Chương trình ôn tập Ngữ văn Lớp 9 - Vũ Thị Ngọc

Chương trình ôn tập ngữ văn lớp 9
 giai đoạn I – Học kì II 
Thời gian : Từ 30 – 3 đến 10 – 5 – 2009
I - Nội dung : Ôn tập kiến thức môn ngữ văn đã học trong học kì II ở ba phân môn 
Văn bản – Tiếng Việt – Tập làm văn .
II - Mục tiêu : Ôn tập kiến thức , rèn kĩ năng để làm tốt bài thi học kì II – Chuẩn bị cho phần ôn tập tổng hợp kiến thức cả năm và rèn kĩ năng làm bài ở mức cao hơn trong kì thi tuyển vào cấp THPT .
III- Chương trình và yêu cầu ôn tập (6 tuần):
Tuần 30
Từ 30 – 3
đến
4 - 4 - 09
- Mùa xuân nho nhỏ , Viếng lăng Bác . Khởi ngữ , nghĩa Tường minh và hàm ý . Các phép lập luận phân tích , tổng hợp .
- Chép thuộc thơ , phát hiện điểm sáng nghệ thuật – Viết đoạn phân tích tác dụng của yếu tố nghệ thuật trong câu thơ , đoạn thơ .
Tuần 31
Từ 6 - 4 
đến
11 - 4 - 09
- Con cò , Nói với con . Thành phần biệt lập . Nghị luận về một hiện tượng sự việc đời sống .
- Trình bầy hiểu biết về tác giả , hoàn cảnh sáng tác bài thơ . Nội dung , nghệ thuật chủ yếu của bài thơ . Viết đoạn văn ngắn làm rõ ý nghĩa câu thơ . Viết đoạn văn nghị luận 
Tuần 32
Từ 13 – 4
đến
18 - 4 - 09
- Sang thu , Mây và sóng . Liên kết câu , liên kết đoạn văn . Nghị luận về một bài thơ , đoạn thơ .
- Chép thuộc thơ , trình bầy cảm nhận về hình ảnh thơ . Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong câu thơ . Viết đoạn văn có liên kết  
Tuần 33
Từ 20 – 4 
đến
25- 4 - 09
- Bến quê , Những ngôi sao xa sôi . Thành phần biệt lập , lời dẫn trực tiếp , gián tiếp . Nghị luận về một tác phẩm hoặc đoạn trích .
- Tóm tất truyện . Giải thích ý nghĩa nhan đề truyện ngắn . Bài tập ngữ pháp về thành phần câu . Viết đoạn văn nghị luận về một chi tiết truyện có sử dụng lời dẫn trực tiếp hoặc lời dẫn gián tiếp .
Tuần 34
Từ 27 – 4 
đến
2 – 5 - 09
- Bàn về đọc sách , tiếng nói của văn nghệ . Khởi ngữ , thành phần biệt lập . Liên kết câu . Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí . 
- Hệ thống luận điểm , luận cứ trong hai văn bản nhật dụng . Viết đoạn văn trình bầy ý kiến về một quan điểm trong văn chương – Có thực hiện yêu cầu ngữ pháp .
Tuần 35
Từ 4 – 5 
đến
9 – 5 - 09
- Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới , Chó sói và cừu Các biện pháp tu từ về từ và về câu . Ôn tổng hợp về văn nghị luận .
- Viết đoạn văn trình bầy ý kiến về một vấn đề tư tưởng hoặc đạo lí . Viết đoạn phân tích một đoạn thơ , một chi tiết truyện có sử dụng lời dẫn trực tiếp , gián tiếp – có thực hiện yêu cầu ngữ pháp .
 IV – Phương pháp ôn tập :
Yêu cầu học sinh tự học phần kiến thúc cơ bản đã được học và đã có trong sách giáo khoa .- Giáo viên kiểm tra , cúng cố - Giúp học sinh nắm vững kiến thức về văn bản , lí thuyết ngữ pháp và tập làm văn . 
Trên cơ sở đó , giáo viên ra các bài tập rèn kĩ năng phát hiện , phân tích ý nghĩa , trả lời các câu hỏi cảm thụ , bình giá thơ hoặc chi tiết truyện . Bài tập viết đoạn văn 
Làm các bài tập tổng hợp dạng đề kiểm tra 45 phút .
Phiếu kiểm tra phần ôn tập ngữ văn
 lớp 9 giai đoạn I 
I – Phần kiểm tra kiến thức cơ bản :
 Tuần 30 : Từ 30 – 3 đến 4 - 4 – 09
 Các bài : Mùa xuân nho nhỏ , Viếng lăng Bác . 
 Khởi ngữ , nghĩa Tường minh và hàm ý . 
 Các phép lập luận phân tích , tổng hợp .
Nội dung kiến thức
Gia đình kiểm tra 
Giáo viên kiểm tra
- Hiểu biết về tác giả Thanh hải , Viễn Phương 
 - Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm 
 - Thể loại
..............
.
..
.
..............
.
..
Thuộc văn bản 
Nội dung VB
Đặc sắc nghệ thuật của VB
..............
.
..
..............
.
..
Ghi nhớ về khởi ngữ , nghĩa tường minh và hàm ý . 
..............
..
..............
.
 Ghi nhớ về phép lập luận phân tích , tổng hợp
..............
.
..............
.
II – Bài tập :
 1 – Chép chính xác đoạn thơ , bài thơ 
2 – Lập dàn ý phân tích bài thơ 
3 – Phát hiện biện pháp tu từ trong khổ thơ thứ hai bài “Mùa xuân nho nhỏ” phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đó .
4 - Phát hiện biện pháp tu từ trong khổ thơ thứ ba bài “Viếng lăng Bác” phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đó .
5 - khai triển hai luận điểm trong dàn ý em đã lập viết hai đoạn văn có liên kết câu và liên kết hai đoạn với nhau .
6 – Bằng lập luận phân tích và tổng hợp , em hãy viết đoạn văn 12 câu phân tích khổ thơ thứ tư trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” . Trong đoạn em có dùng câu văn có khởi ngữ .
7 – Phân tích nghĩa tường ming và hàm ý trong khổ hai bài “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương .
III - Yêu cầu 
Học sinh thực hiện bài tập ra vở ôn tập – Phụ huynh kiểm tra , kí dưới bài tập của con . 
Giáo viên kiểm tra , chấm , chữa bài tập trong giờ ôn tập . 
Phiếu kiểm tra phần ôn tập ngữ văn
 lớp 9 giai đoạn I 
I – Phần kiểm tra kiến thức cơ bản :
 Tuần 31 : Từ 6 - 4 đến 11 - 4 - 09
 Các bài : Con cò , Nói với con . 
 Thành phần biệt lập . 
 Nghị luận về một hiện tượng sự việc đời sống .
Nội dung kiến thức
Gia đình kiểm tra 
Giáo viên kiểm tra
- Hiểu biết về tác giả Chế Lan Viên , Y Phương 
- Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm 
 - Thể loại
..............
.
..
.
..............
.
..
Thuộc văn bản 
Nội dung VB
Đặc sắc nghệ thuật của VB
..............
.
..
..............
.
..
Ghi nhớ về Thành phần biệt lập .
..............
..
..............
.
 Ghi nhớ : Nghị luận về một hiện tượng sự việc đời sống .
..............
.
..............
.
II – Bài tập :
 1 – Chép chính xác đoạn thơ , bài thơ 
2 – Lập dàn ý phân tích bài thơ 
3 – Phát hiện hìn ảnh biểu tương trong khổ thơ thứ hai bài “Con cò” phân tích tác dụng .
4 - Phát hiện biện pháp tu từ trong khổ thơ thứ ba bài “Nói với con” phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đó .
5 - khai triển hai luận điểm trong dàn ý em đã lập viết hai đoạn văn có liên kết câu và liên kết hai đoạn với nhau .
6 – Bằng lập luận phân tích và tổng hợp , em hãy viết đoạn văn 12 câu phân tích khổ thơ cuối trong bài “Con cò” . Trong đoạn em có dùng câu văn có thành phần biêt. lập.
7 – Phân tích ý nghĩa việc bảo vệ môi trường xanh – xạch – đẹp trong nhà trường bằng một đoạn văn 12 câu .
III - Yêu cầu 
Học sinh thực hiện bài tập ra vở ôn tập – Phụ huynh kiểm tra , kí dưới bài tập của con . 
Giáo viên kiểm tra , chấm , chữa bài tập trong giờ ôn tập . 
Phiếu kiểm tra phần ôn tập ngữ văn
 lớp 9 giai đoạn I 
I – Phần kiểm tra kiến thức cơ bản :
 Tuần 32 : Từ 13 - 4 đến 18 - 4 – 09
 Các bài : Sang thu , Mây và sóng .
 Liên kết câu , liên kết đoạn văn .
 Nghị luận về một bài thơ , đoạn thơ
Nội dung kiến thức
Gia đình kiểm tra 
Giáo viên kiểm tra
- Hiểu biết về tác giả Hữu Thỉnh và Ta – go 
- Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm 
 - Thể loại
..............
.
..
.
..............
.
..
Thuộc văn bản 
Nội dung VB
Đặc sắc nghệ thuật của VB
..............
.
..
..............
.
..
Ghi nhớ về liên kết câu , liên kết đoạn văn. 
..............
..
..............
.
 Ghi nhớ : Nghị luận về một bài thơ , đoạn thơ
..............
.
..............
.
II – Bài tập :
 1 – Chép chính xác đoạn thơ , bài thơ 
2 – Lập dàn ý phân tích bài thơ 
3 – Phát hiện biện pháp tu từ trong khổ thơ thứ hai bài “Sang thu” phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đó .
4 - Phát hiện vẻ đẹp mộng mơ trong trong trò chơi của em bé trong bài thơ Mây và Sóng của Ta - go 
5 - khai triển hai luận điểm trong dàn ý em đã lập viết hai đoạn văn có liên kết câu và liên kết hai đoạn với nhau .
6 – Bằng lập luận phân tích và tổng hợp , em hãy viết đoạn văn 12 câu phân tích khổ thơ thứ ba trong bài “Sang thu” . Trong đoạn em có dùng câu liên kết với đoạn văn trước đó .
7 – Viết đoạn văn trình bầy ý kiến của em về tình mẫu tử trong bài thơ “Mây và Sóng” của Ta – go
III - Yêu cầu 
Học sinh thực hiện bài tập ra vở ôn tập – Phụ huynh kiểm tra , kí dưới bài tập của con . 
Giáo viên kiểm tra , chấm , chữa bài tập trong giờ ôn tập . 
Phiếu kiểm tra phần ôn tập ngữ văn
 lớp 9 giai đoạn I 
I – Phần kiểm tra kiến thức cơ bản :
 Tuần 33 : Từ 20 – 4 đến 26 - 4 – 09
 Các bài : Bến quê , Những ngôi sao xa sôi . 
 Thành phần biệt lập , lời dẫn trực tiếp , gián tiếp . 
 Nghị luận về một tác phẩm hoặc đoạn trích
Nội dung kiến thức
Gia đình kiểm tra 
Giáo viên kiểm tra
- Hiểu biết về tác giả Nguyễn Minh Châu , Lê Minh Khuê
- Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm 
 - Thể loại
..............
.
..
.
..............
.
..
Thuộc văn bản 
Nội dung VB
Đặc sắc nghệ thuật của VB
..............
.
..
..............
.
..
Ghi nhớ về Thành phần biệt lập , lời dẫn trực tiếp , gián tiếp .
..............
..
..............
.
 Ghi nhớ : Nghị luận về một tác phẩm hoặc đoạn trích
..............
.
..............
.
II – Bài tập :
 1 –Tóm tắt truyện ngắn bằng khoảng 10 câu văn 
2 – Lập dàn ý phân tích truyện . Nêu ý nghĩa tên truyện 
3 – Phát hiện hình ảnh có ý nghĩa biểu tượng trong tác phẩn truyện 
4 – Nêu suy nghĩ về nhân vật Nhĩ .
5 - khai triển hai luận điểm trong dàn ý em đã lập viết hai đoạn văn có liên kết câu và liên kết hai đoạn với nhau .
6 - Nêu suy nghĩ về nhân vật Phương Định . 
7 – Phân tích hình ảnh bãi bồi bên kia sông và hành động cuối cùng của Nhĩ trong “Bến Quê” Trong đoạn em có dùng lời dẫn trực tiếp và một thành phần biệt lập .
III - Yêu cầu 
Học sinh thực hiện bài tập ra vở ôn tập – Phụ huynh kiểm tra , kí dưới bài tập của con . 
Giáo viên kiểm tra , chấm , chữa bài tập trong giờ ôn tập . 
Phiếu kiểm tra phần ôn tập ngữ văn
 lớp 9 giai đoạn I 
I – Phần kiểm tra kiến thức cơ
 Tuần 34 : Từ 27 – 4 đến 2 – 5 - 09 
 Các bài : Bàn về đọc sách , Tiếng nói của văn nghệ . 
 Khởi ngữ , thành phần biệt lập . Liên kết câu .
 Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí . 
Nội dung kiến thức
Gia đình kiểm tra 
Giáo viên kiểm tra
 - Hoàn cảnh ra đời của VB 
 - Thể loại
 - Vấn đề nghị luận 
..............
.
..
.
..............
.
..
Hệ thống luận điểm 
Luận cứ 
Đặc sắc nghệ thuật của VB
..............
.
..
..............
.
..
Ghi nhớ về khởi ngữ , 
Các thành phần biệt lập .
..............
..
..............
.
Ghi nhớ : Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí . 
Cách làm bài văn nghị luận 
..............
.
.
..............
.
II – Bài tập :
 1 –Nêu một số đề bài nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lí 
2 – Lập dàn ý bài nghị luận theo một đề em đã nêu ra .
3 –Viết đoạn văn nêu suy nghĩ về “học vẹt” “học tủ” trong học tập của học sinh 
4 - Hãy viết lời cảm ơn một nhân vật văn học về nhưng ấn tượng và bài học mà nhân vật ấy đã để lại trong em .
5 - khai triển hai luận điểm trong dàn ý em đã lập viết hai đoạn văn có liên kết câu và liên kết hai đoạn với nhau .
6 – Bằng lập luận chứng minh , giải thích , em hãy viết đoạn văn 12 câu làm rõ ý nghĩa câu “Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách , nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trong của học vấn ”. Trong đoạn em có dùng câu văn có khởi ngữ .
7 –Tự học là một yêu cầu rất quan trọng đối với hoạt động học tập củ ... ÷ng c¸i vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh.
Khi thÊy con ®ß ngang võa ch¹m mòi vµo bê ®Êt bªn nµy NhÜ ®· thu hÕt t©m lùc dån vµo mét cö chØ cã vÎ kú quÆc “anh ®ang cè “ý nh­ khÈn thiÕt ra hiÖu anh ®ang n«n nãng thóc giôc cËu con trai anh mau kÎo lì ®ß. H×nh ¶nh nµy cßn gîi ra ý nghÜa kh¸i qu¸t h¬n:
+ Muèn thøc tØnh mäi ng­êi vÒ c¸i vßng vÌo chïng ch×nh mµ chóng ta ®ang sa vµo trªn ®­êng ®êi - ®Ó døt ra khái nã - ®Ó h­íng tíi nh÷ng gi¸ trÞ ®Ých thùc vèn rÊt gi¶n dÞ gÇn gòi vµ bÒn v÷ng.
-> Nh©n vËt NhÜ trong truyÖn lµ nh©n vËt t­ t­ëng - mét lo¹i nh©n vËt næi lªn trong s¸ng t¸c cña NguyÔn Minh Ch©u giai ®o¹n sau 1975 - nhµ v¨n ®· göi g¾m qua nh©n vËt nhiÒu ®iÒu quan s¸t suy ngÉm - triÕt lý vÒ cuéc ®êi con ng­êi nh­ng nh©n vËt kh«ng lµ c¸i loa ph¸t ng«n cho t¸c gi¶ - nh÷ng chiªm nghiÖm triÕt lý ®· ®­îc chuyÓn ho¸ vµo trong ®êi sèng néi t©m cña nh©n vËt víi diÔn biÕn cña t©m tr¹ng d­íi sù t¸c ®éng cña hoµn c¶nh ®­îc miªu t¶ tinh tÕ, hîp lý.
- Khi nhËn ra vÎ ®Ñp cña b·i båi bªn kia s«ng vµo buæi s¸ng ®Çu thu - còng lµ lóc NhÜ nhËn ra m×nh s¾p ph¶i tõ gi· câi ®êi.
- Muèn ®Æt ch©n lªn b·i båi bªn kia s«ng:
- Nh÷ng gi¸ trÞ b×nh th­êng b×nh dÞ ng­êi ta l·ng quªn - bá qua lóc tuæi trÎ - khi nh÷ng ham muèn xa vêi ®ang l«i cuèn con ng­êi t×m ®Õn. Sù nhËn thøc nµy chØ ®Õn víi ng­êi ta ë c¸i ®é ®· tõng tr¶i. Víi NhÜ ®ã lµ lóc cuèi ®êi, bëi thÕ ®ã lµ sù thøc tØnh xen lÉn niÒm ©n hËn vµ nçi xãt xa
- Kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸i m×nh kh¸t khao - NhÜ ph¶i nhê ®Õn ng­êi con trai - nh­ng v× kh«ng thÓ gi¶i thÝch cho nã hiÓu - nªn trªn ®­êng ®i cËu bÐ ®· sa vµo trß ch¬i hÊp dÉn nã gÆp bªn ®­êng (Bëi ®øa con kh«ng hiÓu ®­îc ­íc muèn cña ng­êi cha ®Ó råi lì chuyÕn ®ß sang ngang duy nhÊt trong ngµy - nã nhËn lêi mét c¸ch miÔn c­ìng).
5. ViÕt ®o¹n v¨n kho¶ng 8 c©u giíi thiÖu vÒ nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u vµ truyÖn ng¾n “bÕn quª”. Trong ®o¹n v¨n cã dïng c©u khëi ng÷ ( g¹ch ch©n)
 Gîi ý: ND giíi thiÖu theo SGK Ng÷ v¨n 9 tËp 2.
6. TruyÖn ng¾n “BÕn quª” ®· x©y dùng ®ùîc nh÷ng t×nh huèng ®éc ®¸o. §ã lµ nh÷ng t×nh huèng nµo? XD nh÷ng t×nh huèng truyÖn Êy nh»m môc ®Ých g×? Tõ ®ã em h·y nªu chñ ®Ò cña truyÖn ng¾n?
VB: Nh÷ng ng«i sao xa x«i
- Lª Minh Khuª -.
I/ T¸c gi¶: 
- Sinh n¨m 1940, quª ë TÜnh Gia – Thanh Ho¸.
- Trong k/c chèng MÜ gia nhËp TNXP vµ b¾t ®Çu viÕt v¨n tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1970, chñ yÕu viÕt vÒ cuéc sèng cña tuæi trÎ trªn tuyÕn ®­êng Tr­êng S¬n.
- Sau n¨m 1975, t¸c phÈm cña Lª Minh Khuª b¸m s¸t nh÷ng chuyÓn biÕn cña ®êi sèng XH vµ con ng­êi trªn tinh thÇn ®æi míi.
- Lµ nhµ v¨n n÷ cã së tr­êng vÒ truyÖn ng¾n, víi ngßi bót miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ, s¾c s¶o, ®Æc biÖt lµ t©m lÝ nh©n vËt n÷.
II/ T¸c phÈm:
1. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Lµ mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n ®Çu tay cña LMK, s¸ng t¸c n¨m 1971, khi cuéc k/c chèng MÜ ®ang diÔn ra rÊt ¸c liÖt. 
2. Gi¸ trÞ ND - NT:
a. ND: - TruyÖn viÕt vÒ 3 c« g¸i trong mét tæ trinh s¸t ph¸ bom mÆt ®­êng trong nh÷ng n¨m th¸ng k/c chèng mÜ ¸c liÖt ë tuyÕn ®­êng Tr­êng S¬n. Hä lu«n ph¶i ®èi m¹t víi c¸i chÕt mµ vÉn lu«n l¹c quan, giµu t×nh c¶m vµ kh«ng Ýt méng m¬. ChiÕn tranh lµm cho hä dµy d¹n vµ cøng cái h¬n, nh­ng còng k0 lµm mÊt ®i ë hä sù nh¹y c¶m, nÐt hån nhiªn vµ m¬ méng cña tuæi trÎ.
	- §­êng Tr­êng S¬n víi nh÷ng c« g¸i TNXP, nh÷ng anh bé ®éi l¸i xe ®· thµnh ®Ò tµi cña nhiÒu t/p th¬, truyÖn kÝ, ca khóc trong thêi k× k/c chèng MÜ nh­ th¬ cña Ph¹m TiÕn DuËt, truyÖn ng¾n c¶u NguyÔn Minh Ch©u... TruyÖn ng¾n cña LMK cã nhiÒu ®iÓm gÆp gì víi c¸c T/p cïng ®Ò tµi, nh­ng vÉn cã nh÷ng ®Æc s¾c riªng.
b. NT: - TrÇn thuËt theo ng«i kÓ thø nhÊt vai Ph­¬ng §Þnh, n/v chÝnh -> t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¸c gi¶ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt, dång thêi t¹o ®iÓm nh×n phï hîp ®Ó miªu t¶ hiÖn thùc cuéc chiÕn ®Êu ë mét träng ®iÓm trªn tuyÕn ®­êng tr­êng S¬n.
	- NT x©y dùng, miªu t¶ t©m lÝ n/v.	
	- ng«n ng÷, giäng ®iÖu kÓ chuyÖn tù nhiªn, gÇn víi khÈu ng÷, trÎ trung vµ cã chÊt n÷ tÝnh.
III/ Bµi tËp:
1.Tãm t¾t néi dung cèt truyÖn?
- Ba n÷ thanh niªn xung phong lµm thµnh mét tæ trinh s¸t mÆt ®­êng t¹i mét träng ®iÓm trªn tuyÕn ®­êng Tr­êng S¬n gåm ba c« g¸i rÊt trÎ: §Þnh - Nho - ChÞ Thao (lín tuæi h¬n mét chót)
- NhiÖm vô cña hä lµ quan s¸t ®Þch nÐm bom - ®o khèi l­îng ®Êt ®¸ ph¶i san lÊp do bom ®Þch g©y ra - ®¸nh dÊu nh÷ng vÞ trÝ bom ch­a næ vµ ph¸ bom.
- Hä ë trong mét c¸i hang d­íi ch©n cao ®iÓm - t¸ch xa ®¬n vÞ, cuéc sèng gian khæ khã kh¨n nh­ng hä vÉn cã nh÷ng nÐt vui vÎ hån nhiªn cña tuæi trÎ, m¬ méng, yªu th­¬ng, g¾n bã trong t×nh ®ång ®éi.
- TruyÖn tËp trung miªu t¶ nh©n vËt Ph­¬ng §Þnh - nh©n vËt chÝnh - c« g¸i giµu c¶m xóc, m¬ méng, hån nhiªn lu«n nhí vÒ nh÷ng kû niÖm cña tuæi thiÕu n÷, gia ®×nh, thµnh phè th©n yªu.
- PhÇn cuèi tËp trung miªu t¶ hµnh ®éng vµ t©m tr¹ng cña c¸c nh©n vËt trong mét lÇn ph¸ bom - Nho bÞ th­¬ng vµ sù lo l¾ng ch¨m sãc cña hai ng­êi.
 ?T¸c phÈm lùa chän ng«i kÓ nh­ thÕ nµo?
* Ng«i kÓ: Ng«i thø nhÊt th«ng qua lêi kÓ cña nh©n vËt chÝnh. Lùa chän ng«i kÓ nµy, nhµ v¨n ®· t¹o ®­îc thuËn lîi ®Ó biÓu hiÖn ®êi sèng néi t©m víi nhiÒu c¶m xóc Ên t­îng håi t­ëng cña nh©n vËt lµm hiÖn lªn vÎ ®Ñp trong s¸ng hån nhiªn cña nh÷ng c« g¸i thanh niªn xung phong.
 BT1: Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña Ph­¬ng §Þnh trong mét lÇn ph¸ bom?
 “T«i dïng xÎng nhá ®µo ®Êt d­íi qu¶ bom nung nãng”.
ë bªn qu¶ bom kÒ s¸t c¸i chÕt bÊt ngê vµ im l×m, tõng c¶m gi¸c cña con ng­êi trë nªn s¾c nhän h¬n - hµnh ®éng thËn träng h¬n - c¶m gi¸c håi hép chê bom næ.
- D­íi sù ®iÒu khiÓn cña chÞ Thao (thæi cßi).
- Nh­ thÕ lµ ®· hai m­¬i phót - Bá gãi thuèc m×n.
- Ch©m ngßi.
- Ch¹y vµo chç Èn nÊp. 
C¶ t©m tr¹ng im lÆng chê ®îi ®Õn håi hép, mét lo¹t nh÷ng c©u hái trong néi t©m. 
- Bom næ - mét thø tiÕng k× qu¸i
C¶m nhËn ®­îc nÐt tÝnh c¸ch phÇn nµo cña Ph­¬ng §Þnh trong mét lÇn ph¸ bom (nh­ bao lÇn kh¸c). 
 BT2 : NhËn xÐt c¸ch miªu t¶, kÓ cña t¸c gi¶ ë giai ®o¹n nµy? 
Miªu t¶ tØ mØ chi tiÕt tõng hµnh ®éng - cö chØ cña nh©n vËt.
2. B»ng mét ®o¹n v¨n quy n¹p 12 -15 c©u ph©n tÝch vÎ ®Ñp t©m hån cña nh©n vËt Ph­¬ng §Þnh trong ®o¹n trÝch?
	*Gîi ý:
	- Lµ c« g¸i Hµ Néi hån nhiªn, thÝch h¸t, rÊt nh¹y c¶m.
	- Lµ c« thanh niªn gan d¹, dòng c¶m trong chiÕn ®Êu.
	- ThÕ giíi t©m hån cña n/v thËt phong phó, trong s¸ng nh­ng kh«ng hÒ phøc t¹p. sau nh÷ng giê chiÕn ®Êu c¨ng th¼ng ngoµi trËn ®Þa, c« l¹i trë vÒ víi nh÷ng kØ niÖm Êu th¬ ®Çy méng m¬.
3. Qua truyÖn ng¾n em cã c¶m nghÜ g× vÒ tuæi trÎ VN trong k/c chèng MÜ?
	* Lµ nh÷ng TN tuæi ®êi cßn rÊt trÎ, nghe theo tiÕng gäi cña TQ, ®Ó l¹i sau l­ng nh÷ng méng m¬ cña tuæi trÎ, lªn ®­êng ra mÆt trËn, ngµy ®ªm ®èi mÆt víi gian lao, hiÓm nguy, víi c¸i chÕt, nh­ng vÉn lu«n hån nhiªn,trÎ trung, b×nh tÜnh, tù tin, trµn ®Çy t×nh yªu cuéc sèng, dòng c¶m,cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao trong c«ng viÖc. 
 Môn Ngữ văn lớp 9
 (đề chính thức)
Phần I (7 điểm)
 Cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh là nguồn cảm hứng vô tận cho sáng tạo nghệ thuật. Mở đầu tác phẩm của mình, một nhà thơ viết:
 Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác...
Và sau đó, tác giả thấy:
 ...Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
 Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
 Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
 Mà sao nghe nhói ở trong tim!...
 Câu 1: Những câu thơ trên trích trong tác phẩm nào? Nêu tên tác giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ ấy.
 Câu 2: Từ những câu đã dẫn kết hợp với những hiểu biết của em về bài thơ, hãy cho biết cảm xúc trong bài được biểu hiện theo trình tự nào? Sự thật là Người đã ra đi nhưng vì sao nhà thơ vẫn dùng từ thăm và cụm từ giấc ngủ bình yên?
 Câu 3: Dựa vào khổ thơ trên, hãy viết một đoạn văn khoảng 10 câu theo phép lập luận quy nạp (có sử dụng phép lặp và có một câu chứa thành phần phụ chú) để làm rõ lòng kính yêu và niềm xót thương vô hạn của tác giả đối với Bác khi vào trong lăng.
 Câu 4: Trăng là hình ảnh xuất hiện nhiều trong thi ca. Hãy chép chính xác một câu thơ khác đã học có hình ảnh trăng và ghi rõ tên tác giả, tác phẩm.
Phần II (3 điểm)
 Từ một truyện dân gian, bằng tài năng và sự cảm thương sâu sắc, Nguyễn Dữ đã viết thành Chuyện người con gái Nam Xương. Đây là một trong những truyện hay nhất được rút từ tập Truyền kì mạn lục.
 Câu 1: Giải thích ý nghĩa nhan đề Truyền kì mạn lục.
 Câu 2: Trong Chuyện người con gái Nam Xương, lúc vắng chồng, Vũ Nương hay đùa con, chỉ vào bóng mình mà bảo là cha Đản. Chi tiết đó đã nói lên điều gì ở nhân vật này? Việc tác giả đưa vào cuối truyện yếu tố kỳ ảo nói về sự trở về chốc lát của Vũ Nương có làm cho tính bi kịch của tác phẩm mất đi không? Vì sao?
 Bài giải gợi ý
Phần 1:
Câu 1: Đoạn thơ trên được trích trong bài Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương. Bài thơ được viết năm 1976, sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc, đất nước thống nhất, Lăng Hồ Chủ tịch vừa khánh thành. Viễn Phương ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác.
Câu 2: Cảm xúc trong bài thơ được biểu hiện theo trình tự từ ngoài vào trong, rồi lại trở ra ngoài, hợp với thời gian một chuyến viếng lăng Bác.
- Từ "thăm" thể hiện tình cảm của nhà thơ đối với Bác vừa kính yêu, vừa gần gũi.
- Cụm từ "giấc ngủ bình yên" là một cách nói tránh, nói giảm nhằm miêu tả tư thế ung dung thanh thản của Bác - vị lãnh tụ cả đời lo cho dân, cho nước, có đêm nào yên giấc nay đã có được giấc ngủ bình yên.
Câu 3: Đoạn văn viết cần đạt được những yêu cầu sau:
- Bám sát nội dung khổ thơ: phân tích được hình ảnh của Bác được miêu tả trong tư thế ung dung thanh thản, thấy được cảm xúc trào dâng của nhà thơ khi đứng trước Bác.
- Không viết quá dài hoặc quá ngắn so với yêu cầu 10 câu của đề. Trình tự nghị luận là qui nạp, có sử dụng phép lặp và một thành phần phụ chú.
Câu 4: Một bài thơ có nhắc đến trăng, ví dụ như Ánh trăng của Nguyễn Duy
Trăng cứ tròn vành vạnh/ kể chi người vô tình/ ánh trăng im phăng phắc/ đủ cho ta giật mình. Hay Đầu súng trăng treo trong Đồng chí của Chính Hữu...
Phần 2: 
Câu 1: Truyền kỳ mạn lục: ghi chép tản mạn những điều kỳ lạ vẫn được lưu truyền.
Câu 2: Chi tiết Vũ Nương chỉ cái bóng của mình rồi nói với đứa con là Cha Đản chứng tỏ:
- Vũ Nương là một người mẹ rất thương con, không muốn cho con thiếu thốn tình cảm của cha.
- Vũ Nương là một người vợ thủy chung với chồng, lúc nào cũng nghĩ đến chồng.
- Vũ Nương rất cô đơn chỉ biết chỉ biết truyện trò cùng bóng.
Việc đưa vào những yếu tố kì ảo, để Vũ Nương hiện hồn về trong chốc lát có làm dịu đi chút ít tính bi kịch của tác phẩm vì như thế là Vũ Nương không chết, với chồng nàng đã được minh oan. Nhưng chi tiết này không giống như một kết thúc có hậu trong truyện cổ tích vì nàng chỉ trở về trong chốc lát. Xã hội phong kiến xấu xa, trọng nam khinh nữ không có chỗ cho những người như Vũ Nương. Có thể coi đây là một sáng tạo của nhà văn trong việc vận dụng truyện cổ.
* Gợi ý này để học sinh tham khảo không phải là đáp án chính thức của kì thi.
 	Thầy Lê Phạm Hùng 
 	 Giáo viên Văn trường PTTH chuyên Hà Nội - Amsterdam