Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện môn: Ngữ văn khối lớp 8

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
CẤP HUYỆN 
NĂM HỌC: 2011-2012
MÔN: NGỮ VĂN
KHỐI LỚP 8
(Thời gian làm bài: 150 phút)
 Câu 1: (6 điểm)
 a. Tìm ba động từ cùng thuộc một phạm vi nghĩa, trong đó một từ có nghĩa rộng và hai từ có nghĩa hẹp hơn trong đoạn trích sau:
 “Xe chạy, chầm chậm Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vài giây sau, tôi đuổi kịp. Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân lại. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi òa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo [].”
 (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
 b. Trong đoạn thơ sau, tác giả đã chuyển các từ in đậm từ trường từ vựng nào sang trường từ vựng nào?
 “Ruộng rẫy là chiến trường,
 Cuốc cày là vũ khí,
 Nhà nông là chiến sĩ,
 Hậu phương thi đua với tiền phương.”
 (Hồ Chí Minh)
 c. Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác.
 Câu 2: (14 điểm)
 Có ý kiến cho rằng: “Đọc một tác phẩm văn chương, sau mỗi trang sách, ta đọc được cả nỗi niềm băn khoăn, trăn trở của tác giả về số phận con người.”
 Dựa vào hai văn bản: Lão Hạc (Nam Cao) và Cô bé bán diêm (An – đéc – xen), em hãy làm sáng tỏ nỗi niềm đó.
Hướng dẫn chấm
Môn: NGỮ VĂN – Khối lớp 8
Câu 1: (6 điểm):
a. Tìm ba động từ cùng thuộc một phạm vi nghĩa: (1,5 đ)
-Động từ có nghĩa rộng: khóc (0,5 đ)
-Động từ có nghĩa hẹp: nức nở (0,5 đ)
 sụt sùi (0,5 đ)
b. Chuyển trường từ vựng: (2,0 đ)
- Ruộng rẫy (nông nghiệp) ßà Chiến trường (quân sự) (0,5 đ)
- Cuốc cày (nông nghiệp) ßà Vũ khí (quân sự) (0,5 đ)
- Nhà nông (nông nghiệp) ßà Chiến sĩ (quân sự) (0,5 đ)
è Tác giả chuyển từ trường “quân sự” sang trường “nông nghiệp”. (0,5 đ)
c. Phân biệt biện pháp tu từ nói quá với nói khoác: (2,5 đ)
*Giống nhau: (1,0 đ)
-Nói quá và nói khoác đều là phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng.
*Khác nhau: (1,5 đ)
-Nói quá: Là biện pháp tu từ nhằm mục đích nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. (0,75 đ)
-Nói khoác: Nhằm làm cho người nghe tin vào những điều không có thực. Nói khoác là hành động có tác động tiêu cực. (0,75 đ)
Câu 2: (14 điểm). 
A.Yªu cÇu chung :
- KiÓu bµi : NghÞ luËn chøng minh
- VÊn ®Ò cÇn chøng minh : Nçi niÒm b¨n kho¨n, tr¨n trë cña t¸c gi¶ vÒ sè phËn con ng­êi.
- Ph¹m vi dÉn chøng : Hai v¨n b¶n: L·o H¹c (Nam Cao) vµ C« bÐ b¸n diªm ( An-®Ðc-xen)
B.Yªu cÇu cô thÓ :
I. Më bµi: (2,0 ®iÓm)
- DÉn d¾t vÊn ®Ò : Vai trß, nhiÖm vô cña v¨n ch­¬ng : Ph¶n ¸nh cuéc sèng th«ng qua c¸ch nh×n,c¸ch c¶m cña mçi nhµ v¨n...vÒ cuéc ®êi, con ng­êi.
- Nªu vÊn ®Ò : trÝch ý kiÕn...
- Giíi h¹n ph¹m vi dÉn chøng : Hai v¨n b¶n L·o H¹c (Nam Cao) vµ C« bÐ b¸n diªm (An-®Ðc-xen)
II. Th©n bµi : (10 ®iÓm)
 ThÝ sinh lÇn l­ît chøng minh c¸c luËn ®iÓm sau:
1. Nh÷ng b¨n kho¨n tr¨n trë cña Nam Cao vÒ sè phËn nh÷ng ng­êi n«ng d©n qua truyÖn ng¾n L·o H¹c: (4,0 ®iÓm)
a.Nh©n vËt l·o H¹c: 
- Sèng l­¬ng thiÖn, trung thùc, cã nh©n c¸ch cao quÝ nh­ng sè phËn l¹i nghÌo khæ, bÊt h¹nh.
 + Sèng mßn mái, c¬ cùc : D/C...
 + ChÕt thª th¶m, d÷ déi, ®au ®ín : D/C...
- Nh÷ng b¨n kho¨n thÓ hiÖn qua triÕt lÝ vÒ con ng­êi cña l·o H¹c : "NÕu kiÕp chã lµ kiÕp khæ....may ra cã s­íng h¬n kiÕp ng­êi nh­ kiÕp t«i ch¼ng h¹n"
- TriÕt lÝ cña «ng gi¸o : Cuéc ®êi ch­a h¼n...theo mét nghÜa kh¸c.
b. Nh©n vËt con trai l·o H¹c : §iÓn h×nh cho sè phËn kh«ng lèi tho¸t cña tÇng líp thanh niªn n«ng th«n...D/C...
2. Nh÷ng b¨n kho¨n tr¨n trë cña Nam Cao vÒ sè phËn cña nh÷ng trÝ thøc nghÌo trong x· héi: (2,0 ®iÓm)
- ¤ng gi¸o lµ ng­êi cã nhiÒu ch÷ nghÜa, cã nh©n c¸ch ®¸ng träng...nh­ng ph¶i sèng trong c¶nh nghÌo tóng : b¸n nh÷ng cuèn s¸ch...
3. Nh÷ng b¨n kho¨n cuae An-®Ðc-xen vÒ sè phËn cña nh÷ng trÎ em nghÌo trong x· héi: (2,0 ®iÓm)
- C« bÐ b¸n diªm khæ vÒ vËt chÊt : D/C...
- C« bÐ b¸n diªm khæ vÒ tinh thÇn, thiÕu t×nh th­¬ng, sù quan t©m cña gia ®×nh vµ x· héi : D/C...
4. §¸nh gi¸ chung : (2,0 ®iÓm)
- Kh¾c häa nh÷ng sè phËn bi kÞch... à gi¸ trÞ hiÖn thùc s©u s¾c
- §ång c¶m, chia sÎ, cÊt lªn tiÕng nãi ®ßi quyÒn sèng cho con ng­êi ... à tinh thÇn nh©n ®¹o cao c¶.
III. KÕt bµi : ( 2,0 ®iÓm)
- Kh¼ng ®Þnh l¹i vÊn ®Ò...
- Liªn hÖ...