Bài giảng Ngữ văn lớp 8 tiết 90: Chiếu dời đô - Lí Công Uẩn

 Nhiệt liệt chào mừng cỏc thầy cụ giỏo và cỏc em học sinh!Lí Công UẩnTiết: 89Chiếu dời đô( Thiên đô chiếu )Tiết 89I. Đọc – Tìm hiểu chung:Lí Công UẩnChiếu dời đôTiết 89I. Đọc – Tìm hiểu chung:Lí Công Uẩn Tác giả:- Lí Công Uẩn – Tức vua Lý TháI Tổ (974 - 1028)- Quê :Đình Bảng- Từ Sơn - Bắc Ninh.Là người thông minh, nhân ái, có chí khí hơn người.- Là vị vua sáng lập ra vương triều Lí. Lí Công Uẩn(974 - 1028)Chiếu dời đôTừ nhỏ ụng là một cậu bộ dĩnh ngộ hơn người, lại được sự nuụi dạy của hai nhà trớ thức lớn đương thời là sư Lý Khỏnh Văn và Thiền sư Đạo Hạnh. Khi mới 20 tuổi, Lý Cụng Uẩn được đưa vào triều làm một chức quan vừ. Vốn là người thụng minh, cú sức khoẻ và chớ lớn, Cụng Uẩn từ đú ngày càng được tin cậy trong triều, về sau làm tới Tả thõn vệ Điện tiền chỉ huy sứ và trở thành trụ cột của nhà tiền Lờ.Vỡ vậy ngay sau khi Lờ Long Đĩnh mất, mọi triều thần mà người chủ xướng là quan Chi Hậu Đào Cam Mộc nhận thấy Lý Cụng Uẩn là người khoan hũa, nhõn thứ và được lũng muụn dõn nờn đó tụn ụng lờn làm vua. Lý Cụng Uẩn lờn ngụi vua, lấy niờn hiệu là Thuận Thiờn, triều Lý được thành lập. Cuộc chuyển giao triều đại từ họ Lờ sang họ Lý đó diễn ra một cỏch hoà bỡnh ờm thấm. a) Hoàn cảnh ra đời : 	- Viết năm 1010.	- Khi có ý định dời đô từ Hoa Lư về Đại La.b) Thể loại : 	- Chiếu (còn gọi là chiếu thư, chiếu chỉ): Lời ban bố mệnh lệnh của vua cho thần dân.	- “Chiếu dời đô”: Viết bằng văn xuôi chữ Hán có xen câu văn biền ngẫu.I. Đọc – Tìm hiểu chung: Tác giả: Tác phẩm: Chiếu dời đôTiết 89: Chiếu dời đô Xưa nhà Thương đến vua Bàn Canh năm lần dời đô; nhà Chu đến vua Thành Vương cũng ba lần dời đô. Phải đâu các vua thời Tam đại theo ý riêng mình mà tự tiện chuyển dời? Chỉ vì muốn đóng đô ở nơi trung tâm, mưu toan nghiệp lớn, tính kế muôn đời cho con cháu; trên vâng mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu thấy thuận tiện thì thay đổi. Cho nên vận nước lâu dài, phong tục phồn thịnh. Thế mà hai nhà Đinh, Lê lại theo ý riêng mình, khinh thường mệnh trời, không noi theo dấu cũ của Thương, Chu, cứ đóng yên đô thành ở nơi đây, khiến cho triều đại không được lâu bền, số vận ngắn ngủi, trăm họ phải hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Trẫm thấy đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.  Đọc tác phẩm: Chiếu dời đô Huống gì thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương: ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi; đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi; địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời. Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. Các khanh nghĩ thế nào? Đọc tác phẩm: Chiếu dời đôa - Từ đầu  không thể không dời đổi.  Nêu lí do của việc dời đô b - Tiếp  đế vương muôn đời. Lí do chọn thành Đại Lac - Phần còn lại. ý chí dời đôI. Đọc – Tìm hiểu chung: Tác giả: Tác phẩm: Chiếu dời đô  Bố cục: 3 phầnTiết 89: Chiếu dời đôPhương thức biểu đạt: Nghị luận - Nhà Thương năm lần dời đụ - Nhà Chu ba lần dời đụ. + Trong lịch sử Trung Quốc: - Muốn định đụ ở nơi trung tõm - Mưu toan nghiệp lớn,tớnh kế muụn đời cho con chỏu - Trờn võng mệnh trời,dưới theo ý dõn. - Vận nước lõu bền - Phong tục phồn thịnhII. Đọc - tìm hiểu văn bản:1. Lí do của việc dời đô:I. Đọc – Tìm hiểu chung:Tiết 89: Chiếu dời đô=>Việc dời đụ làm cho đất nước phỏt triển thịnh vượng- Mục đớch :- Kết quả:+Thực tế lịch sử nước ta - Nhà Đinh, Lờ khinh thường mệnh trời -Khụng noi theo dấu cũ Thương ,Chu-Cứ đúng yờn đụ thành ở nơi đõy. * Hậu quả: - Triều đại khụng lõu bền,số vận ngắn ngủi -Trăm họ phải hao tổn,muụn vật khụng được thớch nghi-Trẫm rất đau xút về việc đú-khụng thể khụng dời đổi.Cố đụ Hoa Lư+Thực tế lịch sử nước taI. Đọc – Tìm hiểu chung:II. Đọc - Tìm hiểu văn bản:1. Lí do của việc dời đô:+ Trong lịch sử Trung Quốc:+ Khẳng định việc dời đụ là cần thiết , làm cho đất nước vững bền, phỏt triển thịnh vượng .Bộc lộ tỡnh cảm yờu nước ,thương dõn chõn thành sõu sắc. +Nghệ thuật: So sỏnh đối chiếu, tương phản, dẫn chứng toàn diện, tiờu biểu ,lập luận thấu tỡnh đạt lý.Tiết 89: Chiếu dời đô - Kinh đô cũ của Cao Vương. -Ở vào nơi trung tõm trời đất; được cỏi thế rồng cuộn, hổ ngồi. Đó đỳng ngụi nam bắc đụng tõy,lại tiện hướng nhỡn sụng dựa nỳi. Địa thế rộng mà bằng , đất đai cao mà thoỏng.Dõn cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt;muụn vật cũng rất mực phong phỳ tốt tươi... 2. Lý do chọn thành Đại La:I. Đọc – Tìm hiểu chung:II. Đọc - Tìm hiểu văn bản:Tiết 89: Chiếu dời đô1. Lí do của việc dời đô: Chỉ cú nơi này là thắng địa. -Chốn hội tụ trọng yếu. =>Lập luận chặt chẽ.Lời văn biền ngẫu cõn xứng,cỏc vế đối nhau,sỳc tớch , giàu hỡnh ảnh.=>Đại La là trung tõm của đất nước, xứng đỏng là kinh đụ bậc nhất của đế vương muụn đời.* Về lịch sử:* Về địa lý:*Về văn hoỏ-chớnh trị:--Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ở. 3. í chớ dời đụ2. Lý do chọn thành Đại La:I. Đọc – Tìm hiểu chung:II. Đọc - Tìm hiểu văn bản:Tiết 89: Chiếu dời đô1. Lí do của việc dời đô:=>Khẳng định ý chớ dời đụ từ Hoa Lư về Đại La.- Cỏc khanh nghĩ thế nào?=>Mong muốn của nhà vua về việc dời đụ.=>Cõu hỏi mang tớnh đối thoại trao đổi tạo sự đồng cảm vua tụi.Bài tập 1:Hãy chọn ý đúng nhất cho câu hỏi sau .Chiếu dời đô làm rung động trái tim người đọc bởi những yếu tố nghệ thuật nào ?A. Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu.B. Sử dụng lối văn biền ngẫu, lời văn giàu hình ảnh .C. Kết hợp hài hoà giữa lý và tình.D. Cả ba ý trên.Đáp án“ Chiếu dời đô” có sức thuyết phục mạnh mẽ bởi lập luận chặt chẽ, sắc bén, sử dụng cõu văn biền ngẫu giầu hỡnh ảnh và sự kết hợp hài hoà giữa lí và tình.III. Tổng kết:1. Nghệ thuật:Thể hiện khát vọng của nhân dân về một đất nước độc lập thống nhất đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh.2. Nội dung:Tiết:89 Chiếu dời đụ Lý cụng UẩnI/Đọc-Tỡm hiểu chung+Tỏc giả-Tỏc phẩm+Đọc+Bố cục:3 phần +Phương thức biểu đạt:Nghị luậnII/Đọc-Tỡm hiểu văn bản1/Lý do của việc dời đụ:+Trong lịch sử Trung Quốc+Trong lịch sử nước ta2/Lý do chọn thành Đại La3/í chớ dời đụIII/Tổng kết:+Nội dung+Nghệ thuật:IV/Luyện tập:Đền Đô Chựa Một Cột Một số cụng trỡnh tiờu biểu của Thăng Long - Hà NộiHễ̀ GƯƠM,THÁP RÙABài tập 2: Chứng minh chiếu dời đụ cú kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục.Hướng dẫn:Bài chiếu cú kết cấu rất chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục thể hiện ở trỡnh tự lập luận hợp lớ với cỏc dẫn chứng và lý lẽ tiờu biểu.Phần mở đầu: Nờu lờn nhiều chứng cứ về việc dời đụ cú thật trong lịch sử Trung Quốc đó được xem xột và khẳng định là đỳng. Từ đú liờn hệ đến thực tế nước ta và khẳng định việc dời đụ là cần thiết.Phần thứ hai: Phõn tớch cỏc ưu điểm nổi bật của thành Đại La nhấn mạnh vào cỏc ưu điểm đú để khẳng định đõy là kinh đụ của đế vương muụn đời.Phần kết luận: Khẳng định ý chớ dời đụ của nhà vua.- Túm lại đõy là một văn bản ngắn gọn nhưng kết cấu rất chặt chẽ lập luận sắc sảo, lời văn mạnh mẽ kết hợp với tỡnh cảm chõn thành nờn cú sức thuyết phục cao.Bài tập 3: Thảo luận nhúm.Em hóy đỏnh giỏ, nhận xột về tầm nhỡn của nhà vua Lý Cụng Uẩn trong việc dời đụ ?- Học thuộc lòng khái niệm thể loại Chiếu- Lập dàn ý cho đề bài sau: “Qua văn bản Chiếu dời đô, hãy nêu suy nghĩ của em về vai trò lãnh đạo anh minh của Lý Công Uẩn”- Soạn bài “Hịch tướng sĩ”.Hướng dẫn về nhàTiết:89 Chiếu dời đụ Lý cụng UẩnI/Đọc-Tỡm hiểu chung+Tỏc giả-Tỏc phẩm+Đọc+Bố cục:3 phần +Phương thức biểu đạt:Nghị luậnII/Đọc-Tỡm hiểu văn bản1/Lý do của việc dời đụ:+Trong lịch sử Trung Quốc+Trong lịch sử nước ta2/Lý do chọn thành Đại La3/í chớ dời đụIII/Tổng kết:+Nội dung+Nghệ thuật:IV/Luyện tập: