕt cã thÓ tr×nh bµy theo c¸c c¸ch kh¸c nhau nh­ng cÇn nªu ®­îc c¸c ý sau:
- Khẳng định đ©y lµ c©u chuyÖn c¶m ®éng vÒ t×nh yªu th­¬ng, sù quan t©m chia sÎ ®èi víi nh÷ng ng­êi bÊt h¹nh, nghÌo khæ. C©u chuyÖn thÓ hiÖn t×nh th­¬ng cña gia ®×nh nä víi «ng l·o mï, nghÌo khæ vµ ®Æc biÖt lµ t×nh th­¬ng cña «ng l·o víi nh÷ng ng­êi kh¸c bÊt h¹nh h¬n m×nh. Trong con ng­êi bÊt h¹nh, nghÌo khæ Êy lµ mét tÊm lßng nh©n ¸i, sau ®«i m¾t mï lßa Êy lµ mét t©m hån trong s¸ng, cao ®Ñp. §èi víi «ng l·o ®­îc gióp ®ì ng­êi kh¸c nh­ mét bÊt ngê thó vÞ cña cuéc sèng, lµ niÒm vui, niÒm h¹nh phóc trµn ngËp t©m hån. 
 (2 điểm)
- C©u chuyÖn lµ bµi häc s©u s¾c vÒ t×nh yªu th­¬ng: 
+ Ngay c¶ khi ph¶i sèng cuéc sèng nghÌo khæ hay chÞu sù bÊt h¹nh th× con ng­êi vÉn cÇn biÕt quan t©m ®Õn ng­êi kh¸c, nhÊt lµ nh÷ng ng­êi nghÌo khæ, bÊt h¹nh h¬n m×nh vµ t×nh yªu th­¬ng gi÷a con ng­êi víi con ng­êi lµ kh«ng ph©n biÖt giµu nghÌo, giai cÊp (1 điểm)
+ §­îc yªu th­¬ng, gióp ®ì ng­êi kh¸c chÝnh lµ niÒm vui, nguån h¹nh phóc, ý nghÜa cña sù sèng vµ lµ c¸ch n©ng t©m hån m×nh lªn cao ®Ñp h¬n.
 (1 điểm)
+ §õng bao giê thê ¬, v« c¶m tr­íc nçi khæ ®au, bÊt h¹nh cña ng­êi kh¸c, ®õng v× nghÌo khæ hay bÊt h¹nh mµ trë nªn hÑp hßi Ých kû, sèng tr¸i víi ®¹o lý con ng­êi: “Th­¬ng ng­êi nh­ thÓ th­¬ng th©n”. (1 điểm)
- Ng­êi viÕt x¸c ®Þnh ®­îc th¸i ®é cña b¶n th©n : §ång t×nh víi th¸i ®é sèng cã t×nh th­¬ng vµ tr¸ch nhiÖm víi mäi ng­êi, khÝch lÖ nh÷ng ng­êi biÕt më réng t©m hån ®Ó yªu th­¬ng, gióp ®ì ng­êi kh¸c. Phª ph¸n th¸i ®é sèng c¸ nh©n vÞ kû, tÇm th­êng. (1 điểm)
C©u 3. (10 điểm)
a. Yªu cÇu chung: 
- KiÓu ®Ò: NghÞ luËn kÕt hîp víi béc lé c¶m xóc.
- Yªu cÇu: Ph©n tÝch vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ vẻ đẹp nh©n vËt Thóy KiÒu qua ®o¹n trÝch KiÒu ë lÇu Ng­ng BÝch.
b. Yªu cÇu cô thÓ:
1. Më bµi: 
- Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶ ,t¸c phÈm.
- Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vẻ đẹp nh©n vËt Thóy KiÒu trong ®o¹n trÝch KiÒu ë lÇu Ng­ng BÝch. 
2. Th©n bµi: 
a. Giới thiệu sơ lược hoàn cảnh sống của Thóy Kiều ở lầu Ngưng BÝch:
- ë lÇu Ng­ng BÝch, Thóy KiÒu phải sèng trong mét hoµn c¶nh Ðo le, c« ®¬n rÊt téi nghiÖp. Nµng cảm thấy tr¬ träi, đau đớn, buồn tủi gi÷a kh«ng gian mªnh m«ng hoang v¾ng. 
b. Ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña Thóy KiÒu thÓ hiÖn trong ®o¹n trÝch.
* KiÒu lµ mét ng­êi yªu chung thñy.
- Thóy KiÒu ®· vượt qua nçi ®au khæ cña riªng m×nh để nhí Kim Träng víi mét nçi nhí th­¬ng, day døt: 
+ Nhớ lời thề nguyền dưới trăng.
+ Nµng xãt xa nghÜ, giê nµy ch¾c h¼n Kim Träng vÉn ®ang chê mong tin tøc cña nµng. 
+ Nµng ®au ®ín nghÜ kh«ng biÕt t×nh yªu cña m×nh dµnh cho Kim Träng bao giê míi phai mê ®­îc? Nµng day døt, tù hæ thÑn v× ®· phô t×nh yªu, niÒm tin, lßng mong mái cña chµng. ChÝnh sù ®au ®ín, day døt Êy lµ b»ng chøng hïng hån cho tÊm lßng chung thñy trong tr¾ng cña KiÒu víi chµng Kim.
* Kh«ng chØ thñy chung trong s¸ng, KiÒu cßn lµ mét ng­êi con hiÕu th¶o, nh©n hËu.
- BÞ ®µy ®äa vÒ thÓ x¸c lÉn tinh thÇn, nh­ng trong lßng KiÒu r­ng r­ng nçi th­¬ng nhí cha mÑ. 
- Nµng xãt th­¬ng v« h¹n khi h×nh dung ra c¶nh s¸ng s¸ng, chiÒu chiÒu cha mÑ tùa cöa ngãng tr«ng tin con trong v« väng. Nµng xãt xa khi cha mÑ giµ kh«ng ®­îc ë bªn ch¨m sãc, ®ì ®Çn. Nµng b¨n kho¨n tù hái , kh«ng biÕt giê ®©y ai ®ang ch¨m sãc cha mÑ. Nµng ®au ®ín nghÜ m×nh ®· phô c«ng sinh thµnh nu«i d­ìng cña cha mÑ.
c. §¸nh gi¸ chung: 
Trong c¶nh ngé hiÖn t¹i, KiÒu lµ ng­êi ®au khæ nhÊt, ®¸ng th­¬ng, ®¸ng ®­îc quan t©m nhÊt. Nh­ng nµng ®· quªn nçi ®au cña b¶n th©n ®Ó nhí th­¬ng,lo nghÜ cho ng­êi yªu , cho cha mÑ. KiÒu kh«ng chØ lµ mét c« g¸i cã t×nh yªu chung thñy , t©m hån trong s¸ng mµ cßn lµ mét ng­êi con hiÕu th¶o, mét con ng­êi cã tÊm lßng nh©n hËu , vÞ tha ®¸ng träng.
3. KB:
- Cảm nghĩ chung vÒ nh©n vËt: 
- Kh¼ng ®Þnh sù thµnh c«ng cña NguyÔn du trong nghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m nh©n vËt. 
BiÓu ®iÓm 
- Điểm 9,10: đáp ứng được tất cả những yêu cầu trên, văn viết có cảm xúc, diễn đạt lưu loát, lời văn trong sáng, đúng chính tả.
- Điểm 7,8 : cơ bản đáp ứng được những yêu cầu trên, diễn đạt lưu loát,đúng chính tả.
- Điểm 5,6: đáp ứng được 2/3 yêu cầu trên, diễn đạt lưu loát, sai ít lỗi chính tả.
- Điểm 3,4: Chưa nắm chắc nội dung yêu cầu của đề, phân tích còn nhiều hạn chế, mắc nhiều lỗi diễn đạt, chính tả.
- Điểm 1,2: Không hiểu đề, sai lạc cả về nội dung và phương pháp