Bài giảng Sinh học 8 - Bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ - Trần Văn Thành

 NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ 
 TIẾT HỌC
 Giáo viên:Trần Văn Thành KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày cấu tạo của xương dài
 - Đầu xương:
 + Sụn bọc đầu xương
 + Mô xương xốp gồm có các nan xương
 - Thân xương:
 + Màng xương
 + Mô xương cứng
 + Khoang xương Thành phần hóa học của xương có ý nghĩa gì đối với 
chức năng của xương?
Xương gồm hai thành phần chính là cốt giao và muối 
khoáng. Sự kết hợp của hai thành phần này làm cho xương 
bền chắc và có tính mềm dẻo Tại sao xương người già khi té ngã dể bị gãy vở hơn so 
với trẻ em? 
Tỉ lệ chất cốt giao của người già sẽ giảm so với trẻ em, nên 
người giá khi té ngã dể bị gãy xương hơn trẻ em. BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II.Tính chất của cơ: 
 Yêu cầu HS quan sát H.9.2 và đọc thông tin ở SGK II. Tính chất của cơ 
- Khi bị kích thích cơ phản ứng như 
thế nào?
 + Cơ co
- Khi không có kích thích thì cơ có 
hiện tượng gì?
 + Cơ dãn
- Em hiểu thế nào là một nhịp co cơ
 + 1 lần co, 1 lần dãn tạo nên 
1 nhịp
- Vậy tính chất của cơ là gì?
 + Co và dãn BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II. Tính chất của cơ: 
 - Tính chất cơ bản của cơ là: co và dãn BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II. Tính chất của cơ: 
 Em hãy giải thích cơ chế co cơ ?
 - Cơ chế co cơ: Khi cơ co, tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố tơ 
 cơ dày làm tế bào cơ co ngắn lại -> bắp cơ ngắn lại và to về bề ngang BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II. Tính chất của cơ 
 - Tính chất cơ bản của cơ là: co và dãn 
 - Cơ chế co cơ:
 Khi cơ co, tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố tơ 
 cơ dày làm tế bào cơ co ngắn lại → bắp cơ ngắn lại và 
 to về bề ngang BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II. Tính chất của cơ
- Yêu cầu hs Quan sát hình 9-3 sơ đồ phản xạ đầu gối - Lấy búa y tế( búa cao su) gõ nhẹ vào gân xương bánh 
 chè thấy có hiện tượng gì xãy ra?
 + Chân đá về phía trước (Phản xạ co cơ)
 - H.9.3 mô tả cơ chế phản xạ đầu gối, dựa vào đó em 
 hãy giải thích cơ chế phản xạ của sự co cơ
 + Khi ta kích thích vào gân cơ đùi làm 
phát sinh xung thần kinh chạy đến dây 
thần kinh hướng tâm truyền về tủy 
sống rối sang các dây thần kinh ly tâm 
chạy đến các cơ đùi làm cơ này co lại. BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II. Tính chất của cơ 
 - Tính chất cơ bản của cơ là co và dãn 
 - Cơ chế co cơ:
 Khi cơ co, tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố tơ 
 cơ dày làm tế bào cơ co ngắn lại → bắp cơ ngắn lại và 
 to về bề ngang
 - Cơ chế phản xạ:
 Khi ta kích thích vào gân cơ đùi làm phát sinh xung thần kinh 
 chạy đến dây thần kinh hướng tâm truyền về tủy sống rối sang 
 các dây thần kinh ly tâm chạy đến các cơ đùi làm cơ này co lại. BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II. Tính chất của cơ 
 Yêu cầu các em tiến hành gập cẳng tay vào sát cánh tay, em thấy 
 bắp cơ ở trước cánh tay thay đổi như thế nào? 
 Bắp cơ ở trước cánh tay phình to ra
 Vì sao có sự thay đổi đó?
 - Khi cơ co, các tơ cơ mãnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ 
 cơ dày làm cho đĩa sáng ngắn lại, đĩa tối dày lên do đó bắp 
 cơ ngắn lại và to về bề ngang. BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II. Tính chất của cơ
III.Ý nghĩa của hoạt động co cơ
 Yêu cầu hs quan sát hình 9.4 SGK III. ý nghĩa của hoạt động co cơ
- Sự co cơ có tác dụng gì?
 + Cơ co thì xương cử động giúp cơ thể vận động BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II.Tính chất của cơ
- Tính chât cơ bản của cơ là sự co và dãn cơ
- Khi cơ co tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố tơ cơ dày làm 
 tế bào cơ co ngắn lại -.>bắp cơ ngắn lại và to về bề ngang
- Khi ta kích thích vào gân cơ đùi làm phát sinh xung thần kinh 
 chạy đến dây thần kinh hướng tâm truyền về tủy sống rối sang các 
 dây thần kinh ly tâm chạy đến các cơ đùi làm cơ này co lại.
III. Ý nghĩa của hoạt động co cơ
- Cơ co giúp xương cử động dẫn đến sự vận động của cơ thể. III. ý nghĩa của hoạt động co cơ
- Thử phân tích sự phối hợp hoạt động co, dãn giữa cơ 2 đầu (Cơ gấp) và 
cơ 3 đầu (Cơ duỗi) ở cánh tay.
 + Cơ 2 đầu co, cơ 3 đầu duỗi kéo xương cẳng tay gập lại.
 + Cơ 2 đầu duỗi, cơ 3 đầu co kéo ngược xương cẳng tay gây duỗi cẳng 
tay. III. ý nghĩa của hoạt động co cơ
 Sự sắp xếp các cơ trên cơ thể thường tạo thành từng cặp đối kháng,cơ 
này kéo xương về một phía thì cơ kia kéo về phía ngược lại.
Vậy trong cơ thể các nhóm cơ phối hợp với nhau như thế nào?
 Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động nhịp nhàng của 
 nhóm cơ. BÀI 9: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
II.Tính chất của cơ
- Tính chât cơ bản của cơ là sự co và dãn cơ
- Khi cơ co tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố tơ cơ dày làm 
 tế bào cơ co ngắn lại -.>bắp cơ ngắn lại và to về bề ngang
- Khi ta kích thích vào gân cơ đùi làm phát sinh xung thần kinh 
 chạy đến dây thần kinh hướng tâm truyền về tủy sống rối sang các 
 dây thần kinh ly tâm chạy đến các cơ đùi làm cơ này co lại.
III. Ý nghĩa của hoạt động co cơ
- Cơ co giúp xương cử động dẫn đến sự vận động của cơ thể.
- Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động nhịp nhàng của nhóm 
 cơ. Tại sao người bị liệt cơ không co được?
Cơ gấp và cơ duỗi của một bộ phận cơ thể cùng duỗi tối đa khi 
 các cơ này mất khả năng tiếp nhận kích thích do đó mất 
 trương lực cơ (Trường hợp người bị liệt). 
 Khi chuột rút ở chân thì bắp cơ cứng lại đó có phải là hiện 
 tượng co cơ không?
 - Hiện tượng chuột rút là hiện tượng co cơ