Bài giảng Ngữ văn 8 tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt Nam

NhiÖt liÖt chµo mõngc¸c thÇy c« gi¸o vÒ dù tiÕt häc ng÷ v¨n : líp 8Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vò ThÞ Thu HµTrường: THCS NghÞ §øc101 423Trong lßng mÑL·o h¹cTøc n­íc vì bê TiÕt 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAMT«i ®i häcTªn v¨n b¶n, t¸c gi¶ThÓ lo¹iPh­¬ng thøc biÓu ®¹tNéi dung chñ yÕu§Æc s¾c nghÖ thuËt I. B¶ng thèng kª nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam ®· häcTôi đi học (Quê mẹ, 1941)Thanh Tịnh (1911-1988)Truyện ngắnTự sự xen trữ tìnhNhững kỷ niệm trong sáng của tuổi học trò về buổi tựu trường đầu tiên Tác giả diễn tả dòng cảm nghĩ bằng nghệ thuật tự sự xen miêu tả và biểu cảm, với những rung động tinh tế. Tªn v¨n b¶n, t¸c gi¶ThÓ lo¹iPh­¬ng thøc biÓu ®¹tNéi dung chñ yÕu§Æc s¾c nghÖ thuËtTronglòng mẹ (Những ngày thơ ấu, 1940 ) NguyênHồng (1918-1982)Hồi kí Tự sự xen trữ tình Kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng, tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh. Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. Sử dụng những hình ảnh so sánh, liên tưởng táo bạo. I. B¶ng thèng kª nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam ®· häcTªn v¨n b¶n, t¸c gi¶ThÓ lo¹iPh­¬ng thøc biÓu ®¹tNéi dung chñ yÕu§Æc s¾c nghÖ thuËtTức nước vỡ bờ(Tắt đèn, 1939). Ngô Tất Tố (1893-1954 )Tiểu thuyếtTự sự Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến đương thời; xã hội ấy đã đẩy người nông dân vào tình cảnh vô cùng cực khổ, khiến họ phải liều mạng chống lại. Đoạn trích còn cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân, vừa giàu tình yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ. Khắc họa nhân vật và miêu tả hiện thực một cách chân thực, sinh động. Xây dựng, miêu tả nhân vật chủ yếu qua ngôn ngữ và hành động. I. B¶ng thèng kª nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam ®· häcTªn v¨n b¶n, t¸c gi¶ThÓ lo¹iPh­¬ng thøc biÓu ®¹tNéi dung chñ yÕu§Æc s¾c nghÖ thuËtLão Hạc( Lão Hạc, 1943) Nam Cao (1915-1951)Truyện ngắnTự sựxen trữ tìnhThể hiện một cách chân thực, cảm động số phận đau thương của người nông dân trong xã hội cũ và phẩm chất cao qúy, tiềm tàng của họ. Đồng thời, truyện còn cho thấy tấm lòng yêu thương, trân trọng đối với người nông dân của tác giả. Nhân vật được đào sâu tâm lý, cách kể chuyện tự nhiên, linh hoạt, vừa chân thực vừa đậm chất triết lí và trữ tình. I. B¶ng thèng kª nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam ®· häcTªn v¨n b¶n, t¸c gi¶ThÓ lo¹iPh­¬ng thøc biÓu ®¹tNéi dung chñ yÕu§Æc s¾c nghÖ thuËt I. B¶ng thèng kª nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam ®· häcTôi đi học (Quê mẹ, 1941)Thanh Tịnh (1911-1988)Truyện ngắnTự sự xen trữ tìnhNhững kỷ niệm trong sáng của tuổi học trò về buổi tựu trường đầu tiên Tác giả diễn tả dòng cảm nghĩ bằng nghệ thuật tự sự xen miêu tả và biểu cảm, với những rung động tinh tế. Tªn v¨n b¶n, t¸c gi¶ThÓ lo¹iPh­¬ng thøc biÓu ®¹tNéi dung chñ yÕu§Æc s¾c nghÖ thuËtTronglòng mẹ (Những ngày thơ ấu, 1940 ) NguyênHồng (1918-1982)Hồi kí Tự sự xen trữ tình Kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng, tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh. Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. Sử dụng những hình ảnh so sánh, liên tưởng táo bạo. I. B¶ng thèng kª nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam ®· häcTªn v¨n b¶n, t¸c gi¶ThÓ lo¹iPh­¬ng thøc biÓu ®¹tNéi dung chñ yÕu§Æc s¾c nghÖ thuËtTức nước vỡ bờ(Tắt đèn, 1939). Ngô Tất Tố (1893-1954 )Tiểu thuyếtTự sự Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến đương thời; xã hội ấy đã đẩy người nông dân vào tình cảnh vô cùng cực khổ, khiến họ phải liều mạng chống lại. Đoạn trích còn cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân, vừa giàu tình yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ. Khắc họa nhân vật và miêu tả hiện thực một cách chân thực, sinh động. Xây dựng, miêu tả nhân vật chủ yếu qua ngôn ngữ và hành động. I. B¶ng thèng kª nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam ®· häcTªn v¨n b¶n, t¸c gi¶ThÓ lo¹iPh­¬ng thøc biÓu ®¹tNéi dung chñ yÕu§Æc s¾c nghÖ thuËtLão Hạc( Lão Hạc, 1943) Nam Cao (1915-1951)Truyện ngắnTự sựxen trữ tìnhThể hiện một cách chân thực, cảm động số phận đau thương của người nông dân trong xã hội cũ và phẩm chất cao qúy, tiềm tàng của họ. Đồng thời, truyện còn cho thấy tấm lòng yêu thương, trân trọng đối với người nông dân của tác giả. Nhân vật được đào sâu tâm lý, cách kể chuyện tự nhiên, linh hoạt, vừa chân thực vừa đậm chất triết lí và trữ tình. I. B¶ng thèng kª nh÷ng v¨n b¶n truyÖn kÝ ViÖt Nam ®· häcII. ĐIỂM GIỐNG VÀ KHÁC NHAU GIỮA BA VĂN BẢN:TRONG LÒNG MẸ, TỨC NƯỚC VỠ BỜ, LÃO HẠC. 1. Giống nhau: - Phương thức biểu đạt: đều là tự sự, được sáng tác thời 1930- 1945.- Đề tài: đều lấy đề tài về con người và cuộc sống xã hội đương thời (đi sâu miêu tả số phận cực khổ của những con người bị bần cùng hoá).- Nội dung tư tưởng : đều chứa chan tinh thần nhân đạo, yêu thương trân trọng những phẩm chất đẹp đẽ của con người, tố cáo những gì tàn ác xấu xa. - Nghệ thuật: đều có lối viết chân thực, gần với đời sống. Văn bản Nội dung chủ yếu Đặc điểm nghệ thuật Trong lòng mẹ Nỗi đau của chú bé mồ côi và tình thương yêu mẹ của chú bé. Văn hồi kí chân thực, trữ tình thiết tha. Tức nước vỡ bờ Phê phán chế độ tàn ác, bất nhân, và ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông thôn. Khắc họa nhân vật và miêu tả hiện thực một cách chân thực, sinh động. Lão Hạc Số phận bi thảm của người nông dân cùng khổ và nhân phẩm cao đẹp của họ. Nhân vật được đào sâu tâm lí, cách kể chuyện tự nhiên, linh hoạt, vừa chân thực vừa đậm chất triết lí và trữ tình. 2. Khác nhau: III. Em thích nhất nhân vật hoặc đoạn văn nào trong ba văn bản Trong lòng mẹ, Tức nước vỡ bờ, Lão Hạc? Vì sao?Hướng dẫn làm bài: - Giới thiệu em đã được học văn bản .... của tác giả nào? - Nhân vật đó đã để lại cho em ấn tượng tốt đẹp ( sự xúc động, cảm phục,...) sâu sắc. - Nêu rõ việc làm, hành động, lời nói, cử chỉ của nhân vật khiến em cảm phục, để lại tình cảm tốt đẹp cho em. - Cảm nghĩ chung của em về nhân vật đó: yêu quý, cảm phục, kính trọng...Câu 1: Nối nội dung cột A với nội dung cột B sao cho thích hợp.Cột ACột BĐáp án 1. Văn bản Tôi đi họca. Nói về nỗi đau của chú bé mồ côi và tình thương yêu của chú với mẹ. 2. Văn bản Trong lòng mẹb. Kể về những kỉ niệm trong sáng của buổi tựu trường đầu tiên. 3. Đoạn trích Tức nước vỡ bờc. Số phận bi thảm của người nông dân cùng khổ và ca ngợi nhân cách của họ. 4. Văn bản Lão Hạc d. Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của người phụ nữ và phê phán chế độ phong kiến bất nhân.e. Làm cho độc giả rung cảm trước tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ.Câu 2: Nhắc lại nhan đề các văn bản truyện kí hiện đại Việt Nam đã học từ đầu năn đến nay tương ứng với các tác giả của nó.1b2a3d4c HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Đọc lại bốn văn bản truyện kí. Nắm vững kiến thức theo yêu cầu bài học, ôn tập chuẩn bị kiểm tra một tiết.- Soạn bài: Thông tin về ngày trái đất năm 2000: bằng cách đọc, tìm hiểu các từ khó phần chú thích, trả lời các câu hỏi phần Đọc- hiểu văn bản; tìm hiểu về vấn đề vệ sinh môi trường nơi em ở và ở trường học của em. BµI häc ®Õn ®©y lµ kÕt thóc, xin kÝnh chóc quú thÇy c« vµ c¸c em häc sinh søc kháe, d¹y tèt -häc tèt