Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 31: Tiếng Việt chương trình địa phương

 Đọc truyện cười sau: Một đứa trẻ 5 tuổi nói với bạn nữ cùng lớp mẫu giáo: - Lớn lên hai đứa mình cưới nhau nhé? - Không được đâu! - Tại sao không được? - Vì nhà tớ chỉ những người bà con mới cưới được nhau, như: Ông cưới mệ, cha cưới mẹ, cậu cưới mự, cô cưới dượng - ???!!!Tiết 31: Tiếng Việt.CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG1. Thế nào là từ ngữ địa phương?-Từ ngữ địa phương là những từ ngữ chỉ sử dụng ở một hoặc một số địa phương nhất định.2. Đối chiếu từ ngữ địa phương với từ ngữ toàn dân.* Thảo luận theo nhóm:a, Điền vào bảng những từ ngữ được dùng ở địa phương em.b, Đánh dấu vào ô những từ ngữ khác với từ ngữ toàn dân.TTTỪ NGỮ TOÀN DÂNTN Ở ĐP EMKHÁC1cha2mẹ 3ông nội4bà nội5ông ngoại6bà ngoại7bác (anh trai của cha)8bác ( vợ anh trai của cha)9chú ( em trai của cha)10thím ( vợ của chú)Nhóm 1TTTỪ NGỮ TOÀN DÂNTN Ở ĐP EMKHÁC11bác (chị gái của cha)12bác (chồng chị gái của cha)13cô (em gái của cha)14chú(chồng em gái của cha)15bác (anh trai của mẹ) 16bác (vợ anh trai của mẹ)17cậu (em trai của mẹ)18mợ (vợ em trai của mẹ)Nhóm 2TTTỪ NGỮ TOÀN DÂNTN Ở ĐP EMKHÁC19bác (chị gái của mẹ)20bác(chồng chị gái của mẹ)21dì (em gái của mẹ)22chú(chồng em gái của mẹ)23anh trai24chị dâu (vợ của anh trai)25em trai26em dâu (vợ của em trai)Nhóm 3TTTỪ NGỮ TOÀN DÂNTN Ở ĐP EMKHÁC27chị gái28anh rể (chồng của chị gái)29em gái30em rể (chồng của em gái)31con32con dâu (vợ của con trai)33con rể (chồng của con gái)34cháuNhóm 4TTTỪ NGỮ TOÀN DÂNTN Ở ĐP EMKHÁC1chaba+2mẹ mạ +3ông nộiông nội4bà nộibà nội;mệ nội+5ông ngoạiông ngoại6bà ngoạimệ ngoại+7bác (anh trai của cha)bác8bác ( vợ anh trai của cha)bác9chú ( em trai của cha)chú10thím ( vợ của chú)thímNhóm 1TTTỪ NGỮ TOÀN DÂNTN Ở ĐP EMKHÁC11bác (chị gái của cha)o+12bác (chồng chị gái của cha)dượng+13cô (em gái của cha)o+14chú(chồng em gái của cha)dượng+15bác (anh trai của mẹ)cậu +16bác (vợ anh trai của mẹ)mự+17cậu (em trai của mẹ)cậu18mợ (vợ em trai của mẹ)mự+Nhóm 2TTTỪ NGỮ TOÀN DÂNTN Ở ĐP EMKHÁC19bác (chị gái của mẹ)dì+20bác(chồng chị gái của mẹ)dượng+21dì (em gái của mẹ)dì22chú(chồng em gái của mẹ)dượng+23anh traianh (eng)trai+24chị dâu (vợ của anh trai)ả du+25em traiem trai26em dâu (vợ của em trai)em du+Nhóm 3TTTỪ NGỮ TOÀN DÂNTN Ở ĐP EMKHÁC27chị gáichị gái28anh rể (chồng của chị gái)anh (eng) rể+29em gáiem gái30em rể (chồng của em gái)em rể31concon32con dâu (vợ của con trai)con du+33con rể (chồng của con gái)con rể34cháucháuNhóm 4nnn3. Những từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt được dùng ở địa phương khác:- cha: + thầy; bọ; tía; bố.- mẹ: + u; bầm; bu; má- bác: + bá - anh cả:+ anh hai- cố:+ cụ- anh: + eng - chị:+ ảnnn4. Một số bài thơ ca có sử dụng từ địa phương chỉ quan hệ quan hệ ruột thịt thân thích:- Sẩy cha còn chú, sẩy mẹ bú dì. Anh em như thể tay chân Chị ngã em nâng. Có cha có mẹ thì hơn.Không cha không mẹ như đờn đứt dây. Thật thà như thể lái trâu.Thương nhau như thể nàng dâu mẹ chồng.Bài thơ: TIẾNG QUÊ (Nguyễn Hữu Quý)Cái sân mạ gọi cái cươi.Vắt là bặn, ngái ngôi chẳng gần.Xeng mầm gọi ngọn mầm xanh.Gốc là coộc,rễ thành rẹn cây.Chạc là để gọi thay dây.Tơ hồng trời buộc đó đây một miền.Thương anh thì nói thương eng.Út ơi! Hai tiếng chị em ngọt ngào. Con sông ngăn cách hóa rào, Lịp là chiếc nón đội vào chung chiêng.Mô tê răng rứa đất miềngTiếng quê tiếng mạ ở miền chắt chiu.Lạ kì tiếng nhớ tiếng yêuXa gần chi mấy cũng đều giống nhau.Rơm khô, toóc rạ đã lâu,Diết da lắm rứa cái cây giã từ.Là quê cũng lắm tương tưNữa như sóng biển, nữa như gió rừng.Đừng tin ai nói ngại ngùngTiếng quê mộc mạc thành chung tiếng lòng.TRÒ CHƠI Ô CHỮ4567891011123TRÚNGTỦMƯĐẬUNHẤTĐỊNHLAMDỤNGPHÁTANHHAICƯƠIDƯƠNGNGỖNGNGÃCh©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh !